RODZAJE TURYSTYKI
TURYSTYKA KRAJOZNAWCZA
" opiera się głównie na zdobyciu wiedzy o odwiedzanym kraju, miejscu czy
regionie. Wiodącą rolę odgrywają wiadomości z takich dziedzin jak:
archeologia, historia, geografia, biologia, etnografia, statystyka, ekonomia.
" dominuje w miej motyw poznawczy, który połączony jest z celami
edukacyjnymi i rekreacyjnymi
" przejawami turystyki krajoznawczej mogą być: zwiedzanie obiektów
zabytkowych, muzeum, miast historycznych, wędrówki po określonych
szlakach turystycznych.
Funkcje turystyki krajoznawczej:
1. poznawcza  obejmuje różne aspekty historii sztuki, tradycji i życia
społecznego
2. wychowawcza  modelowanie określonego stylu wypoczynku i wychowania
TURYSTYKA MIEJSKA
" rozumiana jako turystyka w mieście
" to wszystkie formy turystyki, które mogą być uprawiane na terenach miejskich
oraz związane z walorami i zagospodarowaniem turystycznym występującym
w mieście
" turystyka, której celem jest odwiedzanie i poznawanie miast traktowanych jako
dziedzictwo kultury
Efekty dla miasta i regionu:
" rozwój danego miasta i regionu
" ożywianie terenów miejskich prowadzące do przyciągania inwestorów,
pobudzania wzrostu gospodarczego, modernizacji i rozwoju infrastruktury
turystycznej
" zmiany wizerunku miasta i wzmocnienie jego potencjału marketingowego
TURYSTYKA KULTUROWA
" jeden z najstarszych rodzajów turystyki
" wyprawy grupowe lub indywidualne o charakterze turystycznym, w których
spotkanie turystów z obiektami, wydarzeniami i innymi walorami kultury jest
zasadniczą częścią programu wyjazdu
Główne destynacje turystyki kulturowej w Polsce:
1. miasta z dużym nagromadzeniem zabytków (np. Kraków, Gdańsk, Warszawa,
Poznań, Wrocław, Toruń, Gniezno, Lidzbark Warmiński, Sandomierz)
2. miejsca związane z dziejami narodów lub grup etnicznych (np. Leżajsk,
Gierłoż)
3. polskie zabytki wpisane na Światową Listę Dziedzictwa UNESCO (np.
Kopalnia Soli w Wieliczce, Zamek w Malborku, Stare Miasto w Zamościu,
Marzena Wojciechowska dla OORZ PROGRES; Poznań 2009; Podstawy turystyki
Zespół staromiejski w Toruniu) oraz Pomniki Historii
4. muzea z najcenniejszymi zbiorami (np. Wawel, Zamek Królewski w
Warszawie, Muzeum Powstania Warszawskiego)
5. najcenniejsze obiekty sakralne (np. Częstochowa, opactwo Krzeszów)
6. najbardziej znane zabytki techniki (np. Kanał Ostródzko  Elbląski, Kanał
Augustowski, Parowozownia Wolsztyn
7. najlepiej zachowane obiekty militarne (np. Twierdza w Kłodzku, Modlin,
Twierdza w Świnoujściu, Międzyrzecki Rejon Umocniony, Pola Grunwaldu,
Westerplatte)
8. miejsca martyrologii (np. Oświęcim , Sztutowo)
9. najcenniejsze polskie rezydencje (np. Kórnik, Rogalin, A
ańcut, Kozłówka,
Książ, Baranów Sandomierski)
TURYSTYKA EDUKACYJNA
" najczęściej turystyka dzieci i młodzieży
" jej głównym celem jest uzupełnienie edukacji szkolnej
" formy: wycieczki, obozy, ścieżki przyrodnicze, zielone szkoły, błękitne szkoły,
białe szkoły
TURYSTYKA KWALIFIKOWANA
" najwyższa forma specjalizacji turystycznej
" uprawianie jej wymaga specjalistycznego przygotowania fizycznego,
umiejętności zachowania się w środowisku naturalnym i obiektach
turystycznych
" wymaga umiejętności posługiwania się sprzętem turystycznym takim jak
rower, żaglówka, narty, sprzęt do nurkowania
" można ja uprawiać indywidualnie w grupach nieformalnych i
zorganizowanych (niekiedy z elementami współzawodnictwa)
Rodzaje turystyki kwalifikowanej:
1. piesza
" nizinna
" górska
2. rowerowa i kolarska
3. jez
dziecka
4. wspinaczkowa
" górska
" penetracja jaskiń
5. wodna
" kajakowa
" motorowa
" żeglarska
6. tramping
" polega na wykupieniu biletu lotniczego, kolejowego lub innego do danego
kraju i podróżowanie po nim lokalnymi środkami transportu
Marzena Wojciechowska dla OORZ PROGRES; Poznań 2009; Podstawy turystyki
" jest bardziej mecząca i trudniejsza
" tańsza forma podróżowania względem wyjazdów zorganizowanych
7. trekking
" forma turystyki uprawiana w trudnych warunkach terenowych i klimatycznych
" formy trekkingu to: górski, pustynny, lodowcowy, polarny, tropikalny, na
bagnach lub na wulkanach
TURYSTYKA BIZNESOWA
" podróże w interesach
" stanowi obecnie jeden z najlepiej rozwijających się segmentów rynku
turystycznego
" charakteryzuje się mniejszą wrażliwością na czynniki decydujące o wyjazdach
(czynniki te to m. in. wysokość dochodów, ceny, czas wolny czy sezonowość)
" wyróżnia się odmiennym sposobem akwizycji, pozyskiwania klientów i
zakresem usług
" w przypadku tego rodzaju turystyki wymaga się sprawnych systemów
telekomunikacyjnych, dostępu do fachowej prasy oraz dostępu do informacji
ekonomicznych
TURYSTYKA KONGRESOWA
" najczęściej wyjazdy na konferencje, sympozja, seminaria, zjazdy
" uczestnicy tego rodzaju turystyki to m. in.: naukowcy, politycy, członkowie
rożnych organizacji społecznych i gospodarczych, lekarze specjaliści,
członkowie organizacji kulturalnych oraz sportowych
" wyjazdy krótko terminowe o elitarnym charakterze
" wymaga się specjalistycznego zakresu usług i zapewnienia specjalnych
warunków (np. odpowiednio duże i wyposażone obiekty w nowoczesny sprzęt)
" obsługa tego tupu imprez zajmują się najczęściej wyspecjalizowane biura lub
instytucje
TURYSTYKA MOTYWACYJNA (incentive)
" wyjazdy turystyczne organizowane przez pracodawców dla swoich
pracowników
" stanowią rodzaj nagrody za rzetelną pracę lub osiągnięty sukces oraz stanowią
zachętę na przyszłość
" turystyka motywacyjna ma wzbudzić u uczestnika wyjazdu uczucie
wdzięczności i lojalności wobec własnej firmy
" traktowana jest jako jeden z elementów nowoczesnego zarządzania oraz
kształtowania stosunków międzyludzkich w przedsiębiorstwie
TURYSTKA ETNICZNA (inna nazwa to turystyka sentymentalna)
" dotyczy głównie turystyki międzynarodowej
" obejmuje podróże związane z miejscem urodzenia czy pochodzenia w
Marzena Wojciechowska dla OORZ PROGRES; Poznań 2009; Podstawy turystyki
przeszłości zarówno samych turystów jak i ich przodków
" to podróże odbywane przez emigrantów do kraju własnego pochodzenia (np.
Polonii do Polski) lub podróże, w których uczestnicy odwiedzają swoje dawne
tereny, które w wyniku zmiany granic państwowych znajdują się aktualnie na
terytorium innego państwa (np. podróże Polaków na Kresy Wschodnie)
" dla grup, które łączy wspólne pochodzenie, język i kultura  turystyka etniczna
stanowi jedną z podstawowych form utrzymywania więzi z ojczystym krajem
TURYSTYKA OSÓB TRZECIEGO WIEKU
" turystyka osób starszych
" obejmuje wszystkie formy i rodzaje turystki, które moja być uprawiane przez
uczestników wyjazdu
TURYSTYKA ALTERNATYWNA
" alternatywna forma wypoczynku w odniesieniu do dużych imprez
turystycznych
" przeciwieństwo turystyki masowej
" z reguły uprawiana indywidualnie lub w małych grupach
" nastawiona na obcowanie z rodzimą kulturą, w zgodzie ze środowiskiem
naturalnym oraz z zachowaniem wartości kulturowych i społecznych
" obejmuje niektóre formy turystyki aktywnej
" uprawiana jest z dala od skupisk ludności na terenach czystych ekologicznie
TURYSTYKA WIEJSKA
" odbywa się na terenach wiejskich
" jest dostosowana do istniejących tam warunków i racjonalnie wykorzystuje
naturalne zasoby miejscowe
AGROTURYSTYKA
" forma wypoczynku odbywająca się na terenach wiejskich o charakterze
rolniczym, oparta o bazę noclegową i aktywności rekreacyjnej związanej z
gospodarstwem rolnym i jego otoczeniem przyrodniczym, produkcyjnym i
usługowym
" oferuje turystom pobyt u rodzin wiejskich prowadzących gospodarstwo rolne i
umożliwia im współuczestnictwo w życiu gospodarstwa
" działalność turystyczna stanowi dla gospodarza dodatkowe z
ródło dochodu
(podstawowym z
ródłem dochodu jest produkcja rolna)
EKOTURYSTYKA
" świadoma podróż do naturalnych miejsc przyrodniczych, które z jednej strony
chronią środowisko naturalne, a z drugiej podtrzymują dobrobyt lokalnych
mieszkańców i są z
ródłem dodatkowych dochodów
Marzena Wojciechowska dla OORZ PROGRES; Poznań 2009; Podstawy turystyki
Podstawowe rodzaje obiektów chronionych w Polsce i formy ich udostępniania dla
turystów:
 park narodowy
 rezerwat przyrody
 park krajobrazowy
 obszar chronionego krajobrazu
 formy ochrony indywidualnej
 rezerwat biosfery
 inne obszary ochronne (np. rezerwaty pokazowe, ogrody botaniczne)
TURYSTYKA ZDROWOTNA
" musi się odbywać w miejscu przyjaznym środowisku przyrodniczemu i
społecznemu
" wykorzystuje naturalne dobra takie jak np. wody lecznicze
" to przede wszystkim uzdrowiska, sanatoria, wellness i SPA
TURYSTYKA RELIGINJA
" kładzie większy nacisk na przeżycia natury duchowej, ogólnokulturalnej i
poznawczej
Formy turystyki religijnej:
 turystyka pielgrzymkowa
 wędrówki do miejsc świętych
 masowe wyjazdy do sanktuariów
 odwiedzanie ważnych ośrodków religijnych w ramach wyjazdu turystycznego
TURYSTYKA MORSKA
" podróże i wypoczynek turystów krajowych i zagranicznych statkami, promami
i jachtami
" przewozy turystyczne żeglugi przybrzeżnej
" rejsy żeglarskie morskie turystów krajowych
TURYSTYKA SOCJALNA
" to turystyka ludzi mniej zamożnych
" działania na rzecz turystyki socjalnej (wspieranej przez państwo) powinny
opierać się na:
- tworzeniu sieci publicznych ośrodków turystycznych i zarządzaniu nimi
- pomocy finansowej dla organizatorów turystyki socjalnej (pożyczki i
subwencje)
- dopłaty indywidualne dla wyjeżdżających
- ulgi w środkach transportu publicznego
Marzena Wojciechowska dla OORZ PROGRES; Poznań 2009; Podstawy turystyki
TURYSTYKA MI
KA
" podróże indywidualnej
" kilka wyjazdów w ciągu roku
" turysta na wyjez
dzie ma dużo czasu wolnego i sam decyduje o jego
zagospodarowaniu
" wyjazdy indywidualne
" spontaniczne decyzje programowe
" nastawienie na przeżycie nowych doznań
" szacunek i partnerstwo w kontaktach z gospodarzami
" zakup osobistych pamiątek
" samodzielnie zrobione zdjęcia i filmy z podróży
" nauka miejscowego języka czy dialektu (choć kilka słów)
" mniejsze znaczenie szybkości poruszania się
" komfort nie jest niezbędny
" taktowne zachowanie się
TURYSTYKA TWARDA:
" podróżowanie grupowe
" mało czasu, pobyty krótkoterminowe
" dominujący jeden wyjazd w ciągu roku w okresie urlopowym
" program z góry ustalony i realizowany punkt po punkcie
" wygoda i bierność
" degradacja środowiska i hałas
" brak przygotowania turysty i wiedzy na temat atrakcji turystycznych, kultury i
zwyczajów odwiedzanych terenów
" dokonywanie zakupów
" zakup pamiątek przygotowanych dla masowego turysty (np. masowo
produkowane figurki wieży Eiffle)
" zupełna nieznajomość i brak zainteresowania językiem odwiedzanego kraju
" szybkie środki transportu
" częste i szybkie przemieszczanie się
" nastawienie na wygody i komfort
" dystans między personelem (pilotem, rezydentem, kierową) a klientem
Marzena Wojciechowska dla OORZ PROGRES; Poznań 2009; Podstawy turystyki