dr Krzysztof Lasiński-Sulecki
ORGANY EGZEKUCYJNE
ORGANY EGZEKUCYJNE
organy egzekucyjne
właściwe w sprawie egzekucji
należności pieniężnych obowiązków o charakterze
niepieniężnym
pozostałe
uprawnione do stosowania wszystkich środków egzekucyjnych:
naczelnik urzędu skarbowego
ORGANY EGZEKUCYJNE
pozostałe organy egzekucyjne
właściwe w sprawie egzekucji należności
pieniężnych:
- organy gmin o statusie miasta,
- przewodniczący organów orzekający w
pierwszej instancji w sprawach o naruszenie
dyscypliny finansów publicznych,
- dyrektorzy oddziałów Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych,
- dyrektorzy izb celnych,
- dyrektorzy regionalnych oddziałów
Wojskowej Agencji Mieszkaniowej
- inne.
ORGANY EGZEKUCYJNE
organy egzekucyjne
właściwe w sprawie egzekucji
należności pieniężnych obowiązków o charakterze
niepieniężnym:
- wojewoda,
- właściwy organ jednostki sam.
terytorialnego,
- kierownik wojewódzkiej, powiatowej
inspekcji lub straży.
ORGANY EGZEKUCYJNE
Z zastrzeżeniem ż 2-8, naczelnik urzędu
skarbowego jest organem egzekucyjnym
uprawnionym do stosowania wszystkich
środków egzekucyjnych w egzekucji
administracyjnej należności pieniężnych, do
zabezpieczania takich należności w trybie i na
zasadach określonych w dziale IV u.p.e.a., a
także do realizacji wniosków obcych państw o
udzielenie pomocy w zakresie, o którym mowa
w art. 66d ż 1.
Art. 19 ż 1 u.p.e.a.
ORGANY EGZEKUCYJNE
Właściwy organ gminy o statusie miasta,
wymienionej w odrębnych przepisach oraz
gminy wchodzącej w skład powiatu
warszawskiego jest organem egzekucyjnym
uprawnionym do stosowania wszystkich
środków egzekucyjnych, z wyjątkiem egzekucji z
nieruchomości, w egzekucji administracyjnej
należności pieniężnych, dla których ustalania lub
określania i pobierania jest właściwy ten organ.
ż 19 ust. 2 u.p.e.a.
ORGANY EGZEKUCYJNE
Przewodniczący organu orzekającego w
sprawach o naruszenie dyscypliny finansów
publicznych w pierwszej instancji jest organem
egzekucyjnym uprawnionym do stosowania
egzekucji z wynagrodzenia za pracę ukaranego,
w egzekucji administracyjnej należności
pieniężnych z tytułu kar pieniężnych i kosztów
postępowania orzeczonych w tych sprawach.
ż 19 ust. 3 u.p.e.a.
ORGANY EGZEKUCYJNE
Dyrektor oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jest
organem egzekucyjnym uprawnionym do stosowania
egzekucji z wynagrodzenia za pracę, ze świadczeń z
ubezpieczenia społecznego, z renty socjalnej, z
wierzytelności pieniężnych oraz z rachunków bankowych,
w egzekucji administracyjnej należności pieniężnych z
tytułu składek na ubezpieczenia społeczne i należności
pochodnych od składek oraz nienależnie pobranych
świadczeń z ubezpieczenia społecznego lub innych
świadczeń wypłacanych przez ten oddział, które nie mogą
być potrącane z bieżących świadczeń.
ż 19 ust. 4 u.p.e.a.
ORGANY EGZEKUCYJNE
Dyrektor izby celnej jest organem egzekucyjnym
uprawnionym do stosowania wszystkich
środków egzekucyjnych, z wyjątkiem egzekucji z
nieruchomości, w egzekucji administracyjnej
należności pieniężnych, do których poboru
zobowiązane są organy celne na podstawie
odrębnych przepisów.
ż 19 ust. 5 u.p.e.a.
ORGANY EGZEKUCYJNE
Dyrektor oddziału regionalnego Wojskowej
Agencji Mieszkaniowej jest organem
egzekucyjnym uprawnionym do stosowania
egzekucji z wynagrodzenia za pracę albo ze
świadczeń z ubezpieczenia społecznego, w
egzekucji administracyjnej należności
pieniężnych z tytułu opłat za używanie lokalu i
opłat pośrednich związanych z zajmowaniem
przez żołnierzy lokali mieszkalnych będących w
dyspozycji Wojskowej Agencji Mieszkaniowej.
ż 19 ust. 7 u.p.e.a.
ORGANY EGZEKUCYJNE
Organem egzekucyjnym w egzekucji
administracyjnej należności pieniężnych
może być ponadto inny organ w zakresie
określonym odrębnymi ustawami.
ż 19 ust. 8 u.p.e.a.
ORGANY EGZEKUCYJNE
Z orzecznictwa:
Postępowanie egzekucyjne ma na celu przymuszenie zobowiązanego do
wykonania ciążących na nich obowiązków zatem postępowanie to
prowadzi się wobec zobowiązanego na rzecz wierzyciela uprawnionego do
żądania wykonania obowiązku. W tym postępowaniu podmiotem jest
 zobowiązany i  wierzyciel . Dlatego też w opinii Sądu ta odrębna
właściwość terytorialna naczelników urzędów skarbowych, obejmująca
podmioty wymienione w art. 5 ust. 9b ustawy o urzędach i izbach
skarbowych, dotyczy kompetencji do prowadzenia spraw podatkowych jak
również egzekucji, ale wyłącznie w zakresie należności, co do których
poboru te urzędy są właściwe. W takim przypadku właściwy Naczelnik
Urzędu Skarbowego jest zarówno organem egzekucyjnym jak i organem
podatkowym (wierzycielem) wobec zobowiązanego.
I SA/Po 1550/2007 Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu
LexPolonica nr 2151913
ORGANY EGZEKUCYJNE
Z orzecznictwa:
Organem uprawnionym do stosowania egzekucji
należności pieniężnych jest w egzekucji
administracyjnej należności pieniężnych z tytułu
składek na ubezpieczenie społeczne jest Dyrektor
oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
I SA/Po 962/2007 Wyrok Wojewódzkiego Sądu
Administracyjnego w Poznaniu
LexPolonica nr 2151579
ORGANY EGZEKUCYJNE
Z orzecznictwa:
Zapis art. 49 ust. 3 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej
oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych nie ustanawia w
osobie Prezesa Zarządu PFRON organu egzekucyjnego
analogicznego do urzędu skarbowego (art. 19 ustawy
egzekucyjnej), a jedynie upoważnia go do podejmowania
wszelkich czynności zmierzających do wszczęcia egzekucji
administracyjnej należności na rzecz PFRON, zaś organem
przeprowadzającym egzekucję jest organ określony w art. 19
ustawy egzekucyjnej, tj. właściwy urząd skarbowy.
SA/Sz 1713/98 SA/Sz 1714/98 SA/Sz 1715/98 Wyrok Naczelnego
Sądu Administracyjnego - Ośrodek Zamiejscowy w Szczecinie
LexPolonica nr 344936
ORGANY EGZEKUCYJNE
Organem egzekucyjnym w zakresie egzekucji administracyjnej
obowiązków o charakterze niepieniężnym jest:
1) wojewoda;
2) właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego w zakresie
zadań własnych, zadań zleconych i zadań z zakresu administracji
rządowej oraz obowiązków wynikających z decyzji i postanowień z
zakresu administracji publicznej wydawanych przez samorządowe
jednostki organizacyjne;
3) kierownik wojewódzkiej służby, inspekcji lub straży w odniesieniu
do obowiązków wynikających z wydawanych w imieniu własnym lub
wojewody decyzji i postanowień;
4) kierownik powiatowej służby, inspekcji lub straży w odniesieniu do
obowiązków wynikających z wydawanych w zakresie swojej
właściwości decyzji i postanowień.
Art. 20 ż 1 u.p.e.a.
ORGANY EGZEKUCYJNE
Ponadto w przypadkach określonych szczególnymi przepisami
jako organ egzekucyjny w zakresie egzekucji administracyjnej
obowiązków o charakterze niepieniężnym działa każdy organ
Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji
Wywiadu lub Straży Granicznej, Generalny Inspektor Ochrony
Danych Osobowych, organ Państwowej Inspekcji Pracy
wydający decyzję w pierwszej instancji, organ straży pożarnej
kierujący akcją ratowniczą, a także inne organy powołane do
ochrony spokoju, bezpieczeństwa, porządku, zdrowia
publicznego lub mienia społecznego.
Art. 20 ż 2 u.p.e.a.
ORGANY EGZEKUCYJNE
Organem egzekucyjnym w zakresie egzekucji
administracyjnej obowiązków o charakterze
niepieniężnym, wynikających z decyzji z
zakresu administracji rządowej wydanych
przez przedsiębiorstwa państwowe i inne
państwowe jednostki organizacyjne,
spółdzielnie, a także przez stowarzyszenia,
organizacje zawodowe i samorządowe oraz
inne organizacje społeczne jest wojewoda.
Art. 20 ż 3 u.p.e.a.
ORGANY EGZEKUCYJNE
 Inne organy powołane do ochrony spokoju,
bezpieczeństwa, porządku, zdrowia publicznego lub
mienia społecznego :
- mają status organów,
- powołane są do ochrony spokoju, bezpieczeństwa,
porządku, zdrowia publicznego lub mienia
społecznego.
Przykłady: Służba Wywiadu Wojskowego, Służba
Kontrwywiadu Wojskowego, Centralne Biuro
Antykorupcyjne, Biuro Ochrony Rządu.
ORGANY EGZEKUCYJNE
Osoby fizyczne, mogą :
- zastosować obronę konieczną celem odparcia
samowolnego naruszenia posiadania,
- ująć osobę na gorącym uczynku przestępstwa
lub w pościgu podjętym bezpośrednio po
popełnieniu przestępstwa, jeżeli zachodzi obawa
ukrycia się tej osoby lub nie można ustalić jej
tożsamości.
Powyższe działania nie mają jednak
charakteru działań administracyjnoprawnych.
ORGANY EGZEKUCYJNE
Właściwość miejscową organu egzekucyjnego w
egzekucji należności pieniężnych z nieruchomości
ustala się według miejsca jej położenia. Jeżeli jednak
nieruchomość położona jest na obszarze właściwości
dwóch lub większej liczby organów - egzekucję
prowadzi organ, na którego obszarze znajduje się
większa część nieruchomości, a jeżeli nie można w
powyższy sposób ustalić właściwości, egzekucję z
nieruchomości prowadzi organ wyznaczony przez
ministra właściwego do spraw finansów
publicznych.
Art. 22 ż 1 u.p.e.a.
ORGANY EGZEKUCYJNE
Właściwość miejscową organu
egzekucyjnego w egzekucji należności
pieniężnych z praw majątkowych lub
ruchomości ustala się według miejsca
zamieszkania lub siedziby zobowiązanego, z
zastrzeżeniem ż 3.
Art. 22 ż 2 u.p.e.a.
ORGANY EGZEKUCYJNE
Jeżeli znany przed wszczęciem egzekucji
majątek zobowiązanego lub większa jego
część nie znajduje się na terenie działania
organu egzekucyjnego ustalonego zgodnie
z ż 2, właściwość miejscową ustala się według
miejsca położenia składników tego majątku.
Art. 22 ż 3 u.p.e.a.
ORGANY EGZEKUCYJNE
Właściwość miejscową organu
egzekucyjnego w egzekucji obowiązków o
charakterze niepieniężnym ustala się według
miejsca zamieszkania lub siedziby
zobowiązanego, a w braku zamieszkania lub
siedziby w kraju - według miejsca jego
pobytu, z zastrzeżeniem ż 5.
Art. 22 ż 4 u.p.e.a.
ORGANY EGZEKUCYJNE
Właściwość miejscową organu egzekucyjnego w egzekucji obowiązków
o charakterze niepieniężnym ustala się:
1) w sprawach o odebranie rzeczy lub opróżnienie budynków i
pomieszczeń - według miejsca wykonania obowiązku;
2) w sprawach dotyczących nieruchomości oraz obiektów budowlanych
- według miejsca położenia tej nieruchomości lub obiektu budowlanego,
z tym że jeżeli nieruchomość lub obiekt budowlany są położone na
obszarze właściwości dwóch lub większej liczby organów - egzekucję
prowadzi organ, na którego obszarze znajduje się większa część
nieruchomości lub obiektu budowlanego, a jeżeli nie można w powyższy
sposób ustalić właściwości, egzekucję z nieruchomości prowadzi organ
wyznaczony przez organ, o którym mowa w art. 23 ż 1;
3) w sprawach dotyczących wykonywanej działalności gospodarczej,
jeżeli stałe miejsce wykonywania tej działalności znajduje się poza
miejscem zamieszkania lub siedziby zobowiązanego - według stałego
miejsca wykonywania działalności gospodarczej.
Art. 22 ż 5 u.p.e.a.
ORGANY EGZEKUCYJNE
Organ rekwizycyjny:
- działa na podstawie zlecenia organu
egzekucyjnego właściwego do prowadzenia
egzekucji,
- ma tę samą właściwość rzeczową co organ
egzekucyjny prowadzący egzekucję,
- ma inną właściwość miejscową niż organ
prowadzący egzekucję.
ORGANY EGZEKUCYJNE
Z orzecznictwa:
Zarzut prowadzenia egzekucji przez
niewłaściwy organ egzekucyjny może dotyczyć
zarówno właściwości rzeczowej, jak i
właściwości miejscowej.
I SA/Kr 1118/2008 Wyrok Wojewódzkiego Sądu
Administracyjnego w Krakowie
LexPolonica nr 2121484
ORGANY EGZEKUCYJNE
Z orzecznictwa:
Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji zawiera
odrębny przepis - art. 26 - normujący podstawę wszczęcia
postępowania egzekucyjnego, stwierdzając, iż organ egzekucyjny
wszczyna egzekucję administracyjną na wniosek wierzyciela i na
podstawie wystawionego przez niego tytułu wykonawczego. Z tego
względu niedopuszczalnym byłoby wszczęcie egzekucji
administracyjnej na podstawie wniosku przekazanego w trybie art. 65
kpa, gdyż przepis ten w postępowaniu egzekucyjnym nie ma
zastosowania. Dopuszczenie tego trybu w postępowaniu
egzekucyjnym w administracji byłoby również niecelowe, skoro
wierzyciel może dochodzić swych praw wobec zobowiązanego
równocześnie za pośrednictwem kilku organów egzekucyjnych zgodnie
z ich właściwością określoną w art. 22 cyt. ustawy.
I SA/Lu 1500/98 Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego - Ośrodek Zamiejscowy w Lublinie
ORGANY EGZEKUCYJNE
Nadzór nad egzekucją administracyjną
sprawują organy wyższego stopnia w
stosunku do organów właściwych do
wykonywania tej egzekucji.
Art. 23 ż 1 u.p.e.a.
ORGANY EGZEKUCYJNE
W przypadku braku organu wyższego stopnia
w stosunku do organów egzekucyjnych, o
których mowa w art. 19, nadzór nad
egzekucją należności pieniężnych sprawuje
właściwy miejscowo dyrektor izby
skarbowej.
Art. 23 ż 2 u.p.e.a.
ORGANY EGZEKUCYJNE
W stosunku do organów egzekucyjnych
będących organami samorządu
terytorialnego nadzór nad egzekucją
należności pieniężnych sprawuje
samorządowe kolegium odwoławcze.
Art. 23 ż 3 u.p.e.a.
ORGANY EGZEKUCYJNE
W stosunku do dyrektora izby celnej nadzór
nad egzekucją należności pieniężnych
sprawuje dyrektor izby skarbowej, właściwej
ze względu na siedzibę tego dyrektora izby
celnej.
Art. 23 ż 3a u.p.e.a.
ORGANY EGZEKUCYJNE
Organy sprawujące nadzór są jednocześnie:
1) organami odwoławczymi dla postanowień
wydanych przez nadzorowane organy
egzekucyjne;
2) organami sprawującymi kontrolę
przestrzegania w toku czynności
egzekucyjnych przepisów ustawy przez
wierzycieli i nadzorowane organy
egzekucyjne.
Art. 23 ż 4 u.p.e.a.
ORGANY EGZEKUCYJNE
Dla postanowień wydanych w pierwszej
instancji przez dyrektora izby skarbowej
organem odwoławczym jest minister
właściwy do spraw finansów publicznych.
Art. 23 ż 5 u.p.e.a.
ORGANY EGZEKUCYJNE
Organy sprawujące nadzór mogą, w
szczególnie uzasadnionych przypadkach,
wstrzymać, na czas określony, czynności
egzekucyjne lub postępowanie egzekucyjne
prowadzone przez nadzorowany organ.
Art. 23 ż 6 u.p.e.a.
ORGANY EGZEKUCYJNE
Dyrektor izby skarbowej może wstrzymać
czynności egzekucyjne lub postępowanie
egzekucyjne dotyczące innych należności
pieniężnych niż pozostających we
właściwości urzędów skarbowych wyłącznie
za zgodą wierzyciela.
Art. 23 ż 7 u.p.e.a.
ORGANY EGZEKUCYJNE
Na postanowienie w sprawie wstrzymania
czynności egzekucyjnych lub postępowania
egzekucyjnego służy zażalenie
zobowiązanemu oraz wierzycielowi
niebędącemu jednocześnie organem
egzekucyjnym.
Art. 23 ż 8 u.p.e.a.
ORGANY EGZEKUCYJNE
W ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w
administracji nie występuje definicja  organu
wyższego stopnia .
ORGANY EGZEKUCYJNE
Zgodnie z KPA organami wyższego stopnia są:
1) w stosunku do organów jednostek samorządu terytorialnego -
samorządowe kolegia odwoławcze, chyba że ustawy szczególne
stanowią inaczej,
2) w stosunku do wojewodów - właściwi w sprawie ministrowie,
3) w stosunku do organów administracji publicznej innych niż
określone w pkt 1 i 2 - odpowiednie organy nadrzędne lub właściwi
ministrowie, a w razie ich braku - organy państwowe sprawujące
nadzór nad ich działalnością,
4) w stosunku do organów organizacji społecznych - odpowiednie
organy wyższego stopnia tych organizacji, a w razie ich braku -
organ państwowy sprawujący nadzór nad ich działalnością.
ORGANY EGZEKUCYJNE
Minister właściwy do spraw finansów
publicznych sprawuje zwierzchni nadzór i
kontrolę przestrzegania w toku czynności
egzekucyjnych przepisów ustawy przez
wierzycieli i organy egzekucyjne w zakresie
egzekucji należności pieniężnych.
Art. 25 ż 1 u.p.e.a.
ORGANY EGZEKUCYJNE
Właściwi ministrowie, centralne organy administracji
rządowej oraz inne centralne organy administracji
publicznej, a także organy sprawujące nadzór nad
jednostkami samorządu terytorialnego, prowadzą
kontrolę przestrzegania w toku czynności
egzekucyjnych przepisów ustawy - przez wierzycieli i
organy egzekucyjne w zakresie egzekucji
administracyjnej obowiązków o charakterze
niepieniężnym.
Art. 25 ż 2 u.p.e.a.
ORGANY EGZEKUCYJNE
Wojewoda może:
- wstrzymać w uzasadnionych przypadkach
na czas określony czynności każdego organu
prowadzącego egzekucję administracyjną,
- wstrzymanie tylko raz w odniesieniu do tej
samej należności (dot. obowiązków
pieniężnych),
- wstrzymanie na maksimum 30 dni (dotyczy
obowiązków pieniężnych).
ORGANY EGZEKUCYJNE
Organy nadzoru przede wszystkim:
- wstrzymują czynności egzekucyjne,
- wstrzymują postępowanie egzekucyjne,
- są organami odwoławczymi od postanowień
organów nadzorowanych.
ORGANY EGZEKUCYJNE
Organy udzielające pomocy:
- Policja, Straż Graniczna, właściwy organ wojskowy etc.
- działają na wezwanie organu egzekucyjnego lub
egzekutora.
Przesłanką ich wezwania jest:
- natrafienie na opór uniemożliwiający lub utrudniający
prowadzenie egzekucji,
- istnienie uzasadnionego przypuszczenia, że na taki opór
organ egzekucyjny/egzekutor natrafi.
Wezwany organ nie może odmówić udzielenia pomocy.
ORGANY EGZEKUCYJNE
Organy asystujące:
- w wypadku czynności wykonywanych w
budynku Policji, Straży Granicznej, na okręcie
wojennym etc.,
- podobnie: w kancelarii radcowskiej czy
adwokackiej, z uwagi na ryzyko ujawnienia
tajemnicy zawodowej.
dr Krzysztof Lasiński-Sulecki
DZI
KUJ
BARDZO