Filozofia pedagogiki
Filozofia pedagogiki
Temat wykładu / konwersatorium:
Temat wykładu / konwersatorium:
PEDAGOGIKA JAKO NAUKA.
PEDAGOGIKA JAKO NAUKA.
PEDAGOGIKA FILOZOFICZNA  JEJ ZADANIA I CELE.
PEDAGOGIKA FILOZOFICZNA  JEJ ZADANIA I CELE.
Definicje pedagogiki
Definicje pedagogiki

 Pedagogika jest nauką o wychowaniu, o celach, treści,
 Pedagogika jest nauką o wychowaniu, o celach, treści,
metodach, środkach i formach organizacyjnych procesu
metodach, środkach i formach organizacyjnych procesu
wychowawczego. Odnosi się głównie do dorastających
wychowawczego. Odnosi się głównie do dorastających
pokoleń, lecz w pewnej mierze także przynajmniej do
pokoleń, lecz w pewnej mierze także przynajmniej do
niektórych kręgów dorosłych .
niektórych kręgów dorosłych .

Pedagogika jest naukÄ… o wychowaniu dorastajÄ…cych
Pedagogika jest naukÄ… o wychowaniu dorastajÄ…cych
pokoleń, o celach, treści, metodach, środkach i formach
pokoleń, o celach, treści, metodach, środkach i formach
organizacyjnych tego procesu .
organizacyjnych tego procesu .
Stefan Wołoszyn
Stefan Wołoszyn
Za: Åšliwerski B., Wprowadzenie do pedagogiki, w: Pedagogika. Podstawy nauk o
Za: Åšliwerski B., Wprowadzenie do pedagogiki, w: Pedagogika. Podstawy nauk o
wychowaniu, op. cit. t. 1., s. . 97.
wychowaniu, op. cit. t. 1., s. . 97.
Definicje pedagogiki
Definicje pedagogiki

PEDAGOGIKA [gr. pais  'dziecko', agogos  'przewodnik',
PEDAGOGIKA [gr. pais  'dziecko', agogos  'przewodnik',
paidagogike - Ä…Ä…´Ä…Å‚ÉÅ‚Ä…º®) -  dyscyplina nauki
paidagogike - Ä…Ä…´Ä…Å‚ÉÅ‚Ä…º®) -  dyscyplina nauki
zajmująca się badaniem szeroko rozumianych procesów
zajmująca się badaniem szeroko rozumianych procesów
edukacyjnych (edukacja, wychowanie) .
edukacyjnych (edukacja, wychowanie) .
Śliwerski B., hasło:  Pedagogika , w: Wielka Encyklopedia PWN, Warszawa 2004, t. 20, s. 414.
Śliwerski B., hasło:  Pedagogika , w: Wielka Encyklopedia PWN, Warszawa 2004, t. 20, s. 414.
Znaczenie słowa  pedagogika
Znaczenie słowa  pedagogika

 Pedagogika jest pojęciem wieloznacznym, nawiązującym do
 Pedagogika jest pojęciem wieloznacznym, nawiązującym do
kultury grecko-rzymskiej, kultury helleńskiej, gdzie wyraz
kultury grecko-rzymskiej, kultury helleńskiej, gdzie wyraz
pais (w dopełniaczu paidos) określał dziecko, młodzieńca
pais (w dopełniaczu paidos) określał dziecko, młodzieńca
wymagającego umiejętnej opieki prowadzenia ze strony
wymagającego umiejętnej opieki prowadzenia ze strony
dorosłego  paidagogosa.
dorosłego  paidagogosa.

Był nim wykwalifikowany niewolnik wdrażający dzieci
Był nim wykwalifikowany niewolnik wdrażający dzieci
rodziców należących do bogatej arystokracji do
rodziców należących do bogatej arystokracji do
odpowiednich postaw, nabywania dobrych manier lub
odpowiednich postaw, nabywania dobrych manier lub
grzecznego odnoszenia siÄ™ do innych, uczenia siÄ™,
grzecznego odnoszenia siÄ™ do innych, uczenia siÄ™,
uczestniczenia w grach i zabawach i tym podobnych
uczestniczenia w grach i zabawach i tym podobnych
umiejętności.
umiejętności.
Åšliwerski B., Wprowadzenie do pedagogiki, w: Pedagogika. Podstawy nauk o
Åšliwerski B., Wprowadzenie do pedagogiki, w: Pedagogika. Podstawy nauk o
wychowaniu, op. cit. t. 1., s. 79.
wychowaniu, op. cit. t. 1., s. 79.
Pedagogika jako nauka humanistyczna
Pedagogika jako nauka humanistyczna

 Pedagogika jest ujmowana jako nauka humanistyczna, która
 Pedagogika jest ujmowana jako nauka humanistyczna, która
w zakresie edukacji prowadzi badania podstawowe bÄ…dz

w zakresie edukacji prowadzi badania podstawowe bÄ…dz

stosowane.
stosowane.

W pierwszym przypadku jej zdaniem staje siÄ™ opis i analiza
W pierwszym przypadku jej zdaniem staje siÄ™ opis i analiza
procesów edukacyjnych, (...)
procesów edukacyjnych, (...)

w drugim projektowanie i wdrażanie określonych
w drugim projektowanie i wdrażanie określonych
oddziaływań wychowawczych (pedagogia).
oddziaływań wychowawczych (pedagogia).
Śliwerski B., hasło:  Pedagogika , w: Wielka Encyklopedia PWN, op. cit., tom 20, s. 414.
Śliwerski B., hasło:  Pedagogika , w: Wielka Encyklopedia PWN, op. cit., tom 20, s. 414.
Termin  pedagogia
Termin  pedagogia

Pedagogia [gr. pais  'dziecko', agogos  'przewodnik'] -
Pedagogia [gr. pais  'dziecko', agogos  'przewodnik'] -
zespół środków i metod wychowawczych stosowanych przez
zespół środków i metod wychowawczych stosowanych przez
nauczycieli;
nauczycieli;

pojęcie  pedagogia odnosi się do praktycznej sztuki
pojęcie  pedagogia odnosi się do praktycznej sztuki
wychowania, w odróżnieniu od pedagogiki, która jest
wychowania, w odróżnieniu od pedagogiki, która jest
teoretycznÄ… i naukowÄ… refleksjÄ… dotyczÄ…ca praktyki
teoretycznÄ… i naukowÄ… refleksjÄ… dotyczÄ…ca praktyki
edukacyjnej .
edukacyjnej .

Także: doktryna pedagogiczna, ideologia edukacyjna, ukryty
Także: doktryna pedagogiczna, ideologia edukacyjna, ukryty
program wychowawczy (np. szkoły).
program wychowawczy (np. szkoły).
Śliwerski B., hasło:  Pedagogia , w: Wielka Encyklopedia PWN, t, 20, op. cit., s. 413.
Śliwerski B., hasło:  Pedagogia , w: Wielka Encyklopedia PWN, t, 20, op. cit., s. 413.
Wychowanie jako przedmiot badań pedagogiki
Wychowanie jako przedmiot badań pedagogiki

Pedagogia - sztuka wychowania (umiejętność
Pedagogia - sztuka wychowania (umiejętność
praktyczna) [ars educandi].
praktyczna) [ars educandi].
Edukacja jako przedmiot badań pedagogiki
Edukacja jako przedmiot badań pedagogiki
Konsekwencją podziału na pedagogikę jako naukę teoretyczną i
Konsekwencją podziału na pedagogikę jako naukę teoretyczną i
pedagogikę jako pedagogię jest odróżnienie:
pedagogikę jako pedagogię jest odróżnienie:

edukacja jako fakt (przedmiot badań podstawowych w
edukacja jako fakt (przedmiot badań podstawowych w
pedagogice),
pedagogice),

edukacja jako zadanie (przedmiot pedagogii i badań
edukacja jako zadanie (przedmiot pedagogii i badań
stosowanych w pedagogice).
stosowanych w pedagogice).
Interdyscyplinarność pedagogiki i filozofii pedagogiki
Interdyscyplinarność pedagogiki i filozofii pedagogiki
Współczesna pedagogika bada zjawisko edukacji jako fakt
Współczesna pedagogika bada zjawisko edukacji jako fakt
społeczny i uwzględnia wiele jego uwarunkowań, m.in.
społeczny i uwzględnia wiele jego uwarunkowań, m.in.

psychologicznych,
psychologicznych,

społecznych,
społecznych,

kulturowych,
kulturowych,

politycznych, itd.
politycznych, itd.
Por. Śliwerski B., hasło:  Pedagogika , w: Wielka Encyklopedia PWN, op. cit., tom 20, s. 414.
Por. Śliwerski B., hasło:  Pedagogika , w: Wielka Encyklopedia PWN, op. cit., tom 20, s. 414.
Skladniki zlożonego procesu edukacji wg Kwiecińskiego:
Skladniki zlożonego procesu edukacji wg Kwiecińskiego:

hominizacja,
hominizacja,

kształcenie,
kształcenie,

wychowanie,
wychowanie,

inkulturacja,
inkulturacja,

socjalizacja,
socjalizacja,

polityzacja,
polityzacja,

kolektywizacja,
kolektywizacja,

nacjonalizacja,
nacjonalizacja,

etatyzacja,
etatyzacja,

globalizacja.
globalizacja.
Kwieciński Z., za: Śliwerski B., hasło:  Pedagogika , w: WE PWN,, t. 20, s. 414.
Kwieciński Z., za: Śliwerski B., hasło:  Pedagogika , w: WE PWN,, t. 20, s. 414.
Szeroki (interdyscyplinarny) przedmiot badań pedagogicznych
Szeroki (interdyscyplinarny) przedmiot badań pedagogicznych
wg Z. Kwiecińskiego to:
wg Z. Kwiecińskiego to:
Edukacja rozumiana jako ogół działań, procesów i warunków
Edukacja rozumiana jako ogół działań, procesów i warunków
sprzyjających rozwojowi człowieka, rozpatrywanych z
sprzyjających rozwojowi człowieka, rozpatrywanych z
uwzględnieniem powyższych procesów, którego wskaz
nikami
uwzględnieniem powyższych procesów, którego wskaz
nikami
sÄ…:
sÄ…:

poziom rozumienia siebie,
poziom rozumienia siebie,

poziom własnych relacji z światem,
poziom własnych relacji z światem,

poziom kontroli własnych zachowań,
poziom kontroli własnych zachowań,

poziom sprawstwa wobec procesów zewnętrznych.
poziom sprawstwa wobec procesów zewnętrznych.
Kwieciński Z., za: Śliwerski B., hasło:  Pedagogika , w: WE PWN,, t. 20, s. 414.
Kwieciński Z., za: Śliwerski B., hasło:  Pedagogika , w: WE PWN,, t. 20, s. 414.
PEDAGOGIKA
wychowanie
edukacja
Związki między pedagogiką a przedmiotem jej badań:
y
ródło: na podst. B. Śliwerski, Wprowadzenie do pedagogiki, op. cit. s. 99.
Pedagogika jako refleksja filozoficzna wg B. Åšliwerskiego:
Pedagogika jako refleksja filozoficzna wg B. Åšliwerskiego:

Pedagogika rozumiana jako refleksja filozoficzna  jest nie tyle
Pedagogika rozumiana jako refleksja filozoficzna  jest nie tyle
nauką o wychowaniu, ile myśleniem o tym procesie, toteż bada
nauką o wychowaniu, ile myśleniem o tym procesie, toteż bada
wychowanie i kształcenie człowieka jako proces historyczny,
wychowanie i kształcenie człowieka jako proces historyczny,
psychiczny czy społeczny, a także jako proces kulturowy .
psychiczny czy społeczny, a także jako proces kulturowy .
Åšliwerski B., Wprowadzenie do pedagogiki, w: Pedagogika. Podstawy nauk o wychowaniu, op. cit. t. 1, s. 80.
Åšliwerski B., Wprowadzenie do pedagogiki, w: Pedagogika. Podstawy nauk o wychowaniu, op. cit. t. 1, s. 80.
Zadania pedagogiki filozoficznej:
Zadania pedagogiki filozoficznej:

ukazywanie filozoficznych założen teorii i praktyk
ukazywanie filozoficznych założen teorii i praktyk
pedagogicznych,
pedagogicznych,

uświadomienie warunków stwarzajacych wiedzę i
uświadomienie warunków stwarzajacych wiedzę i
doświadczenie,
doświadczenie,

stawianie pytań o własną tożsamość podmiotową (odrębność
stawianie pytań o własną tożsamość podmiotową (odrębność
jako nauka).
jako nauka).
Por. Åšliwerski B., Wprowadzenie do pedagogiki, w: Pedagogika. Podstawy nauk o wychowaniu, op. cit. t. 1, s. 80.
Por. Åšliwerski B., Wprowadzenie do pedagogiki, w: Pedagogika. Podstawy nauk o wychowaniu, op. cit. t. 1, s. 80.
Zadania pedagogiki filozoficznej:
Zadania pedagogiki filozoficznej:

myślenie typu rozumiejącego, zorientowane na ustalanie
myślenie typu rozumiejącego, zorientowane na ustalanie
ogólnych prawidłowości procesów wychowawczych i
ogólnych prawidłowości procesów wychowawczych i
edukacyjnych, ujawnianie ich sensu itp.,
edukacyjnych, ujawnianie ich sensu itp.,

myślenie typu poznawczego, zorientowane na poszukiwanie
myślenie typu poznawczego, zorientowane na poszukiwanie
przyczyn warunkujących skuteczność procesów
przyczyn warunkujących skuteczność procesów
edukacyjnych, wprowadzanie zmian czy zarzÄ…dzanie
edukacyjnych, wprowadzanie zmian czy zarzÄ…dzanie
edukacjÄ…,
edukacjÄ…,

myślenie typu praktycznego, pragmatycznego czy
myślenie typu praktycznego, pragmatycznego czy
terapeutycznego, które jest zorientowane na rozpoznawanie i
terapeutycznego, które jest zorientowane na rozpoznawanie i
rozwiązywanie problemów praktycznych na różnych
rozwiązywanie problemów praktycznych na różnych
poziomach i w różnych dziedzinach edukacji .
poziomach i w różnych dziedzinach edukacji .
Por. Åšliwerski B., Wprowadzenie do pedagogiki, op. cit. t. 1, s. 80.
Por. Åšliwerski B., Wprowadzenie do pedagogiki, op. cit. t. 1, s. 80.
Zadania pedagogiki filozoficznej:
Zadania pedagogiki filozoficznej:

refleksja nad wybranymi problemami:
refleksja nad wybranymi problemami:
- metodologicznymi,
- metodologicznymi,
- antropologicznymi,
- antropologicznymi,
- aksjologicznymi,
- aksjologicznymi,
- etycznymi,
- etycznymi,
- estetycznymi,
- estetycznymi,
- prakseologicznymi, itd.
- prakseologicznymi, itd.
Por. Åšliwerski B., Wprowadzenie do pedagogiki, op. cit. t. 1, s. 80.
Por. Åšliwerski B., Wprowadzenie do pedagogiki, op. cit. t. 1, s. 80.
Zadania pedagogiki filozoficznej:
Zadania pedagogiki filozoficznej:

Ukazywanie w edukacji wielorakości i ambiwalencji:
Ukazywanie w edukacji wielorakości i ambiwalencji:
- dobra i zła, - prawdy i falszu, - piękna i brzydoty,
- dobra i zła, - prawdy i falszu, - piękna i brzydoty,
- nadziei i porażek,
- nadziei i porażek,
- życia i śmierci,
- życia i śmierci,
- chaosu i porzÄ…dku,
- chaosu i porzÄ…dku,
- przymusu i wolności,
- przymusu i wolności,
- wpływu i oporu,
- wpływu i oporu,
- tradycji i przyszlości,
- tradycji i przyszlości,
- odpowiedzialności i nieodpowiedzialności.
- odpowiedzialności i nieodpowiedzialności.
Por. Åšliwerski B., Wprowadzenie do pedagogiki, op. cit. t. 1, s. 80.
Por. Åšliwerski B., Wprowadzenie do pedagogiki, op. cit. t. 1, s. 80.
Zadania pedagogiki filozoficznej:
Zadania pedagogiki filozoficznej:

odczytywanie losów autentycznego wychowania,
odczytywanie losów autentycznego wychowania,

dostrzeganie jego dynamiki i zagrożeń,
dostrzeganie jego dynamiki i zagrożeń,

uwypuklenie i respektowanie wagi przeciwstawnych sobie
uwypuklenie i respektowanie wagi przeciwstawnych sobie
zjawisk wychowawczych,
zjawisk wychowawczych,

uczulanie na niebezpieczeństwa, ograniczenia czy zagrożenia
uczulanie na niebezpieczeństwa, ograniczenia czy zagrożenia
wychowania.
wychowania.
Por. Åšliwerski B., Wprowadzenie do pedagogiki, op. cit. t. 1, s. 80.
Por. Åšliwerski B., Wprowadzenie do pedagogiki, op. cit. t. 1, s. 80.
Filozoficzne podstawy pedagogiki
Filozoficzne podstawy pedagogiki

Idea wychowujÄ…cego nauczania u Jana Fryderyka Herbarta:
Idea wychowujÄ…cego nauczania u Jana Fryderyka Herbarta:

 Jak pewną jest rzeczą, ze filozofia ma mówić o
 Jak pewną jest rzeczą, ze filozofia ma mówić o
przeznaczeniu i naturze człowieka, tak samo jest pewnikiem,
przeznaczeniu i naturze człowieka, tak samo jest pewnikiem,
że pedagogika chce być nauką filozoficzną, a nawet nią być
że pedagogika chce być nauką filozoficzną, a nawet nią być
musi. Powinna nią być, ponieważ człowieka należy w
musi. Powinna nią być, ponieważ człowieka należy w
pełnym tego słowa znaczeniu wychować do cnoty; musi nią
pełnym tego słowa znaczeniu wychować do cnoty; musi nią
być, ponieważ bez znajomości natury człowieka błądzi się w
być, ponieważ bez znajomości natury człowieka błądzi się w
mroku, jeśli chodzi o zdanie sobie sprawy z możliwości jego
mroku, jeśli chodzi o zdanie sobie sprawy z możliwości jego
wykształcenia i zniekształcenia .
wykształcenia i zniekształcenia .
B. Nawroczyński, Wstęp, w: J. F. Herbart, Pisma pedagogiczne, przeł. B. Nawroczyński, T. Stera, Wrocław
B. Nawroczyński, Wstęp, w: J. F. Herbart, Pisma pedagogiczne, przeł. B. Nawroczyński, T. Stera, Wrocław
1967, s. XXVII, za: Por. Åšliwerski B., Wprowadzenie, op. cit., s. 80.
1967, s. XXVII, za: Por. Åšliwerski B., Wprowadzenie, op. cit., s. 80.
Filozoficzne podstawy pedagogiki
Filozoficzne podstawy pedagogiki

Wg Andrzeja Murzyna, polskiego teoretyka pedagogiki
Wg Andrzeja Murzyna, polskiego teoretyka pedagogiki
 filozofia Herbarta nieuchronnie prowadzi do pedagogiki, a
 filozofia Herbarta nieuchronnie prowadzi do pedagogiki, a
ta z kolei odkrywa w sobie filozoficzne korzenie i tym
ta z kolei odkrywa w sobie filozoficzne korzenie i tym
samym zwraca siÄ™ w stronÄ™ podstawowych kwestii
samym zwraca siÄ™ w stronÄ™ podstawowych kwestii
filozoficznych, dzięki czemu pozostaje otwarta i nie tylko
filozoficznych, dzięki czemu pozostaje otwarta i nie tylko
sama nie kostnieje, ale również nie pozwala skostnieć
sama nie kostnieje, ale również nie pozwala skostnieć
filozofii .
filozofii .
A. Murzyn, John Friedrich Herbart i jego miejsce w kontekście pokantowskiej myśli idealistycznej, wyd.
A. Murzyn, John Friedrich Herbart i jego miejsce w kontekście pokantowskiej myśli idealistycznej, wyd.
Impuls, Kraków 2004, s. 7; cyt. za: Por. Śliwerski B., Wprowadzenie, op. cit., s. 80.
Impuls, Kraków 2004, s. 7; cyt. za: Por. Śliwerski B., Wprowadzenie, op. cit., s. 80.
Filozoficzne podstawy pedagogiki
Filozoficzne podstawy pedagogiki

Genetyczny i historyczny zwiÄ…zek filozofii i pedagogiki
Genetyczny i historyczny zwiÄ…zek filozofii i pedagogiki
(pedagogika wywodzi siÄ™ z filozofii)  jest jej cechÄ…
(pedagogika wywodzi siÄ™ z filozofii)  jest jej cechÄ…
charakterystycznÄ… i jak siÄ™ wydaje - niezbywalnÄ… .
charakterystycznÄ… i jak siÄ™ wydaje - niezbywalnÄ… .
Åšliwerski B., Wprowadzenie, op. cit., s. 81.
Åšliwerski B., Wprowadzenie, op. cit., s. 81.
Filozoficzne podstawy pedagogiki
Filozoficzne podstawy pedagogiki
Filozofia wychowania próbuje:
Filozofia wychowania próbuje:

zrozumieć i zinterpretować rzeczywistość wychowawczą i jej
zrozumieć i zinterpretować rzeczywistość wychowawczą i jej
zmiany,
zmiany,

dostarczyć założeń,metod, celów, wartości i norm:
dostarczyć założeń,metod, celów, wartości i norm:
- dydaktyce (jako epistemologia i etyka),
- dydaktyce (jako epistemologia i etyka),
- teorii celów wychowania (jako aksjologia),
- teorii celów wychowania (jako aksjologia),
- teorii wychowania moralnego (jako etyka),
- teorii wychowania moralnego (jako etyka),
- teorii wychowania estetycznego (jako estetyka),
- teorii wychowania estetycznego (jako estetyka),
- teorii wychowania obywatelskiego (jako filozofia państwa, polityki).
- teorii wychowania obywatelskiego (jako filozofia państwa, polityki).
Por. Åšliwerski B., Wprowadzenie, op. cit., s. 81.
Por. Åšliwerski B., Wprowadzenie, op. cit., s. 81.

S. Kunowski: Pedagogika to nauka, która  (...) na podstawie
S. Kunowski: Pedagogika to nauka, która  (...) na podstawie
filozofii człowieka, aksjologii i teorii kultury bada naturę
filozofii człowieka, aksjologii i teorii kultury bada naturę
człowieka, wytwory jego kultury i na tym tle ustala wartości,
człowieka, wytwory jego kultury i na tym tle ustala wartości,
cele, ideały i normy, którymi powinno kierować się
cele, ideały i normy, którymi powinno kierować się
wychowanie .
wychowanie .
S. Kunowski, Podstawy współczesnej pedagogiki, A
ódz
1981, s. 36. za: Por. Åšliwerski B., Wprowadzenie, op.
S. Kunowski, Podstawy współczesnej pedagogiki, A
ódz
1981, s. 36. za: Por. Åšliwerski B., Wprowadzenie, op.
cit., s. 81.
cit., s. 81.
KONCEPCJE WYCHOWANIA JAKO WYWIERANIA
KONCEPCJE WYCHOWANIA JAKO WYWIERANIA
PEDAGOGICZNEGO WPA
YWU NA ZACHOWANIE.
PEDAGOGICZNEGO WPA
YWU NA ZACHOWANIE.
Wychowanie to:
Wychowanie to:

wywieranie pedagogicznego wpływu,
wywieranie pedagogicznego wpływu,

zjawisko dotyczÄ…ce zachowania.
zjawisko dotyczÄ…ce zachowania.
Oprac. na podst. Callo Christian, Modele wychowania, w: Åšliwerski (red.) Pedagogika. Podstawy, op. cit.,
Oprac. na podst. Callo Christian, Modele wychowania, w: Åšliwerski (red.) Pedagogika. Podstawy, op. cit.,
s. 278-281.
s. 278-281.
KONCEPCJE WYCHOWANIA JAKO WYWIERANIA
KONCEPCJE WYCHOWANIA JAKO WYWIERANIA
PEDAGOGICZNEGO WPA
YWU NA ZACHOWANIE.
PEDAGOGICZNEGO WPA
YWU NA ZACHOWANIE.
Wychowanie jako (przykłady):
Wychowanie jako (przykłady):

przyciąganie i wyzwalanie z ciemności (Platon),
przyciąganie i wyzwalanie z ciemności (Platon),

przewodzenie (poddane autorytetowi),
przewodzenie (poddane autorytetowi),

pobudzanie woli i dyscyplinowanie (Kant, Herbart),
pobudzanie woli i dyscyplinowanie (Kant, Herbart),

pozwolenie na dorastanie (Rousseau),
pozwolenie na dorastanie (Rousseau),

przystosowanie, warunkowanie, kontrolowanie i skuteczne
przystosowanie, warunkowanie, kontrolowanie i skuteczne
działanie (R. Tausch, A.-M. Tausch),
działanie (R. Tausch, A.-M. Tausch),

pomoc w życiu (Św. Jan Bosko, H. Pestalozzi),
pomoc w życiu (Św. Jan Bosko, H. Pestalozzi),

wspieranie dorastajÄ…cych.
wspieranie dorastajÄ…cych.
Callo Christian, Modele wychowania, w: Åšliwerski (red.) Pedagogika. Podstawy, op. cit., s. 280-281.
Callo Christian, Modele wychowania, w: Åšliwerski (red.) Pedagogika. Podstawy, op. cit., s. 280-281.
Podstawowe warunki wychowania
Podstawowe warunki wychowania
Wychowanie jako:
Wychowanie jako:

podstawa egzystencji,
podstawa egzystencji,

uspołecznienie i socjalizacja,
uspołecznienie i socjalizacja,

odpowiedzialne formowanie cech osobowych w ramach
odpowiedzialne formowanie cech osobowych w ramach
uczenia się, rozwoju i kształcenia (różne teorie uczenia się,
uczenia się, rozwoju i kształcenia (różne teorie uczenia się,
kształcenia i rozwoju, samorealizacji).
kształcenia i rozwoju, samorealizacji).
Callo Christian, Modele wychowania, w: Åšliwerski (red.) Pedagogika. Podstawy, op. cit., s. 280-281.
Callo Christian, Modele wychowania, w: Åšliwerski (red.) Pedagogika. Podstawy, op. cit., s. 280-281.
Wychowanie jako proces kształtowania jednostki
Wychowanie jako proces kształtowania jednostki

to szereg zmieniających się sytuacji, których nie da się
to szereg zmieniających się sytuacji, których nie da się
przewidzieć, całkowicie poznać ani nimi sterować).
przewidzieć, całkowicie poznać ani nimi sterować).

y
ródła przebiegu procesu kształtowania jednostki (zależne od
y
ródła przebiegu procesu kształtowania jednostki (zależne od
zachowania, biologiczne, cielesne, psychosomatyczne,
zachowania, biologiczne, cielesne, psychosomatyczne,
wolicjonalne, psychiczne, emocjonalne, duchowe itp.)
wolicjonalne, psychiczne, emocjonalne, duchowe itp.)

Opis procesu zależy od przyjętej filozoficznej i/lub naukowej
Opis procesu zależy od przyjętej filozoficznej i/lub naukowej
koncepcji człowieka (jego budowy, struktury,
koncepcji człowieka (jego budowy, struktury,
funkcjonowania itp.)
funkcjonowania itp.)
Callo Christian, Modele wychowania, w: Åšliwerski (red.) Pedagogika. Podstawy, op. cit., s. 284.
Callo Christian, Modele wychowania, w: Åšliwerski (red.) Pedagogika. Podstawy, op. cit., s. 284.
Wychowanie jako program pomocy:
Wychowanie jako program pomocy:
 Pomoc pedagogiczną w szerokim ujęciu stanowią formy przychylności i
 Pomoc pedagogiczną w szerokim ujęciu stanowią formy przychylności i
wsparcia dla ludzi, którzy nie są w stanie osiągać pewnych celów i
wsparcia dla ludzi, którzy nie są w stanie osiągać pewnych celów i
wykonać pewnych zadań bez pomocy z zewnątrz .
wykonać pewnych zadań bez pomocy z zewnątrz .

Podstawowe czynniki, jakie musi uwzględniać pojęcie wychowania
Podstawowe czynniki, jakie musi uwzględniać pojęcie wychowania
jako pomocy:
jako pomocy:

antropologiczne (np. umiejętności, lęki, potrzeby),
antropologiczne (np. umiejętności, lęki, potrzeby),

spoleczno-kulturowe (np. otoczenie, rodzina, praca, role społeczne),
spoleczno-kulturowe (np. otoczenie, rodzina, praca, role społeczne),

sytuacja życiowa (kryzysy, choroby, uczestnictwo w grupie),
sytuacja życiowa (kryzysy, choroby, uczestnictwo w grupie),

poziom życia (fizyczny, duchowy).
poziom życia (fizyczny, duchowy).
Callo Christian, Modele wychowania, w: Åšliwerski (red.) Pedagogika. Podstawy, op. cit., s. 285.
Callo Christian, Modele wychowania, w: Åšliwerski (red.) Pedagogika. Podstawy, op. cit., s. 285.
ELEMENTY PROCESU WYCHOWANIA I ICH WSPÓA
ZALEŻNOŚĆ
ELEMENTY PROCESU WYCHOWANIA I ICH WSPÓA
ZALEŻNOŚĆ
Nauka o wychowaniu
Kultura
idee, normy, wartości
cele
zamiary
interesy
WYCHOWANIE
WychowujÄ…cy Wychowywany
metody
środki
style
instytucje, organizacje
Gospodarka Społeczeństwo
Oprac. na podst.:Callo Ch., Modele wychowania, w: Åšliwerski (red.) Pedagogika. Podstawy nauk o wychowaniu, op. cit., s. 287.
Zmienność poziomów interakcji wpływających na wychowanie
Zmienność poziomów interakcji wpływających na wychowanie
POZIOM SYSTEMOWY
POZIOM INTERAKCYJNY
Poziom historyczny Poziom empiryczny
Poziom osobisty
Poziom
Wychowywany
WychowujÄ…cy
komunikacyjny
Poziom strukturalny
Oprac. na podst.:Callo Ch., Modele wychowania, w: Åšliwerski (red.) Pedagogika. Podstawy nauk o wychowaniu, op. cit., s. 290.
Teorie filozoficzne i naukowe w teorii wychowania
Teorie filozoficzne i naukowe w teorii wychowania

Idealizm
Idealizm

Racjonalizm
Racjonalizm

Empiryzm
Empiryzm

Metafizyka (tomizm)
Metafizyka (tomizm)

Naturalizm
Naturalizm

Marksizm
Marksizm

Pragmatyzm
Pragmatyzm

Teoria krytyczna
Teoria krytyczna

Konstruktywim
Konstruktywim

Funkcjonalizm
Funkcjonalizm

Cybernetyka
Cybernetyka

Teoria działania
Teoria działania

Teoria systemów Callo Ch, op. cit., s. 298.
Callo Ch, op. cit., s. 298.
Teoria systemów
Główne modele pojecia wychowania
Główne modele pojecia wychowania
Wychowanie jako:
Wychowanie jako:

pomoc w asymilacji kulturowej,
pomoc w asymilacji kulturowej,

pomoc w emancypacji,
pomoc w emancypacji,

pomoc w kształtowaniu tożsamości,
pomoc w kształtowaniu tożsamości,

wychowanie systemowe.
wychowanie systemowe.

Zadanie 1. Opracować po 2-3 osoby powyższe 3 modele w
Zadanie 1. Opracować po 2-3 osoby powyższe 3 modele w
oparciu o:
oparciu o:
Callo Christian, Modele wychowania, w: Åšliwerski (red.)
Callo Christian, Modele wychowania, w: Åšliwerski (red.)
Pedagogika. Podstawy..., tom. 1, op. cit., s. 299-347.
Pedagogika. Podstawy..., tom. 1, op. cit., s. 299-347.

Zadanie 2. Opracować po 2-3 osoby, Pedagogika systemowa,
Zadanie 2. Opracować po 2-3 osoby, Pedagogika systemowa,
tamże, s.347-390.
tamże, s.347-390.
Dziękuję Państwu za uwagę.
Dziękuję Państwu za uwagę.
Do widzenia.
Do widzenia.