1.zasady dyscypliny związane z administracją Tradycyjnie do katalogu dyscyplin nauki o administracji zaliczano naukę prawa administracyjnego, naukę administracji i politykę administracyjną. Ponadto mogą to być również: historia administracji i informatyka administracyjna, nauki polityczne, socjologia, ekonomia, teoria organizacji. Administracja publiczna może być w szczególności przedmiotem dociekań socjologicznych. Administrator, stosując jako narzędzie poznania wyniki badań socjologicznych, łatwiej i lepiej realizować będzie nałożone na niego zadania w zakresie oddziaływania na różne grupy społeczne. A.P. może być także oparta na zasadach teorii organizacji. W ramach badań na administracją, ogranicza się ona do problemów uproszczenia administracji, jej potanienia. Nie bierze pod uwagę złożonych procesów społecznych, uwarunkowań administracji od obowiązującego prawa, doktryn politycznych. Jeśli chodzi o prawo administracyjne to przedmiotem są obowiązujące przepisy prawne dotyczące zadań, struktury i form działania ad. Pub. Oraz treści praw i obowiązków adresatów, nakładanych na nich w wyniku realizacji norm prawa administracyjnego. Charakterystyczną metodą badawczą jest metoda analityczno prawna, która polega na egzegezie tekstu prawnego. Zadaniem badacza jest tu ustalenie treści norm prawnych i zbadanie ich związków, ujmowanie ich w pewną całość dla wydobycia pewnych idei przewodnich czy zasad, które ułatwią stosowanie prawa. Ad.pub. występuje też w polityce administracyjnej. Rozumie się przez nią określoną wiedzę dotyczącą ustalania dla administracji pewnych programów działania, ich ocenę oraz weryfikację w toku realizacji przed administrację. Polit. Ad.to określony program działania, który zakłada realizację określonych celów za pomocą prawnych i pozaprawnych środków, jakimi dysponuje administracja. Program ten jest z reguły ustalony poza organizacją administracji, co nie wyklucza jednak udziału administracji w jego ustalaniu. Istotnym elementem Pol. Administracyjnej jest ocena zarówno ustalonego programu jak i sposobu jego realizacji. Pol. Admin. Opierając się na dorobku nauki administracji, może wartościować różne zjawiska w obrębie administracji i na tej podstawie wysuwać postulaty jak należy zmieniać administrację i ją usprawniać. 2.Wpływ ustroju na model administracji publicznej W państwie absolutnym (policyjnym) zaczął tworzyć się zalążek nowej administracji i nowego aparatu administracji. Powstawanie tego aparatu związane jest z tworzeniem się władzy absolutnej, tj. wzrostem władzy panującego. Opiera się ona na trzech czynnikach: wojsku, skarbie i nowym, zawodowym aparacie urzędniczym. Jest to aparat zorganizowany hierarchicznie, oparty na zawodowych urzędnikach i zależny tylko od panującego. Tworzy się szczeblowa organizacja oparta na zasadach bezwzględnego posłuszeństwa, działająca jednolicie i sprężyście. Następuje rozdział władz sądowych i administracyjnych. Władze adm. Są niezależne od sądu i działają w oparciu o tworzące się wówczas na kontynencie europejskim odrębne prawo administracyjne . Następuje podział prawa na publiczne i prywatne. Tworzy się przekonanie że prawo ustanowione przez panującego jest najwyższym zródłem prawa. Podwładny nie może odwołać się do sądu, a jedynie służy mu tzw rekurs hierarchiczny, czyli możliwość złożenia skargi na niższy organ do organu wyższego stopnia. Pod wpływem doktryn liberalizmu kształtuje się model liberalnego państwa prawnego. Dla liberalnego państwa kapitalistycznego charakterystyczne jest jego określenie jako państwa pełniącego funkcję nocnego stróża. Jego rola miała koncentrować się na zapewnieniu obrony, zapewnieniu bezpieczeństwa i porządku publicznego czy na zabezpieczaniu działalności wielokonkurencyjnej gospodarki kapitalistycznej, choć uznawano potrzebę prowadzenia działalności uzupełniającej przez państwo, ale przeciwstawiano się działalności państwa w sferze socjalnej. Liberalizm w dziedzinie politycznej pod wpływami szkoły prawa natury domaga się zagwarantowania naturalnych praw jednostki wobec państwa. Wpływ idei liberalizmu na działanie administracji idzie w dwu kierunkach. Po pierwsze, z idei liberalizmu płynie płynie wniosek o ograniczenie wpływu administracji na obywateli w stopniu maksymalnym. Po wtóre, najważniejszą zasadą staje się ochrona porządku prawnego i to przed naruszeniami jej ze strony administracji, a w celu ochrony wolności obywatelskich. W konsekwencji prowadzi to do związania administracji ustawą. Szczególne znaczenie w państwie liberalnym ma doktryna trójpodziału władz. Administracja zostaje podporządkowana parlamentowi. Parlament staje się najwyższym kontrolerem rządu, a przede wszystkim ustala, a zarazem ogranicza działalność administracji poprzez stanowione przez siebie prawo. Sens polityczny tego rozwiązania opiera się na przeciwstawieniu władzy administracyjnej społeczeństwu. Parlament, jako reprezentant społeczeństwa, ustala granice działania administracji, która przecież w okresie państwa absolutnego nadużywała swej władzy wobec jednostki i dlatego należy się zabezpieczyć przed powtórzeniem podobnej sytuacji. Państwo kapitalistyczne w okresie liberalizmu przybiera z reguły najpierw postać monarchii konstytucyjnej a następnie republiki. Aparat administracji jest tylko podporządkowany innej władzy. Początkowo jest jeszcze podporządkowany nadal panującemu, ale już za pośrednictwem odpowiedzialnych przed parlamentem ministrów; następnie podporządkowywuje się go albo prezydentowi albo rządowi. Zdobyczą społeczną państwa liberalnego jest samorząd terytorialny oraz różnego rodzaju samorządy specjalne. Tworzy to w konsekwencji na kontynencie europejskim charakterystyczny dualizm władz terenowych: administrację rządową i samorządową. 3. Rola prawa w administracji publicznej Prawa jest jednym z czynników kształtujących administrację publiczną. Administracja nie tylko stosuje prawo ale również je tworzy (tylko prawo typu wykonawczego). Nakaz działania administracji publicznej na podstawie prawa jest istotnym elementem ustroju państwa prawa. Niestety nasuwa to wiele problemów. Np. jak daleko ma sięgać ingerencja prawodawcy. Chodzi o spór czy działalność administracji ma być twórcza, swobodna, a admin. Ma się kierować względami celowości, byleby tylko działała w ramach ustaw, czy też należy wyznaczyć jej ścisłe granice normami prawa, aby ukrócić jej samowolę. Po pierwsze chodzi o postulat niekrępowania administracji, a drugiej strony zależy na tym by kontrolować legalność działań administracji, pozostawienie zaś luzów admin utrudnia kontrolę jej legalności, skoro przepis pozostawia swobodę działania admin. Aączy się to wszystko z bardziej ogólnym problemem. Jaką technikę przyjąć w prawodawstwie. Jednak z założeń demokratyzmu płynie dyrektywa ograniczenia administracyjnego prawodawstwa. Oznacza ona konieczność określenia przez organy przedstawicielskie granic regulacji administracyjnych.
Postulat ten oznacza jednocześnie eliminowanie lawiny przepisów admin, które powodują, że zarówno sama administracja, jak i podmioty, na które ona oddziałuje, nie orientują się jaki przepis w danej materii obowiązuje. Pod adresem tzw. Ustawodawstwa administracyjnego wysuwa się wiele postulatów. Dotyczą one demokratyzacji procesu administracyjnego ustawodawstwa. Chodzić tu może o problem kontroli organów z udziałem obywateli nad organami admin zawodowej w zakresie tworzenia przez nie prawa, o publiczną informację o projektach aktów normatywnych admin i publiczną dyskusję nad nimi, inicjatywa społeczna zgłaszania propozycji wydawania normatywnych aktów przez admin bądz tworzenie ustawodawstwa lokalnego w drodze referendum. Dochodzą tu także dyrektywy prakseologiczne, dość istotny jest tu problem planowania i prognozowania. Wprowadza ono ład, umożliwia należyte przygotowanie aktów normatywnych, przygotowanie aktów wykonawczych przez admin do aktów ustawowych wraz z ukazaniem się aktu ustawowego, skoordynowanie działań różnych organów w zakresie przygotowania aktu. Z planowaniem działalności prawotwórczej łączy się istnienie pewnych programów podporządkowania prawa. W zakresie planowania w interesującej nas dziedzinie należy brać pod uwagę zamierzone i niezamierzone skutki, jaki wywoła wydanie aktu normatywnego. Można też wyodrębnić wiele innych dyrektyw, od których zależy skuteczność stosowania prawa. Np. tworzenie przepisów jasnych i zrozumiałych, faktycznego upowszechniania przepisów oraz stosowania systemu środków służących realizacji przepisów. 4.Zasady budowy struktur administracji Aparat admin publicznej stanowi jeden z przykładów działania zespołowego, zorganizowanego. Przy kształtowaniu struktur tego aparatu powinno brać się pod uwagę zalecenia teorii oranizacji, która daje wskazania dotyczące działań zorganizowanych. Struktury admin publ pozostają w dużym stopniu ukształtowane przez przepisy prawa. Niekiedy przepisy prawa dają swobodę w tym zakresie. a)Pierwszą czynnością w tworzeniu modelu instytucji jest określenie celu, któremu jego realizacja ma służyć. Odpowiednio bowiem do zmieniających się celów różnych instytucji zbiorowych, inaczej będzie wyglądała konstrukcja tworzonej instytucji. Zawsze cel tworzenia jednostki organizacyjnej musi być punktem wyjściowym tworzenia jej konstrukcji. b)Kolejnym etapem jest ustalenie celu podstawowego. Nie zawsze jednak da się ustalić który cel jest podstawowy, a który tylko poboczny. c)Dalszym etapem rozważań nad celem instytucji jest sprawa podziału celu całościowego na cele częściowe. Następuje tu proces konkretyzacji celu podstawowego na mniejsze całości, aż do jednoosobowych stanowisk,