1 Inaczej rzecz się ma z tym, co duszę swoją przykłada

    do rozważania Prawa [Boga] Najwyższego.

    Badać on będzie mądrość wszystkich starożytnych,

    a czas wolny poświęci proroctwom.

2 Zachowa opowiadania ludzi znakomitych

    i wnikać będzie w tajniki przypowieści -

3 wyszukiwać będzie ukryte znaczenie przysłów

    i zajmować się będzie zagadkami przypowieści.

4 Znakomitościom będzie oddawał usługi

    i pokaże się przed panującymi.

    Przebiegać będzie ziemię obcych narodów,

    bo zechce doświadczyć dobra i zła* między ludźmi.

5 Postara się pilnie, by od samego ranka zwrócić się

    do Pana, który go stworzył,

    i przed Najwyższego zaniesie swą prośbę.

    Otworzy usta swe w modlitwie

    i błagać będzie za swoje grzechy.

6 Jeżeli Pan Wielki zechce,

    napełni go duchem rozumu,

    on zaś słowa mądrości swej jakby deszcz wyleje

    i w modlitwie wychwalać Go będzie.

7 Sam pokieruje swoją radą i rozumem,

    nad ukrytymi Jego tajemnicami zastanawiać się będzie.

8 Wyłoży swą naukę o umiejętności postępowania

    i Prawem Przymierza Pana chlubić się będzie.

9 Wielu chwalić będzie jego rozum

    i na wieki nie będzie zapomniany,

    nie zatrze się pamięć o nim,

    a imię jego żyć będzie z pokolenia w pokolenie.

10 Mądrość jego opowiadać będą narody,

    a zgromadzenie wychwalać go będzie.

11 Za życia zostawi imię [większe] niż tysiąc [innych],

    które po śmierci jeszcze wzrośnie*.

Wezwanie do chwalenia Pana

12 Jeszcze, zastanowiwszy się, mówić będę,

    albowiem mam wiele myśli, jak księżyc w pełni.

13 Posłuchajcie mnie, pobożni synowie, rozwijajcie się

    jak róża rosnąca nad strumieniem wody!

14 Wydajcie przyjemną woń jak kadzidło*,

    rozwińcie się jak kwiat lilii,

    podnieście głos* i śpiewajcie pieśń,

    wychwalajcie Pana z powodu wszystkich dzieł Jego!

15 Oddajcie chwałę Jego imieniu!

    Podziękujcie Mu przez wysławianie

    przy dźwięku harf i wszelkich instrumentów muzycznych!*

    A tak powiecie w dziękczynieniu:

16 Wszystkie dzieła Pana są bardzo piękne,

    a każdy rozkaz Jego w swoim czasie jest wykonany.

    Nie można mówić: «Cóż to? Dlaczego tamto?»

    Wszystko bowiem się pozna w swoim czasie.

17 Na Jego wezwanie woda stanęła jak spiętrzony wał,

    a na słowo ust Jego powstały niezmierzone oceany*.

18 Na Jego rozkaz stanie się to wszystko, co Mu się podoba,

    i nikt nie może przeszkodzić, gdy spieszy z pomocą.

19 Czyny wszystkich ludzi są przed Nim

    i nic nie może się ukryć przed Jego oczami.

20 On wzrokiem sięga od wieku do wieku

    i nic nie jest dla Niego dziwne.

21 Nie można mówić: «Cóż to? Dlaczego tamto?»

    Wszystko bowiem zostało stworzone w zamierzonym celu.

22 Błogosławieństwo Jego jak rzeka pokryło suchą ziemię

    i napoiło ją jak potop.

23 Gniew zaś Jego wypędził narody

    i obrócił miejsca nawodnione w słoną pustynię*.

24 Jak dla sprawiedliwych drogi Jego są proste,

    tak dla bezbożnych pełne przeszkód.

25 Jak od początku dobro zostało przeznaczone dla dobrych,

    tak zło - dla grzeszników.

26 Rzeczy pierwszej potrzeby dla życia człowieka - to:

    woda, ogień, żelazo i sól,

    mąka pszenna, mleko i miód,

    krew winogron, oliwa i odzienie:

27 wszystko to służy bogobojnym ku dobremu,

    grzesznikom zaś obróci się na nieszczęście.

28 Są wichry, które stworzone zostały jako narzędzie pomsty,

    gniewem swym wzmocnił On ich smagania,

    w czasie zniszczenia wywierają swą siłę

    i uśmierzają gniew Tego, który je stworzył.

29 Ogień, grad, głód i śmierć -

    wszystko to w celu pomsty zostało stworzone.

30 Kły dzikich zwierząt, skorpiony i żmije,

    miecz mściwy - ku zagładzie bezbożnych -

31 radują się Jego rozkazem,

    gotowe są na ziemi służyć według potrzeby -

    i gdy przyjdzie czas, nie przekroczą polecenia.

32 Dlatego od początku byłem o tym przekonany,

    przemyślałem i na piśmie zostawiłem:

33 wszystkie dzieła Pana są dobre,

    w odpowiedniej chwili dostarcza On wszystkiego, czego potrzeba.

34 Nie można mówić: «To od tamtego gorsze»,

    albowiem wszystko uznane będzie za dobre w swoim czasie.

35 A teraz ustami i z całego serca śpiewajcie

    i wychwalajcie imię Pana!