Forum Czytelników
F
o
r
u
m
C
z
y
t
e
l
n
i
k
ó
w
Forum Czytelników
F
o
r
u
m
C
z
y
t
e
l
n
i
k
ó
w
Sygnalizator
zamknięcia drzwi
na klucz
Urządzenie to powinny wykonać i za- łączącego obwód z masą. Kontaktron stycznego na US1. Równocześnie poprzez
instalować osoby, które chcą zmniej- współpracujący z magnesem umieszczamy rezystor R9 zaczyna się ładować kondensa-
szyć ryzyko wtargnięcia nieproszo- w futrynie drzwi (zamiast kontaktronu mo- tor C5. Po czasie wyznaczonym przez war-
nych goÅ›ci do mieszkania. Nie jest to że być użyty µswitch zwierany przy zamy- tość rezystora R9 napiÄ™cie na C5 osiÄ…ga war-
jednak żaden alarm, ani odstraszacz kaniu drzwi). W chwili zamykania drzwi na tość uznaną przez US2D jako stan wysoki.
złodziei, lecz układ przypominający wejściu bramki US2C powstaje ujemny im- Generator na tej bramce rozpoczyna pracę.
o potrzebie zamknięcia drzwi na puls. Powoduje on ustawienie się na wyj- Poprzez tranzystor T2 załącza się brzęczyk
klucz. Sygnalizator ten sprawi, że już ściu US2C stanu wysokiego, w wyniku cze-
nigdy po wyjściu z mieszkania nie bę- go włączony zostaje obwód czujnika aku-
dziemy musieli wracać, aby spraw- Rys. 1 Schemat ideowy
dzić, czy zamknęliśmy drzwi na klucz.
Opis układu
Po zamknięciu drzwi uruchamia się czujnik
z mikrofonem, który wykrywa dz
więki wy-
wołane ruchem elementów wewnątrz zamka.
Jeżeli po upływie kilku sekund przez mikro-
fon nie zostanie  usłyszany kolejny dz
więk,
rozlegnie się alarm przypominający o użyciu
klucza.
Schemat ideowy przedstawiony jest na
rysunku 1. Czujnik akustyczny zrealizo-
wany jest na wzmacniaczu operacyjnym
US1. Pracuje on jako wzmacniacz nieod-
wracajÄ…cy o wzmocnieniu regulowanym
potencjometrem PR1. Napięcie na jego
wyjściu jest ustalone przez stosunek rezy-
storów R2/R3. Jego wartość jest mniejsza
od wartości napięcia traktowanego przez
wejście bramki US2A jako stan wysoki.
Wzmacniacz ten w stanie spoczynku, razem
z obwodami polaryzujÄ…cymi, pobiera kilka
miliamperów prądu, co jest rzeczą bardzo
niekorzystną. Dlatego jest on włączany tyl-
ko na krótki czas. Załączaniem obwodu
czujnika zajmuje siÄ™ przerzutnik R-S na
bramkach US2B i US2C. Steruje on pracÄ…
tranzystora T1, który pełni rolę klucza
Elektronika dla Wszystkich
56
Forum Czytelników
do plusa zasilania z częstotliwością wyzna- Montaż i uruchomienie
czoną przez R8 i C4. Jeżeli na wyjściu Płytka drukowana została pokazana na
wzmacniacza US1 pojawi się sygnał i prze- rysunku 2. Montaż nie powinien sprawić
kroczy on wartość napięcia progowego wej- żadnych kłopotów. Po zmontowaniu ukła-
ścia bramki US2A, jej wyjście przejdzie do du ze sprawnych elementów powinien za-
stanu niskiego. Spowoduje to zresetowanie działać od razu. Aby sprawdzić popraw-
przerzutnika R-S (US2B i US2C) oraz za- ność działania sygnalizatora, należy przy-
mknięcie tranzystora T1. W konsekwencji bliżyć do kontaktronu magnes (lub ze-
tego na wyjÅ›ciu bramki US2A ustali siÄ™ po- wrzeć µswitcha) i wÅ‚Ä…czyć zasilanie. Na-
nownie logiczna jedynka. Obwód za elemen- stępnie rozewrzeć styki kontaktronu odda-
tami R6 i C3 opóz
nia zadziałanie czujnika lając magnes i po chwili znów je zewrzeć
akustycznego. Powoduje to ignorowanie przybliżając magnes. Całą tę operację
przez układ dz
więku powstającego w najlepiej przeprowadzić w ciszy. Suwak
momencie zamykania drzwi. potencjometru PR1
Wykaz elementów
C4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .470nF
C
4
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
4
7
0
n
F
C6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1nF
C
6
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
n
F
C
7
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
0
µ
F
/
1
6
V
Rezystory C7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100µF/16V Rys. 2 Schemat montażowy
R1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2,2k&! C8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100nF ceramiczny
R
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
2
,
2
k
&!
C
8
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
0
n
F
c
e
r
a
m
i
c
z
n
y
R2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15k&! powinien znajdować się w środkowym poło-
R
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
5
k
&!
R3,R5,R7,R11 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10k&! Półprzewodniki: żeniu. Po około 10s powinien się włączyć
R
3
,
R
5
,
R
7
,
R
1
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
k
&!
R4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100&! D1,D2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1N4148 alarm. Potrwa on tylko chwilę, ponieważ do
R
4
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
0
&!
D
1
,
D
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
N
4
1
4
8
R6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1M&! T1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BC547 mikrofonu dotrze dz
więk brzęczyka i wyre-
R
6
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
M
&!
T
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
B
C
5
4
7
R8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .470k&! T2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BC557 setuje przerzutnik R-S.
R
8
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
4
7
0
k
&!
T
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
B
C
5
5
7
R9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2,2M&! US1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .TL081 Przy instalacji trzeba pamiętać o dokład-
R
9
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
2
,
2
M
&!
U
S
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
T
L
0
8
1
R10,R12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10M&! US2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4093 nym dociśnięciu mikrofonu do obudowy za-
R
1
0
,
R
1
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
M
&!
U
S
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
4
0
9
3
PR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47k&! miniaturowy mka (stronÄ… z otworkiem) oraz odizolowa-
P
R
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
4
7
k
&!
m
i
n
i
a
t
u
r
o
w
y
Pozostałe: niu go od zewnątrz materiałem dz
więko-
A
R
K
2
Kondensatory: ARK2 chłonnym (aby zminimalizować przypadek
C1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100nF Buzzer  złapania dz
więku z zewnątrz).
C
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
0
n
F
B
u
z
z
e
r
C2,C5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10µF/16V Kontaktron lub µSwitch
C
2
,
C
5
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
µ
F
/
1
6
V
K
o
n
t
a
k
t
r
o
n
l
u
b
µ
S
w
i
t
c
h
C3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1µF Mikrofon elektretowy
C
3
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
µ
F
M
i
k
r
o
f
o
n
e
l
e
k
t
r
e
t
o
w
y
Piotr Wójtowicz
Ciąg dalszy ze strony 53. Układ należy zasilać napięciem od 4 do
6V (układ modelowy funkcjonował po- Wykaz elementów
prawnie także przy napięciu nieznacznie
Rezystory:
Montaż i uruchomienie przekraczającym 3V).
P1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100k&!
P
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
0
k
&!
Układ linijki można zmontować na płytce Zmontowany układ nie wymaga urucha-
R1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20k&!
R
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
2
0
k
&!
pokazanej na rysunku 2. miania, a jedynie prostej regulacji polegajÄ…-
R2,R3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10k&!
R
2
,
R
3
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
k
&!
Montaż układu rozpoczynamy od wlu- cej na ustawieniu częstotliwości generatora
R
4
,
R
5
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
3
0
0
&!
towania zwór. Pozostałe elementy montu- taktującego licznik, w celu uzyskania najlep- R4,R5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .300&!
jemy w standardowej kolejności. Pod ukła- szego efektu.
dy scalone można zastosować podstawki.
Kondesatory:
C1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100nF
C
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
0
n
F
Rys. 2 PÅ‚ytka drukowana Piotr Czarkowski
C2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100µF/16V
C
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
0
µ
F
/
1
6
V
C3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1µF
C
3
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
µ
F
Półprzewodniki:
D1-D8 . . . . . . . . . . . . . . . . .LED 5mm dwukolorowe
D
1
D
8
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
L
E
D
5
m
m
d
w
u
k
o
l
o
r
o
w
e
D9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1N4001
D
9
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
N
4
0
0
1
IC1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4029
I
C
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
4
0
2
9
IC2 . . . . . . . . . . . . . . . . . .74HC138 lub 74HCT138
I
C
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
7
4
H
C
1
3
8
l
u
b
7
4
H
C
T
1
3
8
IC3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4093
I
C
3
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
4
0
9
3
T1,T2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BC557
T
1
,
T
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
B
C
5
5
7
Pozostałe:
JP1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .goldpin 1x02
J
P
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
g
o
l
d
p
i
n
1
x
0
2
Elektronika dla Wszystkich
57