1. Rodzaje regulacji
1.1. Regulacja STAA
OWARTOSCIOWA
Utrzymanie wartości regulowanej na stałym poziomie niezależnie od zakłócę działających na układ.
np. regulacja temperatury c.w.u. za podgrzewaczem c.w.u.
Wymagania: staÅ‚a temperatura c.w.u. +60°C
Zakłócenia: zmienny w czasie rozbiór (pobór) c.w.u. i inne
RozwiÄ…zanie: regulacja mocy cieplnej podgrzewacza
Elementy UAR:
REGULATOR: regulator temperatury
CZA
ON POMIAROWY: czujnik temperatury c.w.u.
CZA
ON WYKONAWCZY: siłownik zaworu regulacyjnego
OBIEKT REGULACJI: podgrzewacz c.w.u.
Sygnały w UAR
z = wielkości zakłócające: zmienny rozbiór c.w.u.
y = wielkość regulowana: chwilowa temperatura c.w.u. na wyjściu z podgrzewacza
w = wartość zadana: STAA
A (!!!) temperatura c.w.u. +60°C
u = wielkość nastawna: rozkaz do siłownika zaworu regulacyjnego, zamknij, otwórz
e = odchyłka regulacji: różnica miedzy w i y.
10
1.2. Regulacja NAD
ŻNA (kompensacyjna)
Ma za zadanie nadążanie za zmianami wartości zadanej, która zmienia się w sposób
niezdeterminowany (trudny do przewidzenia).
np. regulacja pogodowa instalacji c.o.
Wymagania: dostosowanie mocy grzejnika do potrzeb
Zakłócenia: zmienna temperatura zewnętrzna te
RozwiÄ…zanie: regulacja mocy cieplnej grzejnika poprzez zmianÄ™
temperatury wody zasilającej (przy stałym m) w funkcji
temperatury zewnętrznej.
Wykres regulacyjny:
Wykres sporządzony według znanej dla danego obiektu (pomieszczenia, budynku) zależności
przyporzÄ…dkowujÄ…cy danej te wymagana tz.
Elementy UAR:
REGULATOR: regulator temperatury
CZA
ON POMIAROWY: czujnik temperatury wody na zasilaniu tz
CZA
ON WYKONAWCZY: z
ródło ciepła (moc cieplna)
OBIEKT REGULACJI: instalacja ogrzewania
Sygnały w UAR
z = wielkości zakłócające: zmienna temperatura zewnętrzna te
11
y = wielkość regulowana: chwilowa temperatura tz na zasilaniu grzejnika (pomiar)
w = wartość zadana: ZMIENNA (!!!) temperatura na zasilaniu dla chwilowej
temperatury zewn. te
u = wielkość nastawna: rozkaz do z
ródła ciepła: zwiększ tz, zmniejsz tz (modulacja)
e = odchyłka regulacji: różnica miedzy w i y.
1.3. Regulacja PROGRAMOWA
Realizuje zadana w czasie zmianę wartości zadanej według ściśle określonego programu godzinowego,
dobowego, tygodniowego, miesięcznego, rocznego, dni roboczych i wolnych, itp.
np. osłabienia nocne czy weekendowe w instalacjach centralnego ogrzewania w obiektach użytkowanych
okresowo (biura, szkoły).
W ramach regulacji programowej mogą byd realizowane procesy sterowania i regulacji zarówno nadążnej jak i
stałowartościowej.
2. Stopnie regulacji.
12
2.1.Regulacja jednostopniowa.
1  WYTWORZENIE CIEPA
A
2.2. Regulacja dwustopniowa.
1 - WYTWORZENIE CIEPA
A
2  OGRANICZENIE DOSTAWY DO POTRZEB MIEJSCOWYCH
2.3. Regulacja trójstopniowa.
13
1 - WYTWORZENIE CIEPA
A
2 - OGRANICZENIE DOSTAWY DO POTRZEB LOKALNYCH (BUDYNEK).
3  OGRANICZENIE DOSTAWY DO POTRZEB MIEJSCOWYCH (POKÓJ).
3. Jakość regulacji
Poprawne działanie układu regulacji (regulowanie obiektem) zależy od doboru odpowiedniego typu regulatora
do konkretnego obiektu regulacji.
Poprawnośd działania UAR jest wyrażana jakością regulacji.
Najczęściej jakośd regulacji określana jest na podstawie analizy przebiegu przejściowego układu (zmian sygnału
wyjściowego) będącego odpowiedzią na skokowa zmianę wymuszenia (sygnału wejściowego).
14
3.2. Ocena jakości regulacji
3.2. Jakość regulacji w stanach statycznych
Kryterium oceny jest wielkośd odchyłki statycznej  e jako różnicy miedzy wartością zadana  w a wielkością
regulowana  y w stanie ustalonym. Im mniejsza odchyłka  e , tym lepsza jakośd regulacji.
Stan ustalony osiągany jest gdy wartości sygnałów wejściowego i wyjściowego układu są stałe.
3.3. Jakość regulacji w stanach dynamicznych
Ocena na podstawie analizy charakterystyki skokowej (przebiegu przejściowego) jako odpowiedz UAR na znana,
skokowa zmianę wymuszenia (zakłócenie wprowadzone do układu).
15
3.4. Ocena jakości regulacji. Stan ustalony.
3.5. Ocena jakości regulacji. Stany dynamiczne.
16