Bibliografia prac
z zakresu polskiej etykiety językowej
Opracowała Jagoda Bloch
Bibliografia przeznaczona jest przede wszystkim dla studentów przygotowujących prace
magisterskie, licencjackie, roczne itp. na takich kierunkach studiów, jak polonistyka, filologie
obce, dziennikarstwo. Również dla tych studentów, którzy w programie studiów mają
przedmiot nazywany savoir-vivre em, etykietą (m.in. etykietą biznesową). Oraz tych, którzy
przygotowywani są do zawodów nastawionych na kontakt z innymi ludz
mi, na przykład
marketing polityczny i medialny, public relations, administracja, komunikowanie publiczne i
masowe.
Bibliografia może być przydatna dla wszystkich zainteresowanych doskonaleniem
porozumiewania się z partnerem  zarówno na płaszczyz
nie interpersonalnej (kontakt twarzÄ…
w twarz), jak i interpersonalno-medialnej (przy użyciu medium: telefonu,
internetu).
W skład bibliografii wchodzi część zasadnicza, zatytułowana Obyczaje językowe, oraz
część uzupełniająca pod tytułem Obyczaje towarzyskie.
Obyczaje językowe zawierają prace opisujące polskie zachowania grzecznościowe
przejawiające się na płaszczyz
nie języka. Większość prac dotyczy współczesnej polszczyzny.
Jest też wiele prac pokazujących, jaką formę miały zwyczaje grzecznościowe w przeszłości
oraz jak ewoluowały. Część prac porównuje polską grzeczność z grzecznością innych kręgów
kulturowych.
W części Obyczaje towarzyskie, mającej z założenia charakter uzupełniający część
poprzednią, zawarte zostały wszystkie współczesne poradniki dobrego wychowania, jak też
poradniki wydane po pierwszej i drugiej wojnie światowej. Można bowiem przyjąć, że rok
1918 zapoczątkował rozumianą tak jak obecnie kodyfikację ogólnopolskiej normy
grzecznościowej.
Obie części mają na celu pokazanie, że grzeczność przejawia się i w języku, i w
zachowaniach niejęzykowych, stanowiąc całość komunikacyjną. Że na przykład
wypowiedzenie formuły Dzień dobry nie jest wystarczające komunikacyjnie (czyli nie
zapewnia skuteczności porozumiewania się), jeśli nie towarzyszą mu przewidziane przez
polski obyczaj zachowania niejęzykowe, takie jak  w zależności od sytuacji  uśmiech,
podanie ręki, przedstawienie się czy zadanie pytania grzecznościowego.
Obie te części mają ponadto na celu uświadomienie czytelnikowi, jak mocno polskie
zachowania grzecznościowe związane są z tradycją. W polskich zwrotach grzecznościowych
zawarte jest bowiem specyficzne dla nas myślenie o świecie, w tym o partnerze komunikacji.
Zawarty jest nasz system wartościowania rzeczywistości i nasz model odczuwania emocji. Z
tego właśnie powodu wprowadzanie do polszczyzny obcych zwrotów grzecznościowych (z
taką sytuacja mamy do czynienie obecnie) stoi nieraz w drastycznej sprzeczności z naszymi
normami i strategiami grzeczności.
Wszelkie uwagi dotyczące bibliografii  w tym jej uzupełnienia  prosimy zgłaszać
pod adres autorki: [e-mail]
Bibliografia w postaci elektronicznej będzie aktualizowana.
Małgorzata Marcjanik
Obyczaje językowe
1. Adamowski J., Ludowe sposoby składania życzeń (słowo w kontekście kultury), w:
Język a kultura, t. 6: Polska etykieta językowa, red. J. Anusiewicz, M. Marcjanik,
Wrocław 1992, s. 97-104.
2. Ankudewicz-Blukacz T., O grzeczność językową w klasie,  Polonistyka 1999, nr
6, s. 362-364.
3. Antas J., Polskie zasady grzeczności, w: Język trzeciego tysiąclecia II, t. 1: Nowe
oblicza komunikacji we współczesnej polszczyz
nie, red. G. Szpila, Kraków 2002, s.
347-363.
4. Ar, Kłopoty z językiem,  Dziennik Polski 1978, nr 142, s. 12.
5. Awdiejew A., Strategie konwersacyjne (próba typologii),  Socjolingwistyka
1991, nr 11, s. 7-20.
6. Awdiejew A., Wartościowanie wymuszone a szacunek dla odbiorcy w dyskursie
politycznym, w: Język a kultura, t. 11: Język polityki a współczesna kultura
polityczna, red. J. Anusiewicz,
7. B. Siciński, Wrocław 1994, s. 49-55.
8. Bańkowski A., Do siego roku jako dawny adres toastów noworocznych,  Język
Polski 1986, R. LXVI, nr 1-2, s. 69-71.
9. Bartnicka B., Sposoby zwracania się do rozmówców w  Pamiętnikach Soplicy
Henryka Rzewuskiego (Szkic z gramatyki historycznej),  Poradnik Językowy
1989, nr 5, s. 276-284.
10. Bąba S., Słownictwo i frazeologia życia towarzyskiego w polskie leksykografii XX
wieku,  Język Polski 2004, R. LXXXIV, nr 5, s. 383-386 [recenzja książki: A.
Piotrowicz, Słownictwo i frazeologia życia towarzyskiego w polskiej leksykografii
XX wieku, Poznań 2004].
11. Bednarczuk L., Losy wyrazu  pan na obszarze języka niemieckiego, w: Anabasis.
Prace ofiarowane Profesor Krystynie Pisarkowej, red. I. Bobrowski, Kraków
2003, s. 29-32.
12. Bednarczuk L., Najstarsze związki frazeologiczne wyrazu  pan , w: Rozmaitości
językowe. Prace ofiarowane prof. Januszowi Strutyńskiemu, red. M. Skarżyński,
M. Szpiczakowska, Kraków 2003, s. 25-29.
13. Bednarczuk L., Losy wyrazu  pan na Litwie i Rusi, w: Stosunki językowe na
ziemiach Wielkiego Księstwa Litewskiego, red. L. Bednarczuk, Kraków 2005, s.
133-147.
14. Berger T., Die anrede mit Kollege im Tschechischen, Polnischen und Deutschen,
w: Normen, Namen und Tendenzen in der Slavia. Festschrift für Karl Gutschmidt
zum 65. Geburtstag, red. V. Lehmann, L. Udolph, München 2004, s. 297-306.
15. Berger T., Versuch einer historischen Typologie ausgewählter slavischer
Anredesystem, w: Slavistische Linguistik 1994. Referatedes XX. Konstanzer
Slavistischen Arbeitstreffens. Zürich 20-22.09.1994, München 1995, s. 15-56.
16. Bergson H., O grzeczności  wykład wygłoszony podczas uroczystegowręczania
nagród w Liceum Henryka IV, tł. P. Kostyło,  Przegląd Filozoficzny 2000, nr 1, s.
159-165.
17. Blum-Kulka S., Grzeczność: perspektywa pragmatyczna, w: Dyskurs jako
struktura i proces, red. T. van Dijk, tł. G. Grochowski, Warszawa 2001, s. 227-
230.
18. Bogucka M., Staropolskie obyczaje w XV-XVII wieku, Warszawa 1994.
19. BogusÅ‚awski A., De l adresse. Avec référence particuliere au polonaise,  Revue
d études slaves 1985, t. 57, s. 469-481.
20. BogusÅ‚awski A., Deutsch und Polnisch als Beispiele eines  egalitären und eines
 antiegalitären Anredesystems, w: Slawische und deutsche Sprachwelt.
Typologische Spezifika der slawischen Sprachen im Vergleich mit dem Deutschen,
red. W. Gladrow, S. Heyl, Frankfurt-Berlin-Bern 1996, s. 78-86.
21. Bogusławski A., On honorific forms of address in German and Polish, w: Sprach 
und Kulturkontakte im Polnischen, red. G. Hentschel, G. Ineichen, München 1987,
s. 17-24.
22. Boniecka B., Pragmatyka życzliwości w audycjach radiowych dla dzieci i
młodzieży, w: Język a kultura, t. 17: Życzliwość i agresja w języku i kulturze, red.
A. DÄ…browska, A. Nowakowska,
23. Wrocław 2005, s. 39-60.
24. Brajerski T., Ichmość panowie A
osiowie małżonkowie,  Język Polski 1992, R.
LXXII, nr 4-5, s. 247-250.
25. Brajerski T., Podstawowe honorativa we wczesnych komediach Aleksandra Fredry,
 Roczniki Humanistyczne 1995, R. XLIII, nr 6, s. 5-70.
26. Brajerski T., Tak zwane zwroty adresatywne w  Krakowiakach i góralach W.
Bogusławskiego,  Roczniki Humanistyczne 1991/1992, R. XXXIX-XL, nr 6, s.
73-80.
27. Braun F., Terms of Address. Problems of Patterns and Usage in Various
Languages and Cultures, Berlin-New York-Amsterdam 1988.
28. Braun S., Spór o  Proszę koleżeństwa ,  Głos Nauczycielski 1956, nr 28-29, s. 5
[zob. też: W. Doroszewski, Jeszcze raz  Proszę koleżeństwa ,  Głos
Nauczycielski 1956, nr 32-33, s. 3].
29. Breza E., Rzeczowniki abstrakcyjne w dostojnej tytulaturze,  Język Polski 2001,
R. LXXXI, nr 3, s. 161-167.
30. Brus B., Etykieta językowa nauczycieli, Lublin 2001.
31. Buchenau K., Die Distanzanrede im Russichen, Polnischen und Deutschen und
ihre historischen Hintergründe, Frankfurt a. Main 1997.
32. Bugajski M., Formuły powitalne i pożegnalne w języku bułgarskim i polskim jako
przejawy funkcji fatycznej,  Rozprawy Komisji Językowej WrTN 1991, nr 17, s.
271-277.
33. Bugajski M., Niektóre formy grzecznościowe w języku bułgarskim i ich polskie
odpowiedniki,  Język Polski 1983, R. LXIII, nr 1-2, s. 26-33.
34. Bula D., O sposobach zwracania się do rozmówcy,  Prace Naukowe UŚl w
Katowicach, Prace Językoznawcze 1985, nr 10, s. 110-123.
35. Bula D., Nawacka J., O pewnym typie aktów mowy (akty obrażania i
pochlebiania),  Prace Naukowe UŚl w Katowicach, Prace Językoznawcze 1985,
nr 10, s. 65-73.
36. Bula D., Nawacka J., Próba klasyfikacji aktów mowy,  Socjolingwistyka 1983, nr
5, s. 41-42.
37. Burzyńska-Kamieniecka A., Kilka uwag o grzeczności według  Wokabularza
rozmaitych i potrzebnych sentencji z 1590 roku, w: Formy i normy stosowności,
red. J. Maciejewski, Warszawa 2004, s. 9-15.
38. Chłopicki W., Świątek J., Formy grzecznościowe a konwencja  Ty , w: Angielski
w polskiej reklamie, red. W. Chłopicki, J. Świątek, Warszawa 2000, s. 322-347.
39. Chłopicki W., Świątek J., Formy zwracania się do odbiorcy, w: Angielski w
polskiej reklamie, red. W. Chłopicki, J. Świątek Warszawa 2000, s. 578-581.
40. Chłopicki W., Świątek J., Przekraczanie granic rejestrów językowych. Formy
zwracania się do odbiorcy, w: Angielski w polskiej reklamie, red. W. Chłopicki, J.
ÅšwiÄ…tek, Warszawa 2000, s. 446-451.
41. Chmielowiec M., Aśćka i inne tytuły staropolskie,  Język Polski 1924, R. IX, nr 1,
s. 17-22.
42. Chojnacki M., Wyrażenia grzecznościowe w  Panu Tadeuszu ,  Poznańskie
Studia Polonistyczne 1996, nr 3, s. 117-131.
43. Cybulski M., Elementy chrześcijańskie w staropolskim obyczaju językowym, w:
Biblia a kultura Europy, t. 1, red. M. Kamińska, E. Małek, A
ódz
1992, s. 191-207.
44. Cybulski M., Elementy polskiej etykiety językowej w  Trylogii Sienkiewicza,
 Rozprawy Komisji Językowej A
TN 1997, nr 42, s. 43-131.
45. Cybulski M., O staropolskich i średniopolskich zwyczajowych określeniach
nadawcy wypowiedzi, w: Studia historycznojęzykowe, t. 1, red. M. Kucała, Z.
Krążyńska, Kraków 1994, s. 201-208.
46. Cybulski M., Obyczaje językowe dawnych Polaków. Formuły werbalne w dobie
średniopolskiej, A
ódz
2003.
47. Cybulski M., Pan i sługa. Niektóre społeczne uwarunkowania zmian w polskich
obyczajach językowych, w: Uwarunkowania i przyczyny zmian językowych. Zbiór
studiów, red. E. Wrocławska, Warszawa 1984, s. 31-39.
48. Cybulski M., Polskie formuły powitalne od XVI do połowy XVIII wieku, w: Studia
historycznojęzykowe, red. A. Kowalska, A. Grybosiowa, Katowice 1996, s. 27-38.
49. Cybulski M., Polskie formuły toastu do XVIII wieku, w: Kultura ubóstwa  kultura
przetrwania, red. D. Zalewska, Wrocław 1996, s. 65-72.
50. Cybulski M., Polskie formy rozkazu i zakazu do połowy XVIII wieku, w:
Regulacyjna funkcja tekstów, red. K. Michalewski, A
ódz
2000, s. 11-24.
51. Cybulski M., Staropolskie formy podziękowań, w: Od średniowiecza ku
współczesności. Prace ofiarowane Jerzemu Starnawskiemu w pięćdziesięciolecie
doktoratu, red. J. Okoń, A
ódz
2000, s. 105-114.
52. Cybulski M.,  Ubogi w staropolskim obyczaju językowym, w: Kultura ubóstwa 
kultura przetrwania, red. D. Zalewska, Wrocław 1996, s. 33-40.
53. Czajka P., O problemie grzeczności językowej w podręcznikach językoznawstwa,
 Rozprawy Komisji Językowej WrTN 2000, nr 26, s. 141-159.
54. Czajkowska-Prokop S., Grzeczność nasza i obca,  Roczniki Naukowe PWSZ w
Wałbrzychu, Języki obce IX 2006, nr 2, s. 127-129 [recenzja książki: Grzeczność
nasza i obca, red. M. Marcjanik, Warszawa 2005].
55. Czarnecka K., Epistolarne konwencje grzecznościowe w listach do redakcji
czasopisma religijnego  Miłujcie się! , w: Formy i normy stosowności, red. J.
Maciejewski, Warszawa 2004, s. 341-347.
56. Czechowska A., O grzeczności językowej uczących się polskiego jako obcego (na
przykładzie zaproszeń, komplementów i życzeń),  Kształcenie Językowe 2002, nr
3, s. 103-115.
57. Czechowska A., O sposobach wyrażania prośby w języku polskim (na przykładzie
wypowiedzi cudzoziemców),  Poradnik Językowy 2005, nr 4, s. 17-28.
58. Czechowska A., O teorii grzeczności językowej na podstawie prasowej recepcji
artykułu Juliusza Osterwy w sprawie reformy teatru,  Rozprawy Komisji
Językowej WrTN 2000, nr 26, s. 161-172.
59. D.W., Kłopoty z językiem,  Dziennik Polski 1980, nr 123, s. 12.
60. Dąbrowska A., Akty etykiety językowej wyrażające brak zgody z opinią rozmówcy,
w: Język a kultura, t. 6: Polska etykieta językowa, red. J. Anusiewicz, M.
Marcjanik, Wrocław 1992, s. 115-120.
61. Dąbrowska A., Formy zwracania się do innych w niektórych językach
europejskich,  Acta Universitatis Wratislaviensis, Studia Lingwistyczne 1983, nr
8, s. 3-19.
62. Dąbrowska A., Sposoby kończenia rozmowy w sytuacji oficjalnej, w: Język a
kultura, t. 6: Polska etykieta językowa, red. Dąbrowska M., (Nie)grzeczność w
mediach elektronicznych,  Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego
LXII, 2006, s. 117-127.
63. J. Anusiewicz, M. Marcjanik, Wrocław 1992, s. 121-126.
64. Dąbrowska A., Uczty, biesiady i zabawy w powieściach Henryka Sienkiewicza,
 Temat 2005, nr 3-4, s. 32-47.
65. Długosz K., O pragmatycznych aspektach języka mówionego na podstawie analizy
tekstów powitań i pożegnań mieszkańców Szczecina,  Prace Filologiczne 1994, nr
39, s. 191-203.
66. Dołęga-Herzog H., Zwroty grzecznościowe w języku dziennikarzy,  Problemy
Humanistyki 1999, nr 4-5, s. 41-44.
67. Domański J., Jeszcze o dobrych manierach w nauce,  Kwartalnik Opolski 1969,
nr 314, s. 123-125.
68. Dorna R., O stylu kilku Mrożkowych chamów,  Poradnik Językowy 1994, nr 8, s.
40-49.
69. Doroszewski W., Jeszcze raz  Proszę koleżeństwa ,  Głos Nauczycielski 1956,
nr 32-33, s. 3 [zob. też: S. Braun Spór o  Proszę koleżeństwa ,  Głos
Nauczycielski 1956, nr 28-29, s. 5].
70. Drabik B., Komplement i komplementowanie jako akt mowy i komunikacyjna
strategia, Kraków 2004.
71. Drozdowicz Z., Konwersacje,  Forum Akademickie 2005, R. 12, nr 3, s. 29-31.
72. Dunaj B., O odmianie oficjalnej i nieoficjalnej języka,  Zeszyty Naukowe
Uniwersytetu Jagiellońskiego, R. DLXXIX, Prace Językoznawcze 1981, nr 70, s.
11-20.
73. Dykiel D., Formy adresatywne w  Wydwornym polityku Macieja Guthatera-
Dobrackiego,  Rozprawy Komisji Językowej WrTN 1989, nr 16, s. 147-161.
74. Friedelówna T., Poprawność językowa jednym z symptomów dobrego wychowania,
w: Polszczyzna dawna i współczesna. Materiały z ogólnopolskich konferencji
jezykoznawczych, red. C. A
apicz, Toruń 1994, s. 33-39.
75. Furgalska A., Warchala J., O tekstach pozdrowień,  Socjolingwistyka 1982, nr 4,
s. 123-127.
76. Gajewska E., Jak rozpocząć list motywacyjny, czyli modele korespondencji
zawodowej w świetle zasad grzeczności językowej, w: Język trzeciego tysiąclecia
II, t. 1: Nowe oblicza komunikacji we współczesnej polszczyz
nie, red. G. Szpila,
Kraków 2002, s. 365-370.
77. Gałczyńska A., Grzeczne i niegrzeczne akty odmowy w języku polskim, w: Język a
kultura, t. 17: Życzliwość i agresja w języku i kulturze, red. A. Dąbrowska, A.
Nowakowska, Wrocław 2005, s. 113-118.
78. Gałczyńska A., Honoryfikatywne zróżnicowanie aktów odmowy w języku polskim,
 Poradnik Językowy 1999, nr 2-3, s. 16-24.
79. Gałczyńska A., Niedefinicyjne funkcje performatywu  przepraszam ,  Poradnik
Językowy 2002, nr 4, s. 16-24.
80. Gawęda E., Urban K., Zabierowska K., O pewnym typie illokucji  toasty,
 Socjolingwistyka 1982, nr 4, s. 115-121.
81. Grochola-Szczepanek H., O niektórych formach grzecznościowych mieszkańców
wsi Rzepiska na Spiszu,  Język Polski 1996, R. LXXVI, nr 1, s. 40-44. [zob. też:
M. Marcjanik, Uwagi do artykułu o formach grzecznościowych,  Język Polski
1997, nr 1, s. 66].
82. Grodziński E., Formuły grzecznościowe jako wypowiedzi performatywne, w:
Wypowiedzi performatywne. Z aktualnych zagadnień filozofii języka, Wrocław
1980, s. 90-104.
83. Grodziński E., Rola formuł grzecznościowych w językach współczesnych,
 Poradnik Językowy 1977, nr 7, s. 305-310.
84. Grybosiowa A., Formy  ty i  pan (-i) w kontaktach społecznych,  Poradnik
Językowy 1990, nr 2, s. 88-92.
85. Grybosiowa A., Nowe sytuacje  nowe zachowania grzecznościowe,  Poradnik
Językowy 2002, nr 2, s. 3-8.
86. Grybosiowa A., O dystansie, szacunku i tolerancji w mediach, w: Język w mediach
masowych, red. J. Bralczyk, K. Mosiołek-Kłosińska, Warszawa 2000, s. 60-66.
87. Grybosiowa A., Obce kulturowo formuły nawiązywania kontaktu we współczesnej
polszczyz
nie  geneza, recepcja, wartościowanie, w: Język trzeciego tysiąclecia II,
t. 1: Nowe oblicza komunikacj we współczesnej polszczyz
nie, red. G. Szpila,
Kraków 2002, s. 41-49.
88. Grybosiowa A., Przyczyny zmian w polskim systemie adresatywnym, w: Język w
mieście. Problemy kultury i poprawności,  Acta Universitatis Lodziensis. Folia
Linguistica 1998, nr 37, s. 57-61.
89. Grzeczność nasza i obca, red. M. Marcjanik, Warszawa 2005.
90. Grzybowski S., Nazwisko i jego stałość jako elementy identyfikacji osoby w
dawnym prawie polskim,  Onomastica 1957, R. III, nr 5, s. 485-514.
91. Habrajska G., Struktura życzeń świątecznych,  Poradnik Językowy 1993, nr 7, s.
384-396.
92. Handke K., Polski język familijny. Opis zjawiska, Warszawa 1995.
93. HÄ…cia A., Sprawozdanie z konferencji naukowej  Zmiany w publicznych
zwyczajach językowych",  Poradnik Językowy 2001, nr 2, s. 50-53.
94. Heck D., Uwagi metodologiczne do badań adresatywnych (nad przekładem
 Eneidy Andrzeja Kochanowskiego),  Zeszyty Naukowe WSP Opole Filologia
Polska 1994, nr 32, s. 65-70.
95. Huszcza R., Czy honoryfikatywność jest w języku polskim kategorią gramatyczną,
w: Język  Teoria  Dydaktyka. Materiały IV Konferencji Młodych Językoznawców
 Dydaktyków, red. J. Tokarski, Kielce 1980, s. 48-54.
96. Huszcza R., Honoryfikatywność  gramatyka czy pragmatyka?, w: Językoznawstwo
synchroniczne i diachroniczne, red. J. Sambor, Warszawa 1993, s. 125-138.
97. Huszcza R., Honoryfikatywność. Gramatyka. Pragmatyka. Typologia, Warszawa
1996 [zob. też: M. Marcjanik, Czy istnieją uniwersalia grzecznościowe? Na
marginesie książki R. Huszczy  Honoryfikatywność. Gramatyka. Pragmatyka.
Typologia ,  Poradnik Językowy 1997, nr 6, s. 19-25].
98. Huszcza R., Jeszcze o honoryfikatywności polskich zaimków osobowych,  Poradnik
Językowy 2000, nr 6, s. 21-30.
99. Huszcza R., O gramatyce grzeczności,  Pamiętnik Literacki 1980, nr 1, s. 175-
186.
100. Huszcza R., Zaimki osobowe w systemie języka, w: Podsystemy języków
naturalnych, red. A. Weinsberg, Warszawa 1981, 25-46.
101. Ibis, Towarzyszko, czyście byli...?,  Życie Partii 1978, nr 1, s. 48.
102. Ibis, Towarzyszu mopanku!,  Życie Partii 1975, nr 3, s. 48.
103. Jabczyk J., Usprawiedliwianie jako akt grzecznościowej kreacji  na przykładzie
usprawiedliwień szkolnych,  Nauczanie i Szkoła 2003, nr 1-2, s. 398-404.
104. Jakubowicz M., y
ródła motywacji semantycznej nazw z kręgu życzliwości i agresji,
w: Język a kultura, t. 17: Życzliwość i agresja w języku i kulturze, red. A.
Dąbrowska, A. Nowakowska, Wrocław 2005, s. 61-68.
105. Jakubowska E., Cross-Cultural Dimensions of Politeness in the Case of Polish and
English, Katowice 1999.
106. Janczak A., Akty mowy wprowadzające prośbę,  Poradnik Językowy 1997, nr 10,
s. 24-33.
107. Jarocińska D., O relacjach nadawca  odbiorca w mowach powitalnych (Trzy
wizyty Jana Pawła II w Polsce),  Poradnik Językowy 1992, nr 5, s. 345-353.
108. Jarząbek K., Kinetyczne formy powitań i pożegnań, w:  Etnolingwistyka 1994, nr
6, s. 65-81.
109. Jasińska M., Językowy savoir-vivre w internecie, w: Język w komunikacji, t. III,
red. G. Habrajska, A
ódz
2001, s. 119-125.
110. Jaworski A., Formy zwracania siÄ™ do drugich w wojsku. Analiza
socjolingwistyczna,  Język Polski 1982, R. LXII, nr 4-5, s. 266-270.
111. Jurkowski M., Grzeczność,  Człowiek i Światopogląd 1986, nr 7-8, s. 163-166.
112. Kaczor M., Tabu a estetyka językowa,  Język Polski 2003, R. LXXXIII, nr 1, s.
46-50.
113. Kaczyński Z., Miejsce pozdrowień wśród wypowiedzi językowych,  Acta
Universitatis Wratislaviensis, Studia Linguistica 1983, nr 8, s. 21-31.
114. Kaczyński Z., Kilka uwag o niektórych czynnikach wpływających na wynik formuły
pozdrowienia,  Rozprawy Komisji Językowej WrTN 1986, nr 14, s. 149-158.
115. Kaliszewski W., O grzeczności w dedykacjach czasów stanisławowskich, w: Formy
i normy stosowności, red. J. Maciejewski, Warszawa 2004, s. 97-107.
116. Karpiński A., Obyczaj pod lupą,  Nowe Książki 2005, nr 1, s. 8 [recenzja książki:
Obyczaje w Polsce od średniowiecza do czasów współczesnych, red. A. Chwalba,
Warszawa 2004].
117. Karski D., Kłopoty tłumacza,  Poradnik Językowy 1955, nr 4, s. 133-143.
118. Karwatowska M., Językowe zachowania grzecznościowe a płeć (na podstawie
wypowiedzi młodzieży szkół średnich),  Prace Komisji Językoznawczej,
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk 2004, t. 42, s. 189-199.
119. Kawka M., System adresatywny języka polskiego i niemieckiego,  Język Polski
1986, nr 1-2, s. 119-125 [recenzja książki: E. Tomiczek, System adresatywny
współczesnego języka polskiego i niemieckiego. Socjolingwistyczne studium
konfrontatywne, Wrocław 1983].
120. Kąś J., Sikora K., Konwencjonalne zwroty grzecznościowe w gwarach (na
przykładzie kilku gwar Małopolski południowej),  Etnolingwistyka 1994, nr 6, s.
83-93.
121. Kiełkiewicz-Janowiak A., A Socio-Historical Study in Address: Polish and
English, Frankfurt a. Main 1992.
122. Kisiel P., Etykieta językowa a wzory kultury, w: Język a kultura, t. 6: Polska
etykieta językowa, red. J. Anusiewicz, M. Marcjanik, Wrocław 1992, s. 9-14.
123. Kita M., Grzeczność w wywiadzie prasowym, w: Język a kultura, t. 6: Polska
etykieta językowa, red. J. Anusiewicz, M. Marcjanik, Wrocław 1992, s. 71-80.
124. Kita M., Językowe rytuały grzecznościowe, Katowice 2005.
125. Klemensiewicz Z., Higiena językowego obcowania,  Język Polski 1965, R. XLV,
nr 1, s. 3-8.
126. Klemensiewicz Z., Pan i obywatel,  Język Polski 1946, R. XXVI, nr 2, s. 33-42.
127. Klemensiewicz Z., Tytuły i nazwy zawodowe kobiet w świetle teorii i praktyki,
 Język Polski 1957, R. XXXVII, nr 2, s. 101-119.
128. Klemensiewicz Z., W sprawie kolejności imienia i nazwiska,  Życie Szkoły 1954,
nr 4, s. 218-219.
129. Kłobus A., Jak król Jan III Sobieski zwracał się do żony i dzieci, w: Regionalizmy
w języku familijnym, red. K. Handke, Wrocław 1991, s. 89-96.
130. Kochański W., Czy pani doktor może iść do pani profesor?,  Kamena 1969, nr 9,
s. 12.
131. Kochański W., Czy warto wojować o docentkę i posłankę,  Kultura i Życie 1977,
nr 1, s. 31; nr 2, s. 29; nr 3, s. 30; nr 4, s. 24.
132. Kominek A., Funkcje grzecznościowe  proszę we współczesnej polszczyz
nie, w:
Język a kultura, t. 6: Polska etykieta językowa, red. J. Anusiewicz, M. Marcjanik,
Wrocław 1992, s. 89-95.
133. Komorowska E., Prośba nie jedno ma imię ..., czyli o wykładnikach prośby w
języku rosyjskim i polskim, w: Język trzeciego tysiąclecia II, t. 1: Nowe oblicza
komunikacji we współczesne polszczyz
nie, red. G. Szpila, Kraków 2002, s. 371-
379.
134. Koneczna H., O roli uczuciowej tzw. zaimków konwencjonalnych,  Poradnik
Językowy 1948, nr 1, s. 8-12.
135. Kotikova V., Formy adresatywne we współczesnym języku rosyjskim, polskimi w
amerykańskim wariancie języka angielskiego. Charakterystyka socjolingwistyczna,
 Poradnik Językowy 2002, nr 1, s. 43-51.
136. Kowalik K., Uwagi o strukturze dedykacji, w: Studia z leksykologii gramatyki
języków słowiańskich, red. H. Wróbel, Kraków 1996, s. 75-84.
137. Kowalski S., O sejmowej antyetykiecie, w: Zmiany w publicznych zwyczajach
językowych, red. J. Bralczyk, K. Mosiołek-Kłosińska, Warszawa 2001, s. 85-91.
138. Kozicka-Borysowska Å»., Pragmatyczne aspekty aktu mowy przeproszenia, w:
Język trzeciego tysiąclecia II, t. 1: Nowe oblicza komunikacji we współczesnej
polszczyz
nie, red. G. Szpila, Kraków, 2002, s. 381-189.
139. Koziara S., Spólnik A., Formy adresatywne w języku współczesnych tekstów
homiletycznych, w: Współczesna polszczyzna mówiona w odmianie opracowanej
(oficjalnej), red. Z. Kurzowa, W. Śliwiński, Kraków 1994, s. 171-177.
140. Kreja B., Szesnastowieczne pozdrowienia typu  pomaga Bóg, witaj i podobne (z
historii polskich form salutatywnych), w: Studia slavistica et humanistica in
honorem Nullo Minissi, red. I. Opacki, A. Wilkoń, J. Żurawska, Katowice 1997, s.
272-282.
141. Kromer M., Polska, czyli o położeniu, ludności, obyczajach, urzędach i sprawach
publicznych Królestwa Polskiego, księgi dwie, Olsztyn 1977 [reprint].
142. Krzystek T., Tradycje w siłach zbrojnych III Rzeczpospolitej, powrót do tradycji
wojny polsko-rosyjskiej 1919-1920,  Zeszyt Naukowy. Muzeum Wojska w
Białymstoku 2004, nr 17, s. 155-202.
143. Kubiszyn-Mędrala Z., Zwroty adresatywne w polskiej telewizji w latach
siedemdziesiątych i dziewięćdziesiątych,  Język Polski 2001, R. LXXXI, nr 3, s.
168-175.
144. Kucała M., Jego Świątobliwość Ojciec Święty Jan Paweł II, papież,  Język Polski
2002, R. LXXXII, nr 3, s. 161-164.
145. Kucała M., Językowe kłopoty z kobietami pracującymi,  Przekrój 1978, nr 1746,
s. 11.
146. Kucharska E., Zur polnischen Sprachetikette: Bericht über eine neue
Soziolinguistische und Soziokulturelle Veroffentlichung,  Acta Universitatis
Wratislaviensis Germanistica 1995, nr 107, s. 161-172.
147. Kwapień E., Słownictwo i frazeologia życia towarzyskiego w polskiej leksykografii
XX wieku,  Poradnik Językowy 2005, z. 9, s. 87-91 [recenzja książki: A.
Piotrowicz, Słownictwo i frazeologia życia towarzyskiego w polskiej leksykografii
XX wieku, Poznań 2004].
148. Lappo I., Losy pewnych form grzecznościowych w przekładach dramatów
Sławomira Mrożka na język rosyjski,  Przegląd Rusycystyczny 2001, nr 1, s. 33-
41.
149. Laskowska E., Przejawy życzliwości i agresji w wypowiedziach publicznych (na
przykładzie języka Rady Miejskiej Bydgoszczy), w: Język a kultura, t. 17:
Życzliwość i agresja w języku i kulturze, red. A. Dąbrowska, A. Nowakowska,
Wrocław 2005, s. 81-89.
150. Ligara B., Rytuał zachowania językowego w rozpoczynaniu programów
telewizyjnych, w: Współczesna polszczyzna mówiona w odmianie opracowanej
(oficjalnej), red. Z. Kurzowa, W. Śliwiński, Kraków 1994, s. 221-230.
151. Lubaś W., Imię przed nazwiskiem,  Wieści 1962, nr 13, s. 9.
152. Lubaś W., O logice i o języku, czyli rzecz o kolorowej bieliz
nie,  Wieści 1962, nr
14, s. 6.
153. Lubaś W., Pan, obywatel, towarzysz, wy. Nasz codzienny język,  Wieści 1962, nr
15, s. 9.
154. Lubecka A., Forms and Address in English, French and Polish, Kraków 1993.
155. Lubecka A., Requests, Invitations, Apologies and Compliments in American
English and Polish: a Cross-Cultural Communication Perspective, Kraków 2000.
156. A
achwa A., Semiotyka fraz adresatywnych,  Studia Semiotyczne 1990, nr 16-17,
s. 165-178.
157. A
aziński M., Gender of Forms of Address in Polish. Corpus Study,  Studies in
Language 2004, nr 9, s. 253-264.
158. A
aziński M., O panach i paniach. Polskie rzeczowniki tytularne i ich asymetria
rodzajowo-płciowa, Warszawa 2006.
159. A
aziński M., Pan ksiądz i inni panowie: wtórna funkcja lekceważąca jednostki
 pan , cz. 1,  Poradnik Językowy 2000, nr 8, s. 29-38.
160. A
aziński M., Pan ksiądz i inni panowie: wtórna funkcja lekceważąca jednostki
 pan , cz. 2,  Poradnik Językowy 2000, nr 9, s. 19-28.
161. A
aziński M., Ty, pan, and the Human Vanity. The Need for an Universal Title in
the System of Polish Forms of Address, w: Polyslav 8. Beiträge der Europäischen
Slavischen Linguistik, red. M. Bayer, M. Betsch, R. Zimny, München 2005, str.
103-112.
162. A
oś J., Ksiądz i jego krewniacy,  Język Polski 1921, R. 6, s. 146-153.
163. Madecki R., Czy w polszczyz
nie i w czeszczyz
nie istnieje gramatyczna kategoria
honoryfikatywności?,  Slavia Occidentalis 2004, t. 61, s. 25-32.
164. Makarski W., Konstrukcje pluralis maiestatis w gwarach Rzeszowszczyzny,
 Poradnik Językowy 1973, nr 1, s. 30-34.
165. Małyska A., Formy adresatywne w wypowiedziach parlamentarzystów polskich,
 Poradnik Językowy 1998, nr 3, s. 22-31.
166. Marcinkowski A., Czy w sądzie można oczekiwać grzeczności i uprzejmości?,
 Palestra 2001, nr 5-6, s. 187-189.
167. Marcjanik M., ABC grzeczności językowej [rozdz. 5], w: Polszczyzna na co dzień,
red. M. Bańko, Warszawa 2006, s. 231-310.
168. Marcjanik M., Codzienne mówienie współczesnych Polaków, w: Życie codzienne
Polaków na przełomie XX i XXI wieku, red. R. Sulima, A
omża 2003, s. 259-278.
169. Marcjanik M., Czy istnieją uniwersalia grzecznościowe? Na marginesie książki R.
Huszczy  Honoryfikatywność. Gramatyka Pragmatyka. Typologia ,  Poradnik
Językowy 1997, nr 6, s. 19-25.
170. Marcjanik M.,  Do widzenia, ślepa Gienia i inne żartobliwe akty grzeczności,
 Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio FF 2000, s. 169-176.
171. Marcjanik M., Elementy negatywnego mówienia o sobie i innych w polskich
obyczajach językowych,  Prace Filologiczne 2001, nr 46, s. 443-451.
172. Marcjanik M., Etykieta językowa, w: Współczesny język polski, red. J. Bartmiński,
Lublin 2001, s. 271-281.
173. Marcjanik M., Funkcje komunikacyjne performatywu  przepraszam ,  Poradnik
Językowy 1995, nr 2, s. 22-30.
174. Marcjanik M., Granice polskiej grzeczności językowej,  Poradnik Językowy 1993,
nr 7, s. 375-383.
175. Marcjanik M., Grzeczność w komunikacji językowej [w druku]. Marcjanik M.,
Kodyfikacja etykiety językowej. Na przykładzie protokołu dyplomatycznego,
 PrzeglÄ…d Humanistyczny 1990, nr 11, s. 139-157.
176. Marcjanik M., Miejsce etykiety językowej wśród wartości, w: Język a kultura, t. 3:
Wartości w języku i tekście, red. J. Puzynina, J. Anusiewicz, Wrocław 1991, s. 61-
65.
177. Marcjanik M., Normy regulujące językowe zachowania grzecznościowe,  Przegląd
Humanistyczny 1990, nr 7, s. 77-82.
178. Marcjanik M., O formach grzecznościowych typu Witam, panie Jerzy, Miłego dnia,
profesorze, w: Na językoznawczych sciezkach. Prace ofiarowane Profesorowi
Jerzemu Podrackiemu, red. A. Mikolajczuk, R. Pawelec, Warszawa 2007, s. 89-94.
179. Marcjanik M., O radości nie z serca, lecz z konwencji (grzecznościowej), w:
Anatomia szczęścia. Emocje w językach i kulturach świata, red. A. Duszak, N.
Pawlak, Warszawa 2005, s. 197-207.
180. Marcjanik M., Opisywanie etykiety językowej: problemy metodologiczne,
 Polonica 1995, nr 17, s. 99-107.
181. Marcjanik M., Polska grzeczność językowa, Kielce 1997 [nast. wyd.: 2000  wyd.
2 popr., 2002  wyd. 3 popr. i rozszerz.].
182. Marcjanik M., Proces przewartościowywania polskiej grzeczności językowej, w:
Język trzeciego tysiąclecia II, t. 1: Nowe oblicza komunikacji we współczesnej
polszczyz
nie, red. G. Szpila, Kraków 2002, s. 391-396.
183. Marcjanik M., Struktura komunikacyjna podziękowania,  Socjolingwistyka 1994,
nr 14, s. 67-76.
184. Marcjanik M., Typologia polskich wyrażeń językowych o funkcji grzecznościowej,
w: Język a kultura, t. 6: Polska etykieta językowa, red. J. Anusiewicz, M.
Marcjanik, Wrocław 1992, s. 27-31.
185. Marcjanik M., Uwagi do artykułu o formach grzecznościowych,  Język Polski
1997, R. LXXVII, nr 1, s. 66 [polemika z artykułem H. Grocholi-Szczepanek, O
niektórych formach grzecznościowych mieszkańców wsi Rzepiska na Spiszu,  Język
Polski 1996, R. LXXVI, nr 1, s. 40-44].
186. Marcjanik M., W kręgu grzeczności. Wybór prac z zakresu etykiety językowej,
Kielce 2001.
187. Marcjanik M., Współczesne polskie toasty  przejawem pauperyzacji życia
towarzyskiego, w: Język a kultura, t. 5: Potoczność w języku i kulturze, red. J.
Anusiewicz, F. Nieckula, Wrocław 1992, s. 191-201.
188. Marcjanik M., Zmiany w etykiecie językowej ostatnich lat XX wieku, w: Zmiany w
publicznych zwyczajach językowych, red. J. Bralczyk, K. Mosiołek-Kłosińska,
Warszawa 2001, s. 79-84.
189. Masłowska E., Proszę, dziękuję, przepraszam, w: Język a kultura, t. 6: Polska
etykieta językowa, red. J. Anusiewicz, M. Marcjanik, Wrocław 1992, s. 81-88.
190. Matuszewski J., Tytułomania szlachecka w świetle patronimików odurzędniczych,
cz. 1,  Rozprawy Komisji Językowej A
TN 1970, t. 15, s. 237-271.
191. Matuszewski J., Tytułomania szlachecka w świetle patronimików odurzędniczych,
cz. 2,  Rozprawy Komisji Językowej A
TN 1970, t. 16, s. 157-190.
192. Mazan D., Nierównouprawnienie płci w etykiecie na materiale korespondencji
prywatnej, w: Język a kultura, t. 9: Płeć w języku i kulturze, red. J. Anusiewicz, K.
Handke, Wrocław 1994, s. 173-179.
193. Maziarski J., O tym, jak wygrały pany,  A
ad 1988, nr 18, s. 16.
194. Michalewski K., Oponowanie cudzym wypowiedziom,  Rozprawy Komisji
Językowej A
TN 2000, nr 45, s. 45-50.
195. Mielczarek A., Język prezenterów radiowych, Poznań 2005, rozdz. Inicjowanie
kontaktu, czyli sposoby rozpoczynania audycji, s. 41-85; rozdz. Wyciszanie
kontaktu, czyli sposoby kończenia audycji, s. 282-310.
196. Miodek J., Jeszcze o sposobach zwracania się do drugich,  Język Polski 1980, R.
LX, nr 2-3, s. 177-179.
197. Miodek W., Begrüssungs- und Abschiedsformeln im Deutschen und im Polnischen,
Heidelberg 1994.
198. Miodek W., Gruss und andere Höflichkeitsstereotype, w: Forschungen zur
deutschen Sprache und Literatur, red. C. Schatte, Z. Mielczarek, Katowice 1991, s.
51-58.
199. Mitreva M., Kompetencja komunikacyjna Niemców w polskich aktach grzeczności
językowej,  Poradnik Językowy 2004, z. 10, s. 97-100 [recenzja książki S. Sybille,
Kompetencja komunikacyjna Niemców w polskich aktach grzeczności językowej,
Pułtusk 2004].
200. Moszyński L., Biblijne pozdrowienia w przekładach słowiańskich, w: Inspiracje
chrześcijańskie w przekładach Europy, red. E. Woz
niak, A
ódz
2000, s. 169-184.
201. Mroczek K., Tytulatura w korespondencji staropolskiej jako problem stosunku
między nadawcą a odbiorcą,  Pamiętnik Literacki 1978, R. LXIX, nr 2, s. 127-
148.
202. Mycawka M., Zwroty adresatywne w tekstach przemówień, w: Współczesna
polszczyzna mówiona w odmianie opracowanej (oficjalnej), red. Z. Kurzowa, W.
Śliwiński, Kraków 1994, s. 159-166.
203. Nagórko A., Grzeczność wasza i nasza, w: Grzeczność nasza i obca, red. M.
Marcjanik, Warszawa 2005, s. 69-86.
204. Nagórko A., Jak ludzie zwracają się do siebie w różnych językach, w: Studia
semantyczne, red. R. Grzegorczykowa, Z. Zaron, Warszawa 1993, s. 173-180.
205. Nagórko A., Wie Menschen sich in verschiedenen Sprachen anreden  ein Beitrag
zur Höflichkeitsgrammatik, w: WartoÅ›ciowanie w jÄ™zyku i tekÅ›cie, red. G.
Falkenberg, N. Fries, J. Puzynina, tł. A. Weinsberg, Warszawa 1992, s. 287-298.
206. Nitsch K., Jak oddawać obcojęzyczne sposoby przemawiania do drugich,  Język
Polski 1949, R. XXIX, nr 4, s. 167-169.
207. Nitsch K., Uwagi o nazwiskach kobiet zamężnych i panien,  Język Polski 1951,
R. XXXI, nr 2, s. 62-68.
208. Nitsch K., Z historii tytulatury kobiet zamężnych,  Język Polski 1952, R. XXXII,
nr 3, s. 140-141.
209. Nowakowska A., Językowe sposoby wyrażania grzeczności we współczesnej
polskiej powieści dla młodzieży, w: Język a kultura, t. 6: Polska etykieta językowa,
red. J. Anusiewicz, M. Marcjanik, Wrocław 1992, s. 63-70.
210. Obrębska A., Proszę pani czy proszę panią,  Język Polski 1925, R. X, nr 3, s. 81-
-84.
211. Obrębska-Jabłońska A., O żeńskich formach tytułów i nazw zawodowych,
 Poradnik Językowy 1949, nr 4, s. 1-4.
212. Oryńska A., Nazwy zawodowe i tytuły naukowe żeńskie w języku polskim i czeskim,
 Rozprawy Komisji Językowej WTN 1981, nr 12, s. 245-252.
213. Ożóg K., Serafin W., Demokratyzacja języka  ewolucja polskiej grzeczności na
przykładzie badań mieszkańców Krakowa i Rzeszowa, w: Miasto  teren
koegzystencji pokoleń, red. Z. Staszewska, A
ódz
1999, s. 155-162.
214. Ożóg K., Ekspresywność zwrotów grzecznościowych, w: Język. Teoria. Dydaktyka.
Materiały V Konferencji Młodych Językoznawców- Dydaktyków, red. J. Tokarski,
Kielce 1980, nr 5, s. 219-228.
215. Ożóg K., Grzecznościowe akty mowy, w: Studia nad polszczyzną mówioną
Krakowa, t. 2, red. B. Dunaj, Kraków 1984, s. 147-157.
216. Ożóg K., Jednostki otwierające i zamykające replikę w dialogu, w: Studia nad
polszczyzną mówioną Krakowa, t. 3, red. B. Dunaj, Kraków 1991, s. 71-89.
217. Ożóg K., Językowe rytualizmy w interakcji,  Socjolingwistyka 1996, nr 15, s. 63-
-76.
218. Ożóg K., Uwagi o współczesnej polskiej grzeczności językowej, w: Polszczyzna
przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia, red. K. Ożóg, Rzeszów 2001, s.
73-84.
219. Ożóg K., O niektórych aspektach semantyki zwrotów grzecznościowych, w: Język a
kultura, t. 6: Polska etykieta językowa, red. J. Anusiewicz, M. Marcjanik, Wrocław
1992, s. 51-56.
220. Ożóg K., O współczesnych polskich wyrazach obraz
liwych,  Język Polski 1981,
R. LXI, nr 1-2, s. 179-187.
221. Ożóg K., Polska grzeczność językowa,  Poradnik Językowy 1998, nr 3, s. 44-48
[recenzja książki: M. Marcjanik, Polska grzeczność językowa, Kielce 1997].
222. Ożóg K., Podziękowania w polszczyz
nie mówionej,  Język Polski 1982, R. LXII,
nr 4-5, s. 259-266.
223. Ożóg K., Przeproszenia w dzisiejszej polszczyz
nie mówionej,  Język Polski 1985,
R. LXV, nr 4, s. 265-276.
224. Ożóg K., Powitania i pożegnania w języku mówionym mieszkańców Krakowa,
 Język Polski 1980, R. LX, nr 2-3, s. 129-138.
225. Ożóg K., Współczesny model polskiej grzeczności językowej, w: Język a kultura, t.
17: Życzliwość i agresja w języku i kulturze, red. A. Dąbrowska, A. Nowakowska,
Wrocław 2005, s. 9-15.
226. Ożóg K., Zwroty grzecznościowe w języku mówionym młodzieży (na przykładzie
młodzieży krakowskiej). Z teorii i praktyki dydaktycznej,  Język Polski 1986, R.
LXVI, nr 6, s. 161-170.
227. Ożóg K., Zwroty grzecznościowe współczesnej polszczyzny mówionej (na materiale
języka mówionego mieszkańców Krakowa), Warszawa-Kraków 1990.
228. Pawłowski E., Baran mówi o Kowal. O tworzeniu i odmianie nazwisk i tytułów
żeńskich,  Język Polski 1951, R. XXXI, nr 1, s. 49-62.
229. Peisert M., Etykieta językowa i jej wyznaczniki, w: Język a kultura, t. 1:
Podstawowe pojęcia i problemy, red. J. Anusiewicz, J. Bartmiński, Wrocław 1991,
s. 123-130.
230. Peisert M., Etykieta językowa jako przejaw edukacji społecznej i kulturowej, w:
Język a kultura, t. 6: Polska etykieta językowa, red. J. Anusiewicz, M. Marcjanik,
Wrocław 1992, s. 57-62.
231. Piętkowa R., Językowe strategie grzeczności w dyskusji, w: Język a kultura, t. 6:
Polska etykieta językowa, red. J. Anusiewicz, M. Marcjanik, Wrocław 1992, s.
107-114.
232. Pisarek L., O nieżyczliwych zachowaniach językowych (listy i liściki anonimowe),
w: Język a kultura, t. 17: Życzliwość i agresja w języku i kulturze, red. A.
Dąbrowska, A. Nowakowska, Wrocław 2005, s. 203-212.
233. Pisarkowa K., Jak się tytułujemy i zwracamy do drugich,  Język Polski 1979, R.
LIX, nr 1, s. 5-17.
234. Piotrowicz A., Słownictwo i frazeologia życia towarzyskiego w polskiej
leksykografii XX wieku, Poznań 2004.
235. Piwowar J., O współczesnej polszczyz
nie biesiadnej,  Poradnik Językowy 2003,
nr 5, s. 59-65.
236. Prokop I., System adresatywny języka polskiego i niemieckiego,  Studia Germanica
Posnaniensia 1986, nr 15, s. 159-161 [recenzja książki: E. Tomiczek, System
adresatywny współczesnego języka polskiego i niemieckiego. Socjolingwistyczne
studium konfrontatywne, Wrocław 1983].
237. Pytel-Pandey D., System adresatywny współczesnego języka niemieckiego i
rosyjskiego, Wrocław 2003.
238. R.S., Pan, Obywatel, Towarzysz,  Poradnik Językowy 1989, nr 7, s. 499-503.
239. Racewicz A., Panie Janie! Panie Mikołaju! Na pomoc!,  Głos Nauczycielski
1978, nr 24, s. 4-5.
240. Rachwałowa M., O przyczynach zmian systemu adresatywnego języka polskiego w
XIX wieku, w: Język a kultura, t. 6: Polska etykieta językowa, red. J. Anusiewicz,
M. Marcjanik, Wrocław 1992, s. 41-49.
241. Rachwałowa M.,  Panie Wokulski! , czyli o pewnym typie form adresatywnych w
 Lalce Bolesława Prusa,  Rocznik Naukowo-Dydaktyczny Wyższej Szkoły
Pedagogicznej w Krakowie 1991, nr 137, s. 227-236.
242. Rachwał M., Sposoby zwracania się do drugich wśród górali tatrzańskich w
opowiadaniach K. Przerwy-Tetmajera  Na skalnym Podhalu ,  Rocznik
Naukowo-Dydaktyczny Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie 1992, nr
152, s. 283-290.
243. Rachwałowa M., Formy adresatywne w mowach staropolskich,  Poradnik
Językowy 1987, nr 7, s. 528-535.
244. Rachwałowa M., Grzecznościowe akty mowy w korespondencji W. Orkana z
matkÄ…,  Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica 2002,
nr 1, s. 307-313.
245. Rachwałowa M., Zwroty adresatywne w dziecięcych listach do Ojca Świętego Jana
Pawła II,  Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
2004, nr 2, s. 407-412.
246. Rajchert R., Sposoby zwracania się do osób drugich w języku familijnym
mieszkańców wsi Dziepółć, w: Regionalizmy w języku familijnym, red. K. Handke,
Wrocław 1991, s. 41-49.
247. Reczek S., Pal Cię sześć!  Wątpliwe życzenie,  Profile 1969, nr 1, s. 33-34.
248. Renc J., O kulturę i estetykę codziennego życia,  Znad Kwisy 1957, nr 2, s. 4.
249. Rospond S., W obronie naukowego savoir-vivre,  Zaranie ÅšlÄ…skie 1966, nr 4, s.
820-821.
250. Rym, Komitet Językowy PAN wycofuje formę  pan ,  Gazeta Robotnicza 1980,
nr 74, s. 3.
251. Safarewiczowa H., Tytuły grzecznościowe w  Panu Tadeuszu , w: W służbie
nauce i szkole. Księga pamiątkowa poświęcona prof. drowi Z. Klemensiewiczowi,
Warszawa 1970, s. 267-275.
252. Schmidt S., Grzeczność w kontakcie oficjalnym nierównorzędnym: typy kontaktów
a rzeczywistość pragmatycznojęzykowa,  Prace Filologiczne 2001, nr 46, s. 541-
547.
253. Schmidt S., Kompetencja komunikacyjna Niemców w polskich aktach grzeczności
językowej, Pułtusk 2004.
254. Schmidt S., Zagadnienie honoryfikatywności w wybranych publikacjach
polonistycznych ostatnich lat,  Poradnik Językowy 2002, nr 2, s. 9-16.
255. Schubert K., Gleiche und Ungleiche. Eine Untersuchung zum polnischen
Anredeverhalten, w: SAIS Arbeitsberichte aus dem Seminar für Allgemeine und
Indogermanische Sprachwissenschaft 9, red. K. Schubert, Kiel 1982, s. 51-75.
256. Sękowska E., Etykieta językowa osób polilingwalnych, w: Język polski w kraju i za
granicą. Materiały Międzynarodowej Konferencji Naukowej Polonistów, t. 1, red.
B. Janowska, J. Porayski-Pomsta, Warszawa 1997, s. 117-123.
257. Sikora K., Gwarowe formuły adresatywne jako narzędzie identyfikacji więzi
społecznej łączącej rozmówców (na przykładzie gwar okolic Krakowa), w: Język a
kultura, t. 10: Języki subkultur, red. J. Anusiewicz, B. Siciński, Wrocław 1994, s.
195-204.
258. Sikora K., Jak pan zawędrował na wieś,  Język Polski 1993, R. LXXIII, nr 4-5, s.
298-307.
259. Sikora K., O wiejskim modelu grzeczności  na przykładzie pozdrowień, powitań i
form adresatywnych, w: Ziemia krośnieńska w kulturze polskiej, red. H. Kurek, F.
Tereszkiewicz, Kraków 1996, s. 125-140.
260. Sikora K., Zmiany w wiejskiej etykiecie  na przykładzie sposobów zwracania się
do drugich, w: Język trzeciego tysiąclecia II, t. 1: Nowe oblicza komunikacji we
współczesnej polszczyz
nie, red. G. Szpila, Kraków 2002, s. 397-406.
261. Skowronek B., Etykieta językowa w szkole,  Nowa Polszczyzna 1998, nr 5, s. 52-
53.
262. Skorupska-Raczyńska E., Słownictwo i frazeologia życia towarzyskiego w polskiej
leksykografii XX wieku, w: Formy i normy stosowności, red. J. Maciejewski,
Warszawa 2004, s. 471-475 [recenzja książki: A. Piotrowicz, Słownictwo i
frazeologia życia towarzyskiego w polskiej leksykografii XX wieku, Poznań 2004].
263. Smereka T., Agresja i życzliwość w kontekście zachowań komunikacyjnych, w:
Język a kultura, t. 17: Życzliwość i agresja w języku i kulturze, red. A. Dąbrowska,
A. Nowakowska, Wrocław 2005, s. 69-79.
264. Smulczyński R., Hrabio, pan chyba oszalał!,  Razem 1978, nr 14, s. 11.
265. Sobolewska K., Formy zwracania się do rozmówcy w środowisku Uniwersytetu
Warszawskiego,  Poradnik Językowy 1993, nr 1-2, s. 26-36.
266. Stefańczyk W., Formy grzecznościowe w języku Polonii węgierskiej,  Język
Polski 1995, R. LXXV, nr 3, s. 205-208.
267. Stone G., Honorific Pronominal Address in Polish Before 1600,  Oxford Slavonic
Papers, New Series XVII, 1984, s. 45-56.
268. Stone G., Polish Pronominal Address in the Seventeenth Century,  Oxford
Slavonic Papers, New Series XVIII, 1985, s. 55-66.
269. Stone G., W sprawie charakterystyki gramatycznej wyrazów pan, pani, państwo,
 Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej 1981, nr 20, s. 39-43.
270. Stone G., Formy adresatywne języka polskiego w osiemnastym wieku,  Język
Polski 1989, R. LVII, nr 3-5, s. 135-142.
271. Stone G., O czasownikach określających sposób zwracania się do drugiej osoby,
 Język Polski 1977, R. LVII, nr 2, s. 157-158.
272. Szarmach-Skaza H., System adresatywny języka polskiego i niemieckiego,  Języki
Obce w Szkole 1985, nr 3, s. 271-272 [recenzja książki: E. Tomiczek, System
adresatywny współczesnego języka polskiego i niemieckiego. Socjolingwistyczne
studium konfrontatywne, Wrocław 1983].
273. Szczęsna E., Grzeczność zobowiązuje, niegrzeczność prowokuje  o grzeczności i
stosowności w reklamie, w: Formy i normy stosowności, red. J. Maciejewski,
Warszawa 2004, s. 307-315.
274. Szczypka K., Formy adresatywne w polskiej komedii rybałtowskiej,  Rozprawy
Komisji Językowej WrTN 1989, nr 16, s. 163-188.
275. Szybińska M., Formy adresatywne w języku polskim i serbskochorwackim
(wybrane zagadnienia),  Język Polski 1991, R. LXXI, nr 1, s. 35-39.
276. Szymański S., Wzory biletów, listów i memorałów, t. 1, Warszawa 1984.
277. Szymczak M., Nazwy stopni pokrewieństwa i powinowactwa rodzinnego w historii
i dialektach języka polskiego, Warszawa 1966.
278. Szymczak-Hoff J., Funkcja tytułu w drukowanych kodeksach obyczajowych na
ziemiach polskich XIX wieku,  Roczniki Naukowo-Dydaktyczne WSP Rzeszów
1982, nr 4, s. 53-67.
279. Sybille S., Kompetencja komunikacyjna Niemców w polskich aktach grzeczności
językowej, Pułtusk 2004.
280. Terciak J., Formuły powitania i formy zwracania się do drugich w języku polskim
w Ameryce,  Język Polski 1988, nr 2-3, s. 133-138.
281. Tomczak L., Formy adresatywne we współczesnej rodzinie, w: Język a kultura, t.
2: Zagadnienia leksykalne i aksjologiczne, red. J. Puzynina, J. Bartmiński,
Wrocław 1991, s. 71-80.
282. Tomczak L., Nieoficjalne antroponimy jako przejaw zachowań językowych w
społeczności wiejskiej Smęgorzowa (Tarnowskie), w: Język a kultura, t. 6: Polska
etykieta językowa, red. J. Anusiewicz, M. Marcjanik, Wrocław 1992, s. 127-132.
283. Tomiczek E., Grzeczność w języku, w: Bilingwizm, bikulturyzm, implikacje
dydaktyczne, red. F. Grucza, Warszawa 1989, s. 89-97.
284. Tomiczek E., Strategia językowej grzeczności,  Orbis Linguarum 1994, nr 1, s.
137-142.
285. Tomiczek E., System adresatywny współczesnego języka polskiego i niemieckiego.
Socjolingwistyczne studium konfrontatywne, Wrocław 1983 [recenzja: M. Kawka,
System adresatywny języka polskiego i niemieckiego,  Język Polski 1986, R.
LXVI, nr 1-2, s. 119-125].
286. Tomiczek E., Z badań nad istotą grzeczności językowej, w: Język a kultura, t. 6:
Polska etykieta językowa, red. J. Anusiewicz, M. Marcjanik, Wrocław 1992, s. 15--
25.
287. Tomiczek E., Kucharska E., Grzeczność a konwencja obyczajowa: kilka refleksji o
współczesnej polskiej i niemieckiej epistolografii,  Orbis Linguarum 1995, nr 2, s.
199-206.
288. Tomiczek E., Polskie formy adresatywne,  Acta Universitatis Wratislaviensis.
Studia Lingwistyczne 1983, nr 8, s. 63-75.
289. Trębska M., Grzecznie i niegrzecznie w weselnych oracjach: od konkurów do
zrękowin, w: Formy i normy stosowności, red. J. Maciejewski, Warszawa 2004, s.
65-80.
290. Trysińska M., Rytualne zachowania komunikacyjne w języku polityków  czyli o
powitaniach i pożegnaniach (na przykładzie rozmów prowadzonych w TVP i
Internecie),  PrzeglÄ…d Humanistyczny 2004, R. 48, nr 3, s. 103-113.
291. Tyszyński A., Ty, wy, pan, czyli o znaczeniu osobistości w języku polskim. (Uwaga
do psycho-lingwistyki),  Biblioteka Warszawska 1874, nr 2, s. 253-260.
292. Umińska-Tytoń E., Formuły grzecznościowe w XVIII-wiecznych diariuszach,
 Rozprawy Komisji Językowej A
TN 1992, nr 37, s. 139-144.
293. Urbańczyk S., O szyku imienia i nazwiska,  Język Polski 1954, R. XXXIV, nr 3,
s. 223-225.
294. Urbańczyk S., Życzyć czy pić do siego roku?,  Język Polski 1986, R. LXVI, nr 1-
2, s. 71-72.
295. Vasquez-Orta I., Grzeczność: uznanie autonomii rozmówcy, w: Kognitywne
podstawy języka i językoznawstwa, red. E. Tabakowska, Kraków 2001, s. 228-233.
296. Vincenc de A., Towards a Grammar of Polish Honorifics, w: Words are
Physicians for an Ailing Mind. For Andrzej Bogusławski on the Occasion of his
60th Birthday, red. M. Grochowski, D. Weiss, München 1991, s. 439-443.
297. Waniakowa J., Etykieta językowa w gwarach polskich na przykładzie trzech
zbiorów tekstów gwarowych,  Socjolingwistyka 1992, nr 12-13, s. 273-283.
298. Wierusz-Kowalski M., Polska grzeczność językowa,  Studia Medioznawcze 2003,
nr 3, s.127-130 [recenzja książki: M. Marcjanik, Polska grzeczność językowa,
Kielce 2002].
299. Wierzbicka A., Formuły językowe w stosunkach międzyludzkich, w: O języku dla
wszystkich, red. A. Wierzbicka, Warszawa 1965, s. 26-27.
300. Wierzbicka A., Semantyka zwrotów grzecznościowych, w: Język  umysł  kultura,
red. J. Bartmiński, Warszawa 1999, s. 56-82.
301. Wilk K., Kilka słów Imć Denhoffa Dindery o grzeczności,  Teksty Drugie 2003,
nr 1, s. 233-235.
302. Wiśniewska H., Dedykacje Sebastiana Fabiana Klonowicza,  Annales
Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 1983, nr 3, s. 29-48.
303. Wiśniewska H., Kultura językowa Katarzyny Zamoyskiej w świetle jej listów do
męża,  Pamiętnik Literacki 1990, nr 4, s. 167-182.
304. Wiśniewska H., Tytulatura Sebastiana Fabiana Klonowica (1545-1602),  Język
Polski 1982, R. LXII, nr 1, s. 3-11. Wiśniewska H., Zachowania grzecznościowe
w listach rodzinnych Ignacego Krasickiego,  Pamiętnik Literacki 2000, nr 3, s.
161-176.
305. Wojtak M., Grzeczność po staropolsku w świetle Pamiętników Jana Chryzostoma
Paska,  Poradnik Językowy 1989, nr 8, s. 528-533.
306. Wojtak M., O  polityce w słowiech . Formy adresatywne w XVIII wieku,  Język
Polski 1996, R. LXXVI, nr 2-3, s. 81-87.
307. Wojtak M., O funkcjonowaniu form rozkaz
nika jako wykładników
honoryfikatywności w tekstach wybranych dramatów,  Annales Universitais
Mariae Curie-Skłodowska, Sectio FF, Philologiae 1988, nr 6, s. 151-162.
308. Wojtak M., Staropolska etykieta językowa jako obraz relacji międzyludzkich
(Wybrane zagadnienia), w: Przeszłość w językowym obrazie świata, red. A.
Pajdzińska, P. Krzyżanowski, Lublin 1999, s. 205-216.
309. Wojtak M., Wybrane elementy staropolskiej etykiety językowej, w: Język a kultura,
t. 6: Polska etykieta językowa, red. J. Anusiewicz, M. Marcjanik, Wrocław 1992, s.
33-40.
310. Wojtasiewicz O., Sposoby przemawiania do drugich po angielsku a po polsku, w:
Wstęp do teorii tłumaczenia, red. O. Wojtasiewicz, Wrocław 1957, s. 111-119.
311. Współczesna polszczyzna. Wybór opracowań, t. 1: Programy dydaktyczne.
Bibliografia. Etykieta językowa, red. J. Bartmiński, Lublin 2004.
312. Wysoczański W., Sposoby wyrażania prośby w języku rosyjskim i polskim,  Acta
Universitatis Wratislaviensis. Studia Lingustica 1992, nr 15, s. 63-79.
313. Yamane C., Sieradzka B., Części początkowe i końcowe listów polskich i
japońskich (analiza kontrastywna),  Język Polski 1994, R. LXXIV, nr 4-5, s. 283-
-292.
314. Zaleski J., Panie majster, proszę waści... czyli mianownik w funkcji wołacza u
rzeczowników męskich,  Poradnik Językowy 1970, nr 1, s. 133-143.
315. Zaręba A., Czasowniki określające sposób zwracania się do drugiej osoby,  Język
Polski 1975, R. LX, nr 5, s. 378-388.
316. Zaręba A., Formy zwracania się do osób drugich w języku polskim i francuskim,
 Język Polski 1981, R. LXI, nr 1-2, s. 1-12.
317. Zarębina M., O niektórych sposobach spieszczeń,  Język Polski 1954, R. XXXIV,
nr 3, s. 180-197.
318. Zborowski P., Dankbarkeit vs. Höflichkeit und sprachliche Routine: der Dankakt
im Schwedischen verglichen mit Polnisch und Deutsch, Poznań 2005.
319. Zepel M., Wy! (Tytułomania),  Prawo i Życie 1990, nr 29, s. 11.
320. Zgółka T., Życzenie jako kategoria językowo-komunikacyjna, w: Język a kultura,
t.17: Życzliwość i agresja w języku i kulturze, red. A. Dąbrowska, A. Nowakowska,
Wrocław 2005, s. 17-22.
321. Zgółkowa H., Dobranoc jako formuła grzecznościowa i nazwa własna,  Studia
Polonistyczne 1978, nr 6, s. 213-216.
322. Zgółkowa H., Zgółka T., Moc illokucyjna zwrotów adresatywnych używanych we
współczesnej polszczyz
nie, w: W przyjacielskim kręgu. Prace ofiarowane
Profesorowi Zygmuntowi Zagórskiemu w 70. rocznicę urodzin, red. E. Grzelakowa,
T. Mika, Poznań 1996, s. 155-160.
323. Zgółkowie H. i T., Językowy savoir-vivre, Poznań 1992.
324. Zgółkowie H. i T., Językowy savoir-vivre. Praktyczny poradnik posługiwania się
polszczyzną w sytuacjach oficjalnych i towarzyskich, Poznań 1993 [nast. wyd.:
2001, 2004  wyd. 2. popr. i uzup.].
325. Zimnowoda Joanna, Wyzwisko  specyficzny rodzaj form adresatywnych (o
uniwersalności negatywnych zdarzeń komunikacyjnych), w: Język a kultura, t. 17:
Życzliwość i agresja w języku i kulturze, red. A. Dąbrowska, A. Nowakowska,
Wrocław 2005, s. 273-282.
326. Żydek-Bednarczuk U., Etykieta językowa w ujęciu semantycznym i
pragmatycznym,  Studia Materiałowe Polonistyczne 1997, nr 3, s. 237-245.
Obyczaje towarzyskie (wybrane pozycje)
1. Abdalla M., O zachowaniu się przy stole  wskazówki trzynastowiecznego
katolikosa asyryjskiego Bar Ebrai,  Kwartalnik Historii Kultury Materialnej
1996, nr 2, s. 99-106.
2. Adamczewski P., Biesiadny savoir-vivre. Krótki podręcznik dobrych manier,
 Polityka 2006, nr 41, dod.
3. Apanowicz J., Etykieta wizyt i rewizyt okrętów Marynarki Wojennej
Rzeczypospolitej Polskiej, Gdynia 1998.
4. Arhens S., Kodeks towarzyski. Jak się powinien zachować człowiek wytworny w
domu i poza domem, Warszawa 1932.
5. Bakalarz I., Przyjmowanie gości, Piotrków Trybunalski 1987.
6. Banach A., Banach E., SÅ‚ownik mody, Warszawa 1962.
7. Banaszczyk E., Grzeczność w mundurze, Warszawa 1966.
8. Barcz J., Urzędnik i biznesmen w środowisku międzynarodowym. Wybrane aspekty
pragmatyki zawodowej, Warszawa 2002.
9. Bartnik M., Gdy przyjdą goście, Warszawa 1990.
10. Bogucka M., Staropolskie obyczaje w XVI-XVII wieku, Warszawa 1994.
11. Bortnowski A. W., Protokół dyplomatyczny i savoir-vivre dla każdego, Ciechanów
2003.
12. Borzymowska B., Romero J., Szkoła flirtowania, Wrocław 1994.
13. Borzyszkowska-Sękowska F., Być piękną, Warszawa 1996.
14. Boziewicz W., Polski kodeks honorowy, Wrocław 1990 [reprint].
15. Brzozowski M. A., Sztuka bycia i obycia, Warszawa 2006.
16. Brzozowski M. A., Wysocki R., ABC dobrych manier, Warszawa 2003.
17. Bulanda J., Zwyczaje towarzyskie, WÄ…brzez
no 1933.
18. Bułowski M., Przemowy okolicznościowe, Poznań 1935.
19. Bystroń J. S., Dzieje obyczajów w dawnej Polsce, wiek XVI-
20. -XVIII, t. 1-2, Warszawa 1932 [nast. wyd.: 1960, 1976, 1994].
21. Chociszewski J., Toast polski czyli zbiór mów przy uroczystościach wszelkiego
rodzaju, jak to przy weselach, ważniejszych zebraniach, przy obchodach
jubileuszowych itd., Wrocław 1993
22. [podstawa edytorska: Toast polski wierszem i prozą..., Cieszyn 1901; Niech żyje!,
Bytom 1899].
23. Cieśla J., Rybak A., Nadwiślański savoir-vivre,  Polityka 2004, nr 31, s. 3-6, 8-9.
24. Ciołek T. M., Olędzki J., Zadrożyńska A., Wyrzeczysko. O świętowaniu w Polsce,
Warszawa 1976.
25. Czapliński W., Długosz J., Życie codzienne magnaterii polskiej w XVII wieku,
Warszawa 1982.
26. Czartoryski A. K., Katechizm rycerski, Warszawa 1925.
27. Dańkowska M., Nastolatki i bon ton, Warszawa 1990.
28. Daszkiewicz J., Etyka i etykieta biznesu, Rzeszów 2003.
29. Dembek Z. K., Wesele polskie. Zwyczaje, wyjaśnienia, porady, savoir-vivre, Toruń
2004.
30. Demicki Z., Jak przyjąć gości, Toruń 2003.
31. Dobre obyczaje w nauce. Zbiór zasad, Warszawa 1996.
32. Dobrzyński A., Obyczaje na cenzurowanym, Warszawa 1973.
33. Dorian Max [właśc. nazwisko: Jerzy Marian Mech], Wiem jak... czyli sztuka życia,
Warszawa 1992.
34. Dunin J., Ucztująca małpa, czyli czy należy jeść przy czytaniu?, A
ódz
1993.
35. Dzięgielewski A., Sztuka życia, czyli encyklopedia dobrych manier, Warszawa
1995.
36. Elias N., Przemiany obyczaju w cywilizacji Zachodu, Warszawa 1980.
37. Estreicherówna M., Życie towarzyskie i obyczaje Krakowa w latach 1948-63,
Kraków 1936.
38. Feliks Z., Życie towarzyskie, jego obraz i funkcje w środowisku wielkomiejskim,
Warszawa 1987.
39. Feminolog, Sztuka podobania siÄ™ kobietom, Warszawa 1935.
40. Filipowicz B., Ogólne zasady protokołu dyplomatycznego z uwzględnieniem form
towarzyskich, Warszawa 1967.
41. Filler W., Pluciński T., Tylko dla mężczyzn!, Warszawa 1994.
42. Fonkowicz J., Pietkiewicz E., Dyplomacja z bliska, Warszawa 1982.
43. Frenkiel Z., BÄ…dz
gentelmen em, Londyn 1947.
44. Frątczakowie E. i J., Wiersze i piosenki na uroczystości rodzinne, Bydgoszcz 1994.
45. Gajewski J., Etykieta żeglarska, Katowice 2002.
46. Gajos H., BÄ…dz
dobrze ubranÄ…, Warszawa 1994.
47. Galant W., Formy towarzyskie, prawidła i wskazówki przyzwoitego zachowania się
w różnych chwilach życia, Mikołów 1926.
48. Gałczyńska E., Pisane sercem słowa na każdą okazję, Płock 1997.
49. Garczyński S., Gafy: komizm mimowolny, Warszawa 1986.
50. Garczyński S., O prowadzeniu rozmowy, Warszawa 1976, 1977.
51. Garczyński S., Razem, ale jak?, Warszawa 1976.
52. Garczyński S., Rozmawiać? Tak, ale jak?, Warszawa 1993.
53. Garczyński T., Sztuka życia, Warszawa 1969.
54. Genezy, Kłamstwo gorsze i lepsze,  Odra 1958, nr 42, s. 1, 4 [recenzja książki: I.
Gumowska, ABC dobrego wychowania, Warszawa 1958].
55. Gerlach A., Proszę, dziękuję... przy stole, Warszawa 1992.
56. Gerlich H., Gerlich M., Zwyczaje, obyczaje i obrzędy rodzinne w miastach
Górnego Śląska (od schyłku XIX do połowy XX wieku),  Zaranie Śląskie 1989, R.
52, nr 3-4, s. 367-434.
57. Gerling R., Mężczyz
ni, którzy na mężów się nie nadają... Uwagi, porady i
wskazówki, Warszawa 1928.
58. GÅ‚ogowski M., Obyczajowe pole minowe,  PrzeglÄ…d Tygodnia 1998, nr 51, s. 19.
59. Goldnikowa A., Obycie umila życie, Warszawa 1968.
60. Goliński L., Klatki schodowe (O polityce kulturalnej),  Orka 1957, nr 28, s. 3.
61. Gołąbowa M., Umiejętność zachowania się w domu i w świecie, Warszawa 1928.
62. Goray S. M., Nowy kodeks honorowy, Poznań 1930.
63. Grad J., Zmiany wzoru  człowieka kulturalnego w społeczeństwie polskim,  Acta
Universitatis Wratislaviensis, Prace Pedagogiczne 1997, nr 120, s. 7-16.
64. Gumowska I., ABC dobrego wychowania, Warszawa 1958 [nast. wyd.: 1959,
1960, 1962, 1969, 1974  wyd. 7 popr., 1978].
65. Gumowska I., ABC dobrego wychowania. Jak co siÄ™ je?  Tak czy tak?,
 Åšwietlica 1958, nr 4, s. 30-31.
66. Gumowska I., ABC dobrego wychowania. Między ludz
mi,  Åšwietlica 1958, nr 12,
s. 6-7.
67. Gumowska I., ABC dobrego wychowania. Zawsze odpowiednio ubrani,
 Åšwietlica 1958, nr 1, s. 22-23.
68. Gumowska I., ABC dobrego wychowania: Ludzie między sobą,  Świetlica 1958,
nr 5, s. 36.
69. Gumowska I., ABC dobrego wychowania: wakacje, urlop, wczasy,  Åšwietlica
1958, nr 6, s. 28.
70. Gumowska I., Dookoła stołu, Warszawa 1981.
71. Gumowska I., Kultura życia społecznego, Poznań 1966.
72. Gumowska I., Księga nastolatków, Warszawa 1988, 1990.
73. Gumowska I., Savoir-vivre dla sprzedawców, Warszawa 1964.
74. Gumowska I., Sztuka życia, Warszawa 1967.
75. Gumowska I., Twoje zachowanie ciÄ™ zdradza,  Åšwietlica 1957, nr 11, s. 17-18.
76. Gumowska I., Kapica J., Uprzejmy milicjant, Warszawa 1964.
77. Gutowska L., Dama siÄ™ nie certoli, Warszawa 1994.
78. Gutowska L., Nowy savoir-vivre, Warszawa 2004.
79. Gutowska L., Sekretarka z klasÄ…, Warszawa 1998.
80. Hamerliński-Dzierożyński A., Farfałki staropolskie, Warszawa 1982.
81. Hamerliński-Dzierożyński A., Farfałki sarmackie i romantyczne, Warszawa 1988.
82. Hamerliński-Dzierożyński A., O kartach, karciarzach, grach poczciwych i
szulerskich. Szkice obyczajowe z wieków XV-XIX, Kraków 1976.
83. Hanke A., Mandrosz-Wróblewska J., Paszport do świata sukcesu. Jak kształtować
swój image, Warszawa 1993.
84. Hartman S. A., Kodeks towarzyski. Jak się powinien zachować człowiek wytworny
w domu i poza domem, Warszawa 1927, 1929, 1932.
85. Hojnacka K., Współżycie z ludz
mi. Kodeks towarzyski, Żnin 1939.
86. Hryniewicz H., Jak ciÄ™ widzÄ…, tak ciÄ™ piszÄ…. Savoir-vivre dla wszystkich, Warszawa
1988.
87. Ikanowicz C., Protokół dyplomatyczny i dobre obyczaje w biznesie, Warszawa
1997.
88. Ikanowicz C., Etykieta samorzÄ…dowca, Warszawa 2002.
89. Ikanowicz C., Protokół w życiu codziennym biznesmena, Warszawa 1998.
90. Ikanowicz C., Protokół dyplomatyczny i organizacja służby zagranicznej RP.
Zagadnienia wybrane, Warszawa 1997.
91. Imprezy towarzyskie i oficjalne w dawnym Toruniu, Toruń 1984.
92. Iwaszkiewicz M., Gawędy o przyjęciach, Warszawa 1979.
93. Iwaszkiewicz M., Mali goście małych gospodarzy, Warszawa 1979.
94. Iwaszkiewicz J., O grzeczności,  Życie Warszawy 1959, nr 70, s. 4 [recenzja
książki: J. Kamyczek, Grzeczność na co dzień ilustrowana, Warszawa 1959].
95. Jabłonowska L., Współczesna etykieta: standardy zachowań, elegancji, rozmowy,
gestów i konsumpcji, Warszawa 2002.
96. Jakubowska A., Wypada... nie wypada, czyli savoir-vivre dla wszystkich, A
ódz

1986.
97. Janowicz E., Kodeks światowy. Przykazania grzeczności i przyzwoitości, Mikołów
1924.
98. Jarocki R., Jak być szczęśliwym?,  Walka Młodych 1959,
99. nr 50, s. 4 [recenzja książki: I. Gumowska, ABC dobrego wychowania, Warszawa
1958].
100. Jarosławski K., Spektakl przy biesiadnym stole,  Tygodnik Solidarność 2001, nr
34, s. 17.
101. Jeżowski L., Urbanitas sacerdotalis, Poznań 1963.
102. Jędrzejko E., Kita M., Słowa grzeczne i serdeczne, czyli o języku życzliwym na co
dzień i od święta, Warszawa 2002.
103. Kaczorowski E., Zwyczaje i obyczaje na okrętach od czasów najdawniejszych do
współczesnych, Gdynia 1975.
104. Kaczorowski E., Koziarski J., Pluta R., Zwyczaje i ceremoniał morski, Gdańsk
1972.
105. Kalkhoff B., My i nasi goście, Warszawa 1972.
106. Kamińska-Radomska I., Etykieta biznesu, czyli międzynarodowy język kurtuazji,
Warszawa 2003.
107. Kamińska W., Kamieński M., Poradnik dobrych manier, Katowice 2001.
108. Kamyczek J., Grzeczność na co dzień, Warszawa 1955 [nast. wyd.: 1956, 1959,
1969, 1972, 1974  wyd. 6 popr., 1978].
109. Kamyczek J., Grzeczność na co dzień ilustrowana, Warszawa 1959.
110. Kamyczek J., Kultura życia rodzinnego, Poznań 1966.
111. Kamyczek J., Savoir-vivre dla nastolatków, Warszawa 1974.
112. Kamyczek J., Hoff B., Jak oni mają się ubierać, Warszawa 1958.
113. Karpińska G. E., Kopczyńska-Jaworska B., Zwyczaje, obyczaje i obrzędy rodzinne
w A
odzi,  Zaranie ÅšlÄ…skie 1989, R. 52, nr 3-4, s. 435-480.
114. Kasdepke G., Bon czy ton, czyli savoir-vivre dla dzieci, A
ódz
2004.
115. Kiewnarska J., Dobre wychowanie na co dzień, Poznań 1931.
116. Kipa, Profesor, Historia dyplomacji XIX wieku, opracowane podług wykładów
przez studentów Bratniej Pomocy Szkoły Nauk Politycznych w Warszawie,
Warszawa 1928.
117. Klimczyk J., Zawód wodzirej,  Przegląd Tygodnia 1998, nr 52, s. 16.
118. Klimkowski M., Dom otwarty,  Wprost 2000, nr 29, s. 72-73.
119. Kobieta w kulturze i społeczeństwie, red. B. Jedynak, Lublin 1990.
120. Kobyliński S., Jak dobrze mieć sąsiada, Warszawa 1974.
121. Koczorowski E., Ceremoniał morski i etykieta jachtowa, Warszawa 1997.
122. Komorowska J., Świąteczne zwyczaje domowe w wielkim mieście, Warszawa 1984.
123. Kopaliński W., Dworzanin ludowy,  Przegląd Kulturalny 1958,
124. nr 43, s. 5 [recenzja książki: I. Gumowska, ABC dobrego wychowania, Warszawa
1958].
125. Korczak J., Prawidła życia. Pedagogika dla młodzieży i dorosłych, Warszawa
1930.
126. Korotyńska E., Nowy zbiór powinszowań wierszem i prozą, Warszawa 1929.
127. Kostyła J., Nauka savoir-vivre'u,  Wprost 1999, nr 7, s. 58-60.
128. Kosiński W., Zwyczaje towarzyskie w dawnej Polsce, Sandomierz 1918.
129. Kowecka E., W salonie i w kuchni, Warszawa 1984.
130. Koz
miński G. J., Wizerunek nauczyciela. Jak kreować własny wizerunek,
nauczycielski savoir-vivre, etyka zawodowa, Piła 2004.
131. Król M., Niepisane reguły i dobre zachowanie,  Res Publica Nowa 1997, nr 12, s.
4-7.
132. Kruczek J., Włodarska T., Życie towarzyskie w Pszczynie, Pszczyna 1984.
133. Krzemiński J., Zarobić na elitę. Kluby dla bogatych,  Rzeczpospolita 1998, nr
277, dod., s. 18-21.
134. Krzywobłodzka B., Stare i nowe obyczaje, Warszawa 1986.
135. Krzyżanek J., Dobre maniery, czyli savoir-vivre dla dzieci, Poznań 2005.
136. Księga mini toastów, [wybór] L. Bubel, Warszawa 1995.
137. Księga toastów, [wybór i oprac.] Z. Podgórzec, Białystok 1996.
138. Księga toastów i humoru biesiadnego, [wybór] L. Bubel, Warszawa 1995.
139. Kubik K., Kultura pracy menedżera, Toruń 2002.
140. Kuchowicz Z., Obyczaje staropolskie XVII-XVIII wieku, A
ódz
1975.
141. Kuchowicz Z., Życie towarzyskie, w: Z. Kuchowicz, Z dziejów obyczajów polskich
w wieku XVII i pierwszej połowie XVIII, Warszawa 1957, s. 99-172.
142. Kuchowicz Z., Obyczaje i postacie Polski szlacheckiej XVI-XVIII wieku, Warszawa
1993.
143. Kudasiewicz M., Obrzędowy piec, Kraków 1986.
144. Kuncewicz A
., Poradnik podrywacza, A
ódz
1997.
145. Kunicka E., Daj się lubić. Poradnik dobrego zachowania nie tylko dla dzieci,
Pelplin 2001.
146. Kuznowicz M. J., Zasady kulturalnych form towarzyskich, Kraków 1922.
147. Kwiatkowska I., Dobre obyczaje gościnności domowej, Lubań 1988.
148. Lady Perfect, Sztuka życia, czyli encyklopedia dobrych manier, Warszawa 2004.
149. Landau-Czajka A., Między Chanuką a Gwiazdką: święta w asymilowanych
rodzinach żydowskich okresu międzywojennego,  Kwartalnik Historii Żydów
2004, nr 2, s. 170-181.
150. Legatowicz I. P., Dawna przodków naszych obyczajność to jest ustawy
obyczajności, przyzwoitości, przystojności i grzeczności, [b.m.] 1984 [reprint
wydania: Wilno 1859].
151. Leitgeber S., O życiu towarzyskim w Wielkopolsce w XIX i XX wieku, Poznań 2001.
152. Leja Z., Sztuka nakrywania stołu i podawania potraw, Iwonicz 1988.
153. Lenartowicz J., Sto rad i upomnień udziela Józef siostrze swej Stefanii, Warszawa
1927.
154. Lenkiewicz W., Rozmarynowicz A., Kodeks narciarski, czyli narciarski savoir-
vivre, Warszawa 1990.
155. Lemnis M., Vitry H., W staropolskiej kuchni i za polskim stołem, Warszawa 1990.
156. Lewandowska-Tarasiuk E., Damą być, czyli sztuka słowa polskiej businesswoman,
Warszawa 1993.
157. Londyński B., Dobry ton. Szkoła pożycia z ludz
mi wszelkich stanów w stosunkach
poufnych i ceremonialnych, Warszawa 1920.
158. Londyński B., Gry i zabawy towarzyskie, Warszawa 1930.
159. Londyński B., Zwyczaje towarzyskie, Lwów 1921, 1928.
160. Loth R., Na rogu świata i nieskończoności. Wspomnienia o Franciszku Fiszerze,
Warszawa 2002.
161. A
ada, Sztuka życia, Lwów 1926.
162. A
awicki J., Etyka i etykieta firmy w kontaktach z klientami,  Firma i Rynek 2000,
nr 2, s. 110-111.
163. A
ozińska M., Życie codzienne i niecodzienne w przedwojennej Polsce, Warszawa
1980.
164. A
oziński W., Salon i kobieta, Lwów 1921.
165. A
oziński W., Życie polskie w dawnych wiekach, Warszawa 1934, Kraków 1978.
166. A
yÅ› G., Maniery demokracji,  Rzeczpospolita 2000, nr 175, dod., s. 4-8.
167. M. K., Jak siÄ™ ludzie pozdrawiajÄ…?,  Kurier Literacko-Naukowy 1927, R. 4, nr
43, s. 6.
168. Maleczyński K., Bielińska M., Gąsiorowski A., Dyplomatyka wieków średnich,
Warszawa 1971.
169. Mankiewicz M., Przewodnik po życiu, Warszawa 1991.
170. Marianowicz J., Grzeczność ułatwia życie, Warszawa 1962.
171. Markiewicz M., Poradnik dobrych obyczajów, Warszawa 1990.
172. Matysiak B. W., Nauki Mędrca Syracha o dobrych manierach,  Studia
Warmińskie 2000, t. 37, s. 279-287.
173. Meller M., Grille i zabawy ludu polskiego,  Polityka 2000, nr 35, s. 3-6, 8-9.
174. Michałowska M., Przez kuchnię i od frontu, Warszawa 1988, 1994.
175. Mikusiński J., Kodeks towarzyski, [b.m.] 1939.
176. Mildner P., Podstawy etykiety, czyli wiza do świata biznesu, Kraków 2000.
177. Miłkowski S., Wybór powinszowań na imieniny, Nowy Rok i różne uroczystości
familijne, Kraków 1919.
178. Mirandola F., Jak winszować. Zbiór powinszowań imieninowych, noworocznych i
okolicznościowych, Lwów 1929.
179. Mirkiewicz A., Akantowy savoir-vivre,  Akant 2003, nr 13, s. 51.
180. Mleczko A., Komórkowy savoir-vivre, Kraków 2001.
181. MÅ‚odnicka K., Savoir-vivre w szkole,  Nowe w Szkole 2002, nr 5, s. 17-19.
182. Młynarczyk J., Nastolatki przyjmują gości, Warszawa 1996.
183. Młynarczyk M., Wielki wybór najpiękniejszych toastów polskich na wszelkie
uroczystości życia, t. 2, zebr. i oprac. Zagłoba, Warszawa 1930.
184. Modrzejewska B., W konwencji brutalnej walk: obyczaje,  Rzeczpospolita 1997,
nr 25, s. 27.
185. Morawska I., Mickiewiczowski savoir-vivre,  Polonistyka 2000, nr 3, s. 166-169.
186. Mrozińska S., ABC dobrego wychowania,  Kultura i Życie 1958, nr 6, s. 28-29
[recenzja książki: I. Gumowska, ABC dobrego wychowania, Warszawa 1958].
187. Mysłakowski Z., O kulturze współżycia. Rozważania i propozycje, Warszawa
1967.
188. Myśliwiec G., Savoir-vivre w biurze, Warszawa 2002.
189. Na rogu świata i nieskończoności. Wspomnienia o Franciszku Fiszerze, [wybór i
oprac.] R. Loth, Warszawa 2002 .
190. Narbutt E., Zielińska H., Kapitał dobrych manier,  Polityka 1997, nr 18, s. 3-6, 8.
191. Niemiro-Kasprzyńska B., Zasady obyczajowości, [b.m.] 1930.
192. Nienaski R., Koszyk do munduru,  Gazeta Polska 2000, nr 51, s. 8-10.
193. Nowakowa J., Wzory i normy życia towarzyskiego ludności Warszawy, Warszawa
1968.
194. umiejętnościach i osobowości menedżera sportu, jego publicznym wizerunku oraz
ceremoniale sportowym, red. B. Ryba, Warszawa 1999.
195. Obyczaje w Polsce od średniowiecza do czasów współczesnych, red. A. Chwalba,
Warszawa 2004.
196. Obyczajność i obrzędowość świecka, [wybór i oprac.] J. Furtak, S. A
agowski, E.
Mielczarek, Warszawa 1989.
197. Olechowski G., Sztuka uprzejmości. Zasady i formy dobrego wychowania, Poznań
1946.
198. Ostałowska I., Ada, to nie wypada: nie tylko savoir-vivre, nie tylko dla dziewcząt,
Warszawa 1994.
199. Ostrowski M., Szostkiewicz A., Szacuneczek: savoir-vivre international, czyli jak
się zwracać z galanterią,  Polityka 2001, nr 51-52, s. 142-144.
200. Otwinowska E., Kwiatkowska H., Damą być... ba!, Warszawa 1988.
201. Pałubicki W., Zwyczaje i obyczaje morskie, tradycja i współczesność, Gdynia
1987.
202. Pernal E., Savoir-vivre w podróży. Poradnik dla turystów i biznesmenów,
Warszawa 2001.
203. Pernal E., Taktownie, profesjonalnie, elegancko, czyli etykieta w biznesie, Gdańsk
2000.
204. Petrovic J., Bon ton. Wypada, czy nie wypada, Poznań 2005.
205. Piątek J., Zasady przyzwoitego zachowania się młodzieży szkolnej, Lwów 1930.
206. Piątek J., Zasady przyzwoitego zachowania się młodzieży męskiej, Lwów 1938.
207. Pietkiewicz E., Anegdotki dyplomatyczne, Warszawa 1996.
208. Pietkiewicz E., Asystentka menedżera, Warszawa 1998.
209. Pietkiewicz. E., Dobre obyczaje w pracy, Warszawa 1985.
210. Pietkiewicz E., Dobre obyczaje, Warszawa 1996.
211. Pietkiewicz E., Etykieta menedżera, czyli sztuka dobrych manier w prowadzeniu
interesów, Warszawa 1990.
212. Pietkiewicz E., Kultura współżycia, Warszawa 1980.
213. Pietkiewicz E., Poradnik kierownika działu administracyjnego w placówkach
służby zagranicznej, Warszawa 1990.
214. Pietkiewicz E., Protokół dyplomatyczny, Warszawa 1990.
215. Pietkiewicz E., Przyjęcia w biznesie i nie tylko, Warszawa 1995.
216. Pietkiewicz E., Savoir-vivre dla każdego, Warszawa 1997.
217. Pietkiewicz E., Savoir-vivre dzisiaj, Warszawa 1990.
218. Pietkiewicz E., We fraku na luzie,  Prawo i Życie 1996, nr 10, s. 46.
219. Podgórscy A. i B., Toasty i pieśni biesiadne, Wrocław 1998.
220. Popławska A., Jak się zachować: grzeczność ułatwia życie, czyli praktyczny savoir-
vivre, Warszawa 1998.
221. Poradnik dobrych obyczajów profesora Michała Iwaszkiewicza, Poznań 2006.
222. Poradnik wychowania morskiego, red. R. Woz
niak, Warszawa 1989.
223. Pouczenie o zachowaniu się mężów zaufania przy wyborach, Warszawa 1928.
224. Przesławska H., Przywołanki dyngusowe, Toruń 1974. Przyrowski Z., Pan
Ambroży, czyli jak było w dawnej Polsce, Warszawa 2001.
225. Pytel J. K., Gościnność w Biblii, Poznań 1990.
226. Radwan-Pragłowski K., Jak stać się mistrzem życia, Warszawa 1929.
227. Rachwał W., Organizacja przyjęć okolicznościowych, Iwonicz 1987.
228. Renc J., O kulturę i estetykę codziennego życia,  Znad Kwisy 1957, nr 2, s. 3.
229. Robak T., Savoir-vivre bez tajemnic, Warszawa 2005.
230. Rojek T., Damy, rycerze i dżinsy, Warszawa 1977.
231. Rojek T., Nowy savoir-vivre, Warszawa 2006.
232. Rojek T., Polski savoir-vivre, Warszawa 1984.
233. Rojek T., Savoir-vivre przy stole. Jak to siÄ™ je, Warszawa 2003.
234. Rojek T., Życie towarzyskie i domowe. Nowy savoir-vivre, Warszawa 2003.
235. Rok B., Onufry Kopczyński (1735-1817) i jego oświecony poradnik dobrego
wychowania, Wrocław 1996.
236. Rościszewski M., Gry i zabawy towarzyskie. Wskazówki do przyjemnego i
użytecznego spędzenia czasu w domu i poza domem. Podręcznik dla młodzieży płci
obojga, Warszawa 1991 [reprint wydania: Warszawa 1930].
237. Rościszewski M., Jak się zachować w towarzystwie, Przemyśl 1930.
238. Rościszewski M., Księga obyczajów towarzyskich, Wrocław 1993 [reprint
wydania: Lwów 1905].
239. Rościszewski M., Pisarz i doradca, Warszawa 1930.
240. Rościszewski M., Zwyczaje towarzyskie. Podręcznik praktyczny dla pań i panów,
Warszawa 1935.
241. Różycka M., A
ebkowski M., Przyjęcia, bankiety i bufety, Warszawa 1993.
242. Ryba J., Maskarady oświeconych, próba opisu zjawiska, Katowice 1998.
243. Sadowska H., Przyjmujemy gości, Warszawa 1968.
244. Salwa O., O zachowaniu się przy studniówkowym stole,  Perspektywy 2004, nr 1,
s. 21.
245. Schlottmann M., Nasz językowy savoir-vivre,  Gazeta Wyborcza 1997, nr 124, s.
18-19.
246. Schuster G., Księga 1000 porad dla nastolatek, Warszawa 1995.
247. Selmowicz J., Kultura obyczajów. Zbiór felietonów, Warszawa 1959.
248. Sieczkowski G., Savoir-vivre ludowo-socjaldemokratyczny. Język koalicji SLD-
PSL,  Rzeczpospolita 1996, nr 225, s. 4.
249. Siekierski S., Kultura jednostki,  Inspiracje 1983, nr 9, s. 34.
250. Siemaszko E., Przyjęcia w domu, Warszawa 1989.
251. Sinielnikoff R., Prechitko E., Wzory listów polskich, Warszawa 1993.
252. Skubała A., Babiarz M., Savoir-vivre czterolatków,  Wychowanie w Przedszkolu
2001, nr 6, s. 359-360.
253. Sławiński E., Księga życzeń na zaręczyny, wesela, chrzciny, jubileusze, powitania
pożegnania dostojnych gości, prymicje oraz wiele innych rzadkich uroczystości,
Tczew 1933.
254. Smak biesiady. Antropologiczne szkice o kulturze szlacheckiej i współczesnej, red.
J. Eichstaedt, Ożarów 2000.
255. Soszyńska D., Kobieta, alkohol, obyczaje, Warszawa 1971.
256. Stokowska M. S., Co, kiedy, jak i z kim. Opisy różnych przyjęć, Żnin 1937.
257. Strzeszewska A., Nojszewska J., Poradnik dobrego wychowania, Ożarów
Mazowiecki 2005.
258. Styczeń A., Poradniki savoir-vivre'u w kolekcji Michała Hilchena. Spis
bibliograficzny z dodaniem celniejszych fragmentów dzieł w nim przedstawionych,
Wałbrzych 1991.
259. Stypianka I., Sztuka uprzejmości, Poznań 1936, 1938.
260. Surowiec U., Kultura zawodu: ćwiczenia, cz. 1, Strzyżowice 2001.
261. Sutor J., Leksykon dyplomatyczny, Warszawa 2005.
262. Szulc E., O dawnym zwyczaju noworocznych powinszowań składanych przez
grabarza w Warszawie, Cieszyn 1990.
263. Szymczak-Hoff J., Życie towarzyskie i kulturalne Rzeszowa w dobie autonomii
Galicji, Rzeszów 1993.
264. Szymczak-Hoff J., Drukowane kodeksy obyczajowe na ziemiach polskich w XIX
wieku, Rzeszów 1983.
265. Śliwa Z., Dom polski: zwyczaje rodzinne, Poznań 1998.
266. Śluby. Jak wyznać swoje uczucie, w czym i jak do ślubu, życzenia od bliskich i
znajomych, o uroczystościach weselnych, [wybór i oprac.] A. Draganek,
Bydgoszcz 1995.
267. Świątek J., Organizacja przyjęć okolicznościowych, Mokoszyn 1988.
268. Tarasiewicz K., Przygody z kawÄ… i herbatÄ…, Warszawa 2000.
269. Taz
bierski Z., Ceremoniał dworsko-dyplomatyczny w praktyce negocjacji Polski z
AngliÄ… w XVI-XVIII w., Olsztyn 1986.
270. Toast polski wierszem i prozą, czyli zbiór mów przy uroczystościach wszelkiego
rodzaju. Jako to przy weselach, ważniejszych zebraniach, przy obchodach
jubileuszowych itd., Warszawa 1994 [reprint wydania: Cieszyn 1901].
271. TOM, Widelec a charakter,  Od nowa 1959, nr 6, s. 8 [recenzja książki: I.
Gumowska, ABC dobrego wychowania, Warszawa 1958].
272. Tradycje morskie i marynarskie. Kultura na co dzień w pytaniach i odpowiedziach,
Szczecin 1983.
273. Turbasa J., ABC męskiej elegancji, Kraków 2001.
274. Ulanicka M., Zasady prowadzenia domu, Warszawa 1929.
275. Uprzejmość zakonna przez Siostrę Franciszkankę Bł. Kunegundy, Chicago, Illinois
1939.
276. Ursyn J., Alfabetyczny poradnik towarzyski, Warszawa 1991.
277. Waka S., O dobrym zachowaniu się żołnierza, Warszawa 1939.
278. Wapiński R., Politycy polscy XX wieku i ich obyczaje, stosunki wzajemne,
 Mazowieckie Studia Humanistyczne 2002, vol. 8, nr 2, s. 193-201.
279. Wasylewski S., Życie polskie w XIX wieku, Kraków 1962.
280. Wichowa M., O różnych aspektach staropolskiej biesiady w świetle relacji
literackich,  Acta Universitatis Lodziensis, Folia Litteraria Polonica 2002, nr 5, s.
3-12.
281. Wielki zbiór powinszowań do wszystkich okoliczności zastosowanych, z dodatkiem
wierszy do pamiętników i na karty pocztowe, Tarnów 1932.
282. Wielopolska M., Obyczaje towarzyskie, Lwów 1938.
283. Wilczyński J., O dobrych zwyczajach akademickich i potrzebie ich chowania w
Polsce, Wilno 1932.
284. Wisnar J., Zasady przyzwoitego zachowania się uczniów szkół średnich, Kraków
1996.
285. Witkowiak A., Decus clericorum. Etyka towarzyska, Poznań 1960.
286. Wittlin J., Vademecun życia rodzinnego i towarzyskiego, Kraków 1974.
287. Wnęk J. J., O wychowanie nowej kobiety, Kraków 1930.
288. Wybór tekstów do żołnierskiego savoir-vivre, Wrocław 1964.
289. Wychowanie estetyczne. Kultura życia codziennego. Materiały pomocnicze do
realizacji programu zajęć kulturalno-wychowawczych dla żołnierzy zasadniczej
służby wojskowej, red. B. Skrzypak, Warszawa 1976.
290. Vauban M., Kurcewicz M., Jak składać wizyty i przyjmować gości, Warszawa
1934.
291. Vauban M., Kurcewicz M., Podstawy rozmowy towarzyskiej, Warszawa 1935.
292. Vauban M., Kurcewicz M., Podstawy życia towarzyskiego opracowane podług
zwyczajów nowoczesnych, Warszawa 1934.
293. Vauban M., Kurcewicz M., Zakazy i nakazy dobrego wychowania, Warszawa
1930, 1935.
294. Z powinszowaniem nowego roku!, Wilno1928, Kraków 1929.
295. Zadrożyńska A., Damy i galanci. O polskich zwyczajach towarzyskich, Warszawa
2004.
296. Zasady etyki kadry LWP, Warszawa 1965.
297. Zasady etyki zawodowej żołnierza PL, Warszawa 1974.
298. Zasady etyki. Obyczaje żołnierzy zawodowych LWP, Warszawa 1973.
299. Zahorski R., Dobry ton. Nowoczesny kodeks towarzyski. Jak zostać mężczyzną
nowoczesnym. Jak zostać wytworną kobietą, Warszawa 1929.
300. Zamoyski T., Krzemieniewski E., Kodeks honorowy, Warszawa 1924.
301. Zaradniak M., Poradnik dobrych obyczajów Profesora Michała Iwaszkiewicza,
Poznań 2006.
302. Zatorski L., Sto pięćdziesiąt powinszowań wierszem i prozą dla dziatwy polskiej,
Warszawa 1929.
303. Zbiór powinszowań i wierszy okolicznościowych, Kępno 1934.
304. Zbiór zasad etyki, tradycji i zwyczajów łowieckich, Radom 1987.
305. Ziemski M., ZwiÄ…zkowy savoir-vivre. Po II Plenum CRZZ,  Walka MÅ‚odych
1958, nr 38, s. 4-5.
306. Ziółkowska M., Jak się zachować, Warszawa 1975.
307. Ziółkowska M., Bądz
uprzejmy na co dzień i od święta, Szczecin 1987.
308. Zwyczaje towarzyskie. Poradnik na co dzień, Warszawa 1946.
309. Żuchowski H. R., Całą dobę w dobrym tonie. Mini poradnik szefa, Lublin 1997.
310. Żuchowski H. R., Czarna księga gaf towarzyskich, Lublin 2001.
311. Żuchowski H. R., Encyklopedia dobrych manier, Lublin 2003.
312. Żuchowski H. R., O bon-tonie w felietonie, Lublin 1999.
313. Żuchowski H. R., Słownik savoir-vivre'u dla pana, Lublin 1995.
314. Żuchowski H. R., Słownik savoir-vivre'u dla pani, Lublin 1995.
315. Kałużny S., Pietkiewicz E., Bankowcy i dobre obyczaje, Warszawa 1993.
316. Pietkiewicz E., Sekretarka, szef i inni, Warszawa 1989.
317. Orłowski T., Protokół dyplomatyczny. Ceremoniał i etykieta, Warszawa 2005.
318. Ikanowicz C, Piekarski J.W., Protokół dyplomatyczny i dobre obyczaje, Warszawa
2004.
319. Sutor J., Korespondencja dyplomatyczna, Warszawa 1992.
320. Krajski S., Savoir vivre. Podręcznik w pilnych potrzebach, Warszawa 2006.
321. Krajski S., Savoir vivre w kościele. Podręcznik dla świeckich, Warszawa 2007.
322. Pernal E., Taktownie, profesjonalnie, elegancko czyli etykieta w biznesie, Gdańsk
2000.
323. Dunckel J., Etykieta w biznesie. Kompletny przewodnik wraz z działem
międzynarodowym obejmującym kilkadziesiąt krajów świata, Lublin 1996.
324. Drągalski Z., Rozmiarem J., Listy i pisma użytkowe. 500 gotowych wzorów,
Warszawa 2003.
325. Markiewicz M., Poradnik obyczajów towarzyskich, Warszawa 1982.
326. Markowski A., Wzory listów i pism. Korespondencja praktyczna. Gratulacje,
życzenia, zaproszenia, podania, życiorysy, Warszawa 2000.