Polska wypłaciła USA 40 mln USD
odszkodowań
dzisiaj, 00:13 y
ródło: PAP
MSZ zamieściło na stronie internetowej umowę, którą w 1960 r. PRL zawarła z USA w sprawie
roszczeń obywateli amerykańskich. Uzgodniono wtedy, że dla regulacji tych roszczeń, Polska
wypłaci Stanom Zjednoczonym 40 mln dolarów.
Publikacja dokumentu to odpowiedz
na wyrażone przez rząd Stanów Zjednoczonych rozczarowanie
w związku z wstrzymanie prac nad ustawą reprywatyzacyjną przez Polskę.
W umowie z 1960 r. napisano, że rządy obu krajów chcąc dokonać uregulowania roszczeń
obywateli USA pod adresem Polski, uzgodniły, że Polska zapłaci Stanom Zjednoczonym 40 mln
dolarów. Kwota ta miała być przeznaczona "na całkowite uregulowanie i zaspokojenie wszystkich
roszczeń obywateli Stanów Zjednoczonych" pod adresem polskiego rządu z tytułu nacjonalizacji i
innego rodzaju przejęcia mienia.
Z tekstu umowy wynika, że zapłata miała być dokonana w dwudziestu rocznych ratach po 2 mln
dolarów. Zapłacona suma miała być rozdzielona wedle uznania USA przez rząd tego kraju. "Po
wejściu w życie niniejszego układu rząd Stanów Zjednoczonych nie będzie przedstawiał rządowi
polskiemu, ani nie będzie popierał roszczeń obywateli Stanów Zjednoczonych do rządu polskiego"
- czytamy w dokumencie.
"Po wejściu w życie niniejszego układu rząd Stanów Zjednoczonych nie będzie przedstawiał
rządowi polskiemu, ani nie będzie popierał roszczeń obywateli Stanów Zjednoczonych do rządu
polskiego" - czytamy w dokumencie. Dalej napisane jest, że gdyby takie roszczenia zostały jednak
przedłożone Polsce bezpośrednio przez obywateli amerykańskich, nasz kraj przekaże je rządowi
USA.
Umowa mówi m.in. o roszczeniach z tytułu: nacjonalizacji, przejęcia własności, utraty użytkowania
na podstawie polskich ustaw, dekretów i innych zarządzeń, a także długów przedsiębiorstw, które
zostały znacjonalizowane. W ciągu 30 dni po wejściu w życie układu, rząd USA miał odwołać
swoje zarządzenia blokujące "wszelkie polskie mienie w Stanach Zjednoczonych".
Polska miała dla ułatwienia przekazać Stanom informacje lub dowody zawierające szczegóły
dotyczące własności i wartości mienia. Układ miał wejść w życie z dniem jego podpisana.
Opublikowana przez MSZ kopia z 16 lipca 1960 r. jest podpisana.
W ubiegłym tygodniu resort skarbu państwa poinformował, że projekt ustawy reprywatyzacyjnej
jest przygotowany, ale ze względu na "globalny kryzys finansowy" oraz duże obciążenia finansowe
wynikające z tej ustawy, "w obecnej sytuacji ekonomicznej, projekt ustawy nie może być
przeprowadzony".
Wczoraj specjalny doradca sekretarza stanu ds. problemów Holocaustu Stuart Eizenstat powiedział,
że "rząd amerykański jest głęboko rozczarowany tym, że rząd Polski zawiesił plany przekazania do
parlamentu projektu ustawy przewidującej rekompensaty dla osób, których prywatne majątki
zostały skonfiskowane w latach 1939-1989". Wezwał też - w imieniu rządu USA - rząd polski do
restytucji prywatnego mienia żydowskiego, choćby w formie rekompensat rozłożonych w czasie.
Szef MSZ Radosław Sikorski powiedział wczoraj w "Kropce nad i" TVN24, że "Polska bardzo
szczodrze oddała mienie komunalne żydowskie, natomiast jeśli chodzi o mienie różnych obywateli
państw obcych, to Polska jeszcze w latach 60. podpisała tzw. umowy indemnizacyjne, w tym z
USA, i wypłaciła wielomilionowe odszkodowania rządom tych krajów, w tym Stanom
Zjednoczonym".
W radiowej Trójce minister stwierdził natomiast, że USA mogły pomóc polskim Żydom w czasie
wojny, a obecną interwencję władz USA ws. przywrócenia prywatnego mienia żydowskiego ocenia
jako "cokolwiek spóz
nioną".