Z ACZE IE I WPA
YW PRETESTU
Zadania pretestu (PR):
1. podaje informacje o wyjściowym poziomie zmiennej zależnej (przed wprowadzeniem
manipulacji eksperymentalnej - bodz
ca), czyli pozwala określić wielkość zmiany, która
zaszła w danej grupie eksperymentalnej
2. pozwala stwierdzić  równy start grup porównawczych
3. dzięki niemu można określić relatywną wielkość przeciętnej zmiany zarejestrowanej w
jednej grupie (E) wobec wielkości przeciętnej zmiany zaobserwowanej w drugiej grupie
(K)
4. pozwala na porównania wewnątrzgrupowe oraz porównanie uwarunkowań
zróżnicowanego wpływu bodz
ca
PR wykonujemy wtedy, gdy zmienną niezależną jest jakaś cecha, którą wszyscy w jakimś stopniu
posiadamy. Jeżeli bodziec ma wywołać pewne konkretne zachowanie, które jest mało
prawdopodobne bez niego, to PR nie ma sensu  można co najwyżej zmierzyć poziom zmiennych
istotnych dla tego rodzaju zachowania.
Wpływ pretestu:
1. uwrażliwienie badanych na bodziec  czyli:
- wzmaga zainteresowanie bodz
cem,
- wpływa na sposób jego percepcji,
- ułatwia zauważanie tych aspektów, które są istotne dla badania;
- aktywizuje poznawczo, czyli zachęca do myślenia o rzeczach, o których wcześniej
osoby badane nie myślały,
- zwraca uwagę na nowe sposoby ujmowania danego zagadnienia ( poszerza
horyzonty );
W konsekwencji różnice w wynikach posttestu i pretestu można wyjaśnić wpływem pierwszego
pomiaru, a nie wpływem działania bodz
ca.
Ten rodzaj wpływu pretestu jest to szczególnie istotny przy badaniu zmiany postaw.
Pretest kieruje uwagę badanych na te strony przekazu, które chcemy badać, w efekcie bodziec
działa inaczej niż na badanych  nie pretestowanych . Pretest może spowodować zniknięcie
reprezentatywności grupy badanej.
2. Inhibicja wpływu bodz
ca  czynnik osłabiający jego wpływ,
- szczególnie w badaniach zmiany postaw przy pomocy argumentacji perswazyjnej;
pretest wymaga wyrażenia konkretnej postawy, a tym samym powoduje się jej
utwierdzenie u osoby badanej; dlatego w mniejszy stopniu ulega ona perswazji
3. informowanie badanych o eksperymentalnym charakterze sytuacji, w jakiej się znajdują
- pretest jest jednym ze z
ródeł, z którego badani mogą domyślać się celu badania,
przez to mogą tworzyć własne interpretacje i mogą w większym stopniu
współpracować lub stawiać większy opór niż osoby bez tej wiedzy
4. oswojenie się z narzędziem i procedurą badania
- zmniejsza lęk, dlatego w postteście osoba badana może uzyskać wynik lepszy o parę
punktów, co nie będzie efektem działania bodz
ca
- dwukrotne (wielokrotne) stosowanie tego samego narzędzia pomiarowego może
zniekształcić wyniki posttestu, gdyż osoby badane mogą zapamiętać odpowiedzi
udzielone w 1-wszym badaniu i w zależności od rozpoznanego celu badania oraz
nastawienia wobec badacza i samego badania  dostosowywać do nich odpowiedzi
udzielane w postteście  > może to spowodować niereprezentowalność rezultatu
badawczego (przeszacowanie lub niedoszacowanie).
5. jeżeli osoby badane znają wynik pretestu to może im to uświadomić stopień rozbieżności
pomiędzy rzeczywistością a tym, co sądziły na dany temat (np. o swoim zasobie
słownictwa) -> dlatego informacji o wynikach udziela się dopiero po zakończeniu całej
procedury badawczej
Należy się zastanowić czy rezygnacja z pretestu nie doprowadzi do różnych nadużyć
interpretacyjnych końcowego rezultatu.
Czynniki zakłócające trafność związane z PR:
1) testowanie
2) interakcja pretestu z postępowaniem eksperymentalnym
3) instrumentacja
4) regresja statystyczna