Pokrewieństwo, rodowód, chów
wsobny
Pokrewieństwo
" Pokrewieństwo, z punktu widzenia genetyki, jest
podobieństwem genetycznym. Im osobniki są bliżej
spokrewnione, tym bardziej są podobne pod
względem genetycznym.
" Pokrewieństwo jest pojeciem dotyczącym
przynajmniej dwóch osobników.
" Pokrewieństwo wynika z posiadania jednego, lub
kilku, wspólnych przodków.
" Im bliżej dwa osobniki są spokrewnione, tym więcej
mają takich samych genów pochodzących od
wspólnego przodka.
" Miarą pokrewieństwa jest wskaz
nik pokrewieństwa.
Pokrewieństwo
samiec
samica
Pokrewieństwo
A B C D E
F G H I
A-E  spokrewnione w linii prostej
A-I  spokrewnione w linii prostej
Rxy=Ł0,5n n = liczba pokoleń pomiedzy dwoma osobnikami
C-G - spokrewnione w linii bocznej
Rxy=Ł0,5n+m n+m = suma liczb pokoleń dzielących dwa
osobniki od wspólnego przodka
Chów wsobny (inbred)
" Chów wsobny (inbred) jest zjawiskiem zachodzącym
przy kojarzeniu ze sobą osobników spokrewnionych.
" Chów wsobny prowadzi do wzrostu homo-
zygotyczności  rośnie prawdopodobieństwo, że
osobnik będący wynikiem chowu wsobnego będzie
miał dwa identyczne allele pochodzące od wspólnego
przodka rodziców.
" Miarą stopnia chowu wsobnego jest współczynnik
inbredu.
" Współczynnik inbredu wskazuje na
prawdopodobieństwo spotkania się w formie
homozygotycznej alleli pochodzących od wspólnego
przodka rodziców.
" Współczynnik inbredu jest parametrem dotyczącym
pojedyńczego osobnika.
Chów wsobny (inbred)
A B C D E
F G H I
Wskaz
nik inbredu - Fx
Fx=0,5*ROM (jeśli rodzice nie są zinbredowani)
Fx=0,5*ROM*sqr[(1+FO)*(1+FM)] (jeśli rodzice
są zinbredowani)
Chów wsobny (inbred)
" Wzrost homozygotyczności stwarza niebezpieczeństwo
spotkania się w formie homozygotycznej alleli
niekorzystnych, np. genów letalnych.
" W populacji wsobnej szkodliwe allele szybko stają się
homozygotyczne i są eliminowane w wyniku selekcji.
" Szkodliwe allele są, w wyniku tego, eliminowane z
populacji wkrótce po powstaniu w wyniku mutacji.
" Śmiertelność w populacji wsobnej nie wzrasta,
ponieważ powodowana jest mutacją, a nie wsobnością.
Chów wsobny (inbred)
Chów wsobny (inbred)
" Chów wsobny prowadzi do obniżenia żywotności
osobników w wyniku tzw. depresji inbredowej.
 Spadek wydajności (strata 20 kg mleka/1% inbredu; strata
1,3 kg tłuszczu/1% inbredu; dwukrotnie większa
smiertelność cieląt)
" Wiele ras powstałych w wyniku selekcji hodowlanej
wykazuje depresje inbredową.
 Są bardziej delikatne i wrażliwe na czynniki środowiskowe
 Wykazują mniejszą płodność i plenność
" Kojarzenie ze sobą dwóch linii wsobnych prowadzi
do powstania tzw. wybujałości mieszańców
(heterozji).
Depresja inbredowa
Rodowód (drzewo rodowodowe)
probant
Rodowód (używane symbole)
Rodowód tabelaryczny
Jemioła
Jetta Neron
Jetta Kuba Naksea Mnich
Jetta Rosje
Konsul Aden Aida Arnold Malina Tjeerd
X V
Chów wsobny (inbred)
" Praktycznie, za spokrewnione uważa się osobniki, w
których rodowodach uwzględniających pięć pokoleń
występuje chociaż jeden wspólny przodek
" Kojarzenie kazirodcze  kojarzenie rodzica z
potomkiem, lub pełnego rodzeństwa (RABe"0,5).
" Kojarzenie krewniacze właściwe  kojarzenie
półrodzeństwa, lub dziadka z wnuczką (RAB>0,1).
" Kojarzenie krewniacze umiarkowane  kojarzenie
wnuków spokrewnionych przez wspólnego dziadka
(RAB<0,1).
Metody kojarzenia
" Kojarzenie wolne  kojarzenie osobników nie
mających w rodowodzie wspólnych przodków do
piątego pokolenia. Osobniki te uważa się za
praktycznie niespokrewnione.
 Stosowane w masowej produkcji przy zachowaniu zasady
rotacji rozplodników
 Utrudnia ujawnianie się genów letalnych
 zapewnia dobrą kondycję potomstwa
 Wywołuje tendencje do wzrostu heterozygotyczności
Metody kojarzenia
" Kojarzenie krewniacze  kojarzenie osobników
spokrewnionych ze sobą w stopniu wyższym niż
wynosi średnia dla całej populacji. Jest ważnym
narzędziem w hodowli, ale musi być stosowane w
sposób przemyślany.
 Musi być traktowane jako środek do osiągnięcia określonego
celu
 Może być stosowane tylko pod ścisłą kontrolą w hodowli
zwierząt zarodowych
 Nie można zwracać uwagi na średnią wartość
selekcjonowanej cechy w populacji, ale zatrzymywać do
dalszej hodowli osobniki najlepsze
 Wywołuje tendencje do wzrostu homozygotyczności
Metody kojarzenia
" Kojarzenie szczytowe  połączenie zinbredowanego
samca z heterozygotycznymi, niespokrewnionymi z
nim samicami
" Powoduje uzyskanie potomstwa o wysokich
wartościach cech produkcyjnych i wyrównanych
walorach genetycznych i fenotypowych.
" Jest łatwe w stosowaniu
 Lokalne samice są inseminowane nasieniem
zinbredowanego reproduktora
 Wyniki są lepsze niż w kojarzeniu wolnym
Metody kojarzenia
" Hodowla na linię  kojarzenie ze sobą potomków określonego
osobnika  założyciela linii.
" Linię hodowlaną tworzą osobniki o wspólnym pochodzeniu, a w
związku z tym, wykazujące większe genetyczne i fenotypowe
podobieństwo, niż osobniki całej populacji.
" Za linię hodowlaną uważa się grupę osobników o współczynniku
pokrewieństwa minimum 0,125.
" Często hodowla na linię rozpoczyna się po śmierci wybitnego
osobnika i jest kierowana na jednego z jego synów.
 Identyfikacja wybitnego osobnika
 Kojarzenie krewniacze jego potomstwa
 Rozmnażanie osobników danej linii w umiarkowanym
pokrewieństwie
" Hodowla na linię powoduje utrwalenie w populacji genów
założyciela linii
Linie zinbredowane
" Tworzą je osobniki będące produktami kojarzenia
krewniaczego.
" Za linię zinbredowaną uważa się grupę zwierząt o
współczynniku inbredu minimum 0,375
" Najczęściej spotyka się takie linie w hodowli zwierzą
laboratoryjnych (np. szczury Wistar, myszy Balb/c,
itd.)
 Linia izogeniczne  grupa zwierząt identyczna pod
względem genetycznym, najczęściej o 100%
homozygotyczności)
 Linia ko-izogeniczne  grupa zwierząt, w której osobniki
różnią się między sobą najwyżej w obrębie jednego lokus.