Ćwiczenie 11 WYZNACZANIE MAKSYMALNEJ ENERGII CZSTECZEK b WYSYAANYCH PRZEZ 90Sr Energia maksymalna emitowanych cząstek b jest wielkością charakterystyczną dla danego preparatu promieniotwórczego. Im większa energia cząstek b, tym większy jest ich zasięg w danym środowisku. Maksymalny zasięg cząstek b wyznaczamy metodą absorpcji. Jeśli grubość warstwy absorbenta pomnożymy przez jego gęstość q, to dla określonej energii cząstek b wartość absorpcji będzie w przybliżeniu taka sama dla wszystkich substancji. W związku z powyższym jednostką grubości absorbenta jest gcm-2. Między maksymalnym zasięgiem Rcmax a maksymalną energią Emax cząstek beta istnieje następująca zależność empiryczna: Rcmax [gcm-2] = 0.54 [gcm-2 MeV-1] * Emax [MeV] - 0.15 [gcm-2] (1) słuszna dla energii maksymalnych większych od 0.8 MeV. CZŚĆ DOŚWIADCZALNA 1. Włączyć urządzenie do sieci. 2. Uruchomić przyrząd (zasilacz wysokiego napięcia włącza asystent) i po odczekaniu 5 minut sprawdzić jego działanie prowadząc zliczenia w ciągu 1 minuty. 3. Otworzyć domek, zdjąć ze zródła 90Sr osłonę z plexi i przeprowadzić zliczenia impulsów w ciągu 1 minuty przy nie osłoniętym zródle. 4. Dokonać kolejnych pomiarów osłaniając zródło kolejno 1,2,3, ........16 płytkami bakelitowymi (grubość 1 płytki wynosi 0,6 mm). Każdy pomiar przeprowadzić w ciągu 1 minuty. 5. Wyniki pomiarów zapisać w tabeli. Grubość Liczba impulsów Liczba płytek absorbenta w ciągu minuty log (N) [cm] N 0 1 2 3 . itd. do 16 6. Wykonać wykres zależności logarytmu dziesiętnego liczby zliczeń N od grubości R absorbenta. log(N) = f(R) Zaznaczyć na wykresie poziom tła a następnie ekstrapolować wykres do momentu przecięcia się z poziomem tła. Zaznaczyć wartość Rmax na osi X. Odczytaną z wykresu wartość Rmax wyrażoną w cm pomnożyć przez gęstość bakelitu q (1,34 gcm-3) R1max = Rmax * q 7. W celu uzyskania poprawnego wyniku należy uwzględnić pochłanianie cząsteczek b w warstwie powietrza zawartego między zródłem a detektorem: P = h * qp gdzie: h - odległość między zródłem a detektorem (10 cm) qp - gęstość powietrza (0,00129 gcm-3) Rcmax = R1max + P 8. Z zależności (1) wyliczyć maksymalną energię promieniowania b emitowanych przez 90Sr. Sprawozdanie powinno zawierać: 1. Tabelę pomiarów. 2. Wykres krzywej pochłaniania promieniowania b w bakelicie. 3. Wyliczenie energii maksymalnej promieniowania b.