ANATOMIA I FIZJOLOGIA CZA
OWIEKA
ANATOMIA I FIZJOLOGIA CZA
OWIEKA
UKA
AD ROZRODCZY. ROZWÓJ EMBRIONALNY
UKA
AD ROZRODCZY. ROZWÓJ EMBRIONALNY
POWSTAWANIE, BUDOWA I ROLA GAMET
POWSTAWANIE, BUDOWA I ROLA GAMET
SPERMATOGENEZA
OOGENEZA
~ 67 ~
KOMÓRKA PLEMNIKOWA
Funkcje komórki plemnikowej:
a) dostarczenie połowy materii genetycznej (przyszłej) zygocie
b) decyduje o płci
c) pobudza komórkę znajdującą się w jajowodzie do zakończenia oogenezy (z jajnika wypada oocyt II-rzędu w
stadium metafazy)
d) pobudza komórkę jajową do bruzdkowania
Przystosowania:
a) haploidalność
b) obecność akrosomu (powstaje z aparatu Golgiego), w którym zawarte są substancje ułatwiające przenikanie
plemnika przez osłonki komórki
c) obecność wici warunkującej ruch
d) redukcja cyto- i karioplazmy  zmniejszenie wielkości i masy komórki
e) obecność wielu mitochondriów wytwarzających energię (ATP), która jest niezbędna do ruchu
f) opływowy kształt ułatwiający ruch w płynach żeńskiego układu rozrodczego
KOMÓRKA JAJOWA
Funkcje komórki plemnikowej:
a) dostarczenie połowy materii genetycznej (przyszłej) zygocie
b) przekazanie mitochondriów zygocie (mtDNA dziedziczy się wraz z cytoplazmą komórki jajowej  po matce)
c) u zwierząt jajorodnych dostarcza składników odżywczych rozwijającemu się zarodkowi
Przystosowania:
a) haploidalność
b) obecność mitochondriów
c) u zwierząt jajorodnych  żółtko
d) duża i nieruchoma
CECHA
OOGENEZA SPERMATOGENEZA
PORÓWNYWANA
miejsce jajniki jÄ…dra
4 aktywne biologicznie
produkt 1 aktywna biologicznie komórka
komórki
- komórki powstają cyklicznie w
naprzemiennie aktywnych jajnikach odbywa się w sposób ciągły
czas trwania
- rozpoczyna siÄ™ w okresie zarodkowym, a w okresie rozrodczym
kończy w każdym cyklu płciowym
~ 68 ~
BUDOWA I FUNKCJE UKA
ADU ROZRODCZEGO
M
SKI UKA
AD ROZRODCZY
ściana kanalika nasiennego
JÄ…dra
- produkują komórki plemnikowe i męski hormon płciowy (testosteron)
- leżą poza jamą brzuszną  w worku mosznowym
k. plemnikowe
- zachowują fizjologiczną ruchomość
NajÄ…drza
- magazynujÄ… plemniki
Nasieniowody
- wyprowadzają komórki plemnikowe w płynnej zawiesinie  spermie
k. Sertoliego
Cewka moczowa
- wspólne ujście układu rozrodczego i wydalniczego
- znajduje się w obrębie prącia
k. Leydiga
PrÄ…cie
- jest narządem kopulacyjnym męskim
- jest zbudowane z tkanki erekcyjnej: dwóch ciał jamistych i ciała gąbczastego
- wyprowadza nasienie na zewnÄ…trz organizmu
Pęcherzyki nasienne
- ich wydzielina pobudza plemniki do ruchu, zawiera substancje odżywcze
Gruczoł krokowy
- ich wydzielina zawiera m.in. fibrynolizynÄ™ (przeciwdziaÅ‚a krzepniÄ™ciu nasienia w temp. 37°C), prostaglandyny
(hamują pracę mięśniówki żeńskiego układu rozrodczego)
Gruczoły opuszkowo  cewkowe
- ich wydzielina przygotowuje cewkę na przejście nasienia
~ 69 ~
ŻEC
SKI UKA
AD ROZRODCZY
komórka jajowa
Jajniki
- produkują komórki jajowe i hormony płciowe żeńskie
- leżą w dolnej części jamy brzusznej
pęcherzyk Graffa
Jajowody
- odbywa się tu zapłodnienie
- jajo wędruje do macicy ok. 7 dni
k. ziarniste
Macica
- implantacja (wszczepienie) zarodka (blastocysty) w ścianę macicy
- jamę macicy otacza mięsień gładki pokryty nabłonkiem (błona śluzowa, tzw. endometrium)
- przedłużeniem macicy jest szyjka (zamknięta w trakcie ciąży)
Pochwa
- ujście układu rozrodczego
hormon folikulotropowy (FSH) hormon luteinizujący (LH) hormony płciowe
pobudza pęcherzyk Graffa do
powoduje produkcjÄ™
produkcji estrogenów, które: estrogeny warunkują:
progesteronu w ciałku
- warunkują dojrzewanie - rozwój zarodka żeńskiego
u kobiet żółtym;
komórek jajowych - dojrzewanie płciowe
warunkuje utrzymanie
- powodują rozwój śluzówki - popęd płciowy
ciąży
macicy
testosteron warunkuje:
warunkuje produkcjÄ™
- rozwój zarodka męskiego
u mężczyzn pobudza spermatogenezę testosteronu w
- dojrzewanie płciowe
komórkach Leydiga
- popęd płciowy
~ 70 ~
CYKL PA
CIOWY
W świecie zwierząt występuje sezonowość rozrodu.
Człowiek nie wykazuje sezonowości rozrodu.
Faza I  faza złuszczania błony śluzowej macicy (ok. 4 dni)
Faza II  faza folikularna (ok. 10 dni)  jej długość jest zmienna, zależy m.in. od warunków klimatycznych, stanu
zdrowia, przeżyć emocjonalnych, diety.
Pod wpływem FSH pęcherzyk Graffa dojrzewa. Wzrasta ilość estrogenów. Pod wpływem estrogenów pogrubieniu
ulega śluzówka macicy.
Faza III  faza jajeczkowania (owulacja)
Polega na wypadnięciu komórki jajowej z jajnika. W momencie owulacji działa dodatnie sprzężenie zwrotne. Pod
wpływem estrogenów produkowany jest FSH i LH.
Faza IV  faza lutealna (14 dni)
Pusty pęcherzyk Graffa zajmuje komórki lutealne  powstaje ciałko żółte. Pod wpływem LH ciałko żółte produkuje
progesteron.
W połowie tej fazy śluzówka jest najlepiej przygotowana do przyjęcia zapłodnionego jaja. Jeśli nie doszło do
zapłodnienia, ciałko żółte degeneruje. Spada poziom progesteronu. Cykl kończy się.
~ 71 ~
Jeżeli dojdzie do procesu zapłodnienia, to ciałko żółte produkuje progesteron podtrzymujący ciążę (utrzymuje grubą
Jeżeli dojdzie do procesu zapłodnienia, to ciałko żółte produkuje progesteron podtrzymujący ciążę (utrzymuje grubą
Jeżeli dojdzie do procesu zapłodnienia, to ciałko żółte produkuje progesteron podtrzymujący ciążę (utrzymuje grubą
warstwę śluzówki macicy).
Funkcje ciałka żółtego w produkcji progesteronu przejmuje następnie łożysko. A
ożysko produkuje także estrogeny
Funkcje ciałka żółtego w produkcji progesteronu przejmuje następnie łożysko. A
ożysko produkuje także estrogeny
utrzymujące odpowiedni stan mięśnia macicy.
utrzymujące odpowiedni stan mięśnia macicy.
ZAPA
ODNIENIE
Zapłodnienie zachodzi w górnej części jajowodu, do którego docierają plemniki dzięki własnej ruchliwości, skurczom
Zapłodnienie zachodzi w górnej części jajowodu, do którego docierają plemniki dzięki własnej ruchliwości, skurczom
Zapłodnienie zachodzi w górnej części jajowodu, do którego docierają plemniki dzięki własnej ruchliwości, skurczom
macicy i jajowodu. Z ogromnej ilości plemników (ok. 300 mln w ejakulacie) tylko około 100 dociera do górnej części
ogromnej ilości plemników (ok. 300 mln w ejakulacie) tylko około 100 dociera do górnej części
ogromnej ilości plemników (ok. 300 mln w ejakulacie) tylko około 100 dociera do górnej części
jajowodu. Żywotność plemników jest różna (zależy od wieku osobnika męskiego) i może dochodzić nawet do 5 dni.
jajowodu. Żywotność plemników jest różna (zależy od wieku osobnika męskiego) i może dochodzić nawet do 5 dni.
jajowodu. Żywotność plemników jest różna (zależy od wieku osobnika męskiego) i może dochodzić nawet do 5 dni.
Przejście plemnika przez warstwę komórek ziarnistych (wieniec promienisty) i zetknięcie plemnika z osłoną
Przejście plemnika przez warstwę komórek ziarnistych (wieniec promienisty) i zetknięcie plemnika z osłoną
przejrzystą otaczającą oocyt wywołuje reakcję akrosomalną, w czasie której następuje:
reakcję akrosomalną, w czasie której następuje:
a) uwolnienie enzymów akrosomalnych
uwolnienie enzymów akrosomalnych
b) wytrawienie za pośrednictwem enzymów drogi, którą plemnik dostaje się do wnętrza oocytu
wytrawienie za pośrednictwem enzymów drogi, którą plemnik dostaje się do wnętrza oocytu
Wniknięcie plemnika do oocytu inicjuje szereg przemian w obrębie oocytu II rzędu:
Wniknięcie plemnika do oocytu inicjuje szereg przemian w obrębie oocytu II rzędu:
a) dyfuzja jonów Ca2+ z retikulum do cytoplazmy
z retikulum do cytoplazmy
b) aktywacja oocytu do zakończenia II podziału mejotycznego (zatrzymanego w metafazie) i przekształcenie w
oocytu do zakończenia II podziału mejotycznego (zatrzymanego w metafazie) i
oocytu do zakończenia II podziału mejotycznego (zatrzymanego w metafazie) i
komórkę jajową wraz z utworzeniem ciałka kierunkowego II rzędu
ę jajową wraz z utworzeniem ciałka kierunkowego II rzędu
c) fagocytoza cytoplazmy plemnika
d) kariogamia  połączenie się jądra plemnika z jądrem komórki jajowej
połączenie się jądra plemnika z jądrem komórki jajowej
e) utworzenie par chromosomów homologicznych z chromosomów plemnika i komórki jajowej
e) utworzenie par chromosomów homologicznych z chromosomów plemnika i komórki jajowej
e) utworzenie par chromosomów homologicznych z chromosomów plemnika i komórki jajowej
f) rozpoczęcie szeregu podziałów mitotycznych, dzięki którym zygota przekształca się w zarodek
częcie szeregu podziałów mitotycznych, dzięki którym zygota przekształca się w zarodek
częcie szeregu podziałów mitotycznych, dzięki którym zygota przekształca się w zarodek
Natura zapobiega polispermii w momencie gdy plemnik wnika do komórki:
Natura zapobiega polispermii w momencie gdy plemnik wnika do komórki:
a) następuje szybki napływ jonów Na+ powodujący depolaryzację błony
powodujący depolaryzację błony
b) dochodzi do zmian chemicznych warstwy korowej cytoplazmy komórki jajowej, która staje się nieprzepuszczalna
chemicznych warstwy korowej cytoplazmy komórki jajowej, która staje się nieprzepuszczalna
dla plemników
~ 72 ~
ROZWÓJ ZARODKA I PA
ODU:
Etapy rozwoju zarodka:
a) po zapłodnieniu zygota przechodzi podziały mitotyczne prowadzące do powstania moruli, złożonej z
blastomerów
b) z moruli tworzy się blastocysta, składająca się z:
- węzła zarodkowego (embrioblastu)
- jamy blastocysty
- trofoblastu, z którego powstaną błony płodowe i łożysko
c) implantacja blastocysty rozpoczyna się 6-9 dnia po zapłodnieniu; zewnętrzne komórki trofoblastu mnożą się bez
podziału cytoplazmy, tworząc syncytiotrofoblast, podczas gdy wewnętrzny trofoblast pozostaje komórkowym
cytotrofoblastem
d) blastocysta wydziela gonadotropinę kosmówkową hCG, której działanie jest podobne do LH (działanie hCG
opisane jest w  Funkcje łożyska );
ciałko żółte nie degeneruje, lecz rośnie, przekształcając się w ciałko żółte ciążowe, które wytwarza więcej
progesteronu
e) syncytiotrofoblast, stanowiący zewnętrzną część kosmówki, trawi błonę śluzową macicy i wchodzi w kontakt z
naczyniami krwionośnymi matki;
błona śluzowa macicy, bogato ukrwiona, złożona z komórek bogatych w glikogen, tworzy tkankę doczesnową
f) w 12 dniu po zapłodnieniu rozpoczyna się proces powstawania błon płodowych, w obszarze węzła zarodkowego
tworzy się jama owodni, a poniżej tarcza zarodkowa, składająca się z dwóch listków: ektodermy i endodermy;
komórki ektodermy przenikają do przestrzeni między ektodermą i endodermą tworząc mezodermę zarodkową;
bierze ona udział w powstawaniu szypuły brzusznej, do której wrasta uchyłek jelita zarodka, tworząc omocznię;
w miarę rozwoju omoczni do szypuły wnikają trzy duże naczynia krwionośne, przyszłe naczynia pępowinowe płodu
osłonka przejrzysta
mitoza mitoza mitoza
zygota morula blastula
= blastocysta (u ssaków)
BA
ONA PA
ODOWA FUNKCJA U GADÓW FUNKCJA U SSAKÓW
otacza żółtko  materiał zapasowy dla zanika  zarodek odżywiany przez
pęcherzyk żółtkowy
zarodka matkÄ™
szybko zanika pozostawiajÄ…c naczynia 
ogranicza przestrzeń gromadzącą łożysko kosmówkowo - omoczniowe;
omocznia
azotowe produkty przemiany materii mocznik oddawany jest matce przez
łożysko
ogranicza przestrzeń wypełnioną płynem owodniowym, stanowiącym środowisko
owodnia
dla zarodka
kosmówka ogranicza jajo
~ 73 ~
Powstawanie i funkcje łożyska:
A
ożysko zaczyna się tworzyć około 12 dnia po zapłodnieniu, w dziewiątym
A
ożysko zaczyna się tworzyć około 12 dnia po zapłodnieniu, w dziewiątym
tygodniu jest już dobrze rozwinięte. Powstaje z kosmówki, stanowiącej część
tygodniu jest już dobrze rozwinięte. Powstaje z kosmówki, stanowiącej część
zarodkową łożyska i tkanki doczesnowej pochodzącej od matki. W łożysku
zarodkową łożyska i tkanki doczesnowej
naczynia krwionośne zarodka i matki leżą tak blisko siebie, że zachodzi
naczynia krwionośne zarodka i matki leżą tak blisko siebie, że zachodzi
pomiędzy nimi wymiana substancji pokarmowych, gazów i produktów
pokarmowych, gazów i produktów
metabolizmu na drodze dyfuzji. Krew matki nie ma bezpośredniego
metabolizmu na drodze dyfuzji. Krew matki nie ma bezpośredniego
kontaktu z krwią płodu. Zarodek, a potem płód, połączony jest z łożyskiem
Zarodek, a potem płód, połączony jest z łożyskiem
pępowiną, w której biegną trzy naczynia krwionośne: dwie tętnice i jedna
pępowiną, w której biegną trzy naczynia krwionośne: dwie tętnice i jedna
żyła. W tętnicach płynie krew żylna (zawierająca CO2), a w żyle  krew
żyła. W tętnicach płynie krew żylna (zawierająca CO
tętnicza (bogata w O2).
Funkcje łożyska:
a) łączy matkę z zarodkiem (płodem)
b) warunkuje wymianę substancji pomiędzy matką i płodem:
warunkuje wymianę substancji pomiędzy matką i
- przekazuje O2 i substancje odżywcze od matki do płodu
i substancje odżywcze od matki do płodu
- odbiera od dziecka CO2 i produkty przemiany materii
i produkty przemiany materii i przekazuje matce
c) stanowi barierę (nieszczelną) dla wielu szkodliwych czynników środowiska; przez łożysko przenikają:
c) stanowi barierę (nieszczelną) dla wielu szkodliwych czynników środowiska; przez łożysko
c) stanowi barierę (nieszczelną) dla wielu szkodliwych czynników środowiska; przez łożysko
- wirusy
- alkohol
- nikotyna
- immunoglobuliny ł (przeciwciała)
d) produkuje hormony:
- gonadotropina kosmówkowa (hCG)
gonadotropina kosmówkowa (hCG)
hamuje reakcje immunologiczne
*
stymuluje wytwarzanie androgenów i przekształcenie w estrogeny
stymuluje wytwarzanie androgenów i przekształcenie w estrogeny
*
pobudza nadnercza płodu
*
- somatotropina kosmówkowa (hCS)
stymuluje wzrost płodu
*
stymuluje spalanie tłuszczów i hamuje zużycie celulozy
stymuluje spalanie tłuszczów i hamuje zużycie celulozy
*
zatrzymuje w organizmie matki jony K+ i Ca2+
zatrzymuje w organizmie matki jony K
*
- relaksyna
rozluz
nia więzadło łonowe
*
zmniejsza kurczliwość macicy
*
- progesteron
zapobiega poronieniu zmniejszając kurczliwość macicy
zapobiega poronieniu zmniejszając kurczliwość macicy
*
pobudza rozwój gruczołów mlekow
mlekowych
*
- estrogeny
wpływają na rozwój gruczołów mlekowych
wpływają na rozwój gruczołów mlekowych
*
tłumią wydzielanie gonadotropin (FSH, LH) z przysadki
tłumią wydzielanie gonadotropin (FSH, LH) z przysadki
*
zwiększają wrażliwość macicy na oksytocynę
zwiększają wrażliwość macicy na oksytocynę
*
~ 74 ~
PORÓD
Faza I
- wysoki poziom estrogenu sprawia, że macica staje się bardzo wrażliwa na
oksytocynÄ™
- pojawiajÄ… siÄ™ skurcze porodowe macicy stopniowo nasilajÄ…ce siÄ™
- rozwarcie szyjki macicy
- pęka pęcherz płodowy i odchodzą wody płodowe
Faza II
- przejście dziecka przez kanał rodny
- pierwsza rodzi się głowa
- płód obraca się
- wydostaje się reszta płodu
Faza III
- wydalenie łożyska i błon płodowych
- obcięcie pępowiny rozpoczyna samodzielne życie dziecka
Przez ok. 6 tygodni po porodzie trwa połóg (macica goi się i wraca do stanu wyjściowego). Do 48 godzin po porodzie
pojawia się laktacja (prolaktyna uwolniona z przysadki mózgowej). Pierwsze porcje mleka zawierają przeciwciała matki
 dlatego karmienie piersią jest ważne dla prawidłowego, psychofizycznego rozwoju dziecka.
~ 75 ~
CZYNNIKI TERATOGENNE. BADANIA PRENATALNE
wady wrodzone
uwarunkowane genetycznie powstałe pod wpływem
czynników teratogennych
Czynnik teratogenny  czynnik, który prowadzi do powstania wrodzonych wad rozwojowych, m.in. alkohol, nikotyna,
narkotyki, promieniowanie, wirusy
Badanie prenatalne  badanie zarodka/płodu przed narodzeniem
USG
za przeciw
- wczesne zdiagnozowanie choroby
pozwala na podjęcie leczenia przed
narodzeniem
- szybkie leczenie po urodzeniu - w przypadku wykrycia wad rozwojowych
- przygotowanie rodziców na przyjęcie możliwość wykonania aborcji
chorego dziecka
- podjęcie określonych działań w trakcie
porodu
badanie cytogenetyczne
za przeciw
wczesne wykrycie wad genetycznych, co
pozwala na:
- podjęcie działań spowalniających rozwój - pobranie próbki wód płodowych niesie
choroby ryzyko uszkodzenia płodu
- przygotowanie rodziców na narodzenie
dziecka o określonych
zapłodnienie in vitro
za przeciw
- wykorzystanie tylko części pozaustrojowo
- posiadanie dzieci w przypadku
utworzonych zarodków
bezpłodności rodziców
- selekcja zarodków przed wprowadzeniem
- umożliwienie chorym genetycznie
do organizmu matki
rodzicom posiadanie zdrowego dziecka
- ingerowanie w prawa natury
~ 76 ~
ANTYKONCEPCJA. CHOROBY WENERYCZNE
Współczynnik Pearla  charakteryzuje skuteczność metody antykoncepcyjnej poprzez określenie liczby ciąż na 100
kobiet stosujÄ…cych danÄ… metodÄ™ w ciÄ…gu roku
METODA
SPOSÓB DZIAA
ANIA ZALETY WADY
ANTYKONCEPCYJNA
hamujÄ… owulacjÄ™, mogÄ…
niewielki dyskomfort u
działać na śluzówkę macicy i wysoka skuteczność;
doustne środki niektórych kobiet; nie powinny
śluz szyjki macicy, regulują cykl
hormonalne być stosowane przez kobiety
zapobiegajÄ… implantacji miesiÄ…czkowy
palące powyżej 35 roku życia
zarodka
nieregularne miesiączki; możliwa
środki w zastrzyku skuteczność,
hamują owulację bezpłodność nawet do 6-12
(iniekcje) długotrwałe działanie
miesięcy po odstawieniu
efekty uboczne
nieznane; mogą być
środki plemnikobójcze uciążliwe, muszą być nakładane
niszczÄ… plemniki chemicznie stosowane wraz z
(pianki, galaretki) przed stosunkiem
prezerwatywÄ… lub
krążkiem
skurcze; wzrost intensywności
krwawień; wzrost stanów
zapewniają stałą
zapobiegajÄ… implantacji zapalnych miednicy i
wkładki domaciczne ochronę, skuteczność
zarodka bezpłodności nie zalecane
przez wiele lat
kobietom, które nie mają jeszcze
dzieci
muszą być nakładane przed
mechanicznie blokują wejście brak efektów
krążki, kapturki stosunkiem i pozostawione przez
do szyjki macicy ubocznych
kilka godzin
brak efektów
mechanicznie zapobiega nieznacznie obniża doznania
ubocznych; ochrona
prezerwatywa przedostaniu się plemników seksualne u mężczyzn; może
przed chorobami
do pochwy pęknąć
wenerycznymi i hiv
podwiÄ…zanie zapobiega wydostaniu siÄ™ bardzo wysoka
wymagany zabieg chirurgiczny
jajowodów komórki jajowej z jajowodu skuteczność
zapobiega wydostaniu siÄ™
bardzo wysoka
wazektomia komórek plemnikowych z wymagany zabieg chirurgiczny
skuteczność
nasieniowodów
abstynencja w czasie dni nieznane efekty
kalendarzyk nieskuteczność
płodnych uboczne
nieskuteczność, plemniki obecne
mężczyzna wyjmuje prącie z brak efektów w płynie nasiennym przed
stosunek przerywany
pochwy przed ejakulacją ubocznych ejakulacją mogą wystarczyć do
zapłodnienia
~ 77 ~
stery'izacja
Choroba weneryczna  choroba roznoszona drogą płciową
CZYNNIK
CHOROBA PRZEBIEG CHOROBY LECZENIE
CHOROBOTWÓRCZY
upławy i pieczenie pry oddawaniu moczu
bakteria lub przebieg bezobjawowy; najbardziej
chlamydioza antybiotyki
Chlamydia trachomatis narażeni są mężczyz
ni w wieku 15-30 lat
majÄ…cy liczne partnerki
toksyny bakteryjne wywołują
zaczerwienienie i opuchliznę zakażonego
miejsca; u mężczyzny ból przy oddawaniu
moczu i ropny wyciek z prÄ…cia; u ok. 60%
bakteria
zakażonych kobiet początkowo brak
rzeżączka Neisseria gonorrhoeae antybiotyki
objawów; u mężczyzn toksyny atakują
(dwoinka rzeżączki)
najÄ…drza, u kobiet  jajniki i jajowody,
wywołując bezpłodność; są przyczyną
rozległych infekcji, uszkodzenia zastawek
serca, zapalenia opon mózgowych i stawów
bakterie dostajÄ… siÄ™ do organizmu przez
uszkodzenia skóry; pierwsze objawy to tzw.
szankier twardy (małe, niebolesne
owrzodzenie), tworzÄ…ce siÄ™ w miejscu
zakażenia; silne zakaz
ne stadium; w drugim
bakteria stadium pojawia siÄ™ wysypka (tzw. osutki) i
kiła (syfilis) Treponema pallidum objawy podobne do grypy, także silnie penicylina
(krętek blady) zakaz
ne stadium; trzecie stadium może
trwać 20 lat, pojawiają się uszkodzenia
zwane guzami kilakowymi, niszczÄ…ce
wątrobę, mózg, kości, śledzionę; w
rezultacie w 5-10% nieleczonych
przypadków następuje śmierć
drobne, bolesne pęcherzyki na narządach brak skutecznego
opryszczka
human herpesvirus płciowych; mogą rozwijać się we wrzody; leczenia; niektóre leki
narządów
(wirus HHV) objawy podobne do grypy, okresowe mogą jedynie łagodzić
płciowych
nawroty, groz
na dla płodów i noworodków objawy choroby
Niektóre szczepy powodują zmiany w
kłykcina sączysta rozmazach cytologicznych, które mogą być
human papilloma virus
(odmiana zwiÄ…zane z rakiem szyjki macicy; inne interferon
(wirus HPV)
brodawczaka) powodujÄ… powstanie brodawek na
narządach płciowych
Objawy podobne do grypy; opuchlizna
narządów limfatycznych, obniżona brak skutecznych
syndrom nabytego human
odporność, gorączka, nocne poty, utrata metod leczenia; różne
braku odporności immunodeficiency virus
wagi ciała; zmniejszona odporność leki łagodzą objawy i
(AIDS) (wirus HIV)
prowadząca do zapalenia płuc; możliwość przedłużają życie
wystąpienia rzadkich form nowotworów
świąd, upławy, bolesność, do zakażenia
pierwotniak może dojść przez brudne toalety i ręczniki
antybiotyk 
rzęsistkowica Trichomonas vaginalis oraz nieprzestrzeganie zasad higieny
Metronidazol
(rzęsistek pochwowy) osobistej; u mężczyzn może przebiegać
bezobjawowo
podrażnienie, bolesność, upławy;
grzybica narządów drożdżak
szczególnie częste u kobiet, rzadkie u
płciowych Candida albicans leki antygrzybicze
mężczyzn; można zarazić się poza drogą
(kandydoza) (bielnik biały)
płciową
TM, ® & Copyright © 2011 by Adrian Drożdż. All rights reserved
~ 78 ~