Prawo prasowe w działalności
organów administracji publicznej
dr Piotr Wasilewski
Instytut Prawa Własności Intelektualnej UJ
Traple Konarski Podrecki i Wspólnicy Sp. j.
Szkolenie: Prawo prasowe w działalności organów administracji publicznej
Kielce, 18 czerwca 2012 r.
y
ródła prawa prasowego /1
żð Akty prawa miÄ™dzynarodowego regulujÄ…ce problematykÄ™ wolnoÅ›ci
wypowiedzi:
äð Powszechna Deklaracja Praw CzÅ‚owieka (rezolucja Zgromadzenia Ogólnego
ONZ z 10 grudnia 1948 r.)
äð MiÄ™dzynarodowe Pakty Praw CzÅ‚owieka z 16 grudnia 1966 r. (Pakt Praw
Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych oraz Pakt Praw Obywatelskich i
Politycznych ) - obowiÄ…zujÄ…ce od 1976 r.
äð Traktat o Unii Europejskiej z 7 lutego 1992 r.
äð Karta Praw podstawowych Unii Europejskiej (uchwalona w 7 grudnia 2000 r. w
Nicei)
äð Konwencja Rady Europy o ochronie praw czÅ‚owieka i podstawowych
wolności, uchwalona w Rzymie 4 listopada 1950 r. (EKPCz)
qð weszÅ‚a w życie 8 wrzeÅ›nia 1953 r.
qð w Polsce obowiÄ…zuje od 19 stycznia 1993 r.
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
2
y
ródła prawa prasowego /2
żð Akty prawa polskiego regulujÄ…ce problematykÄ™ wolnoÅ›ci wypowiedzi:
äð Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. 1997 r. Nr 78, poz. 483 ze zm.)
äð Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny (Dz. U. 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze
zm.)
äð Ustawa z 26 stycznia 1984 r. prawo prasowe (Dz. U. 1984 r. Nr 5, poz. 24 ze
zm.)
äð Ustawa z 4 lutego 1994 r. prawo autorskie (t. j. Dz. U. 2006 r. Nr 90, poz. 631
ze zm.)
żð Inne akty prawne majÄ…ce znaczenie dla mediów:
äð Ustawa z 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (t. j. Dz. U. 2004 r. Nr 253,
poz. 2531 ze zm.)
äð Ustawa z 30 czerwca 2005 r. o kinematografii (Dz. U. 2005 r. Nr 132, poz. 1111
ze zm.)
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
3
Konstytucja RP
żð Art. 14. Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność prasy i innych
środków społecznego przekazu.
żð Art. 54. ust. 1. Każdemu zapewnia siÄ™ wolność wyrażania swoich
poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji.
żð Art. 31 ust. 3. Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych
wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy,
gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego
bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądz
dla ochrony
środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw
innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i
praw.
äð zasada proporcjonalnoÅ›ci
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
4
Prawo prasowe
żðArt. 1. Prasa, zgodnie z KonstytucjÄ… Rzeczypospolitej
Polskiej, korzysta z wolności wypowiedzi i
urzeczywistnia prawo obywateli do ich rzetelnego
informowania, jawności życia publicznego oraz
kontroli i krytyki społecznej
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
5
Podstawowe pojęcia prawa
prasowego
Prasa, dziennik, czasopismo
Szkolenie: Prawo prasowe w działalności organów administracji publicznej
Kielce, 18 czerwca 2012 r.
Definicja prasy
żð Prasa:
äð publikacje periodyczne, które nie tworzÄ… zamkniÄ™tej, jednorodnej caÅ‚oÅ›ci,
ukazujące się nie rzadziej niż raz do roku, opatrzone stałym tytułem albo
nazwą, numerem bieżącym i datą, a w szczególności: dzienniki i czasopisma,
serwisy agencyjne, stałe przekazy teleksowe, biuletyny, programy radiowe i
telewizyjne oraz kroniki filmowe;
äð wszelkie istniejÄ…ce i powstajÄ…ce w wyniku postÄ™pu technicznego Å›rodki
masowego przekazywania, w tym także rozgłośnie oraz tele - i radiowęzły
zakładowe, upowszechniające publikacje periodyczne za pomocą druku, wizji,
fonii lub innej techniki rozpowszechniania;
äð zespoÅ‚y ludzi i poszczególne osoby zajmujÄ…ce siÄ™ dziaÅ‚alnoÅ›ciÄ… dziennikarskÄ…
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
7
Materiał prasowy
żðkażdy opublikowany lub przekazany do
opublikowania w prasie tekst albo obraz o
charakterze informacyjnym, publicystycznym,
dokumentalnym lub innym, niezależnie od środków
przekazu, rodzaju, formy, przeznaczenia czy
autorstwa
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
8
Dziennik
żðogólnoinformacyjny druk periodyczny lub przekaz za
pomocÄ… dz
więku oraz dz
więku i obrazu, ukazujący
się częściej niż raz w tygodniu
äð  Rzeczpospolita
äð  Dziennik Polski
äð  Fakty
äð  WiadomoÅ›ci
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
9
Czasopismo
żðdruk periodyczny ukazujÄ…cy siÄ™ nie częściej niż raz w
tygodniu, a nie rzadziej niż raz w roku; przepis ten
stosuje siÄ™ odpowiednio do przekazu za pomocÄ…
dz
więku oraz dz
więku i obrazu innego niż dziennik
äð  Tygodnik PodhalaÅ„ski
äð  Wprost
äð  Polityka
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
10
Prasa w internecie
ObowiÄ…zek rejestracyjny
Szkolenie: Prawo prasowe w działalności organów administracji publicznej
Kielce, 18 czerwca 2012 r.
ObowiÄ…zek rejestracyjny
żð Wydawanie dziennika lub czasopisma wymaga rejestracji
żð Sankcja karna (art. 45 pr. pras.)
Kto wydaje dziennik lub czasopismo bez rejestracji albo
zawieszone
- podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności
äð TrybunaÅ‚ Konstytucyjny w wyroku z 14 grudnia 2011 r. (SK 42/09)
uznał, że art. 45 pr. pras. przewidujący odpowiedzialność karną
za niedopełnienie obowiązku rejestracji prasy drukowanej
narusza KonstytucjÄ™
äð sankcje karne sÄ… w tym przypadku nieproporcjonalne
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
12
Prasa a internet
żð Postanowienie SÄ…du Najwyższego  Izba Karna z dnia 26 lipca 2007 r.
(IV KK 174/2007, Rzeczpospolita 2007/201 str. C1):
äð internet jako taki nie podlega rejestracji, gdyż jest tylko  Å›rodkiem przekazu
podobnie jak ryza papieru
qð  Papieru jako takiego nikt nie może rejestrować, natomiast rejestracji podlega papier
zadrukowany, a w zasadzie nie sam papier, a tylko działalność polegająca na zadrukowywaniu
papieru i wydawaniu go w formie dziennika bÄ…dz
czasopisma - a więc prasy
äð prasÄ… może być również publikacja ukazujÄ…ca siÄ™ wyÅ‚Ä…cznie w internecie
qð drugi element definicji prasy
äð definicje dziennika i czasopisma należy czytać Å‚Ä…cznie z definicjÄ… prasy
qð nie tylko druk, dz
więk lub dz
więk i obraz, lecz także inne techniki rozpowszechniania
äð kluczowa jest periodyczność
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
13
Periodyczność
żðPowtarzajÄ…cy siÄ™ co pewien czas, okresowy
äð istotÄ… jest staÅ‚y (zakÅ‚adany interwaÅ‚ czasowy)
ukazywania się nowych egzemplarzy (wydań)
żðCo nie jest periodyczne?
äð publikacje, które nie majÄ… wydania z okreÅ›lonego dnia,
lecz są kształtowane przez całą dobę (aktualizowane)
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
14
Rejestrować?
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
15
Jak siÄ™ rejestruje?
żð Wniosek skÅ‚ada siÄ™ do sÄ…du okrÄ™gowego wÅ‚aÅ›ciwego dla siedziby
wydawcy
äð Wniosek powinien zawierać:
qð tytuÅ‚ dziennika lub czasopisma oraz siedzibÄ™ i dokÅ‚adny adres redakcji
qð dane osobowe redaktora naczelnego
qð okreÅ›lenie wydawcy, jego siedzibÄ™ i dokÅ‚adny adres
qð czÄ™stotliwość ukazywania siÄ™ dziennika lub czasopisma
żð Wydawanie dziennika lub czasopisma można rozpocząć, jeżeli sÄ…d nie
rozstrzygnął wniosku o rejestrację w ciągu 30 dni od jego zgłoszenia
żð Rejestracja traci ważność :
äð w razie niewydania dziennika lub czasopisma przez okres roku od dnia nabycia
uprawnień do ich wydawania
äð przerwy w ich wydawaniu przez okres roku, jeżeli redakcja nie wystÄ…piÅ‚a o
zachowanie rejestracji
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
16
Rejestr dzienników i czasopism
żðhttp://warszawa.so.gov.pl/rejestr-dziennikow-i-
czasopism.html
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
17
Co nie jest prasÄ…?
żð Dziennika Ustaw, Dziennika UrzÄ™dowego  Monitor Polski oraz innych
urzędowych organów publikacyjnych
żð Diariusza Sejmowego i wÅ‚asnych sprawozdaÅ„ z dziaÅ‚alnoÅ›ci Sejmu i
jego organów, a także wewnętrznych wydawnictw jednostek
samorzÄ…du terytorialnego
żð orzecznictwa sÄ…dów, oraz innych urzÄ™dowych publikacji o tym
charakterze
żð wydawnictw prasowych obcych przedstawicielstw dyplomatycznych,
urzędów konsularnych i organizacji międzynarodowych, które na
podstawie ustaw, umów i zwyczajów międzynarodowych korzystają z
prawa prowadzenia działalności wydawniczej
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
18
Podmioty zaangażowane w
działalność prasową
Dziennikarz, redaktor wydawca
Szkolenie: Prawo prasowe w działalności organów administracji publicznej
Kielce, 18 czerwca 2012 r.
Dziennikarz
żð dziennikarzem jest osoba zajmujÄ…ca siÄ™ redagowaniem,
tworzeniem lub przygotowywaniem materiałów prasowych,
pozostajÄ…ca w stosunku pracy z redakcjÄ… albo zajmujÄ…ca siÄ™
taką działalnością na rzecz i z upoważnienia redakcji
żð redaktorem naczelnym jest osoba posiadajÄ…ca uprawnienia
do decydowania o całokształcie działalności redakcji
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
20
Wydawca
żð WydawcÄ… może być osoba prawna, fizyczna lub inna jednostka organizacyjna,
choćby nie posiadała osobowości prawnej. W szczególności wydawcą może być
organ państwowy, przedsiębiorstwo państwowe, organizacja polityczna, związek
zawodowy, organizacja spółdzielcza, samorządowa i inna organizacja społeczna
oraz kościół i inny związek wyznaniowy.
żð Definicje pozaustawowe:
äð  przedsiÄ™biorstwo wydawnicze prasowe -  jednostka organizacyjna prowadzÄ…ca dziaÅ‚alność
gospodarczÄ…, polegajÄ…cÄ… na organizowaniu i finansowaniu wydawania drukiem prasy lub innych
wytworów graficznych przeznaczonych do rozpowszechniania. Zadanie przedsiębiorstwa
wydawniczego prasowego polega na organizowaniu redakcji gazet lub czasopism, stworzenia im
warunków dla przygotowywania pism do drukowania, ustalaniu założeń wydawniczych dla
poszczególnych pism, zaopatrzeniu w papier oraz ustalaniu z zakładami graficznymi i
przedsiębiorstwem kolportażowym warunków drukowania i rozpowszechniania pisma
/Encyklopedia wiedzy o prasie, J. Maślanka/
żð Kluczowe cechy:
äð wkÅ‚ad finansowy (kapitaÅ‚)
äð wkÅ‚ad organizacyjny
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
21
Prawo do informacji
Dziennikarskie prawo do informacji i
prawo do informacji publicznej
Szkolenie: Prawo prasowe w działalności organów administracji publicznej
Kielce, 18 czerwca 2012 r.
Prawo do informacji
żðDwa rodzaje prawa do informacji:
äð dziennikarskie prawo do informacji (art. 4 pr. pras.)
äð powszechne prawo dostÄ™pu do informacji publicznej
(ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do
informacji publicznej, Dz. U. 2001 Nr 112, poz. 1198)
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
23
Dziennikarskie prawo do informacji
żð Kto ma obowiÄ…zek udzielenia informacji?
äð przedsiÄ™biorcy
äð podmioty niezaliczone do sektora finansów publicznych
äð podmioty niedziaÅ‚ajÄ…ce w celu osiÄ…gniÄ™cia zysku
Czego może dotyczyć informacja?
äð wyÅ‚Ä…cznie dziaÅ‚alnoÅ›ci zobowiÄ…zanego
żð Co nie jest objÄ™te obowiÄ…zkiem udzielenia informacji?
äð tajemnica prawem chroniona
äð prawo do prywatnoÅ›ci
żð Czy można odmówić?
äð tak, dorÄ™czajÄ…c odmowÄ™ redaktorowi naczelnemu, w terminie 3 dni
äð możliwość zaskarżenia odmowy w terminie 30 dni
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
24
Informacja publiczna
żð Czego może dotyczyć informacja? Informacji publicznej& np. o:
äð majÄ…tku jednostek samorzÄ…du terytorialnego oraz samorzÄ…dów zawodowych i
gospodarczych oraz majątku osób prawnych samorządu terytorialnego
äð treÅ›ci i postaci dokumentów urzÄ™dowych
qð Dokumentem urzÄ™dowym w rozumieniu ustawy jest treść oÅ›wiadczenia woli lub wiedzy,
utrwalona i podpisana w dowolnej formie przez funkcjonariusza publicznego, w ramach jego
kompetencji, skierowana do innego podmiotu lub złożona do akt sprawy
äð sposobach przyjmowania i zaÅ‚atwiania spraw
żð Co nie jest objÄ™te obowiÄ…zkiem udzielenia informacji?
äð tajemnica prawem chroniona
äð prawo do prywatnoÅ›ci
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
25
Dostęp do informacji publicznej
żð Kto ma obowiÄ…zek udzielenia informacji?
äð podmioty wykonujÄ…ce zadania publiczne lub dysponujÄ…ce majÄ…tkiem publicznym, np.: organy
władzy publicznej, organy samorządów gospodarczych i zawodowych, podmioty reprezentujące
osoby prawne samorzÄ…du terytorialnego oraz inne jednostki organizacyjne samorzÄ…du
terytorialnego
żð Jak realizuje siÄ™ prawo do informacji publicznej?
äð uzyskanie informacji publicznej, w tym uzyskanie informacji przetworzonej w takim zakresie, w
jakim jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego
äð wglÄ…d do dokumentów urzÄ™dowych
äð dostÄ™pu do posiedzeÅ„ kolegialnych organów wÅ‚adzy publicznej pochodzÄ…cych z powszechnych
wyborów
żð UdostÄ™pnianie:
äð Biuletyn Informacji Publicznej
äð wniosek
qð bez zbÄ™dnej zwÅ‚oki, nie póz
niej jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku
qð maksymalnie 2 miesiÄ…ce od dnia zÅ‚ożenia wniosku
żð Czy można odmówić?
äð tak, odmowa ma formÄ™ decyzji
äð możliwość zaskarżenia odmowy w terminie 14 dni
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
26
Co można zrobić z informacją publiczną?
żð Podmiot udostÄ™pniajÄ…cy informacjÄ™ publicznÄ… jest obowiÄ…zany zapewnić możliwość:
äð kopiowania informacji publicznej albo jej wydruk
äð przesÅ‚ania informacji publicznej albo przeniesienia jej na odpowiedni, powszechnie
stosowany nośnik informacji
żð Tzw. ponowne wykorzystanie informacji publicznej
äð wykorzystywanie informacji publicznej lub jej części
äð niezależnie od sposobu jej utrwalenia (w postaci papierowej, elektronicznej,
dz
więkowej, wizualnej lub audiowizualnej)
äð w celach komercyjnych lub niekomercyjnych, innych niż jej pierwotny publiczny cel
wykorzystywania, dla którego informacja została wytworzona
äð bez ograniczeÅ„ warunkami i bezpÅ‚atnie
äð zasadÄ… jest tryb wnioskowy (wyjÄ…tki np. BIP)
äð odmowa
qð obligatoryjna (np. ze wzglÄ™du na prawa wÅ‚asnoÅ›ci intelektualnej) lub fakultatywna (np. dziaÅ‚ania inne niż
 proste czynności )
qð od decyzji odmownej można siÄ™ odwoÅ‚ać w terminie 14 dni
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
27
Prawa i obowiÄ…zki dziennikarzy
Co wolno, a czego dziennikarzowi nie
wolno?
Szkolenie: Prawo prasowe w działalności organów administracji publicznej
Kielce, 18 czerwca 2012 r.
Zakazy dotyczÄ…ce dziennikarzy
żð zakaz ukrytej dziaÅ‚alnoÅ›ci reklamowej wiążącej siÄ™ z uzyskaniem korzyÅ›ci
majÄ…tkowej bÄ…dz
osobistej
äð wydawca i redaktor majÄ… prawo odmówić zamieszczenia ogÅ‚oszenia i reklamy, jeżeli ich treść lub
forma jest sprzeczna z liniÄ… programowÄ… bÄ…dz
charakterem publikacji
żð zakaz wypowiadania siÄ™ w prasie opinii co do rozstrzygniÄ™cia w postÄ™powaniu
sÄ…dowym przed wydaniem orzeczenia w I instancji
żð zakaz publikowania w prasie danych osobowych i wizerunku osób, przeciwko
którym toczy się postępowanie przygotowawcze lub sądowe, jak również danych
osobowych i wizerunku świadków, pokrzywdzonych i poszkodowanych, chyba że
osoby te wyrażą na to zgodę
żð zakaz publikowania informacji, jeżeli osoba udzielajÄ…ca jej zastrzegÅ‚a to ze wzglÄ™du
na tajemnicę służbową lub zawodową
żð zakaz publikowania bez zgody osoby zainteresowanej informacji oraz danych
dotyczących prywatnej sfery życia, chyba że wiąże się to bezpośrednio z
działalnością publiczną danej osoby
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
29
Ochrona wizerunku
żð wizerunek jest dobrem osobistym
äð rysy twarzy bÄ…dz
znamiona sylwetki względnie inne cechy fizyczne człowieka
pozwalajÄ…ce na jego indywidualizacjÄ™ i identyfikacjÄ™ (SN w wyroku z 07.3.2003
r.),
äð niematerialny wytwór, który za pomocÄ… Å›rodków plastycznych przedstawia
rozpoznawalnÄ… podobiznÄ™ danej osoby
żð rozpowszechnianie wizerunku wymaga zgody osoby przedstawionej
äð wyjÄ…tki: nie wymaga zgody rozpowszechnianie wizerunku:
qð osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w zwiÄ…zku z peÅ‚nieniem
przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych,
zawodowych
qð osoby stanowiÄ…cej jedynie szczegół caÅ‚oÅ›ci takiej jak zgromadzenie, krajobraz,
publiczna impreza
qð w braku wyraz
nego zastrzeżenia zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli osoba ta
otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
30
Osoba powszechnie znana
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
31
Szczegół większej całości
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
32
Nakazy dotyczÄ…ce dziennikarzy /1/
żð dziaÅ‚anie zgodnie z etykÄ… zawodowÄ… i zasadami współżycia
społecznego, w granicach określonych przepisami prawa
żð realizowania ustalonej w statucie lub regulaminie redakcji, ogólnej
linii programowej tej redakcji (w ramach stosunku pracy)
żð nie odmawianie autoryzacji dosÅ‚ownie cytowanej wypowiedzi, o ile
nie była ona uprzednio publikowana
żð zachowywanie szczególnej starannoÅ›ci i rzetelnoÅ›ci przy zbieraniu i
wykorzystaniu materiałów prasowych, zwłaszcza sprawdzanie
zgodności z prawdą uzyskanych wiadomości lub podawanie ich z
ródła
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
33
Tajemnica dziennikarska
żð Dziennikarz ma obowiÄ…zek zachowania w tajemnicy:
äð danych umożliwiajÄ…cych identyfikacjÄ™ autora materiaÅ‚u prasowego, listu do
redakcji lub innego materiału o tym charakterze, jak również innych osób
udzielajÄ…cych informacji opublikowanych albo przekazanych do
opublikowania
äð jeżeli osoby te zastrzegÅ‚y nieujawnianie powyższych danych
żð Ten sam obowiÄ…zek dotyczy także innych osób zatrudnionych w
redakcjach, wydawnictwach prasowych i prasowych jednostkach
organizacyjnych
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
34
Zwolnienie z tajemnicy dziennikarskiej
żð zasady ogólne:
äð w razie gdy informacja, materiaÅ‚ prasowy, list do redakcji lub inny materiaÅ‚ o
tym charakterze dotyczy przestępstwa określonego w art. 240 Kodeksu
karnego
äð zgoda uprawnionego
żð w postÄ™powaniu karnym: osoby obowiÄ…zane do zachowania
tajemnicy dziennikarskiej mogą być przesłuchiwane co do faktów
objętych tą tajemnicą tylko wtedy, gdy jest to niezbędne dla dobra
wymiaru sprawiedliwości, a okoliczność nie może być ustalona na
podstawie innego dowodu
äð decyduje wyÅ‚Ä…cznie sÄ…d
äð zwolnienie nie może dotyczyć danych umożliwiajÄ…cych identyfikacjÄ™
informatorów, jeżeli osoby te zastrzegły nieujawnianie swoich danych
qð wyjÄ…tek: chyba, że informacja dotyczy przestÄ™pstwa, o którym mowa w art. 240 ż 1
Kodeksu karnego
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
35
Krytyka prasowa
Odpowiedzialność za słowa
Szkolenie: Prawo prasowe w działalności organów administracji publicznej
Kielce, 18 czerwca 2012 r.
Prawo do krytyki
żðpublikowanie ujemnych ocen dzieÅ‚ naukowych lub
artystycznych albo innej działalności twórczej,
zawodowej lub publicznej i pozostaje pod ochronÄ…
prawa, o ile sÄ… one:
äð rzetelne
äð zgodne z zasadami współżycia spoÅ‚ecznego
äð realizujÄ… zadania okreÅ›lone w art. 1
żðgranice dozwolonej krytyki stosuje siÄ™ odpowiednio
do satyry i karykatury
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
37
Granice krytyki
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
38
Sprostowania i odpowiedzi
Prawo do reakcji na publikacje prasowÄ…
Szkolenie: Prawo prasowe w działalności organów administracji publicznej
Kielce, 18 czerwca 2012 r.
Definicje
żð Polski model  mieszany:
äð sprostowanie: rzeczowa i odnoszÄ…ca siÄ™ do faktów wypowiedz

dotycząca wiadomości nieprawdziwej lub nieścisłej
äð odpowiedz
: rzeczowa wypowiedz
na stwierdzenie zagrażające lub
naruszajÄ…ce dobra osobiste
żð Tryb wnioskowy
äð redaktor naczelny redakcji wÅ‚aÅ›ciwego dziennika lub czasopisma
jest obowiązany opublikować bezpłatnie sprostowanie lub
odpowiedz
na wniosek zainteresowanego podmiotu
äð terminy:
qð miesiÄ…c od dnia opublikowania materiaÅ‚u prasowego
qð 3 miesiÄ…ce od dnia opublikowania materiaÅ‚u prasowego  gdy
zainteresowany nie mógł zapoznać się wcześniej z treścią publikacji
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
40
Reguły publikowania
żð Wspólne:
äð w tekÅ›cie nie wolno bez zgody wnioskodawcy dokonać skrótów ani innych zmian, które
by osłabiały jego znaczenie lub zniekształcały intencję autora sprostowania
äð tekst nie może być dÅ‚uższy od dwukrotnej objÄ™toÅ›ci fragmentu materiaÅ‚u prasowego,
którego dotyczy
äð redaktor naczelny nie może wymagać, aby byÅ‚y krótsze niż pół strony
znormalizowanego maszynopisu
äð mogÄ… być podpisane pseudonimem, gdy podstawÄ… sprostowania lub odpowiedzi jest
zagrożenie dobra związanego z pseudonimem; nazwisko podaje się wtedy tylko do
wiadomości redakcji
żð DotyczÄ…ce wyÅ‚Ä…cznie sprostowania:
äð w drukach periodycznych powinno być opublikowane lub przynajmniej
zasygnalizowane w tym samym dziale równorzędną czcionką oraz pod widocznym
tytułem
äð w pozostaÅ‚ych publikacjach powinno być nadane w zbliżonym czasie i w analogicznym
programie
äð tekst sprostowania nie może być komentowany w tym samym numerze lub audycji
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
41
Odmowa publikacji
żð Obligatoryjne przesÅ‚anki odmowy:
äð treÅ›ci karalne lub naruszajÄ…ce dobra osobiste osób trzecich (np.
cześć, prywatność)
äð treść lub forma nie jest zgodna z zasadami współżycia
społecznego (np. wulgaryzmy)
żð Fakultatywne przesÅ‚anki odmowy publikacji:
äð wystosowanie przez osobÄ™, której nie dotyczÄ… fakty przytoczone
w prostowanym materiale
qð wyjÄ…tek: po Å›mierci osoby bezpoÅ›rednio zainteresowanej, osoba
zainteresowana w związku ze stosunkiem służbowym, wspólną pracą lub
działalnością albo w związku z więzami pokrewieństwa lub powinowactwa
äð nadesÅ‚anie po terminie
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
42
Odpowiedzialność prasy
Cywilne i karne granice działalności prasowej
Szkolenie: Prawo prasowe w działalności organów administracji publicznej
Kielce, 18 czerwca 2012 r.
Odpowiedzialność cywilna
żð Odpowiedzialność cywilnÄ… za naruszenie prawa
spowodowane opublikowaniem materiału prasowego lub
ujawnieniem materiału prasowego przed jego publikacją,
ponoszÄ…:
äð autor
äð redaktor
äð inna osoba, która spowodowaÅ‚a opublikowanie tego materiaÅ‚u
äð wydawca
żð w zakresie odpowiedzialnoÅ›ci majÄ…tkowej
odpowiedzialność tych osób jest solidarna
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
44
Odpowiedzialność  pozaprasowa
żð Art. 54b. Przepisy o odpowiedzialnoÅ›ci prawnej i
postępowaniu w sprawach prasowych stosuje się
odpowiednio do naruszeń prawa związanych z
przekazywaniem myśli ludzkiej za pomocą innych niż
prasa środków przeznaczonych do rozpowszechniania,
niezależnie od techniki przekazu, w szczególności publikacji
nieperiodycznych oraz innych wytworów druku, wizji i fonii
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
45
Pomówienie
żð Art. 212. ż1. Kto pomawia innÄ… osobÄ™, grupÄ™ osób, instytucjÄ™, osobÄ™ prawnÄ…
lub jednostkę organizacyjną nie mającą osobowości prawnej o takie
postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub
narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub
rodzaju działalności,
podlega grzywnie, karze ograniczenia albo pozbawienia wolności do roku
äð Å›cigane z oskarżenia prywatnego
żð nie ma przestÄ™pstwa pomówienia, jeÅ›li:
äð zarzut czyniony niepublicznie jest prawdziwy
äð zarzut czyniony publicznie jest prawdziwy i jego podniesienie lub rozgÅ‚aszanie
służy obronie społecznie uzasadnionego interesu
qð w części obejmujÄ…cej zwrot  sÅ‚użący obronie spoÅ‚ecznie uzasadnionego interesu ,
gdy zarzut dotyczy postępowania osób pełniących funkcje publiczne, jest
niezgodny z Konstytucją (wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 12 maja 2008 r., SK
43/2005)
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
46
Zniewaga
żð Art. 216 ż1. Kto znieważa innÄ… osobÄ™ w jej obecnoÅ›ci albo
choćby pod jej nieobecność, lecz publicznie lub w zamiarze,
aby zniewaga do osoby tej dotarła,
podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności
äð Å›cigane z oskarżenia prywatnego
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
47
Odpowiedzialność karna
żð PrzestÄ™pstwa przeciwko prasie:
äð Kto używa przemocy lub groz
by bezprawnej w celu zmuszenia
dziennikarza do opublikowania lub zaniechania opublikowania
materiału prasowego albo do podjęcia lub zaniechania
interwencji prasowej
- podlega karze pozbawienia wolności do lat 3
äð Kto utrudnia lub tÅ‚umi krytykÄ™ prasowÄ…
- podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
48
Dziękuję za uwagę
[e-mail]
Szkolenie: Prawo prasowe w działalności organów administracji publicznej
Kielce, 18 czerwca 2012 r.
(C) Stowarzyszenie  Miasta w Internecie , 2012
50