www.pokonac-rynek.pl
Rozporządzenia Ministra Finansów
(ustawa o rachunkowości)
Opracował: A
ukasz Zymiera
1
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 2009 r.
w sprawie szczególnych zasad rachunkowości domów maklerskich
(Dz. U. Nr 226, poz. 1824).
ż 2
Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają:
8) afiliacja - pośredniczenie członka giełdy lub członka rynku pozagiełdowego w zawieraniu
transakcji na rynku regulowanym przez dom maklerski;
9) klient - osobę prawną, osobę fizyczną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą
osobowości prawnej, korzystającą z usług świadczonych przez dom maklerski na podstawie
umowy, przy czym za klienta nie uważa się domu maklerskiego zawierającego transakcje z
wykorzystaniem afiliacji, o której mowa w pkt 8;
ż 17
Za podstawę wyceny instrumentów finansowych klientów przyjmuje się, gdy instrumenty
finansowe są przedmiotem obrotu:
1) na kilku rynkach giełdowych - kurs ustalony na tej giełdzie, na której wolumen obrotów był
największy;
2) w więcej niż jednym systemie notowań na jednej giełdzie - kurs ustalony w tym systemie
notowań, w którym wolumen obrotów był największy;
3) na rynku giełdowym i jednocześnie na rynku pozagiełdowym - kurs ustalony na tym z
rynków, na którym wolumen obrotów był największy;
4) na więcej niż jednym rynku pozagiełdowym - cenę bieżącą ustaloną na tym z rynków,
którego wolumen obrotów był największy;
5) w więcej niż jednym systemie notowań na jednym rynku pozagiełdowym - cenę bieżącą
ustaloną w tym systemie notowań, w którym wolumen obrotów był największy.
Pozycje pozabilansowe
I. Zobowiązania warunkowe, w tym:
1. Gwarancje
2. Kaucje, poręczenia
II. Majątek obcy w użytkowaniu
III. Kontrakty terminowe nabyte lub wystawione w imieniu i na rachunek domu
maklerskiego.
2
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2007 r.
w sprawie szczególnych zasad rachunkowości funduszy
inwestycyjnych (Dz. U. Nr 249, poz. 1859).
ż 2
Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają:
15) niezrealizowany zysk (strata) z wyceny lokat - różnicę pomiędzy wartością danego
składnika lokat w dniu wyceny a jego ceną nabycia;
16) wypłacane dochody funduszu - wypłacane uczestnikom funduszu albo subfunduszu
dochody, o których mowa w art. 21 dochody funduszu inwestycyjnego, ustawy;
17) wypłacane przychody funduszu - wypłacane uczestnikom funduszu przychody ze zbycia
lokat, o których mowa w art. 198 wypłacanie na rzecz uczestników funduszu inwestycyjnego
aktywów niepublicznych przychodów ze zbycia lokat, ust. 1 ustawy;
ż 10
1. W uzasadnionych przypadkach dopuszcza się zastąpienie dowodu księgowego odpisem
dowodu księgowego sporządzonym na formularzu właściwym dla danego dowodu.
2. Dopuszcza się zastąpienie odpisu dowodu kopią dowodu (fotokopia lub kserokopia).
3. Odpis lub kopia powinny być opatrzone odpowiednią adnotacją "Odpis" lub "Kopia" oraz
uwierzytelnione poprzez zamieszczenie klauzuli "Za zgodność z oryginałem" i podpisem
osoby stwierdzającej zgodność wraz z datą ich sporządzenia.
ż 12
2. Składniki lokat nabyte nieodpłatnie posiadają cenę nabycia równą zero.
ż 13
1. Zysk lub stratę ze zbycia lokat, z zastrzeżeniem ust. 4, wylicza się metodą "najdroższe
sprzedaje się jako pierwsze", polegającą na przypisaniu sprzedanym składnikom najwyższej
ceny nabycia danego składnika lokat, a w przypadku składników wycenianych w wysokości
skorygowanej ceny nabycia - oszacowanej przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej,
najwyższej bieżącej wartości księgowej.
2. W przypadku wygaśnięcia zobowiązań z tytułu wystawionych opcji uznaje się, że
wygaśnięciu podlegają kolejno te zobowiązania, z tytułu których zaciągnięcia otrzymano
najniższą premię netto.
3
ż 18
Przychody z lokat obejmują w szczególności:
1) dywidendy i inne udziały w zyskach;
2) przychody odsetkowe;
3) przychody związane z posiadaniem nieruchomości;
4) dodatnie saldo różnic kursowych powstałe w związku z wyceną środków pieniężnych,
należności oraz zobowiązań w walutach obcych.
ż 19
Koszty funduszu obejmują w szczególności:
1) koszty odsetkowe;
2) koszty związane z posiadaniem nieruchomości;
3) ujemne saldo różnic kursowych powstałe w związku z wyceną środków pieniężnych,
należności oraz zobowiązań w walutach obcych
ż 31
1. Rokiem obrotowym funduszu jest rok kalendarzowy.
ż 33
Na dzień bilansowy ustala się wynik z operacji funduszu, obejmujący:
1) przychody z lokat netto - stanowiące różnicę pomiędzy przychodami z lokat a kosztami
funduszu netto;
2) zrealizowany zysk (stratę) ze zbycia lokat i niezrealizowany zysk (stratę) z wyceny lokat.
ż 35
1. Sprawozdanie finansowe, z zastrzeżeniem ust. 3, obejmuje:
1) wprowadzenie do sprawozdania finansowego;
2) zestawienie lokat;
3) bilans;
4) rachunek wyniku z operacji;
5) zestawienie zmian w aktywach netto;
6) rachunek przepływów pieniężnych;
7) noty objaśniające;
8) informację dodatkową.
2. Połączone sprawozdanie finansowe, z zastrzeżeniem ust. 4, obejmuje:
1) wprowadzenie do połączonego sprawozdania finansowego;
2) połączone zestawienie lokat;
3) połączony bilans;
4) połączony rachunek wyniku z operacji;
5) połączone zestawienie zmian w aktywach netto;
6) połączony rachunek przepływów pieniężnych.
4
3. Sprawozdanie finansowe funduszu inwestycyjnego otwartego nie obejmuje składnika, o
którym mowa w ust. 1 pkt 6.
4. Połączone sprawozdanie finansowe funduszu inwestycyjnego otwartego z wydzielonymi
subfunduszami nie obejmuje składnika, o którym mowa w ust. 2 pkt 6.
ż 37
1. Do sprawozdania finansowego dołącza się:
1) list towarzystwa będącego organem funduszu, skierowany do uczestników funduszu,
opisujący w sposób zwięzły co najmniej wyniki działania funduszu w okresie
sprawozdawczym;
2) oświadczenie depozytariusza o zgodności danych dotyczących stanów aktywów funduszu,
w tym w szczególności aktywów zapisanych na rachunkach pieniężnych i rachunkach
papierów wartościowych oraz pożytków z tych aktywów przedstawionych w sprawozdaniu
finansowym, ze stanem faktycznym.
5
4. Rachunek wyniku z operacji
I. Przychody z lokat
1. Dywidendy i inne udziały w zyskach
2. Przychody odsetkowe
3. Przychody związane z posiadaniem nieruchomości
4. Dodatnie saldo różnic kursowych
5. Pozostałe
II. Koszty funduszu
1. Wynagrodzenie dla towarzystwa
2. Wynagrodzenia dla podmiotów prowadzących dystrybucję
3. Opłaty dla depozytariusza
4. Opłaty związane z prowadzeniem rejestru aktywów funduszu
5. Opłaty za zezwolenia oraz rejestracyjne
6. Usługi w zakresie rachunkowości
7. Usługi w zakresie
8. Usługi prawne
9. Usługi wydawnicze, w tym poligraficzne
10. Koszty odsetkowe
11. Koszty związane z posiadaniem nieruchomości
12. Ujemne saldo różnic kursowych
13. Pozostałe
III. Koszty pokrywane przez towarzystwo
IV. Koszty funduszu netto (II III)
V. Przychody z lokat netto (I IV)
VI. Zrealizowany i niezrealizowany zysk (strata)
1. Zrealizowany zysk (strata) ze zbycia lokat, w tym:
 z tytułu różnic kursowych
2. Wzrost (spadek) niezrealizowanego zysku (straty) z wyceny lokat, w tym:
 z tytułu różnic kursowych
VII. Wynik z operacji (VąVI)
Wynik z operacji przypadający na jednostki uczestnictwa albo
Wynik z operacji przypadający na certyfikat inwestycyjny
Rozwodniony wynik z operacji przypadający na certyfikat inwestycyjny
6
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 1 paz
dziernika 2010 r.
w sprawie szczególnych zasad rachunkowości banków
(Dz. U. Nr 191. poz. 1279).
ż 1 Rozporządzenie określa:
1) szczególne zasady rachunkowości banków, z wyłączeniem Narodowego Banku Polskiego;
2) zakres informacji wykazywanych w informacji dodatkowej sprawozdania finansowego,
stanowiący załącznik do rozporządzenia.
ż 2 Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają:
5) konto syntetyczne - przewidziane planem kont urządzenie księgi głównej, o którym mowa
w art. 15 konta księgi głównej i ich elementy ustawy;
6) konto analityczne - przewidziane w planie kont urządzenie ksiąg pomocniczych, o którym
mowa w art. 16 konta ksiąg pomocniczych i ich elementy ustawy;
7) konto pozabilansowe - przewidziane planem kont urządzenie przeznaczone w
szczególności do ewidencjonowania według wartości nominalnej udzielonych lub
otrzymanych przez bank zobowiązań o charakterze finansowym lub gwarancyjnym, operacji
walutowych, zawartych przez bank kontraktów kupna-sprzedaży instrumentów finansowych
w okresie pomiędzy zawarciem transakcji a jej rozliczeniem, a także do ewidencjonowania
udzielonych lub otrzymanych zabezpieczeń;
8) zestawienie obrotów i sald - sporządzane na koniec dnia operacyjnego zestawienie
obrotów i sald kont syntetycznych i kont analitycznych, których obroty powinny być zgodne z
obrotami dziennika lub obrotami zestawienia obrotów dzienników częściowych;
17) aktywa finansowe utrzymywane do terminu zapadalności - aktywa finansowe o
określonych lub możliwych do określenia płatnościach lub ustalonym terminie zapadalności,
które bank zamierza i jest w stanie utrzymać w posiadaniu do terminu zapadalności, z
wyjątkiem aktywów finansowych zakwalifikowanych jako kredyty i pożyczki oraz inne
należności banku, aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży i aktywów finansowych i
zobowiązań finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy;
18) aktywa finansowe dostępne do sprzedaży - aktywa finansowe niebędące:
a) aktywami finansowymi wycenianymi w wartości godziwej przez wynik finansowy,
b) kredytami i pożyczkami oraz innymi należnościami banku,
c) aktywami finansowymi utrzymywanymi do terminu zapadalności;
ż 6
2. Prowadzenie ksiąg rachunkowych banku polega w szczególności na:
1) chronologicznej rejestracji zdarzeń gospodarczych w dzienniku dokonywanej w każdym
dniu operacyjnym, w sposób umożliwiający uzgodnienie jego obrotów z zestawieniem
obrotów i sald kont syntetycznych, z zastrzeżeniem ż 7;
2) ujmowaniu w ewidencji syntetycznej zdarzeń gospodarczych w ujęciu systematycznym, w
7
kolejności chronologicznej, z zachowaniem zasady podwójnego zapisu, w sposób
zapewniający sporządzenie zestawienia obrotów i sald wszystkich kont syntetycznych;
ż 7
1. Dziennik może być prowadzony łącznie dla wszystkich operacji
ż 9
1. Dowodem księgowym stanowiącym podstawę ewidencji zdarzeń gospodarczych jest
dyspozycja wystawiona przez klienta banku, dyspozycja własna banku lub inne dokumenty
otrzymane bądz
sporządzone w ustalonej formie i spełniające warunki, o których mowa w
art. 21 elementy dowodu księgowego ust. 1 i 1a ustawy.
ż 41
2. Do wyniku z tytułu odsetek, o których mowa w art.43 wynik finansowy netto w bankach,
ust. 2 ustawy, zalicza się:
1) nieotrzymane w okresie sprawozdawczym przychody z tytułu:
a) należnych bankowi odsetek, w tym dyskonta oraz odsetek skapitalizowanych, od
należności "normalnych" i należności "pod obserwacją", z zastrzeżeniem ust. 3,
b) otrzymanych w poprzednich okresach przychodów z tytułu odsetek, w tym dyskonta,
przypadających na bieżący okres sprawozdawczy;
2) otrzymane w bieżącym okresie sprawozdawczym przychody z tytułu odsetek przypadające
za okres sprawozdawczy, w tym od należności banku;
3) koszty z tytułu odsetek wymagalnych i niewymagalnych od zobowiązań banku
przypadające za okres sprawozdawczy.
3. Do wyniku z tytułu odsetek, o których mowa w art. 43 wynik finansowy netto w bankach,
ust. 2 ustawy, nie zalicza się:
1) należnych bankowi odsetek zapadłych i niezapadłych, w tym dyskonta oraz odsetek
skapitalizowanych, od należności "zagrożonych", które do czasu ich otrzymania lub odpisania
stanowią przychody zastrzeżone;
2) dyskonta oraz odsetek otrzymanych z góry, przypadających na następne okresy
sprawozdawcze.
ż 45
1. Rachunkowość zabezpieczeń polega na symetrycznym ujmowaniu wpływu zmian wartości
godziwej instrumentu zabezpieczającego i pozycji zabezpieczanej na wynik finansowy
8
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 2001 r.
w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metody wyceny,
zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów
finansowych (Dz. U. Nr 149, poz. 1674, z póz
n. zm.).
ż 1
1. Rozporządzenie określa szczegółowe zasady uznawania, metody wyceny, zakres
ujawniania i sposób prezentacji instrumentów finansowych, z wyłączeniem:
1) instrumentów kapitałowych wyemitowanych lub wystawionych przez jednostkę, w tym
udziałów, opcji na akcje własne, praw poboru lub warrantów, praw do akcji i innych
instrumentów finansowych, które zgodnie z ustawą jednostka zalicza do kapitału własnego,
2) udziałów w jednostkach podporządkowanych,
3) praw i zobowiązań wynikających z umów ubezpieczeniowych w rozumieniu ustawy z dnia
22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. Nr 124, poz. 1151),
4) praw i zobowiązań wynikających z umów, o których mowa w art. 3 katalog pojęć
ustawowych ust. 4 ustawy,
5) umów, z których wynika obowiązek dokonania płatności zależnych od warunków
klimatycznych, geologicznych lub innych czynników naturalnych.
ż 30
4. Pozycją zabezpieczaną nie mogą być:
1) instrumenty pochodne,
2) aktywa finansowe zaliczane do utrzymywanych do terminu wymagalności - jeżeli celem
zabezpieczania miałoby być ryzyko zmiany stopy procentowej, bez względu na to, czy ryzyko
dotyczy zmiany wartości godziwej instrumentów o stałej stopie procentowej, czy też zmiany
przepływów pieniężnych związanych z instrumentami o zmiennej stopie procentowej,
3) aktywa wyceniane metodą praw własności - jeżeli celem miałoby być zabezpieczenie
wartości godziwej,
4) uprawdopodobnione przyszłe zobowiązanie do przejęcia innej jednostki w wyniku łączenia
się spółek handlowych, z wyjątkiem zabezpieczania ryzyka zmiany kursu walut związanego z
tą transakcją.
ż 31
Wartość godziwa instrumentu zabezpieczającego jest niepodzielna i rozlicza się ją w całej
kwocie w sposób określony w niniejszym rozdziale. Można jednak rozdzielać:
1) wartość wewnętrzną opcji i jej wartość w czasie, uznając za instrument zabezpieczający
tylko wartość wewnętrzną opcji,
2) cenę natychmiastową (spot) i oprocentowanie kontraktu forward, uznając za instrument
zabezpieczający tylko cenę natychmiastową.
9
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 25 września 2009 r.
w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne
niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji
skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych
(Dz.U. Nr 169, poz. 1327).
ż 10
Jednostka dominująca obejmuje skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym dane
jednostek zależnych metodą konsolidacji pełnej, o której mowa w art. 174 _ 60 ustawy.
ż 11
1. Przy stosowaniu metody konsolidacji pełnej sumuje się kwoty poszczególnych pozycji:
1) bilansów,
2) rachunków zysków i strat,
3) rachunków przepływów pieniężnych, w przypadku sporządzania tego rachunku w sposób
określony w ż 16 ust. 1 pkt 2,
4) zestawień zmian w kapitale własnym, w przypadku sporządzania tego zestawienia w
sposób określony w ż 17 pkt 2
- jednostki dominującej i poszczególnych jednostek zależnych, bez względu na udział
jednostki dominującej we własności jednostek zależnych.
ż 19
1. Ujęcie, wycenę i prezentację metodą praw własności w skonsolidowanym sprawozdaniu
finansowym stosuje się w przypadku:
1) udziałów w jednostkach stowarzyszonych;
2) udziałów w jednostkach współzależnych, jeżeli w przyjętych dla grupy kapitałowej
zasadach (polityce) rachunkowości metoda praw własności została przyjęta do wyceny i
prezentacji danych jednostki współzależnej;
3) okoliczności wymienionych w art. 59 metody konsolidacji - zasady ogólne, ust. 6 ustawy, z
tym że w odniesieniu do każdej jednostki współzależnej może zostać zastosowana, w
zależności od przyjętych dla grupy kapitałowej zasad (polityki) rachunkowości, metoda
proporcjonalna.
10