OpÅ‚ata pocztowa "uiszczona ryczaÅ‚tem. Cena numeru 30 gr MARKOWA MAJ 1939 kometa NR 2 WY C H OD Z I R A Z W MI E S I C U ROK 1 Jedyna pociecha Str. 2 Ko b i e t a w i e j s k a Nr 2 WOJCIECH JANCZAK W obliczu poważnych wydarzeÅ„ Jeszcze nie zagoiÅ‚y siÄ™ rany po wielkiej wojnie Å›wk,* dwa lata w barbarzyÅ„ski sposób m ordow ali hiszpaÅ„skich towej,, jeszcze nie obeschÅ‚y dobrze Å‚zy milionów matek, chÅ‚opów i robotników , którzy bohatersko bronili swych sierot wdów , jeszcze tysiÄ…ce beznogich, bezrekich, Å›lepych praw i demokratycznej wolnoÅ›ci. DziÅ› już prawie caÅ‚a tuÅ‚a sie po Å›wiecie, gdy na nowo nad Å›wiatem zawisÅ‚y Hiszpania jest w rÄ™kach faszystowskiego generaÅ‚a France zÅ‚owrogie chmury. Niemcy zaczÄ™li od A ustrii. D rogÄ… politycznych Å»yjem y znów w okresie, gdzie nad prawoÅ›ciÄ…, mb kombinacyj i intryg, po części rew olw erow ych zamachów Å‚oÅ›ciÄ…, braterstwem zapanowaÅ‚a brutalna siÅ‚a, oparta na na życie wybitniejszych A ustriaków , zajÄ™li wreszcie iÅ›cie zwierzÄ™cych instynktach i pchajÄ…ca ludzkość w od* AustriÄ™. mÄ™ty krwawej rzezi. O dtÄ…d apetyt hitlerowskich Niemiec stale wzrastaÅ‚. IstniejÄ… ludzie i caÅ‚e narody, którzy wmówili sobie W zrastaÅ‚a także buta i pycha niemiecka, podsycana jeszcze i innym wmawiajÄ…, że oni sÄ… najlepsi, najm Ä…drzejsi i powo* przez hitlerow skÄ… propagandÄ™. Å‚ani do tego, aby wszystkim dyktow ać swÄ… wole. aby Rozzuchwaleni bezkarnoÅ›ciÄ…, jaka im uszÅ‚a po za* ujarzmiać sÄ…siednie ludy dla ich dobra" , skazujÄ…: jÄ™ciu A ustrii, wyciÄ…gnÄ™li drapieżne pazury po nowe zdo* je na niewolÄ™ i pokorny psi żywot. bycze. Tym razem w jesieni ubiegÅ‚ego roku zajÄ™li. Sudety, PodstÄ™pem chytroÅ›ciÄ…, obÅ‚udÄ…, przemocÄ… i grozbÄ… kraj należący do CzechosÅ‚owacji, a zamieszkaÅ‚y przez tzw. niemców sudeckich". użycia przemocy ujarzmiajÄ… te narody sÅ‚abszych od siebie, zwÅ‚aszcza zaÅ› nieprzygotow anych i tych, którzy wola sÅ‚n* O dtÄ…d los CzechosÅ‚owacji zawisÅ‚ zupeÅ‚nie od humo* żyć pokornie cale życie innym i pracować na obcych niż ru berliÅ„skich opiekunów ". stawić mężnie czoÅ‚o najezdzcy w obronie wÅ‚asnych pól, Penetrow ana wzdÅ‚uż i wszerz przez hitleryzm, prze I chat, wsi, jÄ™zyka wiary. Cóż to za czÅ‚owiek byÅ‚by, który niedawnym czasem zajÄ™ta zostaÅ‚a przez w ojska niemieckie wÅ‚asnego gniazda rodzinnego bronićby nie potrafiÅ‚ lub i bez jednego w ystrzaÅ‚u wcielona w granice wielkich nie chciaÅ‚. Trzeba być podÅ‚ym , żeby bezczynnie patrzyć, Niemiec". jak bezkarnie szerzy siÄ™ gwaÅ‚t i brutalna przemoc, jak zÅ‚o DziÅ› już, choć nie wiele czasu minęło, caÅ‚e prawic wywala drapieżne instynkty i dzikÄ… chęć m ordu M y ta* wewnÄ™trzne życie czeskie zniemczone zostaÅ‚o do gruntu. kimi wcale być nie chcemy. W ydzielona z dawnej CzechosÅ‚owacji SÅ‚owacja, Przez Å›wiat przelewajÄ… sie grozne chmury. Co pe* jako niezależne paÅ„stw o pod wodzÄ… ks Tiso, staÅ‚a siÄ™ wien czas w innej części Europy wybucha grozne ognisko faktycznÄ… prow incjÄ… niemieckÄ… i miejscem, gdzie Niemce niepokoju, gotowe przeksztaÅ‚cić siÄ™ w szybkim tempie majÄ… czynić przygotow ania w ojenne do dalszych marszów. w praw dziw y wielki pożar wojny. RównoczeÅ›nie z CzechosÅ‚owacjÄ… wojska niemieckie W spó lny blok paÅ„stw tzw. faszystowskich, poslu* wkroczyÅ‚y do K Å‚ajpedy, dużego portu handlow ego i zwÄ…* gujÄ…c siÄ™ brutalnÄ…, nie znajÄ…cÄ… żadnych hamulców silÄ…, zanego bardzo Å›ciÅ›le z LitwÄ…. DziÅ› w KÅ‚ajpedzie Niemcy podpala coraz nowe ognisko niepokoju. Trzy główne urzÄ…dzajÄ… silny port wojenny. M aÅ‚o tego! Niemcy odwa* paÅ„stw a tego bloku, Niemcy, W Å‚ochy i Japonia majÄ… już żyli siÄ™ 21 marca wysunąć żądania pod adresem Polski na swym sumieniu niejedno takie przewinienie. w sprawie GdaÅ„ska! JapoÅ„czycy z wielkÄ… siÅ‚Ä… wkroczyli do Chin i tam Przez Å›wiat caÅ‚y przeszedÅ‚ silny odruch najwyższego ogniem i mieczem od wielu już miesiÄ™cy ujarzmiajÄ… coraz oburzenia. Ludzie stwierdzili, że dość gwaÅ‚tu _j barba* to inne prowincje i m iasta chiÅ„skie, zaprowadzajÄ…c tam rzyÅ„stwa, że trzeba kres poÅ‚ożyć przemocy i brutalnej sile. swoje porzÄ…dki. Choć ChiÅ„czycy bohatersko broniÄ… swej PaÅ„stw a bezpoÅ›rednio zagrożone w swej niepod* legÅ‚oÅ›ci porozum iaÅ‚y siÄ™ z sobÄ… i wspólnie z wielkimi ziemi i JapoÅ„czycy coraz gorzej czujÄ… sic w Chinach to jednak krew leje sie codzieÅ„ i obfite jest żniwo Å›mierci mocarstwami zachodnimi tworzÄ… dziÅ› coraz potężniejszÄ… Koniec tej w ojny trudno przewidzieć. zaporÄ™ przeciwko fali germaÅ„skiego naporu. W Å‚osi po barbarzyÅ„skich walkach z nieuzbrojony* Polska m iÄ™dzy innymi zawarÅ‚a w kwietniu ukÅ‚ad mi AbisyÅ„czykam i i po zajÄ™ciu Abisynii, zdawaÅ‚o siÄ™ że z AngliÄ… w sprawie wzajemnej pom ocy na wypadek woj* wezmÄ… siÄ™ do uczciwej spokojnej pracy. Gdzie tam! ny. Podobne ukÅ‚ady z AngliÄ… i Francia zawarÅ‚y i inne Przed kilku tygodniam i, uzbrojeni w samoloty, paÅ„stw a, jak Rum unia, Grecja. czoÅ‚gi, arm aty napadli znów w brutalny sposób na maÅ‚e W ódz Niem ców A dolf Hitler, iak dotychczas paÅ„stew ko AlbaniÄ™ i po krótkich walkach z dzielnymi nie myÅ›li zmienić swej polityki. Przeciwnie w ostatniej albaÅ„czykami caÅ‚Ä… AlbaniÄ™ zajÄ™li, dyktujÄ…c ludnoÅ›ci swojej mowie z 28 kwietnia b. r. bardzo atakow aÅ‚ tc paÅ„stwa, które chcÄ… przeszkodzić dalszemu marszowi me* albaÅ„skiej swoje praw a i swojÄ… wole. mieckiemu na W schód. A takow aÅ‚ także prezyd Stanóv/ W szystko to niby dla dobra narodu albaÅ„skiego" Ci sami W Å‚o si i Niemcy po d firmÄ… hiszpaÅ„skiego Z jednoczonych A m eryki Russwelta, który wystÄ…piÅ‚ do generaÅ‚a Franco wzniecili w H iszpanii powstanie i przez H itlera z żądaniem nie rozpoczynania wojny. Åštr. 3 KOBIETA WIEJSKA PeÅ‚nej patriotycznej dumy i hartu postawy matki czy Sytuacja nie jest wiÄ™c jeszcze wyjaÅ›niona i chmury żony wobec syna czy męża idÄ…cego na front, nie zastÄ…pi gromadzÄ… sie dalej. W e wszystkich paÅ„stwach trw aja go* żaden rozkaz, ni żadna wojskowa komenda. W postawie rÄ…czkowe przygotow ania wojenne. godnej kobiet tkw iÄ… siÅ‚y, które mogÄ… stać siÄ™ podstaw Ä… D o obrony przed najezdzcÄ… sposobiÄ… sie wszyscy. zwyciÄ™stwa. Czujność zaÅ› i spokój godny wielkiego na Å»oÅ‚nierze, mężczyzni, kobiety, dzieci, caÅ‚y naród. rodu i myÅ›l, że niczego sie nie zaniedbaÅ‚o i w szystko przy* N a ukÅ‚adach bowiem tylko polegać nie można. gotoiwaÅ‚o oto postaw a na dziÅ›. W szystkie siÅ‚y narodu trza wytężyć, aby nie pozwolić siÄ™ M y chÅ‚opi jesteÅ›my szczerymi zwolennikami pokoju shaÅ„bić i nie pójść w niewolÄ™. i wiele jesteÅ›my gotow i poÅ›wiÄ™cić dla jego utrzymania. Ale nie chcemy być niewolnikami innych i na innych SÄ… zaÅ› dwie siÅ‚y, które decydujÄ… o zwyciÄ™stwie. Ted* pracować; nie chcemy wyrzec siÄ™ m owy wÅ‚asnej, polskiej na to siÅ‚a fizyczna, wyrażajÄ…ca sie w liczbie żoÅ‚nierzy i w i niechcemy wyrzec siÄ™ ziemi, na której od wieków tu uzbrojeniu technicznym, druga to siÅ‚a moralna, stokroć trw am y i którÄ… co rano w blaskach wschodzÄ…cego sÅ‚oÅ„ca ważniejsza może, a wyrażajÄ…ca siÄ™ w gotowoÅ›ci poÅ›wiÄ™cÄ™5 okiem swym pieÅ›cimy, nie chcemy wyrzec siÄ™ chat i wsi, nia wszystkiego, nawet życia, dla wspólnej wielkiej spra* w których ojcowie nasi żyli i pom arli; chcemy wspólnie, wy dla wolnoÅ›ci. Jak głównym zródÅ‚em siÅ‚ fizycznych jak nas m iliony, w zgodzie z innymi narodami, pracować narodu w czasie w ojny sÄ… mężczyzni, tak głównym zród na chleb czarny, ale wÅ‚asny, nie niewolniczy. Å‚em siÅ‚ moralnych sÄ… kobiety. O d stanow iska matek, żon, N ie staniemy siÄ™ zaÅ› nigdy pognojem germaÅ„skiej sióstr zależy w dużym stopniu nawet wartość bojowa pychy, choćby ona uzbrojona byÅ‚a w nie wiem jakie bom5 armii. * by i armaty. PIOTR ÅšWIETLIK Rola spoÅ‚eczna kobiet wiejskich Nie można siÄ™ nijak zgodzić z opi* to nie pozwalajÄ…. Bezradne sa ko5 wsi. gdzie nie ma dobrej szkoÅ‚y, dob5 nia. która mówi, że kobiety sa mniej j biety także, kiedy patrzÄ…, jak wieÅ›, rych dróg, dom u spoÅ‚ecznego, mie5 zdolne pod wzglÄ™dem umysÅ‚owym w której żyjÄ… jest skłócona, w yzys czarni spółdzielczej, Spółdzielni Spo od mężczyzn i że wobec tego nie na5 kiwana przez różnych poÅ›redników Å‚em , Spółdzielni Zdrowia, dzieciÅ„ca. leży ich dopuszczać do współudziaÅ‚u i zbawiaczy politycznych, a wÅ‚adze Kasy Stefczyka, biblioteki i t. p.? - - w życiu spoÅ‚eczno-gospodarczym nad niÄ… spraw ujÄ… nieraz jednostki N igdy ! W takiej wsi nie ma mo> kulturalnym i politycznym na rów pozbawione zupeÅ‚nie charakteru i wv o szczęściu osobistym i grom ad5 ni z mężczyznÄ…. O pinia taka jest zÅ‚a kierujÄ…ce siÄ™ w życiu 'edym e sam o5 nym. i krzywdzÄ…ca, nie tulko kobiety, lubstwem, starajÄ…c sie wykorzystać Prawdziwej kobiecie wiejskiej swoje w pÅ‚yw y tylko dla osobistych ludowczyni nie wystarczy, że jej lecz także i caÅ‚e spoÅ‚eczeÅ„stwo. N ie5 korzyÅ›ci. stety, opinia taka w Å›ród nas panuje dziecko bÄ™dzie zdrowe j wesoÅ‚e, ale Kobiety wiejskie, w przeważnej nadal zwÅ‚aszcza na wsi i niepozwala bÄ™dzie dbać o to, żeby i u sÄ…siada wyjść kobiecie na szerszy Å›wiat swej wiÄ™kszoÅ›ci niezauważyÅ‚y jesz5 byÅ‚o zdrowe i wszystkie dzieci we spoÅ‚eczny, by mogÅ‚a oddać na ieg-> cze dotÄ…d, że mężczyzni sprÄ…wujÄ…cv wsi. rolÄ™ gospodarza w domu, i role gos* usÅ‚ugi swoje zdolnoÅ›ci umysÅ‚owe i Cóż z tego że jedna dobra m atka w v ! podarza spoÅ‚ecznego w gromadzie wartoÅ›ci duchowe. Co najgorsze to chowa swoje dziecko nawet na anio5 to, że takiej wÅ‚aÅ›nie opinii ulegÅ‚y (bez w spółudziaÅ‚u kobiet) nie zdali Å‚a, jeÅ›li dziecko sÄ…siada przez zÅ‚e wv najbardziej same kobiety, które w5 dobrze egzaminu z dotychczasowe chowanie stanie siÄ™ Å‚otrem i tego m ówiÅ‚y w siebie, że tak, iak jest No go gospodarzenia (domem, wsia i ca* anioÅ‚ka przebije nożem. raz być musi. To te- kobiety na la RzeczypospolitÄ…). K obiety mogÄ… i pow inny praco* wsi patrzÄ… bezradne na dzisiejsze Przeciwko takiemu porzÄ…dkow i wać spoÅ‚ecznie, bo od tego zależy stosunki spoÅ‚eczne i widzÄ…, jak ich rzeczy kobiety wiejskie row inpy pod ich szczęście i ich dzieci. Każda ko* yÅ‚asne dorastajÄ…ce dzieci pozostawić, nieść bunt! N adszedÅ‚ już czas bieta w iejska niech już dziÅ› p osta! ne sÄ… nieznanemu losowi, jak pozba5 najwyższy, by kobiety współdziaÅ‚a5 nowi zerwać z dotychczasowÄ… opi* wionÄ™ sÄ… dostatecznej iloÅ›ci chleba. Å‚y z chÅ‚opem we wszystkich dziedzu ma i biernoÅ›ciÄ… pod y/zgledem p rac ubrania i odpowiednich warunków nach życia spoÅ‚ecznego ponieważ w spoÅ‚ecznej i wezmie siÄ™ do czytania zdrow otnych i kulturalnych w domu, tym jest interes nietylko wsi. ale i pism ludowych, dobrych książek < 5 wreszcie pózniej braku ziemi i Polski caÅ‚ej. Zacznijmy gÅ‚oÅ›no md* niech wstÄ…pi do ruchu ludowego, bv pracy. Tragedia najwiÄ™ksza jest m o wić, że kobieta zdolna iest współdzia tam zapoznać siÄ™ z jego celami i idea* że to, że kobiety wiejskie w swei j lać spoÅ‚ecznie z mężczyznÄ…, a nawet mi i, by wreszcie nauczyć sie sÅ‚użyć j biernoÅ›ci i bezradnoÅ›ci nie widza, że go w tem może przeÅ›cignąć K obie5 wsi i caÅ‚ej Polsce pod każdym dzieci ich tak maÅ‚o korzystajÄ… ze szko' ta wiejska musi objąć swoim umys wzglÄ™dem. Å‚em i sercem życie sÄ…siada^ gromady W szystkie kobiety wiejskie wola- ly 75 kl. (tylko 15% dzieci wiei mio kich koÅ„czy 75mio kl szk. pow ) a już siowej. Polski i caÅ‚ego Å›wiata. my do współpracy z chÅ‚opermmÄ™5 Pom yÅ›lm y odważnie, czv możli5 eirr, ojcem czy synem, bratem lub o ksztaÅ‚ceniu wyższym prawie że mc w y nie ma, bo warunk" materialne na we jest czuć siÄ™ szczęśliwÄ… w takiej przyjacielem dla dobra drugich. s t r . 4 _______________________________ K O B IE T A *W IEJS K A ___________________ N r 2 ' i r.jf Z. AUCZAKÓWNA N a s Å‚ u ż b i e zacząć na czym skoÅ„czyć. D opiera Z niejednego pow odu idÄ… dzieci koszulÄ™, w czem ja tam bÄ™dÄ™ chodzi5 pani musiaÅ‚a mi w szystko pokazać, z dom u na sÅ‚użbÄ™. Tednych bieda wv* la. PoÅ›cieli też mi m atka nie daÅ‚a żad* gania, drudzy chcÄ… uciec od niedob* najmniejszÄ… rzecz sama ze mna zros nei, choć sÄ… w dom u pierzyny i p o 5 rych koleżanek czy kolegów, a jesz* bić. bo najprostrzej roboty nie umia' duszki, ale tylko leżą usÅ‚ane od para5 Å‚am dobrze wykonać. Nie umiaÅ‚am cze inni odchodzÄ… bo nie moga dojść dv. ZebraÅ‚am wiÄ™c swoje ubogie ma* do stoÅ‚u podać potraw już gotowych, do porozum ienia z rodzicami natki zarzuciÅ‚am pÅ‚aszcz cieniutki na bo co do gotowania to o tem nie siebie i z takim to bogactwem przy5 M nie bieda nie wygnaÅ‚a do ludzi miaÅ‚am pojÄ™cia. Pózniej zaczęła mnie jechaÅ‚am do dom u mojej pierwszej bo choć byÅ‚o nas kilkoro w domu, nani uczyć gotować, na co trzeba b y sÅ‚użby. Z taka wypraw Ä… przeważnie lecz mamy z czego żyć, ale dokucz5 Å‚o dÅ‚uższego czasu, aniżeli na naukÄ™ wszystkie matki na wsi wysyÅ‚ajÄ… w liwy sposób obchodzenia sie rodzi* sprzÄ…tania czy podaw ania do stoÅ‚u. Å›wiat swoje, córki. W ysyÅ‚aia swoie ców ze m nÄ… zmusiÅ‚ mnie do szuka5 PokazywaÅ‚a mi pani przez kilkanaÅ›* dzieci z niczem, ale żądaja od nich niÄ…* Ä™jileba miÄ™dzy obcymi. Za noÅ›red cie dni, a jednego razu nie mogÄ…c sic- dużo. N a to zaÅ› żeby sie okryć jako t,.njf:t\yÄ™rn koleżanki znalazÅ‚am sÅ‚użbÄ™ oderwać od pracy nie przysyÅ‚a, wiec tako trzeba kilka lat pracować, a tu w maÅ‚ym miasteczku odlegÅ‚ym o kil- ja zdecydowaÅ‚am siÄ™ na zrobienie . kadziesiÄ…t km. od rodzinnej wiosk:. 7 dom u list za listem piszÄ… córko obiadu sama. G dy go wykoÅ„czyÅ‚am m o-a przyÅ›lij mi ta pieniÄ™dzy na le5 JechaÅ‚am tam z zadowoleniem, a jaz* nadeszÅ‚a pani, pokosztow aÅ‚a. poki* karstw o" albo pożycz mi potrze* da pociÄ…giem cieszyÅ‚a mnie bo byÅ‚a waÅ‚a gÅ‚owÄ… i zabraÅ‚a siÄ™ do roboty- ba podatek zapÅ‚acić". dÅ‚a mnie nowoÅ›ciÄ…. G dy przyjecha* Zupa byÅ‚a bez żadnych przypraw i Å‚am na stacjÄ™ spotkaÅ‚am tam kole5 O dm aw ia siÄ™ sobie najpotrzeb* zasmażki, drugie danie też bÄ™z sma* żankÄ™, która zaprowadziÅ‚a mnie do niejszych rzeczy i posyÅ‚a myÅ›lÄ…c, że ku. I tak mi ciężko byÅ‚o ze wszyst* dom u gdzie wÅ‚aÅ›nie w yszukaÅ‚a mi tam w dom u napraw dÄ™ chorzy i sÄ… kim, a przecież idÄ…c na sÅ‚użbÄ™.now in5 tÄ… sÅ‚użbÄ™. w potrzebie. A tu potym okazuje siÄ™, nam byÅ‚a to w szystko umieć. Cóż Po przyw itaniu siÄ™ z domownika* że pieniÄ…dze poszÅ‚y na w ydatki bez kiedy tak byÅ‚am wychowana, że pc>* mi pokazano mi pokoik gdzie siÄ™ których m ożnaby siÄ™ obejść- za obrÄ™bem stajni z krowami i pod* . .umieÅ›ciÅ‚am z moim bogactwem, któ* workiem nie widziaÅ‚am nic, bo ro Kiedy zaÅ› po dwóch latach wra* re opisze pózniej. Ludzi w tym dom u dzice nie puÅ›cili mnie nigdzie, nie ca córka do dom u bo siÄ™ czuje nu,a spotkaÅ‚am dobrych, sympatycznych, zadbali aby mnie czegoÅ› nauczyć. dobrze ze zdrowiem, to jeszcze w religijnych i WesoÅ‚ych. Rozpoczy* Boli mnie, że gdy wychodziÅ‚am z progu pytajÄ… siÄ™ czy pieniÄ…dze wie* nam nowÄ… pracÄ™, lecz jakże jestem domu rodzice nie zainteresowali siÄ™ zie N ie liczÄ…, że sie okryÅ‚a na lato wobec niej bezradna. N ie wiem co czy ja mam z jednÄ… sukienkÄ™, caÅ‚Ä… i zimÄ™ tylko pow iadajÄ…; powinnaÅ› do czego wziąć, nie wiem od czego HELA ÅšWIETLIKÓWNA W iÄ™c M arysia sto razy na dzieÅ„ tÅ‚umaczy i objaÅ›nia tak, żeby t < byÅ‚o prawdziw e i zrozumiaÅ‚e dla dzieciÄ™cej duszyczki. M A R Y S I A Najbardziej lubi M aryÅ›ka wieczo* rv. Po skoÅ„czonej rob ,cie siada przy niewiadomo skÄ…d do jej izby spro* " M arysia jest m Å‚odÄ… gosposiÄ… trzy- łóżeczku ZoÅ›ki i ukÅ‚ada jÄ… do sn.u. m orgow ego m ajÄ…tku" i jeszcze wadziÅ‚. Przyjdzie niedziela, albo ja* W spom ina w tedy różne piosenki, m Å‚odszÄ… mamusiÄ… dwuletniej córy. kie Å›wiÄ™to każdy chÄ™tnie odwiedza sÅ‚yszane kiedyÅ›, Å›piewane za czasów Å»yje na pozór tak, jak każda wsiowa czystÄ… izdebkÄ™ M arysi, t o wiadomo, dziewczyÅ„skich i nuci je, dopóki kobieta. Ciężej tylko może pracuje że ona umie siÄ™ cieszyć czyjÄ…Å› radoÅ› dziecko nie zaÅ›nie. Każdego wieczo* od innych, bo uboższa i niÄ™ ma jej cia i szczerze smucić smutkiem dru* ra przez otwarte okno izdebki nie* kto w pracy pom ódz. Cóż robić, nie giego czÅ‚owieka. sie siÄ™ do wsi ukochana M arysina może być inaczej- M ąż ma dość pra* jest zafwsze taka rozum na tak piosenka cv w polu, czasem i we fabryce w umie poradzić w nieszczęściu, a jak UÅ›nij że mi uÅ›ni; pobliskim miasteczku chce jaki grosz trza to i pom ódz choć sama nie ma N im sÅ‚oneczko wstanie, . zarobić, aby tylko jako tako dawać bogactwa. T o też dziadki" z caÅ‚ei Pójdziem y do ludzi sobie rade i wyganiać biedÄ™ z chaÅ‚u* wsi wiedzÄ…, że gdzie iak gdzie, ale Z robotÄ…, z kochaniem". py. M arysia caÅ‚y dzieÅ„ w dom u go* u M arysi zawsze można dostać ka* Ludzie przechodzÄ…cy obok uÅ›mie* tuie.. pierze, szoruje i do krów zaglÄ…* waÅ‚ek chleba, że przed ubogim nie chajÄ… siÄ™ życzliwie i dziwujÄ… siÄ™ pro* da, to znow u do kur i prosiaka, a i zamknie drzwi, ani go psem nie wysz stemu jej życiu w pole też trza iść pom ódz, TaÅ›kowi. czuje. Tem u siÄ™ tylko ludzie nadziwować Po izbie i po podw órku drepcze A ona czÄ™sto zamyÅ›la sie nad łó_ nie mogÄ…, że ta M aryÅ›ka ciÄ…gle bo* za mamusiÄ… maÅ‚a ZoÅ›ka, pociÄ…ga jÄ… żeczkiem dziecka. Taka też bedzie iej r-ykajÄ…ca siÄ™ ze zwyczajnÄ… chÅ‚opskÄ…, od czasu do czasu, za perkalowa, nie* Z oÅ›ka jak doroÅ›nie? Czy bÄ™dzie rozum na czy dobrym bÄ™dzie czÅ‚o5* biedÄ… zawsze jest taka pogodna i bieskÄ… sukienkÄ™ i pyta wskazujÄ…c uÅ›miechniÄ™ta. D obre sÅ‚owo ma zaw* um orusanym paluszkiem na ptaszka, wiekiem, czy też może na sobka sze dla każdego i wielkÄ… życzliwość kwiatek, albo co innego: nieużytego dla ludzi wyroÅ›nie. Cza* nawet dla bezdomnego kota, co siÄ™ Cio to? sem chce jÄ… widzieć bardzo m Ä…drÄ…. Nr 2 KOBIETA WIEJSKA Str. 5 se byÅ‚a iuż chaÅ‚upÄ™ wystawić, albo dzy jakimi ludzmi znajduje sie ich ze dwa morgi ziemi kupić"... N a sÅ‚uż córka, na jakie niebezpieczeÅ„stwa bie też sie pieniÄ…dze z nieba nie s y est w ystaw iona z czego sa pózniej nieszczęścia, jak jest traktow ana nie* pia, trzeba na nie ciężko pracować, raz gorzej od psa. Dobrze jak trafi bo iaka praca taka piaca. G dyby a ludzi dobrych, ale jak sa nieuczcb każda z nas umiaÅ‚a od poczÄ…tku to wi to ia w y k o rz y sta j do ostatecz* co po wielu trudnoÅ›ciach i upoko* noÅ›ci, a na koniec jeszcze nie wypÅ‚a* rżeniach nauczy sie u ludzi nie mu« ca. A rodzice ani pomyÅ›lÄ… o tem siaÅ‚aby sie tyle nacierpieć i zarobiÅ‚a jeszcze jak napisze, że iei zle, to jaka bv wiecei. Nie wymaga* 3 od nas cu< odpowiedz dostaje: n:e chce ci sw dów tylko pracy rzetelnej dokÅ‚adne; robić, bo ci chaÅ‚upa pachnie, myÅ›lisz i czystej. A przecież teraz tyle roz że ci za darm o bÄ™dziemy jeść dawać". maitych kursów przeprowadza siÄ™ DoÅ›wiadczyÅ‚am tego sama. po wioskach, tak że możemy sie do pracy, do życia przygotować. Tylko W czasie drugiej sÅ‚ażby sp o tk a: trzeba, żeby nasze M atusie to zro* Å‚am ludzi strasznie nerwowych, a w y : umiaÅ‚y i nie broniÅ‚y nam tej nauki. korzystujÄ…cych, psu dali spokojnie O d nas samych zależy czy my dziew* zjeść, a mnie nie. Kiedy podziekow a czyny ze wsi ciÄ…gle jeszcze mamy Å‚am za pracÄ™ to tak mi dokuczyli, że Z ia p o m n ia Å‚a m ,.. być w mieÅ›cie tym pooychadlem we* padaÅ‚am ze znużenia bo przez te 1a j dni to najwyżej po godzinie spaÅ‚am, ' sÅ‚ugujÄ…cym sie za marny grosz, czy a czasem wcale nie. też poszukiw ana i szanowana pra* cownica. T ak jak jest dziÅ›, to marna Przykro mi byÅ‚o strasznie, że nikt dla mnie dobroci i współczucia, to i przykra dola chÅ‚opskich córek. z bliskich nie zatroszcz A sie o mmc. mam wiÄ™kszy żal do rodziców dla* nawet nie zapytali jak mi siÄ™ powo* A gdy już córka wasza musi iść czego od obcych ludzi otrzym uje to dzi, a kiedy przyszÅ‚am do dom u to do obcych ludzi na sÅ‚użbÄ™, zainte* czego powinnam doznać od rodzi* iesujcie sie M amusie tak ona tam tak mnie przyw itali: to iuż idziesz ców. żyje, czy jej nie krzywdzÄ…. N iestety iużeÅ› siÄ™ nasÅ‚użyÅ‚a"... PÅ‚acz mi za* Ażeby uniknąć takiego żalu dzie1 o to nasi ojcowie maÅ‚Ä… okazuia tros* tkaÅ‚ sÅ‚owa odpowiedzi bo i cóż byÅ‚o kg. N ie mamy żalu jeÅ›li jest to dale* odpowiedzieć. StaraÅ‚am sie tylko jak* ciÄ™cego do rodziców, potrzeba oka* ko od domu drogo kosztuje dojazd, najprÄ™dzej wyjść z dom u i po niedhu zać dziecku wiÄ™cej zainteresowania ale czasem bywa i blisko, jednak gim czasie znalazÅ‚am trzecia sÅ‚użbÄ™, i wiÄ™cej współczucia rodzicielskiego wtedy tylko przychodzÄ… jak im pic* a wraz z nia znalazÅ‚am ludzi lepszych niÄ™dzy potrzeba N ie wgladna miÄ™* jak rodzice. A czym wiÄ™cej okazujÄ… wyksztaÅ‚cona i pierwsza we wsio** M arysia czuje jak po przeczyta* EF E M wej gromadzie, ale w net k a ^ i siebie ni u każdego Å‚adnego artykuÅ‚u, każ* za te macierzyÅ„ska ambicje. dej Å‚adnej powieÅ›ci rozszerza sie jej Niech bÄ™dzie jaka chce, bvlebv dobra wiedza, jak przychodzi zrozumienie Na nowÄ… drogÄ™ byÅ‚a, bvleby duszÄ™ miaÅ‚a piÄ™kna i dla ludzkich poczynaÅ„, a w .sercu ro' pielenie umiaÅ‚a żyć. dzi sie wielkie kochanie ogarniajÄ…ce Kobiety wsiowe caÅ‚y dobry i piÄ™kny Å›wiat. K iedy ZosieÅ„ka zaÅ›nie i ucisza siÄ™ N ie rozpacza, że musi ciężko pra* Chodzmy, bo czas! gwary i odgÅ‚osy idÄ…ce ode wsi, Ma* cować, że inni maia wiÄ™cej morgów rysia zapala maÅ‚a naftow a lampÄ™ i Już Å› w ita ! pola i biaÅ‚y chleb w komorze. A jak zabiera siÄ™ do czytania. Tasiek także Na dolÄ™ nowÄ… ... ia spotka strata w gospodarstwie to wyciaga z półki książki i gazety rak nie opuszcza i nie pÅ‚acze, bo da* W dole zaszumiaÅ‚ chÅ‚opski las!... i tylko szelest kart sÅ‚ychać w izdeb* lei widzi od innych, bo oprócz swo* ce. Po miedzach zielonych żytach... ich interesujÄ… ia szerokie ludzkie M arysia czytuje różne pisma, ale Po kwietnych Å‚Ä…kach rozÅ‚ogach, spraw y D la siebie walczy przede najchÄ™tniej zawsze najmilsze .W ici". wszystkim o jedno: o iak najwiÄ™ksza Leci dalami dziwna wieść: Za dziewczyÅ„skich lat byÅ‚a w;* wartość duszy wÅ‚asnej i duszy swo* Å» e nowe drogi rÄ…bie wieÅ› !... ciarka, a nawet sÅ‚uchaczka uniwersy* jego dziecka. tetu gackiego i stam tÄ…d w yniosÅ‚a M arysia wie, że w alka ze zÅ‚em, że Razem, pospoÅ‚u caÅ‚y g m in ! szerokie patrzenie na Å›wiat i rados* wieczne dzwiganie sie ku dobrem u 0 ! ny zapaÅ‚ do życia twórczego i dobre* to nraca nie tylko dla swojego, ale Tam nie może braknąć nas; go, D latego czÄ™sto z TaÅ›kiem rozma- i dla cudzego szczęścia to caÅ‚v sens wiaja nie tylko o swojej g o sp o d a r życia i caÅ‚a jego wartość. D latego gdzie mąż i syn ce, ale o życiu caÅ‚ej wsi j wszystkich tak czÄ™sto pow tarza patrzÄ…c na cór* gdzie ojciec brat ludzi w Polsce i cieszÄ… sie każdym ke : piÄ™knym dorobkiem spoÅ‚ecznym Å»ebyÅ› tylko dobra byÅ‚a, żebvÅ› po twardej skalistej grudzie... chÅ‚opów. Dlatego też tyle u nich ga* tylko piÄ™knie umiaÅ‚a żyć. TorujÄ… w znoju i trudzie, Co dzieÅ„ też jaÅ›niej i spokojniej zet i książek, które sie czyta czÄ™sto szlaki na Å›wiat! w jej sercu. dÅ‚uFo w noc. Str. 6 KOBIETA WIEJSKA Nr 2 MOJ A MATKA Każde dziecko mÅ‚odsze .sczy star* po Polsce. ProsiÅ‚am wiÄ™c znów R o wali sie dać mnie do tej szkoÅ‚y. Te* sze musi mieć sw ojÄ… najbliższa przy* dziców żeby mi pozwolili lechać. raz bÄ™dÄ…c w szkole widzÄ™ iak moja jaciólkÄ™ przed którÄ… zwierzy sie ze Zgodzili siÄ™ chÄ™tnie bo wiedzieli, ze M atka poÅ›wiÄ™ca siÄ™ dla mnie, jak swoich trosk, którÄ… szanuje, kocha taka wycieczka dużo daje korzyÅ›ci ciężko pracuje, i jak stara sie .pomódz mi we wszystkim. i ma do niej peÅ‚ne zaufanie. Szczęś5 czÅ‚owiekowi. liwe jest dziecko, szczęśliwa doras* N adeszÅ‚a jesieÅ„. Zbliża siÄ™ czas za* Po wyjÅ›ciu ze szkoÅ‚y też nie mam tajÄ…ca dziewczyna jeÅ›li takÄ… przyja* pisu do szkoÅ‚y rolniczej w Albigo- zamiaru wnet wyjść zamąż i wiem, ciółkÄ™ znajdzie w swojej matce gowei. T ak pragnÄ™ ukoÅ„czyć te szko* że M am usia do tego namawiać mnie M oje współżycie z M atkÄ… byÅ‚o od lÄ™. aby pogÅ‚Ä™bić swoje wiadomoÅ›ci nie bedzie, a nawet by nie zezwoliÅ‚a, gospodarcze, ale myÅ›lÄ™ sobie czy mi bo v/ie jakie sÄ… skutki zbyt wczesne* najm Å‚odszych lat bardzo serdeczne, chociaż chowano mnie dosyć surowo na to zezwolÄ…? go zamążpójÅ›cia. I tu znów przekonaÅ‚am siÄ™ jacy sa W M am usi mojej mam dobrÄ… i i nigdy nie byÅ‚am, ani chwalona, ani nazbyt pieszczona. dobrzy dla mnie moi Rodzice Po° m adra przyjaciółkÄ™. mimo ciężkich w arunków zdecydo* Córka. Po ukoÅ„czeniu 7 kl. szkoÅ‚y pow* szechnej pracowaÅ‚am razem z Rodzi* cami w dom u i gopoclarstwie. Po , upÅ‚ywie trzech lat, ja sobie my* H CIEKOTOWA Å›le tak: Tak mnie mloi Tatusiow ie kochajÄ… to mnie wysÅ‚uchajÄ… i proszÄ™ ich żeby mi pozwolili pójść na kurs DzieciÅ„cowa izba do U niw ersytetu O rkanow ego w Gaci. Po namyÅ›leniu siÄ™ powiedzieli: iak iuż tak pragniesz tego koniecz* Organizujem y w naszej wsi dzie* sÅ‚uszność, potrafim y znaÅ‚eść i pot* nie to idz . U radow aÅ‚am sie bardzo ciÅ„ce. M am y już WychowawczyniÄ™, zebne pieniÄ…dze. z tej ich zgody. , zrobiÅ‚yÅ›m y spis dzieci, teraz czas po* M im o lata dziecko spÄ™dza jednak myÅ›leć o odpow iednim urzÄ…dzeniu parÄ™ godzin w izbie, a w niepogodÄ™ RozeszÅ‚a siÄ™ wiÄ™c prawie no caÅ‚ej przebyw a tu caÅ‚y dzieÅ„. T o jest jego wsi pogÅ‚oska, że idÄ™ do Gackiego dzieciÅ„ca. U niw trsytetu. Mieli ludzie wiele do D o tej pory spraw a ta maÅ‚o jest chwilowy dom. I ważne jest, czy w gadania z tego pow odu, a przeważnie przez nas doceniana. Nieraz widzia* tym dom u piÄ™knie i wygodnie, bo kobiety. ZaczÄ™li wszyscy tÅ‚omaczyć Å‚am dzieciÅ„ce, mieszczÄ…ce siÄ™ w kÅ‚a* w tedy bÄ™dzie on przyciÄ…gaÅ‚ w swoje m ojej M am usi: a poco ja tam da* Å›ciany, bÄ™dzie tu każdemu dobrze. sach szkolnych. Nie widać żadnej jecie, żeby sie zgorszyÅ‚a, szkoda gro* troski, aby tÄ™ izbÄ™ starano siÄ™ przy* A wiemy, że miÅ‚e otoczenie usposa* sza na tÄ™ naukÄ™ i bez tego uniwersy* stosować do potrzeb dziecka. Sto* bia pogodnie, życzliwie, stwarza dob tetu przecie żyć m oże . Takie i po* jÄ… te same rzÄ™dy Å‚awek jak w czasie ry nastrój, którem u ulega nietylko dobne opinie sÅ‚ychać byÅ‚o w Å›ród nauki, w kÄ…cie tablica, na Å›cianach czÅ‚owiek dorosÅ‚y ale i dziecko. Tam, kobiet. M am usia po w ysÅ‚uchaniu te same obrazy i pomoce szkolne co gdzie zagoÅ›ciÅ‚o piÄ™kno, niema m iej tych różnych nie zgodnych wcale z ! . 'rzez caÅ‚y rok. Nic nie przypom ina sca na brzydkie myÅ›li, brzydkie sÅ‚o* praw dÄ… zarzutów, nie zmieniÅ‚a zda5 i dziecku z dzieciÅ„ca, że tutaj jest jego wa i zÅ‚ość. Aatwiej na dziecko w ta nia, nie staÅ‚a sie dla mnie tw ardÄ… i Å›wiat. Nic go tu nie zaciekawia, nie kim nastroju oddziaÅ‚ywać, Å‚atwiej nie przeszkodziÅ‚a mi iść na ten kurs. ^ociaga. O brazki sÄ… niezrozumiaÅ‚e, sie z nim porozumieć, Å‚atwiej trafić W Å‚aÅ›nie tu widziaÅ‚am Tej zrozu* Å‚awki wysokie i niewygodne. Obco do jego duszyczki. I to *est niesÅ‚y* mienie mych potrzeb duchowych. Po w tej izbie i nieprzytulnie . Prze* chanie ważne w wychowaniu. znaÅ‚am, że napraw dÄ™ jest dla mnie ~ież lato, dzieci wiÄ™kszÄ… część dnia W chodzÄ…c do dzieciÅ„ca. dziecko dobra i mnie kocha, jest uÅ›wiadom ić przebyw aia na sÅ‚oÅ„cu, na dworze a pow inno odczuć, że w szystko tu jest na. ma swój osÄ…d o tem co zÅ‚e, a co na te chwilÄ™ to i klasa szkolna wystar zrobione z m yÅ›L o nim. I te niziut* dobre ByÅ‚am dum na i szczęśliwa, że J czy odpow iadano mi, kiedy na te kie wygodne stoliki i krzeseÅ‚ka i ta mam takÄ… matkÄ™. braki zwracaÅ‚am uwagÄ™. SpizÄ™ty Å›liczna um ywalka i te zachwycajÄ…ce ByÅ‚a w tedy wiosna, dużo roboty. kosztujÄ…, a poco wydaw ać pieniÄ…dze, obrazki i wycinanki na Å›cianach to Å»al rr.i byÅ‚o zostawiać M am usiÄ™ sa* m ożna siÄ™ bez tego obejść". - w szystko w okół jest dla niego. Ca* mÄ… bo wiÄ™cej dzieci prócz mnie ro* M yÅ›lÄ™ sobie wtedy, czy ciÄ…gle jesz* Å‚e urzÄ…dzenie dzieciÅ„ca musi być do* dzice nie maiÄ…. Lecz M amusia poÅ›* cze chÅ‚opsk:e dziecko ma być pozba* stosowane wielkoÅ›ciÄ… do siÅ‚ 1 wzro* wieciÅ‚a siÄ™ dla mnie i wysÅ‚aÅ‚a mnie " stu dziecka. Åšciany izbv trzeba przy* wionÄ™ tego, co jest naturalnym prz^* na kurs. PoznaÅ‚am w tedy jakie to wilejem dzieci miasta, korzystajÄ…cych stroić barw nÄ… wycinankÄ…, jeÅ›li ktoÅ› szczęście i radość mieć rozumna mat* z nowoczeÅ›nie urzÄ…dzonych przed* umie, a takich na wsi zawsze znaleść kÄ™ prawdziwie kochajÄ…cÄ… swoje dziec 'k o li i ogródków jordanow skich? można, namalować obrazki, tylko ko. T o też kiedy w Uniwersytecie za Czy ma stać nam na przeszkodzie t<* ich treść musi być zrozumiaÅ‚a d li chorowaÅ‚am pomimo serdecznej opie " 'are zÅ‚otych? ZwÅ‚aszcza że jest to dziecka. D u ro pom ysłów znajdzie* ki jakiej doznaÅ‚am od Chrzestnej i -" -ydatek jednorazowy, bo sprzÄ™ty be* my w pismach dzieciÄ™cych. Niejeden koleżanek, czuÅ‚am jakiÅ› smutek w dÄ… sÅ‚użyć przez parÄ™ lat. StaÅ› czy M arysia nieraz ma ochotÄ™ którym tylko M atka mogÅ‚a mnie p o 5 cieszyć i bardzo tÄ™skniÅ‚am do Ma* N ie chodzi tu o pieniÄ…dz. Trzeba, popÅ‚akać, ale kiedy spojrzy na tego musi. abyÅ›m y sobie w yjaÅ›niÅ‚y że odpo* pawia z dÅ‚ugaÅ›nym ogonem, albo na Po ukoÅ„czeniu U niw ersytetu bv* wiednie urzÄ…dzenie iz b v dzieciÅ„cowei tego boćka, co to żabkÄ™ swoim dzie* Å‚am znów w dom u. W tym czasie to jest ważny czynnik sprzyjajÄ…cy ciom bocianiÄ™tom niesie. ta tak organizowaÅ‚a siÄ™ we wsi wycieczka wychowaniu. A kiedy uznamy tÄ™ siÄ™ zacuduje, że i o pÅ‚aczu zapomni Nr 2 KOBIETA WIEJSKA Str. 7 U nas w M arkow ej dzieciÅ„cowe jest deska przerzucona w poprzek «yćh przyzwyczajeÅ„. O budzi uczu izby strojÄ… dziewczÄ™ta wiciarki z przez kloc drzewa. D eskÄ™ i kanty na cie piÄ™kna a wiÄ™c i dobra D ó takiego Kół M Å‚odzieży. Ile potym przeżywa* leży gÅ‚adko oheblować. zieciÅ„ca dziecko chÄ™tnie biegnie a jÄ… radoÅ›ci, kiedy patrzÄ… na dzieciÅ„- Dzieci bardzo lubiÄ… bawić siÄ™ w caÅ‚Ä… zimÄ™ do niego tÄ™skni. N ie żaÅ‚uj sicie rozeÅ›miane buziaki. piasku. Przy dzieciÅ„cu trzeba urzÄ… my staraÅ„ aby dzieciÅ„stwo naszych dzić piaskownicÄ™. Piasek m usi być dzieci byÅ‚o im na caÅ‚e życie zródÅ‚em W ybierajÄ…c pomieszczenie na dzie- sÅ‚onecznych wspomnieÅ„, w których p-sty, dobrze jest ogrodzić go des* ciniec, należy zwrócić uwagÄ™, aby w czÅ‚owiek dorosÅ‚y nieraz znajdzie p o ami, aby sie nie roznosiÅ‚. ro bliżu nie byÅ‚o gnojówki, brudnych M usim y dążyć do tego, aby dzie krzepienie w ciężkich chwilach. kaÅ‚uż, bÅ‚ota itp. Pożądane, aby dzie- ciniec miaÅ‚ swój choćby maleÅ„ki ci miaÅ‚y koÅ‚o dom u kawaÅ‚ek ogrodu ogródek. Dzieci siejÄ… w nim kwiaty, c!o zabawy. 6 * -używa, uczÄ… siÄ™ obserwować i pie Izba musi być duża, sÅ‚ojieczna, C aÅ‚kow ity koszt urzÄ…dzenia i pro lÄ™gnować roÅ›linki. Budzi sie za widna, Å›dany najlepiej bielone, wadzenia dzieciÅ„ca przedstaw ia siÄ™ miÅ‚owanie przyrody. Dzieci pozna* podÅ‚oga, drewniana, ze wzglÄ™dów w M arkow ej nastÄ™pujÄ…co: a Å›wiat roÅ›lin, uczÄ… siÄ™ podziwiać zdrow otnych klepisko jest niedopusz :P-! 1 i " :ego piÄ™kno. czalne. T ak w yposażony dzieciniec wnie- Zwracamy uwagÄ™, że dzieciniec byÅ‚ SprzÄ™ty. Stoliki najlepsze kwadra* w życie naszego dziecka dużo ra . prow adzony przez 5 miesiecy, bez towe, przy których siedzi p o 4-o doÅ›ci, nauczy je porzÄ…dku i kultura!- żadnych subwencyj. dzieci. Ponieważ zajm ujÄ… dużo miej5 sca i koszt jest wiÄ™kszy, robim y stoÅ‚y podÅ‚użne na 10-ro dzieci. Wy* WPAYWY W ZAOTYCH WYDATKI W ZAOTYCH. sokość różna, przeciÄ™tnie 60 cm., ale opÅ‚aty od dzieci 3 s t o Å‚ y ................................. 30. najlepiej sadzać wiÄ™ksze dzieci przy (30 dzieci X 1 zÅ‚ X 5 m ies.) 150. u m y w a lk a .......................... vwższvm, mniejsze przy niższym sto 18. O p Å‚aty m atek na urza.dzenie liku. Zam iast Å‚awek wygodniejsze sÄ… półki i w ieszaki . 6.40 d z ie c iÅ„ c a ..........................................16.50 do siedzenia maÅ‚e krzeseÅ‚ka, które w iadro . każda m atka przynosi dla swego Z funduszów organizacji . 99.11 2 m i o t Å‚ y .......................... .96 dziecka. szczotka do szorow ania .45 U m yw alka musi być tak pomyÅ›- m iska do naczyÅ„ . 2.20 lana, aby miaÅ‚a zbiornik na w odÄ™ czerpak do w ody .60 D o mvcia pow inna być w oda bieżą cebrzyk -. cÄ…. Praktyczna jest um ywalka bla spluw aczka . . . . szana, skÅ‚adajÄ…ca siÄ™ z 2 korytek. D o 1.25 górnego korytka nalewa sie wodv, Å›m ietniczka . . . . 1 która wycieka przez kilka kranów. sk rzy n k a na Å›m iecie 1. Brudna w oda Å›cieka do dolnego ko ustÄ™p dla dzieci . 19.75 s t k a , nad którym dzieci sie myjÄ…. m ydÅ‚o . Gdzie jest dużo dzieci, takie urny- m ieszkanie . . . . 30. sa najlepsze. opÅ‚ata w ychow aw czyni W ieszaki na ubranka z półeczka (5 mies. X 30 zÅ‚.) . 150. u górv. oddzielne na rÄ™czniki. każ de dziecko ma swój koÅ‚eczek. N ale 265.61 ży je nisko umieÅ›cić aby dzieci same mordy dosiÄ™gnąć. U stÄ™p przv dzieciÅ„cu iest niezbÄ™d ny ze wzglÄ™du na zdrow ie i utrzy Ja k dÅ‚ugo n ale ży p rzech o w yw ać manie czystoÅ›ci w obejÅ›ciu. N o i dziecko uczy siÄ™ kulturalnych naw y kw ity p o d atko w e ? ków . W idziaÅ‚am iednego razu och ronkÄ™, gdzie nie byÅ‚o ustÄ™pu dla dzie dnych wyjaÅ›nieÅ„ kwity podatkowe Praktyka życiowa wykazuje, że po ci a z ustÄ™pu dla dorosÅ‚ych dzied należy starannie przechow yw ać. m iÄ™dzy wÅ‚adzami skarcow ym i a pÅ‚at nie m o d v korzystać bo bvÅ‚ za w y nikami czÄ™sto dochodzi do różnych Ponieważ art. 99 ordynacji podat soki i n;ebezpiecznv. Nic dziwnego, kowej mówi, że prawo do uskutecz nieporozum ieÅ„ na tle braku kwitów że zanieczyszczaÅ‚y caÅ‚e obejÅ›cie sw o:e nienia w ym iaru podatku przedawnia od podatków zapÅ‚aconych, Brak kwitu i sÄ…siadów. Takie rzeczv sa niedopusz siÄ™ z upÅ‚ywem 5 lat, liczÄ…c od koÅ„ca podatkowego nie daje pÅ‚atnikowi m oż czalne -e wzglÄ™du na schludność oto roku kalendarzowego, w którym pow czenia i niebezpieczeÅ„stwo wybuchu liw oÅ›ci dowieść, że podatek zostaÅ‚ epidemii tvfusu lub czerwonki. staÅ‚ obowiÄ…zek podatkow y stÄ…d w y zapÅ‚acony i podatek jak czÄ™sto U stÄ™p dla dzieci należy wybudo* nika, że kwity podatkowe należy prze tw ierdzÄ… pÅ‚atnicy zostaje powtórnie ->ć oddzielnie, musi być w ygodny, chowyw ać przez sześć lat, czyli przez Å›ciÄ…gniÄ™ty. niziutki szczelny Po zamkniÄ™ciu dzie taki okres, w którym nastÄ™puje prze N ajwiÄ™cej takich narzekaÅ„ sÅ‚ychać riÅ„ca przechować go. a bÄ™dzie sÅ‚użyÅ‚ dawnienie wym iaru podatku. na wsi, gdyż najgorzej kwity prze dÅ‚ugo. chowujÄ… wÅ‚aÅ›nie rolnicy. Aby uniknąć D użo radoÅ›ci daje dzieciom huÅ› K. niepotrzebnych nieporozum ieÅ„ i zbÄ™- tawka. N ajlepsza i najbezpieczniejsze Nr 2 Str. 8 KOBIETA WIEJSKA ZOFJ SZYLAROWNA Uczmy siÄ™ poÅ‚ożnictwa Spółdzielnia Zdrow ia w M arko5 żone sa wszystkie kobiety we wsi i kom rodzÄ…cym. A przed wyjazdem zebraÅ‚a kobiety naradziÅ‚y sie ktoÅ› wei poddaÅ‚a mi myÅ›l żebyrr) poszÅ‚a okolicy. Ileż razy poród koÅ„czy siÄ™ do szkoÅ‚y poÅ‚ożnych. PoczÄ…tkowo Å›mierciÄ… matki i dziecka dlatego, że z mężczyzn im pom ógÅ‚ i zaÅ‚ożyÅ‚y mocno zastanawiaÅ‚am siÄ™, czy ja dam poÅ‚ożenie pÅ‚odu byÅ‚o nieprawidÅ‚owe. KoÅ‚o G ospodyÅ„ W iejskich. I już sobie radÄ™, czy nadaje siÄ™ do tego za5 G dyby kobiety byÅ‚y uÅ›wiadomione sobie pom aÅ‚u radża. w odu kiedy nie mogÄ™ znieść krwi. i m iaÅ‚y w pobliżu poÅ‚ożna, jeszcze Kobiety, w naszym interesie leży D Å‚ugo namyÅ›laÅ‚am siÄ™, boć to prze? w czasie ciąży wiedziaÅ‚yby czy po5 żebyÅ›my miaÅ‚y zapewniona pomoc cież zawód bardzo odpowiedzialny ród zapow iada sie normalnie czy też poÅ‚ożnej w czasie ciąży i porodu. M v wymagajÄ…cy dużego zamiÅ‚owania. odrazu trzeba jechać na klinikÄ™. Sa przedewszystkiem musimy dbać i Rozmawiam o tym swoim zamiarze przecież w ypadki, że do takiego nie? starać siÄ™ o to, aby w naszej wsi czy 7 kobietami we wsi, każda mi radzi praw idÅ‚ow ego porodu przywozi sie . najbliższe] okolicy byÅ‚a poÅ‚ożna. Nie idz. A no nabraÅ‚am ochoty, zde5 lekarza z odlegÅ‚ego o kilkanaÅ›cie powierzajm y swego życia ciemnej cydowaÅ‚am siÄ™, zÅ‚ożyÅ‚am podanie do km miasteczka. I ten lekarz iest bez nieÅ›wiadomej babce. PaÅ„stw owej SzkoÅ‚y PoÅ‚ożnych we radny bo chora trzeba wieść do szpk W każdej prawie wsi można zna5 Lwowie i zostaÅ‚am przyjÄ™ta O d tala. A tu droga do tego szpitala da5 leść mężatkÄ™ czy dziewczynÄ™, której jesieni zeszÅ‚ego roku jestem na kur5 lÄ™ka 20 i wiÄ™cej km, stan chorej cież? odpow iadaÅ‚aby praca poÅ‚ożnej. sie. Zdawać by siÄ™ mogÅ‚o, że dwa ki. chÅ‚opska fura kiedyż ia dowie5 Sa i takie co maja Å›rodki na ukoÅ„ lata to dÅ‚ugo, ale na nauce czas nam zie zwÅ‚aszcza zima czy jesienia. By5 czenie szkoÅ‚y, biedniejszym może tak leci, że ani siÄ™ czÅ‚ek obejrzaÅ‚, a Å‚o takie zdarzenie w naszej okolicy, pomóc gmina czy organizacje spo? tu iuż pierwszy rok pracy dobiega że chora w drodze do szpitala zmar? Å‚cczne. T ylko trzeba im Podsunąć tÄ™ koÅ„ca. f Å‚a myÅ›l, a nieraz zachÄ™cić lub pomóc.. N auka w szkole obejm uie wyk? Zastanow iw szy siÄ™ nad tem wszyst lady i zajÄ™cia na salach poÅ‚ożniczych kiem ta nasza koleżanka która szcze5 A jeÅ›li macie akuszerki w swoich przy chorych. Po za nauka obow iaz Å›liwie uniknęła Å›mierci, zostawiÅ‚a wsiach korzystajcie z ich pomocy, kowa zaÅ‚ożyÅ‚yÅ›my sobie KoÅ‚o K o5 roczne dziecko, a sama przyjechaÅ‚a wciÄ…gajcie je do pracy w naszych leżaÅ„skie, na którym radzimy głów? do szkoÅ‚y poÅ‚ożnych i uczy sie z za? kobiecych organizacjach, uczcie siÄ™ nie o sprawach kobiecych, o naszej naÅ‚em, aby potym nieść pomoc mat? od nich jak chronić swoje zdrowie. przyszÅ‚ej pracy na wsi, o opiece nad m atka i dzieckiem. PiÄ™knie wieÅ› nazwaÅ‚a okres ciąży SzkoÅ‚y poÅ‚ożnych w Polsce stanem bÅ‚ogosÅ‚awionym . Taka bÅ‚o5 W arunki przyjÄ™cia sÄ… nastÄ™pujÄ…ce: 2. SzkoÅ‚a PoÅ‚ożnych PoznaÅ„skiego Sa? gosÅ‚awiona przyszÅ‚a m atkÄ™ trzeba morzÄ…du Wojewódzkiego. PoznaÅ„, ul. Pol? N auka we wszystkich szkoÅ‚ach trwa 2 otoczyć opieka bardzo troskliw a i na 33. Przy szkole jest bursa dla uczeni;, lata, a rozpoczyna siÄ™ z dniem 1 pazdzier? serdeczna. Nie wiemv ialóm talentem v/ której każda sÅ‚uchaczka obowiÄ…zana jest nika. Uczenice w ciÄ…gu tego czasu korzy? Pan Bóg obdarzyÅ‚ dziecko, kóreeo mieszkać. O plata za naukÄ™, mieszkanie i stajÄ… z krótkich urlopów Å›wiÄ…tecznych (na oczekujemy. Może to bÄ™dzie jaki caÅ‚kowite utrzymanie wynosi 70 zÅ‚ mieÅ›. W ielkanoc i Boże N arodzenie), oraz dÅ‚uż? geniusz, myÅ›liciel, sÅ‚awny wynalazca pÅ‚atnych z góry. szych wakacyj letnich. aitysta Å›piewak, muzvk, ied \n a na? Uczenice obowiÄ…zane sÄ… mieć wÅ‚asnÄ… U koÅ„czony najmniej 18?ty, a nieprze? sza pociecha i radość na zmierzchu poÅ›ciel, bieliznÄ™ i naczynia do jedzenia. luoczony 35?ty rok życia. życia. Bo i cóż iest piÄ™kniejszego Podania o przyjÄ™cie należy skÅ‚adać we Do podania należy doÅ‚Ä…czyć: droższego ponad dziecko. O bow iaz5 wÅ‚aÅ›ciwym W ydziale Powiatowym. Przy? metrykÄ™ urodzenia kiem naszym jest dbać, aby matce i jÄ™cie to uzależnione jest od wyniku egza? Å›wiadectwo szkolne (trzeba mieć ukoÅ„czo? tem u maÅ‚emu czÅ‚owiekowi nic zÅ‚ega rninu wstÄ™pnego, którÄ…? odbÄ™dzie siÄ™ dnia ne najmniej 7 oddziałów szkoÅ‚y powszech? sie nie staÅ‚o. 14 czerwca o godz. 9 rano. nej) A jakże czÄ™sto sÅ‚vszv sie o w vnad5 PaÅ„stwowa SzkoÅ‚a PoÅ‚ożnych. Lwów, Å›wiadectwo moralnoÅ›ci kach Å›mierci matek z braku odno? ul. Pijarów 4. Nauka bezpÅ‚atna. Jednorazo? wÅ‚asnorÄ™cznie napisany życiorys wiedniej opieki przv porodzie Ileż wo za caÅ‚y czas pobytu w szkole pÅ‚aci siÄ™ Å›wiadectwo zdrowia i szczepienia espy mÅ‚odych kobiet musi przedwczeÅ›nie wpisowe w wysokoÅ›ci 50 zÅ‚. trzy fotografie z wÅ‚asnorÄ™cznym podpisem pożegnać siÄ™ z tym Å›wiatem, ile sie5 Przy szkole jest bursa w której obo? na odwrocie poÅ›wiadczonym przez soÅ‚tysa rot zostaje. wiÄ…zana jest mieszkać każda uczónica lub gminÄ™. M am y na naszym kursie koleżan5 Mieszkanie i obiady w tej bursie kosztu? Mężatki muszÄ… przedstawić ponadto odpis ke. która nrzv pierwszym dziecka iÄ… 30 zÅ‚, miesiÄ™cznie. Åšniadania i kolacje aktu Å›lubnego. dwa dni wiÅ‚a s e w bólach. W ieÅ› za na koszt wÅ‚asny. Adresy i opÅ‚aty w szkoÅ‚ach: bita na Kresach wschodnich daleko JeÅ›li uczenica niema skoÅ„czonych 7 od? 1'. W arszawska Miejska SzkoÅ‚a poÅ‚oż? od m iasta od poÅ‚ożnej, od lekarza działów może je dopeÅ‚nić w szkole na kur nych. Warszawa, ul. Karowa 2 a. OpÅ‚ata ChcÄ…c pomóc rodzÄ…cej babka ko 5 "ach wieczorowych. roczna 200 zÅ‚, pÅ‚acona w czterech ratach zikiem ja rozemÅ‚a. DziÄ™ki Bogu SzkoÅ‚a PoÅ‚ożnych Kraków, ul Koperni? kwartalnych. Internatu czyli bursy dl a jakoÅ› w szystko skoÅ„czyÅ‚o sie szcze5 ka 23. uczenie szkoÅ‚a nie prowadzi. SÅ‚uchaczki Å›liwie mimo. że ten nóż jak i rÄ™ce Wpisowe wynosi jednorazowo na caic mieszkajÄ… i stoÅ‚ujÄ… siÄ™ na mieÅ›cie na koszt babki nie bvÅ‚v odkażone. dwa lata 205 zÅ‚. Koszt utrzymania w inter wÅ‚asny, co wyniesie liczÄ…c bardzo skromnie Kobieta ta wyzdrowiaÅ‚a, ale zbun? nacie 65 zÅ‚. mieÅ›. okoÅ‚o 60 zÅ‚ miesiÄ™cznic. JeÅ›li z domu nad? towaÅ‚o s;e coÅ› w niej. Przecież tak go syÅ‚ane sÄ… paczki żywnoÅ›ciowe koszt ten SzkoÅ‚a PoÅ‚ożnych W ilno ul. 3?! Ma? zawsze być nie może, na jednym ja 8. tlÄ™ zmniejszy. dziecku nie koniec, na to samo nara5 Nr 2 KOBIETA WIEJSKA Str. 9 Przyjaciel dzieci M aÅ‚y m otylek leciaÅ‚ prÄ™dko ma* A byÅ‚a w tej ubogiej chacie robo* chajÄ…c zawziÄ™cie zwÅ‚aszcza lewym ta nielada. M atka przecież od rana skrzydeÅ‚kiem. LeciaÅ‚ nad zbożami do nocy nie przysiadaÅ‚a. Dzieci, kacz nad m Å‚odym laskiem, a potem Å›rod* ki, kury, Å›winki, pies, w szystko to kiem drogi przez wieÅ›. N a samym otwieraÅ‚o buzie, dziobki pyszczki, koÅ„cu wsi staÅ‚y naprzeciwko sieb e r m atka zawsze musiaÅ‚a w nie coÅ› dwie chaty. Jedna byÅ‚a duża, druga wÅ‚ożyć malutka. Jedna miaÅ‚a ganek i okien* A pozatem! czyż nie wie tego każ* nice, druga niskie drzwi i okienka. da dziewczynka gospodainal Trzeba D uża tonęła w kwiatach i drzewach, sprzÄ…tnąć dom i podw órko, pozmy* koÅ‚o maÅ‚ej rosÅ‚y tylko krzewy bzu, wać garnuszki i miski, trzeba uprać, a pokrzyw y bujne gÄ™ste podchodziÅ‚y dziecko pobawić, kury na noc zago* MiaÅ‚a M ag d a pod same okna i zaglÄ…daÅ‚y do izb. nić, rano wypuÅ›cić ach! bez kuru ZmÄ™czony m otylek spadÅ‚ na won* ca jest roboty. Trzeba odrazu powie* Koguta WsadziÅ‚a go do buta. Dziwy! woÅ‚a Ludwika But po drodze Sam zmyka. Dziwy! woÅ‚a Antoni I wieÅ› caÅ‚a but goni Kogut za pÅ‚ot myk! z butka wieÅ› siÄ™ Å›mieje calutka. * Na wioÅ›nianym sÅ‚onku... ne grzÄ…dki kwiatów . ByÅ‚by siÄ™ pew* azieć praw dÄ™. M iaÅ‚a Z o sen ita brata nie nie ruszyÅ‚ tego poÅ‚udnia z piÄ™k* Tom usia. Tom uÅ› zaÅ› miaÅ‚, aż siedem Promyk nego ogródka, ale gdy usiadÅ‚ na wyż lat. Ojciec odchodzÄ…c coÅ› mu powie* szej od pÅ‚otu malwie, zobaczyÅ‚ coÅ› dziaÅ‚ do ucha. Niew iadom o co, dość, ciekawego we drzwiach chaty sto* że Tom uÅ› mówiÅ‚ do chÅ‚opców we W mojej chatce malutkiej jÄ…cej naprzeciw ko Kwiat nie kw iat? wsi: N ie mogÄ™ siÄ™ dziÅ› bawić, tak cudownie i zÅ‚oto m yÅ›laÅ‚ sobie. mam dużo roboty, tata na mojej ople ce zostawiÅ‚ dzieci i chaÅ‚upÄ™. W p ra w 5 byÅ‚a to dziewczynka w zarzu' SÅ‚oÅ„ca promyk cichutki dzie mam Zos;Ä™ do pom ocy ale... conej na ramiona barwnej chustecz* Zosia zaÅ› uważaÅ‚a, że ma Tom u ce. M otylek nrzeleciaÅ‚ na pÅ‚ot i przy* lÅ›ni siÄ™, iskrzy, migota. sia do pomocy. On miaÅ‚ jÄ…, ona jego gladaÅ‚ siÄ™ dziewczynce. ale nie pokłócili siÄ™ jakoÅ› i gospc ZosieÅ„ka miaÅ‚a osiem lat i byia Od okienka do Å›ciany darstw o szÅ‚o. najstarsza z czworga dzieci. TatuÅ› i mamusia musiel' na parÄ™ dni wywÄ™d* Kiedy m otylek pierwszy raz zaj a od Å›ciany do pieca rować do sÄ…siedniej wioski. Nie pa* rzaÅ‚ do izby, naimÅ‚odsza maleÅ„ka miÄ™tam już dlaczego, pamiÄ™tam tyl* dziewczynka siedziaÅ‚a na podÅ‚odze Chodzi promyk ko. że musieli i że bardzo sie kÅ‚opo* trzepaÅ‚a rÄ…czkami i Å›miaÅ‚a siÄ™ w gÅ‚os Å›wietlany tali, pod czyja opieka zostawia swój do braciszków W idziaÅ‚ motylek jak drobiazg. M atka myÅ›laÅ‚a, myÅ›laÅ‚a i., p o obiedzie ZosieÅ„ka uÅ‚ożyÅ‚a dziec* i zÅ‚e mroki rozÅ›wieca. zostawiÅ‚a ZosiÄ™ na gospodarstwie. ko w koÅ‚ysce i korzystajÄ…c z tego, że Str. 10 KOBIETA WIEJSKA Nr 2 WOJCIECH SKUZA m aleÅ„stw o Å›pi i nie trzeba go pilno* wać, przeprala i porozwieszaÅ‚a na pÅ‚ocie koszulki. Tom uÅ› wyniósÅ‚ o* biad Å›winkom , rozszczepiÅ‚ drewka, Kscmtypa i Sokrates pjzydzw igaÅ‚ w iaderko z wodÄ…. M aÅ‚y StaÅ› z palcem na ustacli chodziÅ‚ po (Do ro zw ażaÅ„ żonom spoÅ‚eczników) izbie i szukaÅ‚ roboty bo chciaÅ‚ być Kiedy mniej wiÄ™cej czterysta lat ynku tego miasta pojaw iÅ‚ sie dziwny dum ny, że i on gospodaruje za mi* przed narodzeniem Chrystusa, stanÄ…Å‚ czÅ‚owiek. Prostak, bez wyksztaÅ‚cÄ™* musiÄ™ i tatusia. przed sÄ…dem ateÅ„skim mÄ™drzec nia, obdarty, brzydki potw ornie, W idzÄ…c tÄ™ gromadkÄ™ krzÄ…tajÄ…ca wiecznie zamyÅ›lony i szukajÄ…cy na grecki Sokrates oskarżony przez siÄ™ i pracujÄ…cÄ… m otylek ogromnie za PodÅ‚ość ludzkÄ… o to, że burzy stary każdym kroku okazji do dyskusji, pragnÄ…Å‚ pomóc dzieciom. Ale cóż do gadania z ludzmi i do szukania porzÄ…dek, że nie uznaje bogów i go;5 ,może zrobić w gospodarstwie maÅ‚y, szy mÅ‚odzież w obronie swojei v/raz z ludzmi praw d rzÄ…dzÄ…cych skrzydlaty m otylek? N o pomyÅ›lcie Å›wiatem i czÅ‚owiekiem. Tym brzyda5 powiedziaÅ‚: Nie macie w paÅ„stwie tylko co? N am by siÄ™ zdaiwaÅ‚o, że kiem z gÄ™bÄ… buldoga byÅ‚ Sokra* "ic cenniejszego niż ta m oja sÅ‚użba nic, a nic, ale m otylek kochaÅ‚ dzieci, Boża... Nie Å‚atwo znajdziecie drugie5 tes. Nie szedÅ‚ on do dom ów bogas wiÄ™c n espodzianie odkiyÅ‚ sposób, czy, nie szukaÅ‚ zarobku, ale wciąż go takiego, któryby tak, Å›miech p o 5 aby uÅ‚atwić im pracÄ™. ko plÄ…taÅ‚ siÄ™ miÄ™dzy ludzmi i widzieć, jak bÄ…k, z rÄ™ki Boga pusz* 1 Jakże siÄ™ to staÅ‚o? wciąż braÅ‚ ich na spytk i1, aby z zony, siadaÅ‚ m iastu na karku. O no nich w ydobyć jakÄ…Å› myÅ›l, jakieÅ› sÅ‚o* niby koÅ„ wielki i rasowy, ale... Póki maleÅ„stwo spaÅ‚o smacznie v/o, abv ich zmusić do zastanowiÄ™* enuÅ›nieje i potrzebuje jakiegoÅ› żąd5 i gÅ‚Ä™boko robota szÅ‚a doskonale. nia siÄ™ nad każdÄ… rzeczÄ…. Å‚a, żeby go budziÅ‚o11- ByÅ‚oby w szystko dobrze gdyby . Cóż mistrzu, zaczepiÅ‚ jakiÅ› Tym żądÅ‚em kÅ‚ujÄ…cym miasto byl gnaÅ‚a siostrzyczka chciaÅ‚a jeszcze oa mÅ‚odzieniec Sokratesa cóż po* Sokrates. Å»yÅ‚ on w Atenach w tym rÄ™ chwil pospać, ale cóż kiedy nie wiesz: skoro nazywasz siÄ™ mÄ™drcem, -zasie. kiedy w mieÅ›cie tym panow a chciaÅ‚a otw orzyÅ‚a oczy, przetarÅ‚a je a i inni o tobie tak sÄ…dzÄ… to po5 Å‚a rzekoma demokracja, a na rynku piÄ…stkami i zapÅ‚akaÅ‚a. wiedz mi czy ja iestem m Ä…dry czy ateÅ„skim mÄ…droÅ›ci sw oje1 gÅ‚osili 1 W ów czas Zosia, Tom uÅ›, StaÅ› w gÅ‚upi? sofiÅ›ci. ByÅ‚y to czasy bardzo od nas koszulinie przybiegli do koÅ‚yski. Z odlegÅ‚e. Åšwiat wówczas nie tak w yg5 Sofista, uznany przez m iasto filo5 maÅ‚ym dzieckiem trudna sprawa. ladaÅ‚, iak dziÅ›. Inaczej też wówczas zof, byÅ‚by napewno na to pytanie Krzyczy a nie powie czego>. a prze w yglÄ…daÅ‚a wiedza ludzka i inni byli znalazÅ‚ jakÄ…Å› odpowiedz, zbudowanÄ… cież ono malutkie, najmniejsze. W e ludzie. Å»yli oni w piÄ™knej, sÅ‚onecz5 na sposobie swojego rozumowania. troje, uwijajÄ…c siÄ™ ubrali dziewczyn = nej krainie greckiej, gdzie niewolnik I w tej odpow iedzi napewno byÅ‚oby ke. dali jej mleka, ale m alutka wycia przykuty do jarzma upraw iaÅ‚ ziemiÄ™ zawarte zdanie mówiÄ…ce o tym, że gaÅ‚a rÄ…czki i ciÄ…gle pÅ‚akaÅ‚a. W tedy i gdzie w miastach takich, iak Ateny, ów pytajÄ…cy obywatel jest mÄ…drv. to m otyl pokazaÅ‚ co umie TaÅ„czÄ…c zv Snarta żyli obywatele demok* O byw atel wiÄ™c przyjÄ…Å‚by te odpo* Å›licznie zleciaÅ‚ nagle z firanki i za1 " ^ci, których jedynym zajÄ™ciem i je5 wiedz z uÅ›miechem i czuÅ‚by sie m Ä…d5 trzepotaÅ‚ nad gÅ‚owami dzieci. P osta dynÄ… pracÄ… byÅ‚o filozofowanie na rym dlatego tylko, że filozof go tak nowiÅ‚ pomóc dzieciom i zabawić ma " mku i troszczenie siÄ™ o caÅ‚ość paÅ„5 nazwaÅ‚. Ale Sokrates nigdy nie od5 leÅ„stwo, skoro chÅ‚opcy rnieli robotÄ™, *wa. OczywiÅ›cie wielu z tych ateÅ„* powiedziaÅ‚ tak, jak sofista, lecz Sok* a Zosia musiaÅ‚a ratować majteczki. ~zvków zasÅ‚użonych dla miasta w rates nie braÅ‚ pieniÄ™dzy za swojÄ… wojnach, czy w innych okazjach mÄ…drość. O n, Sokrates, zmuszaÅ‚ oby5 I rzeczywiÅ›cie dziecina wykrzyk* utrzym ywaÅ‚o miasto. N a wielu pra5 watla do tego, że ten obywatel sam neÅ‚a radoÅ›nie, a jei okrÄ…gÅ‚y buzia* -owali niewolnicy. A inni? Chodzi* musiaÅ‚ szukać odpowiedzi. W iÄ™c za5 '" %mk zaiaÅ›niaÅ‚ iak sÅ‚onico. ChciaÅ‚a za % po rynku, nauczali i brali za to nau* i m iast mÅ‚odzieÅ„cowi na jego pytanie raz zÅ‚apać m otylka, ale on figlarz do -'zanie pieniÄ…dze. OczywiÅ›cie w tej powiedzieć jakieÅ› zdawkowe zdanie 'm*,rh paluszków podlatyw aÅ‚ i uriÄ™* sytuacji owi nauczyciele sofiÅ›ci, Sokrates zadumaÅ‚ siÄ™ i zapytaÅ‚ kaÅ‚, to znów koÅ‚ow aÅ‚ nad główka, wysilali siÄ™ na wszystkie sposoby, mÅ‚odzieÅ„ca: albo siadaÅ‚ na podÅ‚odze, rozchylajÄ…c, 1** tN k o nauka ich i m Ä…drość o d 5 ' Pytasz mnie, czÅ‚owieku, czv barwne skrzydÅ‚a. Tom uÅ› wróciÅ‚ na "ow i a daÅ‚a obywatelom , którzy prze5 jesteÅ› mÄ…rdy, czy gÅ‚upi. A jÄ… ci na podw órko do sw ojej roboty, StaÅ› cież za to tylko pÅ‚acÄ…, co im sie po 5 to odpowiedzieć nie mogÄ™. Ale spró* ^obiegÅ‚ siÄ™ bawić już w caÅ‚ych m aj 'oba. W iÄ™c prosta byÅ‚a m Ä…drość so* buim y szukać na to pytanie obaj od* teczkach, a maleÅ„swo v/ciaż sie Å›mia* fistów: uczyli oni, że w szystko na powiedzi. W iÄ™c: jak ty o sobie mv* rod ryg iw aÅ‚o i wyciÄ…gaÅ‚o drobne wiecie da siÄ™ wytÅ‚umaczyć formub Å›lisz że m Ä…dry jesteÅ› czy gÅ‚upi? raczki. M otylek spÄ™dziÅ‚ z dziećmi kami* które oni poznali. W iÄ™c M Å‚odzieniec poważniaÅ‚, myÅ›laÅ‚ caÅ‚y ten dzieÅ„ i zanoco'\vaÅ‚ na firan jeÅ›li obywatel lubiat sypiać, a przez chwile, aż wreszcie przem ówiÅ‚. ce, to zam edbywaÅ‚ obowiÄ…zki obywatela Czasem wydaje mi siÄ™, że wszyst I tak w cichej izbie spaÅ‚y dzieci, i miaÅ‚ z tego pow odu w yrzuty su5 ko rozumiem, że w szystko wiem Ale mruczaÅ‚ kot, Å›wierszcz graÅ‚, a m ot' 5 mienia wówczas przychodziÅ‚ do nie5 czasem, gdy patrzÄ™ na nie jednÄ… rzecz lek przez sen poprÄ… w-iaÅ‚ siÄ™ na swych go sofista i za niewielka opÅ‚ata usoo* i zrozumieć jej nie mogÄ™ wydaje Å‚apkach. od jego sumienie m Ä…droÅ›ciÄ…: oby5 mi siÄ™, że jestem strasznie gÅ‚upi. % W i f f K n n B B H a n n w atelul wiedz o tym, że kto Å›pi, Czyli ciÄ…gnÄ…Å‚ dalei Sokrates ten nie czyni zÅ‚a, a kto nie czyni zla masz takie chtwile w których wy* Rozpowszechniajcie ten czyni dobro, wiÄ™c: kto Å›pi, daje ci riÄ™, że nic nie w iesz? A kiedy, ten dobro czyni1 1 Kob etÄ™ W iejskÄ…" czÅ‚owieku, sa te chwale? T~aki i tem u p o d o b n y sposób filo5 G d y tylko zacznÄ™ myÅ›leć i zas* jedyne ludowe niezależne pismo kobiece. zofowania kwitÅ‚ w Atenach, g d y na tanawiać siÄ™ nad czymÅ› ------- Str. 11 Nr 2 KOBIETA WIEJSKA H m koÅ„czyÅ‚ rozmowÄ™ Sok- ] ratcs skoro masz takie chwile, że wvdaie ci siÄ™, iż nic nie wiesz w takim razie iesteÅ› na drodze do mÄ…d= | roÅ›zi. Bo, widzisz, sam mówisz, że dochodzisz do nrzekonania, że nic nie wiesz wówczas, gdy zaczynasz zas anawiać siÄ™ i myÅ›leć. A zastana5 i wianie sie i myÅ›lenie to iest poz5 rawanie. MÄ™drcem iest nie ten, kto powtarza zdania innych, lecz ten, który wciąż stara sie wszystko po* znać i zrozumieć. A poznać samego siebie to mÄ…drość naiwieksza! Ja naprzyklad widzisz obywatelu, wiem przynajmniej tyle, te nic nie wiem - I m Å‚odv czÅ‚owiek, który szukaÅ‚ u meclrca odpowiedzi odchodziÅ‚ od niego przekonany, że trzeba bada: wszystko, że trzeba wciąż szukać praw dy i wciąż poznawać sam eg. siebie. Sokrates, zamiast go uspo5 koić pobudziÅ‚ co tylko do myÅ‚.5 leniaÅ‚ W ;ec okoÅ‚o Sokratesa zaczęły gru* madzie sie caÅ‚e zastÄ™py obywateli. NajwiÄ™cej zaÅ› obok niego byÅ‚o mÅ‚o = dzieży. M Å‚odzież ta, podniecona py taniami Sokratesa zaczęła szukać sama odpowiedzi na drÄ™czÄ…ce pyta5 ma: co to iest praw da? Co to jest m a i. K oceri 'w y po z . cnota? Takim powinien być m Ä…dry 2 e le c h o v p s k z P . R. obyw atel? Co jest dobre, a co zÅ‚e? iest piÄ™kne? itd. itd. W s p o m n ie m e Sposób rozum owania Sokratesa pobudziÅ‚, ożywiÅ‚ AteÅ„czyków . Atm Za to, że ona, jego żona wraz z dzie* czasem i to najczęściej mocno upity nv zaczęły myÅ›leć ------- Imi, żyje w ostatniej nÄ™dzy? Czy za winem. Przechodzi przez próg, zaglÄ… A le to nie podobaÅ‚o siÄ™ sofistom d o , że on zamiast jej oddaÅ‚ siÄ™ da do garnka i szuka: jeść! Oczy5 t y m , którzv tracili zarobek. I nie po 5 A tenom ? wiÅ›cie jeÅ›li w garnku nic nie byÅ‚o, dobaÅ‚o siÄ™ tvm ludziom, którzy m og/ to tak, jak przystaÅ‚o r a filozofa bez li żyć w ygodnie dopóty, dopóki żyli Bo tak byÅ‚o: Sokrates byÅ‚ po* "Iowa goryczy OwijaÅ‚ siÄ™ w pÅ‚aszcz i w Å›ród obywateli bezmyÅ›lnych W iec za domem caÅ‚y dzieÅ„ i to tak po caÅ‚ych kÅ‚adÅ‚ siÄ™ spać. PatrzyÅ‚a na to Ksan- jak zawsze, tak i na czterysta lat. latach. N ajpierw w w ojsku sta5 typa i ból sciskaÅ‚ jej serce. Ból i go! przed Chrystusem znalezli sie lu5 waÅ‚ dzielnie i biÅ‚ siÄ™ za ojczyznÄ™- rycz. Bo i jakże? SpodziewaÅ‚a siÄ™ dzi . którzy oskarżyli Sokratesa o tc Pózniej gdy przyszedÅ‚ do domu, po Pan Bóg wie czego a tu ma: nie5 że nie uznaie on bogów, że burzy caÅ‚ych dniach siedziaÅ‚ na rynku 'oidÄ™ życiowego, starca i nÄ™dze s Å‚- w porzÄ…dek, że gorszy mÅ‚odzie z włóczyÅ‚ siÄ™ w Å›ród ludzi, budziÅ‚ w dom u. W iÄ™c, aby ze w stydu nie itd. itd. A teÅ„czyków z uÅ›pienia, szarpaÅ‚ Å›wiecić ludziom w oczy nÄ™dzÄ…, Å‚ata RozpoczÄ…Å‚ siÄ™ wiec proces Sokra5 ich sumieniem, nauczaÅ‚. TroszczyÅ‚ siÄ™ Å‚a jak mogÅ‚a szmaty Sokratesa Pra5 'psa. N a procesie tym byli wszyscy o w szystko: o paÅ„stw o, o obywateli, cowaÅ‚a, jak mogÅ‚a, by tylko wyży5 obywatele A ten: obroÅ„cy i oskarż'..-: o piÄ™kno i dobro, o cnotÄ™ i sumie5 ć dzieci, Sokratesa i siebie. I bv5 ciele. nie o w szystko, tylko nie o wÅ‚as5 waÅ‚o czasem: usiadÅ‚a gdzieÅ› w kÄ…cie, N ie byÅ‚o tylko na tym procesu ny dom. A w dom u tym siedziaÅ‚a v w ciszy zapÅ‚akać. A czasem żony Sokratesa i nie byÅ‚o jego sy- *wraz z dziećmi Kisantypa i B ó g zÅ‚ość jÄ… porw aÅ‚a: chwytaÅ‚a w ten czas ró w . A przecież... gdyby oni przy5 raczy wiedzieć w jaki sposób i czym to, co miaÅ‚a p od rÄ™kÄ… i w Å‚eb tym i zaczÄ™li pÅ‚akać przed sÄ…derr żywiÅ‚a dzieci i starego filozofa. ' mÄ™drca Sokratesa. A on po każdym wówczas w edÅ‚ug zwyczaju rrec M Å‚oda jeszcze byÅ‚a i nie brzydka kiego Sokrates byÅ‚by uw olnio5 K santypa a wyszÅ‚a za starca, bo ma filozofa myÅ›laÅ‚: dziwna iest ko5 ny. m uonow aÅ‚ jej ten brzydki filozof, bietaÅ‚ SzedÅ‚ wiÄ™c na rynek i szukaÅ‚ Å»ona Sokratesa, K santypa, napew* o którym naw et wyrocznia delficka u ludzi wytÅ‚umaczenia: czym jest ko5 r o w dzieÅ„ procesu wierzyÅ‚a, że mÄ™5 wyraziÅ‚a zdanie, iż jest naim adrzei5 bieta? A szukajÄ…c na to pytan e od ćowi nic zÅ‚ego stać siÄ™ nie może. szy . M yÅ›laÅ‚a K santypa, że skoro powiedzi opow iadaÅ‚ o swojej Ksan5 PrzyzwyczaiÅ‚a siÄ™ bowiem wierzyć w wyjdzie zamaż za tak m Ä…drego czÅ‚o5 . typie. Zwolennicy jego i uczniów .? m Ä…drość. A oprócz tego wieka bÄ™dzie mieć i dostatek w sÅ‚uchali tych opowieÅ›ci i wyrabiali leÅ›li nie rozumiaÅ‚a, przynajmniej czu5 dom u i poważanie u ludzi. A tym 5 sobie zdanie o żonie Sokratesa: draÅ„ Å‚a jego wewinność. Bo, przecież za czasem cóż? Stary Sokrates caÅ‚y babal A czasem szli do niei, by jÄ… co mogli ukarać AteÅ„czycy jej męża? dzieÅ„ na rynku. D o dom u zaglÄ…da przerobić*1, by jej wytÅ‚umaczyć, że Str. 12 KOBIETA WIEJSKA Nr 2 mąż iej do wyższycli rzeczy jes! nie. Z jednej strony ona chce narów* miÅ‚oÅ›ciÄ… ale myÅ›lÄ™ ja tak, że i ni z mężem szukać praw dy w żv* stw orzony". W takim w ypadku Ksan zrozumieniem Sokratesa. Jej zÅ‚ość typa zÅ‚ość swÄ… i gorycz wylewaÅ‚a na ciu a nikt na te jej chÄ™ci nie zwra* w yrastaÅ‚a czasem i z wielkiej miÅ‚oÅ›* ca uwagi. N aw et jej mąż mÄ™drzec orzviacioÅ‚ach męża. ci do swego męża, który za maÅ‚o Pijaki jesteÅ›cie! W yciÄ…ga dyskutujÄ…cy z wszystkim i, nie raczv na nia zwracaÅ‚ uwagi. Ale chyba cie mi męża z dom u i pod* jej uznać i nie raczy docenić jej trosk cna jedna czuciem i sercem kierowa* trzymujecie go w przekonaniu, domowych. O na żyje obok niego, na widziaÅ‚a wielkość Sokratesa. jako dodatek, jako coÅ› potrzebne do ze nic nie robić, tylko Å›wiat napra* D latego gdy go oskarżono wiać to rzecz najÅ›wiÄ™tsza. Ta nie małżeÅ„skiego Å‚oża i do kuchni. W iÄ™c zÅ‚ość iej skierowaÅ‚a siÄ™ przeciw ca chce Å›wiÄ™toÅ›ci ja chce żvć a nie buntuje siÄ™ K santypa i cierni. A cier* Å‚ym Atenom. W ierzyÅ‚a jednak Ksan* umierać z gÅ‚odu!! woÅ‚aÅ‚a Ksan* pienie jej jeszcze siÄ™ powiÄ™ksza, gdy V a , że w tych Atenach ma Sokras % %na i skorupiane garnki tÅ‚ukÅ‚a na widzi, że nikt nie zwraca na nia uwa* tes na tyle przyjaciół, iż om go obro- Å‚bach przyjaciół Sokratesa. gi, że wszyscy mówiÄ… i myÅ›lÄ… tylko * nie dadzÄ… go zgubić. Bo jeÅ›li W iÄ™c kiedy rosÅ‚a sÅ‚awa Sokratesa, 0 Sokratesie a ona przecież wie, ci przyjaciele jej wydarli męża to iako m Ä™drca i filozofa równocze* że A teny n :e m iaÅ‚yby Sokratesa, gdy Ara go i sÄ…dowi. W iÄ™c jakżeż nie rosÅ‚a sÅ‚awa Ksantypy, jako ko* bv mu ona nie wylataÅ‚a podartego bolesny musiaÅ‚ być dla niei moment. "+v jÄ™dzy. pÅ‚aszcza, gdyby nie staraÅ‚a siÄ™ o gos* <-dv dowiedziaÅ‚a sie. że... Sokratesa podarkÄ™. nie pÅ‚aciÅ‚a podatków i nie I minęły wieki. O Sokratesie dziÅ› skazano na Å›mierć ------- zdobyw aÅ‚a jedzenia. I nie wiem, czy mówi siÄ™, jako o jednym z najwiÄ™k* Za co?! Dlaczego??! praw da jest to, co pokazuje w swej szych m Ä™drców na Å›wiecie A równo* Bunt zrodziÅ‚ siÄ™ duszy Ksanty* sztuce M orstin, który w pewnei chwi czeÅ›nie po dzieÅ„ dzisiejszy, po tylu T Bunt, ale równoczeÅ›nie uwielbie* w. li każe upaść jej do nóg Sokratesa i wiekach, jeÅ›li chcemy najgorzej no* nie zwÅ‚aszcza w chwili, gdy Sokra* uznać jego wielkość, ale wiem że wiedzieć o kobiecie m ów im y: tes n:e kazaÅ‚ jei iść przed sad z dzie K s n ty p a ! K santypa historyczna najbardziej ro* cmi i pÅ‚akać i pÅ‚aczem żebrać dla mÄ™* zumiaÅ‚a mÄ™drca Aten, Sokratesa. T krzyw dzim y KsantypÄ™. Nic ża Å‚aski. T o uwielbienie spotÄ™gowa* ZÅ‚ość iej rodziÅ‚a siÄ™ z nÄ™dzy. Ale dziwnego, że znany pisarz H Mor* Å‚o sie leszcze w chwili, gdy przyda* t rzeciez mimo tej nÄ™dzy ta nie* stin podjÄ…Å‚ siÄ™ iej obrony. W sztu* ciele Sokratesa uÅ‚atwili mu ucieczkÄ™, brzydka K santypa nie opuÅ›ciÅ‚a brzvd cc swej O brona K santypy" wysta* z której on jednak nie skorzystaÅ‚ V:Po-0 dziadaÅ‚yge O na go kochaÅ‚a wionej w Teatrze Polskim " w War* m ówiÄ…c: nie przystoi m Ä™drcowi bać 1 chciaÅ‚a, by on byÅ‚ tylko dla niej!! sza vie i Teatrze im. SÅ‚owackiego" sie Å›mierci". w Krakowie pokazuje M orstin A dow ód tej miÅ‚oÅ›ci daÅ‚a cho ćby I ^ kiedv Sokrates wyniÅ‚ kielich Ks ntypÄ™, jako bogaty duchowo typ w tym. ze n-e opuÅ›ciÅ‚a Sokratesa trucizny i skonaÅ‚ wiem i ies+em te ko iety, typ, który cierpi podw ój' mydy. K rok to nie tylko dyktow any go pewien, że ... w caÅ‚ych Atenach jedno tylko serce Å‚kaÅ‚o napraw dÄ™ w bólu okropnym . ByÅ‚o to serce... Czem iest spółdzielnia zdrowia Ksantypy!! AteÅ„czycy zabili Sokratesa ZdÅ‚a* Daw niej jak ktoÅ› zachorowaÅ‚, a oraz maleÅ„ki szpitalik dla cieżei cho* wili wÅ‚asne sumienie. W Atenach zo byÅ‚ b ied rv to szedÅ‚ do lekarza jak rych, których można leczyć na miei* staÅ‚a samotna żona Sokratesa. Ksan już Å›mierć bvÅ‚a blisko, i nie byÅ‚o dla scu ale konieczny iest codzienny do* tyna z dziećmi zabitego filozofa. niego ratunku. ul ad lekarza. DziÅ› lekarz do cieżei chorych jedzie nieraz codzieÅ„ 8*m km N ie wiele minęło czasu od Å›mier* Ta jak byÅ‚am dzieckiem obtarÅ‚am tracac wiele czasu. G dy taki chory ci Sokratesa. gdv AteÅ„czycy zrozu sobie butem nogc do krwi. Ranka bodzie pod okiem lekarza w szpita* mieli swói bÅ‚Ä…d. U kazaÅ‚y sie o nim. z poczÄ…tku maÅ‚a, zanieczyÅ›ciÅ‚a sie i liku. i dla chorego i dla lekarza be* książki, pisma. ZaczÄ™to mówić, że doszÅ‚o do tego. że zaczęła mi kość dzie lepiej przecież to bvÅ‚ najwiÄ™kszy mÄ™drzec +rupieszeć. Kiedy już z rok na nogÄ™ i najspraw iedliw szy czÅ‚owiek, któ* M a być iedna izba dla rodzÄ…cych, nie chodziÅ‚am, dopiero zawiezli mnie rego zÅ‚ość ludzka zabiÅ‚a. Tak, jak które pow inny rodzić nod opieka rodzice do szpitala do TarosÅ‚awia C hrystus tak Sokrates po lekarza. Ten szpitalik to bÄ™dzie wiei* gdzie mi zrobiono operacjÄ™. SzczeÅ›* Å›mierci zwvc;eżvl. Åšwiat caÅ‚v uznaÅ‚ kie udogodnienie dla nas. liwie nie zostaÅ‚am kaleka. Rodzice go za ojca filozofii, za f e d n e g o z na:* moi bvli biedni. Gidvbv to zdarzyÅ‚o D om budujem y za swoie chÅ‚op* wiÄ™kszych mÄ™drców i za jednego z skie grosze wÅ‚asnymi siÅ‚ami. W sie dziÅ› to obyÅ‚oby sie bez operacji %m i wiÄ™kszych ludzi na przestrzeni styczniu byÅ‚a pierwsza zbiórka na bo mamy swoia Spółdzielnie Zdro* dziejów ludzkoÅ›ci budowo w caÅ‚vm rejonie Spółdzielni. win i swego lekarza na miejscu za +a* A cóż z K santypa? Furmanki pod zwózkÄ™ materiaÅ‚u da* nia opÅ‚ata. Test to wielka rzecz bo Z jej imieniem na wieiu zrosÅ‚a siÄ™ mv bezpÅ‚atnie, a jak zbraknie pie* nawet ten biedniejszy nie musi cze opinia w ytw orzona w Atenach. N a kać ostatniej godziny, ale wczeÅ›niej niÄ™dzy, to bÄ™dziemy siÄ™ znowu skÅ‚a* wieki K santypa zostaÅ‚a symbolem, dać. może skorzystać z porady, która iest uosobieniem najwiÄ™kszego zÅ‚a u ko* niekosztowna. Teraz zamyÅ›lamy bu* M y kobiety wraz z dziećmi naibar* biety. dować wÅ‚asny duży dom Spółdziel* dziei odczuwamy dobrodziejstw o D opiero po wiekach Å›wiat zaczy* ni Zdrowia, bo dotÄ…d mieÅ›cimy siÄ™ Spółdzielni Z drow ;a. M usim y zatym na bronić imienia K santypy ------- w wynajÄ™tej drewnianej chÅ‚opskiej troszczyć sie o to aby miaÅ‚a odpo* O to jest najwiÄ™ksza jei tragedia! chaÅ‚upie, a iest bardzo ciasno i lekarz wiednie pomieszczenie. Dlatego nie I takÄ… tragediÄ™ przeżywajÄ… od wie* nie m o; e wygodnie pracować. W żaÅ‚ujmy grosza na budowÄ™ i pobu* ków wszystkie żony, którym za mÄ™* tym dom u ma być pomieszczenie dla dzajm y ospaÅ‚ych do ofiarnoÅ›ci. żów los daÅ‚ S o k rate só w ----------- lekarza, dentysty, pokój na apteke, W igluszowa z Sieteszy którÄ… w przyszÅ‚oÅ›ci chcemy zaÅ‚ożyć, SkÄ…d ta tragedia?!! Nr 2 ______________________________________ K O B IE T A W IE JS K A _________________ K. ÅšWITEK-BALALOWA Jarzyny i kwiaty Ponieważ niniejszy mój artykuÅ‚ W ielki uczony profesor Szent- W praw dzie iuż spory kawaÅ‚ek ma tytuÅ‚: Jarzyny i kw iaty", przeto wiosenki zleciaÅ‚" ani nie wiedzieć G yorgyi twierdzi, że w zimie kiedy poproszÄ™ o chwileczkÄ™ cierpliwoÅ›ci kiedy, ale myÅ›lÄ™, że nie bÄ™dzie lesz nie jemy Å›wieżych jarzyn i owoców bv i o tych kwiatach chcÄ™ słów parÄ™ cze zapózno pogwarzyć miedzy so- brakuje nam wÅ‚aÅ›nie tych witamin powiedzieć. ba i doradzić jedna drugiej, jak ma- i dlatego jesteÅ›my osÅ‚abieni, wyczer Jeżeli siÅ‚Ä… naszej woli zaÅ‚ożymy m v wykorzystać nasze ogródki koÅ‚o pani, Å‚atwo siÄ™ mÄ™czymy, czujemy ogródek na jarzyny, to już Å‚at vo niechęć do pracy, chudniemy, psu>Ä… domu. nam bedzie wytyczyć parÄ™ malutkich Każda z nas ptzy dobrej woli m o sie nam zÄ™by, chorujemy na żpÅ‚Ä…dek, grzÄ…dek zwÅ‚aszcza przed oknami i że sobie nawet z nieużytków należy* odczuwamy duszność i bicie serca posiać na nich lub posadzić trochÄ™ cie upraw ionych, urzÄ…dzić mniejszy itp. Ale wszystkie te dolegliwoÅ›ci i bodaj najskromniejszych kwiatów. lub wiÄ™kszy ogródek, zabezpieczyć cierpienia u czÅ‚owieka ustÄ™pujÄ… w le N aokoÅ‚o pÅ‚otu czy sztachet najle przed kurami, porobić zgrabne grzad cie, gdy spożywa w Å›wieżych jarzy piej nadaw aÅ‚by siÄ™ różnokolorow y ki i posadzić na nich trochÄ™ larzyri, nach te życiodajne witaminy. pow ój, a na grzÄ…dkach nasturcja, m a a mianowicie: rzodkiewkÄ™, cebulÄ™, Nieraz karcimy surow o i caÅ‚kiem ciejka, malwy, rezeda, groszek róż pietruszkÄ™, marchew czerNyona, bu* sÅ‚usznie nasze dzieci, że obryjyaiÄ… w nokolorow y pachnÄ…cy, gozdziki, na raki ćwikÅ‚owe, fasolÄ™ szparagowÄ…, dom u i u sÄ…siadów zielone o w o a , gietki, astry i t. d ogórki, pom idory, wÅ‚oska kapustÄ™, groch, marchew czy mak, zarzucajÄ…c Bardzo miÅ‚e i wdziÄ™czne wrażenie kalarepÄ™, a nawet delikatne kalafio im Å‚akom stw o czy zÅ‚oÅ›liwÄ… psotli- na każdym czÅ‚owieku robi dom. ry wość, gdyż nie dadzÄ… niczemu doj- przed którym rosnÄ… Å›liczne pachnÄ…ce Koniecznie musimy siÄ™ zajać uprÄ…* izeć we wÅ‚aÅ›ciwym czasie. Å»e cudza kwiaty. Åšwiadczy to o dobrej i wa jarzyn, bo one sa bardzo zdrowe, wÅ‚asność to rzecz Å›wiÄ™ta" a zielony Å›wiatÅ‚ej gosposi majÄ…cej wysokie p o a now tóre aby odmienić jedzenie w owoc to trucizna, dzieci sobie jeszcze czucie piÄ™kna. naszej kuchni chociaż w lecie i w je* z tego spraw y nie zdajÄ… zupeÅ‚nie. A jakież dziwne przygnÄ™bienie a sieni. Parte nakazem i nieodzowna p o t nawet obrzydzenie spraw ia na nas Przecież zdarza siÄ™ i to bardzo rzebÄ… organizmu, który niejako w o dom, przed którym zamiast ogródka czÄ™sto, że nasi mężowie zasiadajÄ…c do Å‚a sam o tÄ™ zieleninÄ™, rzucajÄ… siÄ™ chci i kw iatów roÅ›nie dzikie zielsko i pok stoÅ‚u, z wym ów kÄ… zwracaj a sie do wie na niÄ…, pochÅ‚aniajÄ…c jÄ… ze szko rzywy. nas: A przecież m ogÅ‚abyÅ› coÅ› inne da dla wÅ‚asnego zdrow ia Nie bÄ™dÄ… go ugotować a nie caÅ‚v rok ledno i tego dzieci robiÅ‚y, gdy bÄ™dÄ… miaÅ‚y to samo". ÅšwiÄ™ta praw da sprzykszy we wÅ‚asnym ogródku jarzyny i ow o sie każdemu jednostajne jadÅ‚o, cho1 ce podane we wÅ‚aÅ›ciwym czasie Ja k ie ksiqżki w inna ciażby najlepsze, a takie jednostron* przez doÅ›wiadczonÄ… matkÄ™. ne jedzenie zle wpÅ‚ywa na zdrowie p rze czytać d ziecin iarka W praw dzie przy jarzynach jest i apetyt dom owników. Nieraz patrza dużo roboty, ale trud opÅ‚aci siÄ™ oni krzyw ym okiem na nieporadnÄ… 1) PORADNIK w sprawach naucza zwÅ‚aszcza tam, gdzie jest wiÄ™ksze gosposiÄ™, nie umiejÄ…cÄ… nic innego nia i wychowanie nakÅ‚ad Min. Wyz. miasto lub letnisko, to można je i obmyÅ›lić ponad nasze chÅ‚opskie ubo Relig. i OÅ›w. Publicznego. Z eszytz (16). spieniężyć. gie jedzenie: żur, ziemniaki, kapuÅ›* Rady i wskazówki dla wychowawczyÅ„ TeÅ›li nie ma zbytu na jarzyny, to ta i kasza. przedszkoli. uprawiać ich trzeba tylko tyle co dla A dyć do licha, nie stać miÄ™ na 2) Librachowa i SkarżyÅ„ska" - Jak siebie, a ze wzglÄ™du na zdrowie ro miÄ™so, czy inne drogie wym ysÅ‚y", dziny sowicie siÄ™ opÅ‚aci. N a surowo chować dziecko. burknie nie jedna niewiasta, czytajÄ…c można spożywać wiele jarzyn a mi a* te mei^e skrom ne rady. Zaraz, zaraz, 3) W ydawnictwa Instytutu higieny nowicie: cebulÄ™, saÅ‚atÄ™, marchewkÄ™, pogadajm y spokojnie, aÅ‚e szczerze i psychicznej : rzodkiewkÄ™, ogórki i pom idory, inne otwarcie o tych naszych bolÄ…czkach a) 0 niem owlÄ™tach dobrze i zle trzeba należycie ugotować i przypra gospodarsko-kuchennych. wychowanych. wić. Nie powiem nieprawdy, jeżeli sta b) W ychowanie dziecka w pierw nowczo upierać siÄ™ bÄ™dÄ™ przy tym, N ie zrażajm y siÄ™ wcale dogadyw a szych latach życia (1-3 lat) że na wsiach my gospodynie maÅ‚o niem różnych nieÅ›wiadomych sp ra1 c) Jak sobiÄ™ radzić z dzieckiem używam y i nie znamy po za pewny* wy, a zÅ‚oÅ›liwych żartownisiów, k tó od 4-7 Å‚at. mi w yjÄ…tkam i warzyw. rzy nie chcÄ… jeść tej zielenizpy. co to d) 0 dziecku w pierw szych latach W artość odżywczÄ… jarzyn dla na* prawie dla krów jak mawiaia, a's nauki szkolnej. szego organizmu znajÄ… dobrze ludzie wprow adzm y koniecznie warzywa e) Kara w wychowaniu Irena miastowi, to też zjadajÄ… caÅ‚e fury tej do naszej kuchni i używajmy ich jak ChmieleÅ„ska zielenizny zwÅ‚aszcza latem i jesieniÄ…. najwiÄ™cej i jaknajczęściej. N ajw ybitniejsi uczeni i lekarze za Każda rozum na gospodyni i ko* d) Drugie dzieciÄ™ctwo Adela lecajÄ… dzisiaj ludziom używać jak* chajÄ…ca m atka pow inna pamiÄ™tać o PoznaÅ„ska. najwiÄ™cej jarzyn gotow anych i suro tym, że dobre i zdrow e pożywienie e) Pierwsze dzieciÄ™ctw o (2-4 lat) wych a jaknajmnief miÄ™sa. Jarzyny to zdrowie caÅ‚ej rodziny a pozatym, Adela PoznaÅ„ska. bowiem naÅ›wietlone gorÄ…cym letnim że stare jak Å›wiat przysÅ‚owie mówi: Książki te sÄ… bardzo tanie, a nabyć sÅ‚oÅ„cem, zawierajÄ… w sobie tak zwa przez żoÅ‚Ä…dek trafia siÄ™ do ser-a je można w ksiÄ™garni nauczycielskiej: ne witam iny, czyli, skÅ‚adniki o bar mężowskiego". Warszawa, ul. Åšw iÄ™tokrzyska 18 dzo wysokiej wartoÅ›ci odżywczej * Nasza KsiÄ™garnia. dla naszego zdrowia. Str. 14_______________________________________ KOBIETA WIEJSKA__________________________ Nr. 2 Pomnik Nieznanej" Bohaterk KO BIETY w ÅšWIECIE Jak donoszÄ… z Budapesztu, na na* piÄ™kniejszym placu stolicy W Ä™gier Troska o macierzyÅ„stwo Istnieje też projekt dożywiania stanąć ma pom nik Nieznanej Boha dzieci i to nie tylko ubogich, ale w Szwecji terki". Pom nik wzniesiony ma być wszystkich, aby w ten sposób dob ku czci tysiÄ™cy kobiet, które podczas Stale od lat 40 zmniejszajÄ…ca siÄ™ roczynność przybraÅ‚a charakter nie w ojny Å›w iatow ej ofiarnie znosiÅ‚y liczba urodzin w Szwecji wzbudza jaÅ‚mużny, lecz obow iÄ…zków paÅ„s swój ciężki los i niedostatek, p o d coraz wiÄ™ksze zaniepokojenie paÅ„st twa. wa. czas gdy ich mężowie, bracia i syno Dalej wchodzi szereg ustaw wie dzielnie stali w obliczu niebez Jak dotÄ…d w prow adzono już w zabezpieczajÄ…cych kobietÄ™, majÄ…cÄ… pieczeÅ„stwa w okopach. Szwecji szereg nowych ustaw o o- mieć dziecko, przed w ypow iedze chroniÄ™ macierzyÅ„stwa. niem pracy. ByÅ‚o to, jak stwierdzono W Å‚adze starajÄ… siÄ™ przede wszyst Przeszkolenie gospodarcze także jednym z pow odów unikania kim o popraw Ä™ w arunków bytow a dzieci. kobiet DuÅ„skich nia sfer ubogich. , CaÅ‚a ta robota jest kosztow na wy Znane sÄ… dunki z tego, że sÄ… d ob JednoczeÅ›nie zarzÄ…dy miejskie i maga dużych wkÅ‚adów- pieniężnych, ram i gospodyniam i, mimo to Dania stowarzyszenia spoÅ‚eczne budujÄ… do Szwecja ma nadziejÄ™, że to siÄ™ jej o- r.ie ustaje w ksztaÅ‚ceniu gospodar my mieszkalne dla niezamożnej lud pÅ‚aci, że niedÅ‚ugo liczba urodzin siÄ™ czym kobiet. noÅ›ci. PaÅ„stw o zaÅ› użycza kredytu zwiÄ™kszy. aż do 95 proc. wartoÅ›ci b u d o y y i to D o parlam entu duÅ„skiego zostaÅ‚ za minimalnym oprocentowaniem. wniesiony projekt ustaw y, na mocy W prow adzono także zniżki k o WpÅ‚acajÄ…c na Fundusz Obrony którego wszystkie dziewczÄ™ta duÅ„s m ornego w zależnoÅ›ci od liczby dzic kie w wieku od 14 do 20 lat bÄ™dÄ… Narodowej speÅ‚niamy sw ój oby c' w rodzinie. A wiÄ™c za rodzinÄ™, któ musiaÅ‚y przechodzić specjalne kursy w atelski obowiÄ…zek. PamiÄ™taj, ra ma 3 dzieci paÅ„stw o oolaca 30 gospodarstw a dom owego. Kursy te że silna i dobrze uzbrojona pet. kom ornego, 40 pet. jeżeli ma bÄ™dÄ… siÄ™ skÅ‚adaÅ‚y ze 150 w ykÅ‚adów armia jest najlepszÄ… gw aran czworo, a poÅ‚owÄ™, jeżeli ma oiÄ™cioro. i majÄ… trwać 3 lata. N auka bedzie cjÄ… bezpieczeÅ„stwa Polski. B udynki sÄ… zaÅ› nowoczesne, w ypo bezpÅ‚atnÄ…. sażone we wszelkie pomoce gospo darskie, by kobieta mogÅ‚a podoÅ‚ać pracy przy dużej rodzinie, a braku sÅ‚użby domowej. BywajÄ… też dzielni cowe żłóbki dla dzieci i nlace zabaw, Celowo organizujmy wycieczki odciążajÄ…ce m atkÄ™ od opieki. Pomoc materialna dla niezamoż Jeżeli dziÅ› kobieta musi dopiero jedziemy np. do CzÄ™stochowy zaj nych m atek daw no już istniaÅ‚a, zos teraz rozpoczynać walkÄ™ o praw o do rzyjm y po drodze i tam, gdzie m oże taÅ‚a jednak w roku ubiegÅ‚ym rozsze życia, to główna przyczyna tego le my podziwiać w yniki pracy ludzkiej. rzona. I tak każda m atka, zamęż ży w tym, że kobieta wiejska prze Bo czyż naprzyklad, gdy zatrzymamy na czy panna, której dochód nie znaczona byÅ‚a do garnków ". ChÅ‚op siÄ™ w Kielcach nie zdobÄ™dziemy przekracza 225 funtów szterl., otrzy od czasu do czasu ogladaÅ‚ szerszy- tam bodzca do pracy, mocnie; m uje od paÅ„stw a na koszty choroby Å›wiat kobieta prawie nigdy. Jedy szej w iary w rozum ludzki, " poÅ‚ogow ej, poÅ‚ożnÄ… w dom u ne podróże jakie odbyw aÅ‚y Polki grom adna sile dziaÅ‚ania. Przecie^, mb pobyt w szpitalu .Jeżeli chÅ‚opki to pielgrzymki na Jasna tych Kielcach za zbiorowe pieniÄ…dze i te Å›wiadczenia okazaÅ‚yby siÄ™ nie GórÄ™. N ie chce przez to powiedzieć, poszczególnych spółdzielni pow wystarczajÄ…ce, istnieje jeszcze Po że wyjazd do CzÄ™stochowy iest zby staje cale miasto fabryk wytw orów moc macierzyÅ„ska", wypÅ‚acajÄ…ca o d teczny, jednak forma tych pielgrzy spółdzielczych SpoÅ‚em". Czyż nie powiednie zasiÅ‚ki. Instytucja ta ma mek nie usamodzielniaÅ‚a ludzi, nie w arto pojechać do Kielc, abv prze specjalne biura, które badajÄ… w arun rozszerzaÅ‚a ich patrzenia na Å›wiat. konać siÄ™, że za polskie pieniÄ…dze ki materialne matek. O statnie dekre Podróż paru setek ludzi o gÅ‚odzie, polski inteligent i polski robotni i ty zapewniajÄ… również pomoc paÅ„s i chÅ‚odzie" przepÄ™dzanych" z m iejs wytwarza sam mydÅ‚o, m usztard \ tw ow Ä… dla dzieci, których ojciec u- ca na miejsce po za uczuciem religij ocet, Å›wiece i drożdże i t. p A rtyk u marÅ‚, lub jest niezdolny do pracy. nym nie dawaÅ‚a czÅ‚owickow-i nic. lv te maja w gospodarstwie kobie Dzieciom m atek niezamężnych cym ogrom nÄ… wagÄ™ kupujÄ…c pro Kobieta na wsi za ciężka ma pra lub rozwiedzionych rzÄ…d wypÅ‚aca na dukty SpoÅ‚em" popieramy sam opo ce. a za maÅ‚o pieniÄ™dzy, aby podró leżne im alimenty (oczywiÅ›cie w ra moc wÅ‚asnÄ…, otrzymujemy dobry pro żować tylko jednostronnie. G dy zie gdy ojciec uchyla siÄ™), a potem dukt, dajemy chleb polskiemu robot już wydajem y grosz na podróż, to sam już Å›ciÄ…ga sobie wypÅ‚acane su nikowi, a ograniczamy tym samym podróż ta musi być tak obmyÅ›lona, my z zarobków ojca. z kunno żydowsko-niemieckich mydeÅ‚ aby dawaÅ‚a wszechstronne korzyÅ›- N ow e praw o z koÅ„ca r. 1938 przy Schichta i t. p. artykułów . W inte ci. znaje różne ulgi podatkow e żonatym resie naszego PaÅ„stwa leży, by P o M ódl siÄ™ i pracuj" mówi koÅ›ciół lacy przede wszystkim popierali lub ojcom liczniejszych rodzin. Å›w. Zasada sÅ‚uszna, przeto, gdv KOBIETA WIEJSKA Str. 15 swój wÅ‚asny przemysÅ‚, a nie w yw oj czych. N a wycieczce w G dyni na8 spółdzielczych. O tóż ta Spółdzielnia bierzemy wiary we wÅ‚asne siÅ‚y jako w oparciu o PaÅ„stw ow y Kom itet d > zili pieniÄ™dzy na tandetÄ™, bardzo czy sto szkodliwa dla nas do Niemiec, Polacy, gdy posÅ‚yszym y, iak poU Spraw K ultury W si wywalczyÅ‚a dla :zv gdzieindziej. skim rytmem piosenki bija fale m or8 wycieczek wiejskich bardzo duze Czy nie przyjemnie byÅ‚obv pieÅ„ skie o betony polskiego wybrzeża zniżki np wycieczka mieszkaÅ„ców grzymce w CzÄ™stochowie, gdyby u* tak drogiego każdem u Polakowi. wsi, pochodzÄ…cych z jednego pow ia8 czestnicy przy modÅ‚ach zobaczyli, z>. W każdym niemal mieÅ›cie zoba8 tu, może do stacji kolejowej Prze* w tej CzÄ™stochowie ludzie oracv m i* czymy iak w ciÄ…gu, dosÅ‚ownie paru worsk otrzymać zawsze 66 procent i a wielki dorobek spółdzielczy. minut, każda m atka i dziecko ma po* zniżki kolejowej w obie strony. jest tu np. Spółdzielnia Spożywców moc lekarskÄ…, jak ludzie nie psu>Ä… Z każdego wiÄ™c pow iatu i z każdej liczÄ…cÄ… przeszÅ‚o 6.000 czÅ‚onków oczu przy kagankach, lecz m aja elek8 stacji kolejowej w Polsce grupa od która ma wÅ‚asnÄ… piekarniÄ™, mleczar8 tryczność. W mieÅ›cie zobaczymy, że 25 do 52 osób korzystać może z 66 nie i przeszÅ‚o 40 sklepów. wiÄ™kszość ludzi pracuje okreÅ›lona proc. zniżki Kolejowej v/ obie stro8 G dy sie ma maÅ‚e Å›rodki, a duże iość godzin i otrzym uje za te prace ny. TadÄ…c do Przeworska możemy potrzeby a wieÅ› m a taka rzeczy8 wynagrodzenie takie, by wystarczy* zwiedzić W iejski U niw ersytet w G a8 wistość trzeba każda sprawÄ™ Å‚Ä…* lo na życie, ubranie i na naukÄ™. W ci, Spółdzielnie Koszykarska. Spól* czyć, jak to mówiÄ… ludzie piekne z ksiÄ™garniach ujrzym y tysiÄ…ce cennych dzielniÄ™ Zdrow ia w M arkow ej, Spól8 pożytecznym". Nie kto inny, jak książek, najlepszych pisarzy polskich, dzielnie Spożywców, SzkoÅ‚Ä™ P.olniczÄ… tylko kobiety muszÄ… w inte8 o których nigdy nic nie wiedzie8 w Albigowej i wieÅ› spółdzielcza resie wÅ‚asnym, swoich rodzin i ogói8 liÅ›my. H andzlów kÄ™. Te same zirżki k o 8 no*polskim zacząć podróżow ać po N a wycieczce możemy sic przeko8 leiowe sa do stacji Kielce i na spec Polsce. M usim y PolskÄ™ poznać, aby nać w jak strasznych w arunkach jalnych 9 szlakach wycieczkowych. nastÄ™pnie wiedzieć co w Niej dobre/ pracuje tysiÄ…ce robotników w Aodzi, Tak wycieczki organizować i dokÄ…d go i piÄ™knego, a co zÅ‚ego które trze8 na ÅšlÄ…sku, a przy tym jednoczeÅ›nie m ożna jechać mówiÄ… nastÄ™puiace w y 8 ba przemienić. zobaczymy jak wygodnie, beztrosko, dawniewa: 9 szlaków wycieczko8 Kobieta wiejska musi mieć głód próżniaczo żyje fabrykant. wych" cena z przesyÅ‚ka poczt. 6 i wiedzy, ten głód wiedzy musi ia W idzÄ…c to w szystko i wiele, wie* gr. za 1 egz. Takim celom sÅ‚uży oderwać z kieratu ciężkiej codzien* le innych rzeczy dopiero wterjv zacz8 Spółdzielnia G rom ada" ? cena nej pracy- Częściowo zrobi to niemy siÄ™ czuć ludzmi, którzy Å›wia8 za egz. 35 gr. wraz z przesyÅ‚ka. Te dobra książkÄ…, pogadanka, kurs wydaw nictw a można zamawiać w domie bÄ™dÄ… budow ać lepsze1 jutro nic jednak nam nie zastÄ…pi dobrze niszczyć co zle a dobro rozpow szech Spółdzielni Turystyczno*W ypoczyn8 zorganizowanej wycieczki. N a wv niać. W ycieczkow ać wiÄ™c trzeba. kowej G rom ada", W arszaw a. W a 8 cieczce przekonam y siÄ™ namacalnie D o tej pory wycieczkowanie byÅ‚o lecka l l 8a. Pod ivm adresem można o tym, jak jeden samorzÄ…d potrafi dla wsi bardzo utrudnione, organi8 też dostać szczegółowe informacje, budow ać szkoÅ‚y, drogi, szpitale, na zacje chÅ‚opskie, te niezależne, nie po nadesÅ‚aniu znaczka pocztowego wycieczce zobaczymy, jak M arko 8 otrzym ywaÅ‚y żadnych zniżek kole8 na odpow iedz wianie z okolica potrafili surow a8 jowych, pomim o najwiÄ™kszego zro* Porozum m y sie wiec z okolicznymi dzić lekarza na wieÅ› do swoicj spól* wioskami i organizujm y wycieczki. zumienia chÅ‚op na wycieczko jechać dzielni, na wycieczce w Liskowie n ;e mógÅ‚. O statnio wiele sie zmie8 Poznajm y PolskÄ™, a bÄ™dziemy wiÄ™* możemy stwierdzić, jak dobry ksiÄ…dz nilo. cei pracować nad sobÄ… razem z inny8 potrafi we wsi wspólnie z nia wiele Trzeci rok, jak pow staÅ‚a Spółdzieb mi. abv w Polsce w każdym zakÄ…tku zrobić, gdy współdziaÅ‚a jak równv nia Turystyczno 8* W ypoczynkow a dać Å‚adnÄ… treść pracy. z równym w szeregach sDÓłdzieb G rom ada" z inicjatywy Central K. Maszyny do szycia 9LFS-H S 9 Hl UQBR f wykonane z pierwszorzÄ™dnego s zwedzki ego mat eri aÅ‚ u dostarcza po niskich cenach TOB. A L F A - L A U A L Sp. z o. o. Warszawa, Tamka 3 Warszawa, Sklep, Aleje Jerozolimskie 25 OddziaÅ‚: PoznaÅ„, ul. DÄ…browskiego 12 S M G A 9 Str. 16________________________ K O B I T A WIEJSKA________________________________________ N r j NAJSTARSZY POLSKI ZAKAAD j UBEZPIECZEC i z u w SOLIDNE I TANIE UBEZPIECZENIA OgieÅ„ grad I odpowiedzialność cywilna nieszczęśliwe wypadki kradzież auto casco i b Specjalne dogodne warunki jednostkowych i zbiorowych ubezpi eczeÅ„ gradowych. B ZgÅ‚oszenia przyjmujÄ… O d d z ia Å‚y (Inspektoraty) P o wszech - B nego Za k Å‚ad u UbezpieczeÅ„ Wzajemnych we wszystkich wiÄ™kszych miastach. H B B H B B H 9 K B H I Prenumerata Kobieta W iejska', wynosi: kwartalnie 1* zÅ‚ półrocznie 2- zÅ‚ rocznie 3-50. CENNIK OGAOSZEC ; cala strona 2 0 0 ' zÅ‚ 1/ 2 strony 100' zÅ‚' )/8 strony 50 zÅ‚ Za treść ogÅ‚oszeÅ„. Redak rja nie odpowiada. Re d a gu je Komitet. Redaktor i Wy d awca ; HANNA CIEKOTOWA A d re s Redakcji i A d m in istrac ji: Kobieta Wiejska", Markowa k/AaÅ„cuta, Spółdzielnia Zd rowia. Nu mer Rozrachunku 1. Drukarnia Literacka Kraków, PI. Zgody 4. Telefon 185-18. 1 f l f l 1 i