Wszystko o wybielaniu zębów
Wpisany przez Administrator
wtorek, 30 listopada 2010 14:57
Zęby wraz z wiekiem i czynnikami środowiskowymi zmieniają swoją barwę. Wybielanie
zębów ma na celu usunięcie przebarwień i poprawienie efektu estetycznego.
Przebarwienia koron zębów powstają na skutek działania czynników wewnętrznych
(endogennych) oraz zewnętrznych (egzogennych), zmiany barwy zębów można także
podzielić na miejscowe i ogólne.
Do przyczyn przebarwień miejscowych o pochodzeniu wewnętrznym zalicza się urazy
(intensywna pourazowa mineralizacja ścian komory), leczenie kanałowe (krwotoki miazgi,
pozostawienie martwej miazgi w komorze zęba, stosowane preparaty), uszkodzenia zawiązków
zębów stałych, próchnica, atrycja zębów. Przebarwienia zewnątrzpochodne powstają w wyniku
diety i korzystania z używek (kawa, herbata, czerwone wino, palenie papierosów), nadmierne
użycie płukanek zawierających chlorheksydynę, nadmanganian potasu oraz garbniki. Do grupy
czynników ogólnoustrojowych wewnątrzpochodnych zalicza się leczenie tetracyklinami,
nadmierną podaż fluoru, choroby systemowe, takie jak mukowiscydoza, choroba hemolityczna
i żółtaczka noworodków, nadczynność przedniego płata przysadki, niedoczynność nadnerczy,
nadczynność i niedoczynność tarczycy, porfirie, niedorozwój szkliwa i zębiny, osteodystrofia
Albrighta. Skuteczne wybielanie zębów wymaga ustalenia przyczyn powstania przebarwień,
ponieważ pozwala to dopasować odpowiednią metodę terapii oraz ustalić efekty i okreslić ramy
czasowe zabiegu. Przy wykonywaniu zabiegów wybielania zębów zalecana jest kontrola
radiologiczna w ciÄ…gu 7 kolejnych lat od procedury. Efekt wybielania utrzymuje siÄ™ od 1-12
miesięcy, trwałość odcienia jets w dużej mierze zależna od diety pacjenta, jego nałogów,
przestrzegania zaleceń w trakcie zabiegów. Korzystne jest unikanie pożywienia zawierającego
barwniki, a także używanie past wybielających i utrzymywanie higieny jamy ustnej na wysokim
poziomie.
Mechanizm działania środków wybielających
Wybielanie zębów jest możliwe dzięki znacznej przepuszczalności szkliwa i zębiny, co
umożliwia wnikanie do nich środków wybielających. Do wybielania zębów stosowana są
nadtlenki wodoru, mocznika oraz nadboran sodu, związki te rozszczepiają się w środowisku
tkanek zęba tworząc rodniki tlenowe, które dzięki dużej reaktywności rozszczepiają duże
cząsteczki barwników na cząsteczki mniejsze, które są póz
niej usuwane poprzez dyfuzjÄ™ na
zewnątrz zęba.
Wybielanie zębów metodą domową
Metoda ta polega na wykonaniu indywidualnej szyny z przezroczystego elastycznego materiału
dla pacjenta do której nakładany jest preparat wybielający, pacjent sam umieszcza nakładkę z
preparatem na zębach. Jest to wybielanie zewnętrzne, skuteczne jedynie w przypadku zębów
żywych. Pierwszy etap wybielania domowego rozpoczyna się w gabinecie
1 / 7
Wszystko o wybielaniu zębów
Wpisany przez Administrator
wtorek, 30 listopada 2010 14:57
stomatologicznym,pacjent jest informowany o planie zabiegu, jego przebiegu, możliwych
działaniach niepożądanych, szansie na powodzenie oraz kosztach. Lekarz ocenia stan
uzębienia pacjenta, szczelność wypełnień, stan przyzębia oraz w razie potrzeby wykonuje
zdjęcie rentgenowskie w celu wykluczenia procesów zapalnych i innych zmian w strukturach
zęba. Lekarz przeprowadza profesjonalne oczyszczenie zębów pacjenta. Ustalany jest kolor
wyjściowy zębów pacjenta oraz kolor pożądany. Od pacjenta pobiera się wycisk, który jest
następnie odsyłany do laboratorium, gdzie technicy wykonują model gipsowy i dopasowaną do
modelu nakładkę, która dokładnie odwzorowuje łuk zębowy pacjenta. Dokładnie wykonana
nakładka minimalizuje ryzyko przecieku preparatu i podrażnienia dziąseł. Pacjent otrzymuje od
lekarza nakładkę wraz z preparatem wybielającym  najczęściej są to substancje w formie żelu,
umieszczone w tubostrzykawkach, co ułatwia ich użycie. Pacjent po oczyszczeniu zębów
umieszcza w nakładce małe ilości żelu i zakłada ją na łuk zębowy, można także posmarować
dziąsła wazeliną w celu zapobieżenia ewentualnym ich podrażnieniom przez preparat
wybielający. Nadmiar żelu, który po dociśnięciu nakładki wypłynął należy usunąć palcem lub za
pomocą gazy. Usta należy przepłukać dwukrotnie nie połykając wody. Pacjent może nosić
nakładkę w czasie dnia lub na noc, całkowity czas noszenia nakładki w ciągu jednego dnia nie
powinien przekraczać 5 godzin. Niektórzy badacze nie zalecają noszenia nakładki w trakcie snu
ze względu na ryzyko zaburzeń czynności stawów skroniowo-żuchwowych. W czasie noszenia
nakładki nie powinno się jeść ani pić. Po zdjęciu szyny należy usunąć preparat z jamy ustnej i
przepłukać ją wodą. Nakładkę należy umyć ciepła, ale nie gorącą wodą, a następnie osuszyć.
Osoby palące powinny się w trakcie wybielania powstrzymać od palenia papierosów, ponieważ
uwalniające się w trakcie wybielania wolne rodniki tlenowe mogą się przyczyniać do wzmożenia
działania rakotwórczego substancji smolistych zawartych w dymie papierosowym. Podczas
całego czasu wybielania nie powinno się spożywać owoców cytrusowych, jabłek, soków,
czerwonego wina, kawy, herbaty i innych pokarmów, które zawierają barwniki, ponieważ może
to prowadzić do powstawania przebarwień w szkliwie. Kwaśne pokarmy przyczyniają się
ponadto do uszkadzania szkliwa, poprzez jego rozpuszczanie.
Metoda domowa polecana jest do usuwania żółtawo-brązowawych przebarwień powstałych w
wyniku starzenia się zębów, łagodnej fluorozy lub nieznacznego użycia tetracyklin. W metodzie
tej zalecane jest użycie preparatów z zawartością 10-15% nadtlenku karbamidu. Wybielanie
domowe trwa zwykle od 7 do 21 dni, możliwe jest rozjaśnienie zębów o około 2 tony. Pierwsze
efekty metody domowej widoczne sÄ… po kilku dniach.
Zalety metody domowej:
" Pacjent przeprowadza wybielanie w dowolnie wybranym przez siebie czasie, nie ma
potrzeby zgłaszania się każdorazowo do gabinetu
" Nie ma potrzeby użycia koferdamu, co jest korzystne dla osób z alergia na lateks
" Proces wybielania zębów bezpieczniejszy dla zębów, ze względu na rozłożenie w czasie
" Niższe koszty w porównaniu do metod gabinetowych
" Wykonane nakładki są wielorazowe i służą przez dłuższy czas
" Nakładka jest mało widoczna, można ją stosować w ciągu dnia, także w trakcie pracy
Wady metody domowej:
" Pacjent musi pamiętać o regularnym noszeniu nakładek, w przeciwnym razie pożądany
efekt nie zostanie osiągnięty
" Zbyt długi czas noszenia nakładki może spowodować przejściową nadwrażliwość szyjek
2 / 7
Wszystko o wybielaniu zębów
Wpisany przez Administrator
wtorek, 30 listopada 2010 14:57
zębów
" Noszenie nakładek zwłaszcza nocą może wywołać zaburzenia w stawach
skroniowo-żuchwowych
" Czas wybielania jest dłuższy niż w przypadku wybielania gabinetowego
" Metodą domową nie można usunąć wszystkich rodzajów przebarwień
" Możliwe podrażnienie układu pokarmowego w przypadku połknięcia preparatu  objawia się
uczuciem ciśnienia w żołądku i/lub krótkotrwałymi nudnościami
" Wymowa podczas noszenia nakładki jest mniej wyraz
na
Koszt wykonania nakładki wynosi średnio 100-200 złotych za łuk, natomiast żele wybielające do
nakładek to koszt 30-50zł. Metoda domowa jest tańsza w porównaniu do gabinetowej, koszt
ponownego wybielania jest ograniczony do kosztów środka wybielającego  przy założeniu, że
u pacjenta nie zmieniło się położenie zębów w łuku, np. w wyniku leczenia ortodontycznego lub
urazu oraz że nakładki są przechowywane w należyty sposób.
Wybielanie profesjonalne
Wybielanie gabinetowe obejmuje zarówno wybielanie zebów martwych jak i żywych. Zabiegi
wykonywane w gabinecie dają zwykle dużo szybsze i silniejsze efekty niż w przypadku
wybielania domowego, ponieważ przeprowadzane sa z uzyciem środkow wybielających o
wyższym stężeniu, a część zabiegów wspomagana jest dodatkowo naświetlaniem i wyższą
temperaturą. Dostęp światła i temperatury sprawia, że reakcje rozszczepiania nadtlenku wodoru
i nadtlenku karbamidu z wydzieleniem rodników tlenowych przebiegają gwałtowniej, co pozwala
na szybsze rozszczepienie dużych cząsteczek barwników. Podczas wykonywania wybielania
profesjonalnego konieczna jest ochrona twarzy pacjenta i lekarza poprzez zastosowanie
okularów ochronnych oraz koferdamu, chroniącego tkanki jamy ustnej. Ponadto dziąsła zawsze
zabezpieczane sÄ… wazelinÄ… lub preparatami ochronnymi.
Zalety wybielania gabinetowego:
" Szybszy efekt w porównaniu z metodą domową
" Krótsze ramy czasowe zabiegu
" Brak powikłań ze strony stawów skroniowo-żuchwowych
" Zabieg przeprowadzany jest przez lekarza
" Ochrona tkanek miękkich przed podrażnieniami
" Brak powikłań ze strony układu pokarmowego
" Możliwość usunięcie wszystkich typów przebarwień (nie u każdego pacjenta)
" Efekt utrzymuje się dłużej niż przy wybielaniu nakładkowym
Wady wybielania gabinetowego:
" Większe ryzyko nadwrażliwości w wyniku stosowania preparatów o wyższym stężeniu
3 / 7
Wszystko o wybielaniu zębów
Wpisany przez Administrator
wtorek, 30 listopada 2010 14:57
" Zmiany struktury szkliwa
" Zapalenia miazgi
" Cena wybielania nie zmniejsza siÄ™ przy kolejnym zabiegu
" Koszt wybielania jest o wiele wyższy niż w metodzie domowej
" Możliwość przyszyjkowej resorpcji dziąseł
" Ryzyko uszkodzenia tkanek korzenia
" Konieczność rezerwowania terminów wizyt
Wybielanie zębów z obecną miazgą
Gabinetowe wybielanie zębów przeprowadzane jest z użyciem 35% nadtlenku karbamidu lub
25% nadtlenku wodoru. Działanie wybielające tych środków jest zwiększane przy użyciu z
ródeł
ciepła i światła  lampy łukowe, halogenowe, polimeryzujące lub lasery różnego typu. Niektórzy
lekarze wykonują dodatkowo wytrawianie powierzchni zębów 37% kwasem fosforowym przez
rozpoczęciem wybielania. Po zabezpieczeniu dziąseł wazeliną i założeniu koferdamu preparat
wybielający jest nakładany na zęby bezpośrednio lub z użyciem gazy. Preparat jest naświetlany
przez 20-30 minut za pomocą lampy / lasera z odległości ok. 30 cm. Powierzchnie zębów
muszą być w trakcie trwania zabiegu stale zwilżone preparatem wybielającym. Następnie
środek wybielający jest spłukiwany. Zabieg można powtórzyć, jeśli efekt nie jest zadowalający.
Przeprowadzone w ostatnich latach badania wykazują, że wpływ ciepła i światła na wypadkowy
odcień zęba nie jest istotny. Niektórzy badacze uważają, że użycie z
ródeł ciepła może być
bardziej szkodliwe niż zastosowanie lamp nie emitujących ciepła, które niedawno wprowadzono
na rynek, ponieważ nadmierne działanie ciepła na ząb prowadzi do jego odwodnienia i
zwiększa jego kruchość. Koszt wybielania zębów żywych metodą gabinetową mieści się w
przedziale 1000  1500zł ( za oba łuki). Możliwe jest rozjaśnienie zębów o 2-10 tonów, chociaż
najczęściej obserwowana jest zmiana odcienia o 4-6 tonów.
Wybielanie zębów bezmiazgowych (martwych)
Wybielanie zębów martwych następuje poprzez umieszczenie preparatów wybielających
wewnątrz komory zęba  procedura ta znana jest także jako wybielanie wewnętrzne. Metoda ta
stosowana jest do zębów leczonych wcześniej kanałowo, które znacznie zmieniły swój odcień.
Wybielanie zębów martwych jest wykonywane tylko przez lekarzy stomatologów, można je
przeprowadzić za pomocą dwóch głównych metod  wybielania intensywnego (Power
Bleaching) oraz wybielania stopniowego (Walking Bleaching).
Przed rozpoczęciem wybielania zębów bezmiazgowych wykonuje się zdjęcie rentgenowskie
oraz fotografie zębów. Dziąsła pacjenta zabezpieczane są wazeliną lub preparatem ochronnym,
następnie w jamie ustnej pacjenta umieszcza się koferdam. Lekarz otwiera ząb leczony
wcześniej kanałowo i usuwa całe wypełnienie obecne w komorze zęba oraz na głębokość
1-2mm w kanałach. Szczelność wypełnienia kanałów jest sprawdzana narzędziami
endodontycznymi  w przypadku wystąpienia nieszczelności brzeżnej wymagane jest ponowne
leczenie kanałowe. Jeżeli wypełnienia kanałów są szczelne to na dno komory oraz ujścia
kanałów nakładany jest cement glass-jonomerowy, często wzbogacany żywicą. Kolejne etapy
4 / 7
Wszystko o wybielaniu zębów
Wpisany przez Administrator
wtorek, 30 listopada 2010 14:57
zabiegu zależne są od wybranej metody. Koszt wybielenia zębów bezmiazgowych waha się od
100 do 250zł za ząb przy pierwszym założeniu wkładki wybielającej, kolejne założenie wkładek
przy niezadowalającym efekcie to koszt rzędu 30-50zł.
Metoda intensywnego wybielania
W metodzie Power Bleaching kolejnym etapem postępowania jest wytrawienie komory zęba
kwasem fosforowym (37%) przez około 20-30 sekund. Do komory zęba nakładany jest preparat
wybielający, np. Superoxol oraz nadboran sodu, które są ogrzewane od 2 do 5 minut, po czym
usuwa się oba preparaty i nakłada kolejny raz. Procedura jest powtarzana przez 20-30 minut.
Nie wolno przedłużać ogrzewania preparatów w komorze zęba, ponieważ może dojść do
resorpcji korzenia. Po zakończeniu wybielania komora zęba jest dokładnie wypłukiwana,
oceniany jest efekt wybielania, w razie niewystarczajÄ…cego efektu procedura jest powtarzana.
W komorze zęba umieszczany jest wodorotlenek wapnia, który neutralizuje niskie pH powstałe
wskutek wybielania, ząb zabezpieczany jest wypełnieniem tymczasowym. Po 2-3 dniach
oceniany jest wynik wybielania  jeżeli jest zadowalający zakładane jest stałe wypełnienie.
Metoda intensywnego wybielania jest nazywana termokatalityczną, ze względu na użycie z
ródła
ciepła przyspieszającego efekt wybielający.
Metoda stopniowego wybielania
W metodzie Walking Bleaching należy usunąć wiertłem różyczkowym na mikromotorze
wierzchnią warstwę powierzchniową zębiny komorowej, a następnie odtłuścić ściany i dno
komory, w tym celu stosowane są aceton, ksylol, eter lub alkohol, część lekarzy wytrawia
komorę zęba kwasem fosforowym, c usuwa warstwę mazistą zębiny powstałą wskutek obróbki
tkanki wiertłem. Do przygotowanej komory zęba nakładany jest gotowy preparat, np. Superoxol,
Peroxidon, Endoperox lub nadboran sodu wraz z wodą utlenioną. Na ząb zakładane jest
szczelne wypełnienie (Cavit) oraz cement glass-jonomerowy lub materiał kompozytowy. Efekt
metody stopniowego wybielana można oceniać dopiero po 4-7 dniach, w razie
niezadowalającego wyniku konieczne jest powtórzenie zabiegu. Jeśli trzykrotne wykonanie
procedury nie przynosi oczekiwanego rezultatu to należy zaprzestać wybielania, ponieważ grozi
to uszkodzeniem korony oraz korzenia zęba. Po osiągnięciu pożądanego efektu substancje
wybielające sa usuwane i zakładane jest uzupełnienie stałe.
Metody mieszane
W metodach mieszanych stosuje się wybielanie wewnętrzne i zewnętrzne. Techniki te
stosowane są zwykle przy intensywnych przebarwieniach, które są trudne do usunięcia, np.
zwiÄ…zanych z intensywnÄ… fluorozÄ… czy silnymi przebarwieniami po leczeniu tetracyklinami.
Koszt metod mieszanych jest zwykle sumą kosztów metod zewnętrznej i wewnętrznej.
Przeciwwskazania do wybielania zębów
" Obecność ciężkich chorób ogólnoustrojowych
5 / 7
Wszystko o wybielaniu zębów
Wpisany przez Administrator
wtorek, 30 listopada 2010 14:57
" Stosowanie leków o silnym działaniu
" Ciąża i laktacja
" Palenie i/lub żucie tytoniu
" Nadwrażliwość zębów
" Zaburzenia stawów skroniowo-żuchwowych (w metodzie nakładkowej)
" Uczulenie na jakikolwiek składnik preparatów wybielających
" Alergie na materiał, z którego wykonana jest nakładka
" Uczulenie na lateks (ze względu na użycie koferdamu)
" Rozległe i nieszczelne wypełnienia
" Obecność próchnicy
" Silnie zniszczone tkanki zęba
Możliwe działanie niepożądane i powikłania pozabiegowe
" Zmniejszenie odporności szkliwa na złamanie i ścieranie
" Podatność na złamania korony klinicznej zęba w wyniku zwiększenie jego kruchości
" Nadwrażliwość zębów w trakcie zabiegu jak i po jego zakończeniu
" Podrażnienia dziąseł, języka i warg
" Zaburzenia funkcji stawów skroniowo-żuchwowych
" Przyszyjkowa resorpcja dziąseł
" Zmiana koloru wypełnień z materiałów złożonych
" Zwiększenie działania rakotwórczego substancji smolistych zawartych w dymie tytoniowym
Urządzenia i preparaty stosowane do wybielania zębów
Producenci oferują szeroką gamę urządzeń i preparatów do wybielania zębów; obecnie
najczęściej stosowane są lasery oraz lampy hybrydowe emitujące zimne niebieskie światło w
połączeniu z żelami wybielającymi, ze względu na ich łatwość użycia i mniejszą szkodliwość dla
tkanek zęba.
Lampy wybielajÄ…ce
" Beyond
" WhitenMAX BR 800
6 / 7
Wszystko o wybielaniu zębów
Wpisany przez Administrator
wtorek, 30 listopada 2010 14:57
" ZOOM 2 Advenced Power Plus
" Pearl
" Whitedent
" Advance 1500
" Bio White Accelerator
" C-Brit
" Tulip 200
Lasery
Do wybielania używane są cztery typy laserów:
" Lasery wykorzystujące dwutlenek węgla
" Lasery argonowe
" Lasery wykorzystujÄ…ce neodym oraz granat itrowo-glinowy - Nd:YAG
" Lasery wykorzystujÄ…ce erb i chrom oraz granat itrowo-skandowo-galowy  ErCr:YSGG
" Lasery diodowe
Lasery mogą być wykorzystywane w zestawieniu z preparatami wybielającymi lub bez
nich. Popularne systemy laserowe:
" iBrite Teeth Whitening Laser
" Laser WATERLASE MD
" LaserSmile
" Ezlase
Preparaty:
" Opalescence
" Superoxol
" Endoperox
" Peroxidon
" Blanx White Maker
Bibliografia:
1. Praxisleitfaden Endodontie, Clemens Bargholz, Dirk Hör, Christoph Zirkel,
Elsevier,Urban&FischerVerlag, 2006
2. Aesthetic Dentistry, Josef Schmidseder, Thieme, 2000
3. Bleaching Techniques in Restorative Dentistry, Linda Greenwall, Taylor & Francis, 2001
4. Stomatologia zachowawcza zarys kliniczny, Zbigniew Jańczuk I wsp.wyd. 3. rozszerzone
i uzupełnione, PZWL, 2008
7 / 7