Język według Noama Chomsky'ego


Język według Noama
Chomsky ego
Katarzyna Kuczyńska
Noam Chomsky
Urodził się w 1938 roku
w Filadelfii. Jest jednym
z najbardziej znanych
i najczęściej cytowanych
lingwistów i myślicieli
politycznych.
Definicja języka według
N. Chomsky ego:
Język  nieskończony zbiór zdań
zbudowanych ze skończonego
zbioru symboli zgodnie ze
skończonym zbiorem reguł.
NAJWAŻNIEJSZE
POJCIA
GRAMATYKA GENERATYWNA
Generatywizm: teoria języka traktująca język jako
nieskończony zbiór zdań, który można ściśle opisać
za pomocą formalnych reguł gramatyk.
SÅ‚ownik PWN
 Przez gramatykÄ™ generatywnÄ… rozumiem po prostu
pewien system reguł, który w pewien ściśle określony
sposób przyporządkowuje zdaniom opisy strukturalne.
Noam Chomsky, Zagadnienia teorii składni
KOMPETENCJA JZYKOWA (language
competence): wrodzona zdolność
człowieka do posługiwania się
językiem
REALIZACJA JZYKOWA (language
performance): konkretne akty
posługiwania się językiem
GRAMATYKA UNIWERSALNA (Universal
Grammar):
wrodzona zdolność, dzięki której dziecko
jest w stanie przyswoić dowolny język
używany na świecie;
Chomsky podkreśla fakt, że wszystkie języki
ludzkie mają pewne wspólne cechy (we
wszystkich językach występują reguły
gramatyczne).
FIRST LANGUAGE ACQUISITION
Jest to teoria odnosząca się do nauki języka ojczystego przez
dzieci. Noam Chomsky twierdzi, że każde dziecko rodzi się
z tzw. mechanizmem przyswajania języka, który koduje
główne zasady języka i struktury gramatyczne w jego
mózgu. Zadanie dziecka polega tylko na nauce słówek
i tworzeniu zdań za pomocą struktur, które ma już
w głowie. Chomsky podkreśla, że dziecko nie jest w stanie
nauczyć się języka tylko na zasadzie powtarzania tego, co
słyszy. Dorośli zwykle mówią w sposób nieuporządkowany
i czasem niegramatyczny.
Każdy język jest bardzo skomplikowany, a mimo to dzieci
(niezależnie od swoich zdolności) już w wieku 5-6 lat
posługują się nim płynnie.
TEORIA GRAMATYKI
GENERATYWNO-
-TRANSFORMACYJNEJ
(KOMPETENCJI JZYKOWEJ)
Głównymi elementami tej teorii są:
- generacja  tworzenie, formułowanie
zdań
- transformacja  przekształcanie jednych
form zdania na inne, np. ze zdania
oznajmujÄ…cego na pytajÄ…ce
Reguła struktur frazowych:
2 podstawowe elementy: fraza nominalna (NP) i
fraza werbalna (VP), np.:
S -> NP + VP
NP -> /det/*+ N *(rodzajnik)
VP -> V + NP
N -> chłopiec, kanapka
V -> je
Zdania, które możemy wygenerować:
Chłopiec je kanapkę. / Kanapka je chłopca.
Posługując się tym modelem można stworzyć
wiele poprawnych gramatycznie zdań, ale nie
wszystkie z nich będą logiczne.
MODEL KOMPETENCJI JZYKOWEJ (1965)
REGUAY FRAZOWE + LEKSYKON
STRUKTURA REGUAY FORMA
GABOKA SEMANTYCZNE LOGICZNA
REGUAY TRANSFORMACYJNE
STRUKTURA REGUAY FORMA
POWIERZCHNIOWA FONOLOGICZNE FONETYCZNA
TEORIA ZASAD I PARAMETRÓW
Zakłada, że wpływ na naszą wiedzę o języku
mają 2 główne elementy:
ZASADY: właściwości wspólne wszystkim
językom i dialektom (np. zasady gramatyczne)
PARAMETRY: właściwości szczegółowe języków
i dialektów, różniące je od siebie.
X-bar THEORY
Szuka elementów podobnych między językami
naturalnymi. Zakłada, że we wszystkich językach
występują podobieństwa strukturalne na
poziomie kategorii frazowej.
Analizując wypowiedz oznaczamy poszczególne
jej części.
HIERARCHIA
JZYKÓW
Noam Chomsky dokonał klasyfikacji
języków formalnych (pod względem
automatycznego ich wykonania),
podzielił je na 4 grupy:
" języki regularne (typ 3)
" języki bezkontekstowe (typ 2)
" języki kontekstowe (typ 1)
" języki rekurencyjne przeliczalne (typ 0)
DZIKUJ ZA UWAG
Jð
Bibliografia
" I. Kurcz, H. Okuniewska, Język jako przedmiot badań
psychologicznych, Warszawa 2011
" N. Chomsky, Zagadnienia teorii składni, Warszawa
1982
" N. Chomsky, Three models for the description of
language, 1956, plik PDF, IRE Transactions on
Information Theory
" www.chomsky.info


Wyszukiwarka