Wady postawy u dzieci w młodszym wieku szkolnym











Referat dla zespołu samokształceniowego

 

 

TEMAT
REFERATU:

 

 

Wady
postawy u dzieci w młodszym wieku szkolnym

-profilaktyka
i korekcja

 

 

 

 

Opracowanie:

Katarzyna Karbowniczek

Iwona Wołowska

 

 

 

Wstęp

 

I.                 
Problematyka wad postawy w literaturze

 

1.    Filogenetyczny rozwój
postawy ciała

1.2          
Postawa ciała człowieka w
jego rozwoju

1.3          
Anatomiczno-fizjologiczne
mechanizmy postawy ciała

1.4          
Metody oceny postawy ciała

 

2.    Podział i przyczyny
powstawania wad postawy

 

3.    Najczęstsze wady postawy i
ich charakterystyka

3.1          
Plecy okrągłe

3.2          
Plecy wklęsłe

3.3          
Plecy wklęsło-okrągłe

3.4          
Skoliozy

3.5 Wady
klatki piersiowej

3.6 Wady
kończyn dolnych

3.7          
Błędy postawy

4.    Zapobieganie
i przeciwdziałanie wadom postaw

5.    Gimnastyka
korekcyjno-kompensacyjna

6.   
Przykładowe konspekty zajęć gimnastyki korekcyjnej

 

II.           
Bibliografia

 



 

MOTTO: "Pionowa postawa tworzy człowieka,

bez niej nie ma kultury, bez kultury

świat nie jest wart, by na nim żyć..."

PHELPS

 

 

Wstęp:

 

Wady postawy stanowią w czasach
współczesnych istotny problem zdrowotny naszego społeczeństwa. Gwałtowne zmiany
środowiska życia człowieka odbijają się na im zdecydowanie niekorzystnie.
Człowiek w swych mechanizmach obronno-adaptacyjnych nie jest w stanie nadążyć
za dynamiką zmian cywilizacji, czego dowodem są masowo dostrzegane zaburzenia
postawy.

Fizyczna postawa człowieka jest nawykiem ruchowym
kształtującym się na określonym podłożu morfologicznym i funkcjonalnym oraz
związanym z codzienną działalnością danego osobnika. Jest wyrazem stanu
fizycznego i psychicznego jednostki. Stanowi więc wskaźnik mechanicznej
wydolności zmysłu kinetycznego, równowagi mięśniowej i koordynacji
nerwowo-mięśniowej. W ciągu całego życia człowieka postawa ciała ulega zmianom,
najwięcej jednak w okresie wzrostu.

W wieku 7-10 lat, czyli w młodszym wieku szkolnym,
występuje pierwszy okres krytyczny dla postawy fizycznej dziecka. Związany jest
on ze zmianą trybu życia, z przejściem z dużej swobody ruchu na kilkugodzinne
przebywanie w pozycji siedzącej w szkole, często jeszcze w niewłaściwych
warunkach. Toteż początek nauki w szkole powoduje zwykle pogorszenie postawy.
Jednocześnie okres ten charakteryzuje się ogromną biologiczną potrzebą ruchu,
która umiejętnie pokierowana może być najważniejszym stymulatorem rozwoju
organizmu.

 

I.                 
Problematyka wad postawy w literaturze

 

1.                
Filogenetyczny rozwój postawy ciała

 

Znamienną cechą człowieka jest wyprostowana postawa
ciała oraz chód na dwóch dolnych kończynach. Człowiek jako jedyny w świecie
istot żywych przyjął spionowaną postawę ciała, wyłączył górne kończyny z
funkcji podporowych i lokomocyjnych, uwolnił dłoń do innych zadań.

Proces pionizacji postawy ciała
dokonywał się powoli na drodze ewolucyjnych przemian. Trzeba było około 30
milionów lat zanim protoplasta człowieka zmienił postawę czworonożną na
dwunożną (W. Dega 1970).

W
długotrwałym procesie przybierania tej postawy zachodziły istotne zmiany w
budowie ciała człowieka.

Stabilna i ekonomiczna pionowa postawa
człowieka stwarza dogodną pozycję wyjściową do lokomocji. Ułatwieniem jest
również symetria budowy ciała w płaszczyźnie czołowej. Odstępstwa od
symetrycznego rozłożenia masy ciała takie jak: asymetria narządów wewnętrznych,
asymetria ruchowa związana z prawo lub leworęcznością, mogą być jednym z
czynników wywołujących wady postawy. Istnieje wiele cech anatomicznych, na co
wskazuje antropologia, które dowodzą że budowa człowieka nie jest całkowicie
idealna z punktu widzenia kinetyki i statyki pionowej postawy.

 

 

2.                
Postawa ciała człowieka w jego rozwoju

 

Przyczyn zmienności postawy trzeba upatrywać między
innymi w warunkach anatomicznych i fizjologicznych, w działaniu centralnych
refleksów postawy, w filogenetycznym i ontogenetycznym jej rozwoju (J.Nowotny
1990, T.Kasperczyk 2001).

Postawę dziecka możemy ocenić dopiero
przy pierwszych samodzielnych próbach stania. Kręgosłup posiada już wtedy
wykształcone przodowygięcie w odcinku szyjnym i lekkie tyłowygięcie w odcinku
piersiowo-lędźwiowym. Plecy małego dziecka są lekko zaokrąglone lub zupełnie
płaskie, kończyny dolne ustawione w lekkim zgięciu w stawach biodrowych i
kolanowych. Brzuch w związku z bardzo słabymi mięśniami wchodzącymi w skład
jego ściany jest mocno uwypuklony.

Zmiany w postawie u dziecka w okresie przedszkolnym
postępują powoli i polegają na coraz wyraźniejszym kształtowaniu się
przodowygięcia kręgosłupa w odcinku lędźwiowym (lordoza lędźwiowa) oraz
stopniowym zmniejszaniu nadmiernego uwypuklenia brzucha. Znaczne uwypuklenie
brzucha, zaokrąglenie pleców, odstawanie łopatek, wysunięcie barków i głowy ku
przodowi są wadliwe, należy więc im przeciwdziałać.

W okresie szkolnym należy zwrócić uwagę na dwa
okresy krytyczne w kształtowaniu postawy ciała
dziecka, gdyż wtedy właśnie powstaje lub ujawnia się najwięcej wad postawy
(M.Kutzner-Kozińska 1988).

Pierwszy
okres krytyczny przypada na wiek 6-7 lat i
związany jest ze zmianą trybu życia dziecka. Istota tej zmiany tkwi w przejściu
ze swobodnego w dużej mierze, indywidualnie regulowanego przez dziecko reżimu
ruchu-wysiłku i odpoczynku, w narzucony kilkugodzinny system przebywania w
pozycji siedzącej, często w niewłaściwych ławkach szkolnych.

Drugi okres krytyczny w kształtowaniu postawy ciała dziecka przypada na
wiek pokwitania, charakteryzujący się intensywnym przyrostem wysokości ciała.
Jest to tzw. skok pokwitaniowy. Zaczyna się on wzrostem kończyn dolnych, a w
rok później tułowia. Narusza to dotychczasową równowagę, zmienia proporcje
ciała oraz istniejący uprzednio układ środków jego ciężkości. Poprzednie czucie
i nawyk postawy są nieadekwatne do zmienionych warunków morfologicznych. Siła
mięśni odpowiedzialnych za postawę ciała jest niewystarczająca do jej
stabilizacji w tych warunkach, gdyż szczyt jej przyrostu następuje około 14
miesięcy po szczycie wzrastania wysokości. Brzuch znów się uwypukla, plecy są
często nadmiernie okrągłe. Głowa pochylona ku przodowi stwarza wrażenie zbyt
ciężkiej w stosunku do utrzymującej jej szyi.

Koniec okresu dojrzewania, to równocześnie ponowne
kształtowanie się dobrej postawy. Następuje ostateczne uformowanie
przodowygięcia w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, brzuch znowu staje się płaski,
silnie rozwija się tkanka mięśniowa.

Powyżej 35 roku życia może ponownie wystąpić
pogorszenie postawy. Brzuch zaczyna wystawać i lekko zwisać. Pogłębiają się
wszystkie fizjologiczne krzywizny kręgosłupa, a w związku z równoczesnymi
zmianami zachodzącymi głównie w krążkach międzykręgowych, zmniejsza się jego
długość.

Kształtowanie postawy starzejącego się człowieka,
zależy w dużej mierze od ogólnego stanu jego zdrowia, rodzaju wykonywanej pracy
oraz warunków bytowych.

Postawa
zmienia się także w ciągu dnia pod wpływem najróżnorodniejszych bodźców. Dobre
samopoczucie, radość, chęć dobrej prezentacji, słowem wszystko co tonizuje
człowieka, pobudza do przyjęcia lepszej postawy i odwrotnie
przygnębienie,
zmęczenie, złe samopoczucie


-
sprzyjają wadom postawy (T.Kasperczyk 2001).

 

 

3.                
Anatomiczno-fizjologiczne mechanizmy postawy ciała.

 

Pionowa postawa ciała człowieka jest uwarunkowana
ułożeniem ruchomych elementów ciała: głowy, klatki piersiowej, miednicy i
kończyn względem siebie oraz sprawnością i wydolnością mięśni szkieletowych.

Anatomicznym kluczem postawy ciała jest
kręgosłup.

Jest
osią naszego ciała, stanowiącą jego kostne rusztowanie. Długość kręgosłupa
mierzona w linii prostej wynosi około 40% długości ciała, a długość mierzona
wzdłuż krzywizn wynosi 45%.

Na budowę
kręgosłupa składają się 34 kręgi:

�       
7 kręgów szyjnych,

�       
12 kręgów piersiowych,

�       
5 kręgów lędźwiowych,

�       
5 kręgów krzyżowych,

�       
5 kręgów guzicznych.

 

Każdy
kręg składa się z części przedniej, czyli trzonu kręgu i z części tylnej, czyli
łuku kręgowego. Każdy kręg łączy się z poniżej i powyżej leżącymi kręgami za
pomocą stawów, torebek stawowych, wiązadeł i mięśni.

Kręgosłup dzieli się na pięć odcinków: szyjny, piersiowy,
lędźwiowy, krzyżowy, guziczny.



Rys.1 Odcinki
i krzywizny fizjologiczne kręgosłupa.

 

 

 

 

 

Kręgosłup pełni trzy podstawowe funkcje: podporową, amortyzacyjną,
kinetyczną.

Funkcja podporowa polega
na podtrzymywaniu wyżej położonych segmentów, w związku z czym podlega on
znacznym obciążeniom, wzrastającym ku dołowi. Zwiększają się wymiary i wzmaga
intensywność tworzących go kręgów. Zadania przenoszenia obciążeń pełnią głównie
trzony kręgowe. Drugim elementem umożliwiającym utrzymanie przez kręgosłup tak
dużych obciążeń są jego krzywizny fizjologiczne.

Funkcję amortyzacyjną
dzielą krzywizny kręgosłupa i krążki międzykręgowe. Naprzemienne krzywizny w
płaszczyźnie przednio-tylnej kręgosłupa upodabniające go do sprężystego resora,
amortyzują wstrząsy i chronią przed nimi kręgosłup i ośrodkowy układ nerwowy.
Ochronnie działają również krążki międzykręgowe z zawartymi w nich sprężystymi
jądrami miażdżystymi.

Funkcja kinetyczna
uzależniona jest od ruchomości jego krzywizn. Krzywizny szyjna (lordoza) i
lędźwiowa są giętkie, odznaczają się znaczną ruchomością, natomiast krzywizna
piersiowa (kifoza) jest strefą bardziej usztywnioną.

Ruchowy aparat człowieka, którego osią
jest kręgosłup, zbudowany jest z kości, chrząstek i tkanki łącznej. Nie może on
samodzielnie utrzymywać swojej pozycji ani jej zmieniać. Dopiero mięśnie, które
można tu porównać do elastycznych lin przy maszcie, umożliwiają prawidłową
stabilizację i ruchy ciała. Za utrzymanie postawy w pozycji stojącej
odpowiedzialne są następujące mięśnie:

 

a)               
z przodu:

-        
mięśnie szyi,

-        
mięśnie klatki piersiowej,

-        
mięśnie brzucha,

-        
mięsień czworogłowy uda;

b)               
z tyłu:

-        
prostownik grzbietu,

-        
mięśnie pośladkowe,

-        
mięśnie
kulszowo-goleniowe.

 



Rys.2
Kościec i mięśnie utrzymujące postawę ciała.

 

Mięśnie
te muszą nie tylko przeciwdziałać siłom antygrawitacyjnym, ale muszą też
utrzymać równowagę pomiędzy poszczególnymi częściami tułowia.

Postawa ciała jest wypadkową równoczesnego działania dużych grup
mięśniowych, które utrzymują ciało w równowadze i zależy ona w dużej mierze od
równomiernego rozwoju tych grup mięśniowych. Wszelkie dysproporcje w rozwoju
mięśni czy też osłabienie siły mięśni zapewniających prawidłowe warunki statyki
ciała, prowadzi często do zmniejszenia stabilizacji kręgosłupa i może być
początkiem łańcucha zmian prowadzących do choroby zwyrodnieniowej oraz wad
postawy.

Kręgosłup jako konstrukcja
wieloczłonowa jest tworem mało stabilnym. Postawę ciała cechuje równowaga
chwiejna. Utrzymanie postawy pionowej jest możliwe dzięki stabilizacji
złożonej: biernej i czynnej.

Stabilizację bierną
zapewniają: równowaga mechaniczna, optymalne obciążenie, napięcie układu
wiązadłowo-torebkowego, ograniczenie ruchów budową stawów.

Stabilizację czynną
zapewnia napięcie określonych mięśni, pracujących zmiennie. Zasadniczą rolę
odgrywają tu mięśnie gładkie grzbietu, które noszą wspólną nazwę prostownika grzbietu. To właśnie
prostownikowi grzbietu zawdzięczamy pionową postawę ciała. Mięsień ten ciągnie
się od głowy aż do miednicy i wypełnia przestrzeń zawartą między wyrostkami
kolczastymi kręgosłupa a wyrostkami poprzecznymi. Wspomagają go mięśnie
brzucha, mięśnie lędźwiowe i mięśnie pasa barkowego.

 

 

4.                
Metody oceny postawy ciała

 

Postawa ciała zmienia się w czasie całego życia
człowieka. Jest wypadkową różnych czynników, takich jak: okresy rozwoju, różne
typy budowy, stan zdrowia, płeć czy tryb życia. Nie ma jednego wzorca, według
którego pragnęlibyśmy ją ukształtować.

Złożoność zagadnienia postawy doprowadziła do
powstania bardzo licznych metod, różnorodnych sposobów i technik oceny postawy
ciała człowieka.

W literaturze przedmiotu najczęściej spotykamy
podział na następujące grupy metod:

 

�       
Wzrokowa analiza
poszczególnych elementów postawy.

Metoda ta pozwala na określenie ułożenia
poszczególnych odcinków ciała. Otrzymuje się analityczny opis elementów
składowych postawy, oraz wymienia się ich lokalizację, wielkość i charakter. W
tej metodzie są stosowane dwa rozwiązania: jedno polega na opisie postawy
według przyjętego schematu
metoda opisowa, drugie to punktowanie tak zwanymi
punktami "karnymi" ocenianych elementów postawy
metoda punktowania.

W metodzie punktowania w odróżnieniu od
metody opisowej pominięto długie i kłopotliwe opisy.

Ostatnio
najczęściej stosowana jest metoda punktowania Tadeusza Kasperczyka. Metoda ta
jest dość prosta i dostępna w zastosowaniu. Polega na bezpośredniej obserwacji
wybranych elementów budowy i postawy ciała. Za każde odchylenie od normy
przyznaje się w zależności od jego ważności i wpływu na postawę, określoną
ilość punktów karnych od 1-5.Zerowa ilość punktów oznacza stan prawidłowy.

O
poprawności postawy i jakości, decyduje suma uzyskanych punktów
im więcej
punktów karnych, tym postawa gorsza.

Ocenie
podlegają: ustawienie głowy, barków łopatek, brzucha, klatki piersiowej,
wielkość i kształt kifozy piersiowej i lordozy lędźwiowej, ustawienie kolan,
wysklepienie stopy oraz boczne skrzywienie kręgosłupa.

 

 

 

�       
Metody sylwetkowe
metody
właściwej oceny wzrokowej.

Kryterium
stanowią tu wzorce (typy) postawy, do których porównuje się badanego.

Najbardziej
znaną w tej grupie metod jest typologia metod sylwetek Browna
sylwetki
harwardzkie. Autor odróżnił dwie grupy postaw: dobrą i złą. Każda z tych grup
miała dwa stopnie
lepszy i gorszy. Wzorce sylwetek były oznaczone dużymi
literami alfabetu:

A
postawa doskonała

głowa wyprostowana nad klatką piersiową, biodrami i stopami, klatka piersiowa
płaska, brzuch płaski, plecy łagodnie wygięte;

B
postawa dobra
głowa
wysunięta nieco ku przodowi, klatka piersiowa mniej wypukła, brzuch nieco
uwypuklony, plecy bardziej wygięte;

C
postawa wadliwa
głowa
wysunięta przed klatkę piersiową, klatka piersiowa płaska, brzuch wypukły,
plecy zgarbione;

D
postawa zła
głowa
bardzo wysunięta do przodu, klatka piersiowa zapadnięta, brzuch zwiotczały,
wiszący, plecy wybitnie zgarbione.

Sylwetki harwardzkie mają znaczenie historyczne.

W
świetle współczesnych wymagań klasyfikacja Browna nie nadaje się do określania
postaw dzieci. Nie uwzględnia ona zmienności postawy w różnych okresach
rozwoju, ujmuje postawę w sposób uproszczony i szablonowy. Typologia Browna była
niejednokrotnie modyfikowana i zmieniana przez innych autorów.

Oryginalną polską metodę oceny postawy
ciała jest metoda Wolańskiego. Autor wyróżnił trzy rodzaje postaw, biorąc pod
uwagę przednio-tylne krzywizny kręgosłupa i na tej podstawie wyróżnił trzy typy
postaw z trzema stopniami nasilenia wad.

 



 

 

Rys.3 Typy postaw ciała wg Wolańskiego;
K-kifotyczny,

L-lordotyczny, R-równoważny.

 

 

 

W ten
sposób powstała typologia zawierająca 9 wzorców:

 

K
zespół typów
kifotycznych I, II, III
kifoza jest większa niż lordoza;

L
zespół typów
lordycznych I, II, III
lordoza jest większa niż kifoza;

R
zespół typów
równoważnych I, II, III
kifoza równa się wielkością lordozie.

 

Ocenę
postawy ciała za pomocą metody Wolańskiego można przeprowadzać dwojako: przez
analizę kątów przednio-tylnych krzywizn kręgosłupa, mierzonych skonstruowanym
przez autora przyrządem sferosomatometrem lub przez wzrokowe
porównanie badanego do typów wzorcowych.



Rys.4 Określenie wady postawy sferosomatometrem
Wolańskiego.

 

�       
Metody całościowej oceny
sylwetek zarejestrowanych

za pomocą fotografii,
cieniografii, konturografii.

 

Fotograficzna
metoda rejestracji i obserwacji polegała z reguły na wykonaniu zdjęć badanego
na tle kratownicy o określonych wymiarach pól, co pozwalało na ustalenie na
podstawie zdjęć pomiarów długościowych, kątowych, symetrii, itp.

Zdjęcia
wykonywano najczęściej w trzech pozycjach: z przodu, z tyłu i z boku, ale coraz
częściej wykonuje się też zdjęcia w skłonie do przodu.

Inne rozwiązania w tej grupie metod to cieniografia
i konturografia.

Zaletą
wszystkich metod z tej grupy jest to, że niejednokrotnie nawet po upływie
dłuższego czasu pozwalają wracać do sylwetki badanego i korygować nasze opinie
o niej. Stwarzają możliwość oceny postawy ciała przez kilku specjalistów oraz
obserwowania ewentualnych zmian postawy na przestrzeni kilku lat i sprawdzenia
wyników oddziaływań korekcyjnych prowadzonych w tym czasie.

 

 

�       
Nowoczesne
techniki badań:

-
metoda ISIS;

-
metoda fotogrametryczna.

 

U
podstaw wielu metod oceny postawy ciała leży znajomość badania ortopedycznego.
Badanie to w zasadzie powinien przeprowadzać lekarz według określonego schematu
badania, jednak kontakt dziecka z lekarzem jest bardzo rzadki i w zasadzie
ogranicza się do badań bilansowych lub badań okresowych w szkole.

Z tych to między innymi powodów M.Kutzner-Kozińska
uważa za obowiązujące dla nauczyciela jak i rodziców znajomość uproszczonego
badania ortopedycznego.

Badanie
to ukierunkowane jest na oględziny ciała dziecka. Obserwacja podporządkowana
jest tzw. testowi symetrii, tzn. porównuje się (w ustawieniu badanego przodem,
tyłem, bokiem i w skłonie), czy te same punkty ciała po obu stronach są
położone symetrycznie.

 

 



Rys.5 Badanie oglądaniem postawy
ciała: z przodu, z tyłu,

z boku, w skłonie (skoliozy).

 

Badanie
w skłonie jest uzupełnieniem obserwacji od przodu i od tyłu. Tak sprawdzamy
kręgosłup czy jest prosty, a jednocześnie sprawdzamy kontur prawej i lewej
strony tułowia. Obserwacja ta ma na celu wykrycie wszelkich asymetrii
związanych najczęściej z bocznym skrzywieniem kręgosłupa.

 

 

5.                
Podział i przyczyny powstawania wad postawy

 

Wady postawy to odchylenia od ogólnie przyjętych
cech postawy prawidłowej, właściwej danej kategorii wieku, płci i typu budowy
(T.Kasperczyk 1992).

Wady
postawy można podzielić na proste i złożone:

Proste wady
postawy
(błędy postawy), są to
pojedyncze odchylenia od prawidłowej postawy ciała, nie zmieniające ukształtowania
kręgosłupa (J.Nowotny 1992).

Złożone wady
postawy
są to odchylenia od
prawidłowej postawy ciała, ze zmianami ukształtowania kręgosłupa.

Strukturalne oraz różnorodne deformacje w obrębie
narządu ruchu nazywane są wadami budowy.

 

W
literaturze najczęściej spotykamy podział wad postawy i budowy ciała na dwie
zasadnicze grupy:

1.                
Wady wrodzone

-        
kości,

-        
mięśni.

2.                
Wady nabyte

-        
rozwojowe,

-        
nawykowe.

 

 

Wady wrodzone
należą tu przypadki z odchyleniami prawidłowej
budowy ciała w następstwie czynników, które zadziałały w okresie płodowym.

Przyczyny
powstawania tych wad są różne. Niektóre z nich są przekazywane dziedzicznie.

 

Wady nabyte
mogą być wywoływane przebytymi chorobami
te
określamy terminem wady rozwojowe lub
powstają na skutek zaburzenia nawyku prawidłowej postawy ciała
te określamy
terminem wady nawykowe.

 

Trafnie
źródło etiologii wad postawy ujęła Maria Kutzner-Kozińska (1981). Wyodrębniła
ona trzy sfery czynników, w następstwie których dochodzi do rozwoju wad, są to:

1.                
Czynniki fizjologiczne.

2.                
Czynniki morfologiczne.

3.                
Czynniki środowiskowe.

 

Istotą
zaburzeń w sferze czynników fizjologicznych jest nawyk prawidłowej
postawy. Dla dziecka z wadą postawy nawykowa postawa nieprawidłowa jest czymś
naturalnym, zwykłym i nie wymagającym wysiłku (przyjmowanym podświadomie). U
podstaw tego rodzaju wad postawy leżą zaburzenia czucia głębokiego, osłabienie
słuchu, krótkowzroczność, ale także znaczny wpływ na postawę ma tu również stan
psychiczny dziecka.

Zaburzenia
w sferze morfologicznej najczęściej polegają na: występowaniu dystonii
mięśniowej zespołów współdziałających na nierównomiernie rozłożonych siłach
nacisku i pociągania w zakresie układu kostnego kręgosłupa, nadmiernym napięciu
i rozciągnięciu pewnych grup wiązadeł oraz części torebek stawowych.

Warunki
środowiska zewnętrznego, w jakim żyje człowiek,
stają się coraz częściej przyczyną niekorzystnych zmian

w
postawie ciała. Na pierwsze miejsce wysuwają się:

1.                
Nie unormowany tryb życia;

2.                
Złe warunki higieniczne i
bytowe;

3.                
Nie przebywanie na świeżym
powietrzu;

4.                
Brak ćwiczeń ruchowych,
hipokinezja;

5.                
Przyjmowanie jednorodnych
i długotrwałych pozycji

-                          
w szkole i w pracy, jak i podczas odpoczynku
(niedostosowane ławki szkolne, nieodpowiednie noszenie teczki).

 

Kształtowanie się sylwetki ciała,
wzajemny układ przestrzenny narządów ruchu, proporcje tułowia i kończyn, linia
krzywizn kręgosłupa oraz ogólna sprawność wysiłkowa zależą zarówno od
wyznaczników genetycznych, a także defektów rozwojowych. Wady postawy mogą mieć
przyczynę tak w zaburzeniach hormonalnych, jak i w dysfunkcjach układu
nerwowego

lub
zniekształceniach rozwojowych i pourazowych tułowia czy kończyn.

 

 

 

6.                
Najczęstsze wady postawy i ich charakterystyka

 

Do najczęstszych wad postawy
należą:

plecy
okrągłe, plecy wklęsłe, plecy wklęsło-okrągłe, plecy płaskie, boczne
skrzywienia kręgosłupa-skoliozy, wady statyczne kończyn dolnych.

 

Do błędów postawy zalicza się: odstawanie łopatek, asymetrię barków, asymetrię
żeber i klatki piersiowej.

 



Rys. 6 Wady postawy w płaszczyźnie strzałkowej:

a-plecy okrągłe, b-plecy wklęsłe, c-plecy
wklęsło-okrągłe, d-plecy płaskie.

 

 

3.1 Plecy
okrągłe

Plecy
okrągłe to nadmierne uwypuklenie fizjologicznej krzywizny piersiowej. Wada ta
charakteryzuje się: osłabieniem mięśni grzbietu, przykurczem mięśni
piersiowych, barki są wysunięte do przodu, łopatki odstające. Łokcie i kolana
są często w pozycji lekkiego zgięcia.

Plecy okrągłe mogą być wrodzone lub nabyte.

Ich
najczęstszą przyczyną jest dystonia mięśniowa, czynniki psychiczne (kifoza
"wstydliwych" np.: u dorastających dziewcząt), wady wzroku. Mogą też powstawać
w następstwie takich chorób jak: krzywica, gruźlica kręgosłupa, zesztywniające
zapalenie stawów kręgosłupa, choroba Scheuermanna (choroba powoduje powolne
zginanie się kręgosłupa do przodu).

U
dzieci w młodszym wieku szkolnym często przyczyną wady "pleców okrągłych" jest
dystonia mięśniowa (zaburzenie równowagi napięć mięśniowych mięśni grzbietu) i
zaniedbanie prawidłowej postawy.

 

 

3.2 Plecy wklęsłe

Istota tej wady polega na pogłębieniu lordozy
lędźwiowej.

Sylwetkę
charakteryzuje pogłębione wygięcie odcinka lędźwiowego kręgosłupa, zwiększone
przodopochylenie miednicy, wypięty brzuch (tzw. przodujący brzuch) i wypięte
pośladki.

Wada
ta może być wrodzona lub nabyta.

Wśród
wad nabytych najczęściej obserwuje się plecy wklęsłe na tle dystonii
mięśniowej. Mięśnie brzucha, pośladkowe wielkie oraz zginacze stawu kolanowego
są osłabione, natomiast nadmiernie napięte i często przykurczone są mięśnie
grzbietu odcinka lędźwiowego i zginacze stawu biodrowego.

 

3.3 Plecy
wklęsło-okrągłe

Plecy
te są wadą postawy, w której występują równocześnie cechy charakterystyczne dla
pleców okrągłych i wklęsłych.

U
dziecka z tą wadą postawy obserwuje się pogłębienie kifozy piersiowej,
wysunięcie głowy i barków do przodu, odstawanie łopatek, pogłębienie lordozy
lędźwiowej, zwiększenie przodopochylenia miednicy, wypięty brzuch i uwypuklenie
pośladków. Towarzysząca tej wadzie dystonia mięśniowa jest połączeniem dystonii
występującej w plecach wklęsłych i okrągłych.

 

 

3.4 Skoliozy

Skolioza
jest bocznym skrzywieniem kręgosłupa.

Jest to
choroba, która polega na wielopłaszczyznowym odchyleniu linii kręgosłupa od
stanu prawidłowego. Odchylenie to występuje w płaszczyznach:

-        
czołowej
kręgosłupa
wygina się w bok, lewo lub prawo;

-        
strzałkowej
pogłębia się
wygięcie lordotyczne lub kifotyczne;

-        
poprzecznej
następuje
rotacja kręgów, co prowadzi do powstania garbu.

Istnieje wiele klasyfikacji bocznych
skrzywień kręgosłupa. Najczęściej spotykane w literaturze przedmiotu to:

1. Podział ze względu na wiek:.

a)      wczesnodziecięce

b)     dziecięce

c)     młodzieżowe

 

2. Ze względu na lokalizację skrzywienia i kierunek
wychylenia łuku:

a)     skrzywienia jednołukowe całkowite prawostronne i
lewostronne;

b)    skrzywienia jednołukowe odcinkowe
piersiowo-prawostronne i piersiowo-lewostronne;

c)     skrzywienia jednołukowe odcinkowe
lędźwiowo-prawostronne i lędźwiowo-lewostronne;

d)    skrzywienie dwułukowe piersiowo-prawostronne

i lędźwiowo-lewostronne oraz piersiowo-lewostronne i
lędźwiowo-prawostronne.

 

3.                
W zależności od stopnia
zaawansowania zmian, wyróżnia się następujące stadia skoliozy (klasyfikacja wg
M.Kutzner-Kozińskiej 1981):

 

a)     postawa skoliotyczna
wstępne stadium wady.
Występuje asymetria barków, łopatek, trójkątów talii, ale nie dochodzi jeszcze
do bocznego skrzywienia;

b)    skolioza Io
to skrzywienie, kiedy
wartości kątowe nie przekraczają 30o. Zmiany dotyczą układu
mięśniowo
wiązadłowego, bez zniekształceń kostnych;

c)     skolioza IIo
skrzywienie o wartościach
kątowych 31o-60o. Występują zmiany w kręgach i krążkach
międzykręgowych. Kręgosłup ulega zrotowaniu, co objawia się garbem żebrowym;

d)    skolioza IIIo
skrzywienie o kącie
przekraczającym 60o, z daleko posuniętymi zmianami strukturalnymi
jak: torsja

i sklinowacenie kręgów, deformacja żeber i
miednicy.

 

 



Rys.7 Boczne
skrzywienia kręgosłupa Io,IIo,IIIo.

 

 

4.                
Pod względem przyczyn
powstawania skoliozy dzielą się na (etiologiczna klasyfikacja Cobba):

 

a)     skoliozy funkcjonalne
(czynnościowe)
są to skoliozy, w których nie
stwierdza się utrwalonych zmian w budowie kręgosłupa;

b)    skoliozy strukturalne
to skoliozy, w których stwierdzamy utrwalone
zmiany. Można podzielić je na:

�       
kostno-pochodne
(osteopatyczne):

-        
wrodzone

-        
torakogenne

-        
układowe

�       
neuropochodne
(neuropatyczne):

-        
wrodzone

-        
porażenne
wiotkie

-        
porażenne
spastyczne

-        
inne neuropochodne

�       
mięśniowo pochodne
(miopatyczne):

-        
wrodzone

-        
dystrofie mięśniowe

-        
inne mięśnio pochodne

�       
idiopatyczne (o nie
ustalonej etiologii). Występują najczęściej i stanowią 80-90% skolioz
strukturalnych.

 

Nieznana przyczyna w większości
przypadków powstawania skolioz zmusza do leczenia objawowego. Ogranicza się ono
do przeciwdziałania widocznym skutkom choroby. Pilna obserwacja przez rodziców
i nauczycieli pozwala na wczesne wykrycie skoliozy i właściwe leczenie, które
pozwoli zapobiec późnym następstwom deformacji.

Nie leczona skolioza może prowadzić do:

�       
zniekształcenia klatki
piersiowej,

�       
uciskania narządów
wewnętrznych (serce i płuca), prowadząc do upośledzenia wydolności krążenia i
oddychania,

�       
zmniejszonej sprawności
fizycznej,

�       
duszności,

�       kompleksu psychicznego, spowodowanego obecnością
garbu żebrowego.



Rys.8 Skłon tułowia w przód a-budowa prawidłowa,

b- garb żebrowy.

 

Skolioza
odpowiednio wcześnie wykryta i właściwie leczona pozwala uniknąć wystąpienia
groźnych dla zdrowia i życia późnych powikłań.

 

3.5                       
Wady klatki piersiowej

Zniekształcenia
klatki piersiowej zalicza się do wad wrodzonych.

Najczęściej
występujące zniekształcenia patologiczne klatki piersiowej to:

�       
klatka piersiowa kurza,

�       
klatka piersiowa
lejkowata.

 

Klatka
piersiowa kurza
polega na wysunięciu ku
przodowi obwodowej części mostka wraz z najbliższą częścią żeber, które są od
boku jakby ściśnięte. Łuki żebrowe często tworzą falistą linię zamiast łukowej.
Po nabraniu i zatrzymaniu powietrza w płucach stopień kurzego zniekształcenia
zmniejsza się.

Rozróżnia się dwie postacie klatki
piersiowej kurzej.

W
pierwszej postaci uwypuklona jest tylko rękojeść mostka. Położenie trzonu
mostka albo jest prawidłowe, albo jest odchylone nieco do tyłu.

Druga
postać charakteryzuje się wysunięciem do przodu trzonu mostka. Najbardziej ku
przodowi sterczy zwykle wyrostek mieczykowaty.

 

Klatka
piersiowa lejkowata
jest wadą znacznie
częściej spotykaną niż klatka piersiowa kurza.

Wada
jest następstwem wrodzonego zaburzenia rozwoju przepony lub nieproporcjonalnego
rozrostu chrząstek żebrowych w stosunku do jej elementów.

Charakteryzuje
się lejkowatym zapadnięciem dolnej części mostka i przylegających odcinków
żeber.

Na
skutek osłabienia mięśni grzbietu, wysunięcia barków do przodu, spłaszczenia
klatki piersiowej i wiotczenia mięśni brzucha, przy oddychaniu występują
paradoksalne ruchy klatki piersiowej.

 



Rys.9 Wady
klatki piersiowej a-kurza, b- lejkowata.

 

Postępowanie
korekcyjne dla wad klatki piersiowej obejmuje głównie ćwiczenia oddechowe,
ćwiczenia ogólnorozwojowe poprawiające postawę ciała oraz pływanie.

W
wadach zaawansowanych stosuje się aparaty ortopedyczne (klatka piersiowa kurza)
i leczenie operacyjne (klatka piersiowa lejkowata).

 

 

3.6                       
Wady kończyn dolnych

Zniekształcenia
kończyn dolnych w znacznym stopniu wpływają na statykę i postawę ciała.
Powstają w wyniku asymetrii w budowie wyżej położonych odcinków ciała,
przeciążeń pracą lub są wadami wrodzonymi albo powstają na skutek innych
przyczyn.

Wyróżniamy następujące wady kończyn
dolnych, dające się w początkowym stadium wyrównać:

-        
kolana koślawe,

-        
kolana szpotawe,

-        
stopa płaska,

-        
stopa płasko-koślawa,

-        
stopa wydrążona,

 

 

 



Rys.10 Ustawienie kolan a-kolana proste,

b- kolana
koślawe, c-kolana szpotawe.

 

 

Kolana koślawe

Wada
może być wrodzona lub nabyta. Najczęściej wyróżnia się: koślawość wrodzoną,
pokrzywiczą, idiopatyczną, porażeniową, pozapalną, pourazową.

W kolanach koślawych oś podudzia tworzy z osią uda
kąt otwarty na zewnątrz, a kostki przyśrodkowe, przy wyprostowanych i zwartych
kolanach, są oddalone od siebie o ponad 5 centymetrów.

Za
fizjologiczną koślawość uważa się odchylenie od osi przeciętnie 2-3
centymetrów, ale nie większą niż 5 centymetrów.

 

 



Rys.11 Kolano koślawe.

 

W
koślawości kolan występują zmiany kostne (skrzywienie kości udowej lub
piszczelowej, przerost w stawie kolanowym) i mięśniowo-wiązadłowe, w wyniku
których istnieje predyspozycja do zwichnięcia rzepki.

Jeśli
wada jest silnie wyrażona po jednej stronie lub jest jednostronna po jednej
stronie może wytworzyć się skolioza w odcinku lędźwiowym.

 

 

Kolana
szpotawe

W tym
zniekształceniu kończyny dolne są skręcone do wewnątrz, występuje nadwyprost w
stawach kolanowych, mięsnie wewnętrznej strony kończyn dolnych ulegają
skróceniu, a po stronie zewnętrznej nadmiernie rozciągają się. Oś podudzia
tworzy z osią uda kąt otwarty do wewnątrz.



Rys.12
Kolano szpotawe.

 

 

Wielkość
odchylenia mierzy się w centymetrach, rozstępem między kłykciami przyśrodkowymi
przy stopach zwartych. Szpotawość kolan występuje najczęściej przy nadwadze
oraz przy krzywicy.

 

 

 

 

Wady stóp

"...tak długo jak człowiek

jest człowiekiem i tak długo

jak pozostaje człowiekiem właśnie

przez swoje stopy jest rozpoznawany

w całym królestwie zwierząt."

Frederick Wood-Jones

 

Stopa
swoją budową i funkcją przystosowana jest do dźwigania i elastycznego
przenoszenia ciężaru ciała w czasie chodu, do amortyzowania wstrząsów
powstających w czasie poruszania się (hamowanie przyśpieszenia kończyny,
uderzanie pięty o podłoże).

Prawidłowo wysklepiona stopa dotyka
podłoża trzema fizjologicznymi punktami podparcia: piętą, głową pierwszej i
głową piątej kości śródstopia.

 



Rys.13
Fizjologiczne punkty podparcia.

 

Między
tymi punktami przebiegają główne łuki stopy: podłużny przyśrodkowy, podłużny
boczny i poprzeczny przedni.

Łuk
podłużny przyśrodkowy zaczyna się na guzie
piętowym, obejmuje kość łódkowatą, I klinową i kończy się na głowie I kości
śródstopia.

Łuk
podłużny boczny biegnie od guza kości
piętowej przez kość sześcienną do głowy V kości śródstopia.

Łuk
poprzeczny przedni jest utworzony przez
głowy pięciu kości śródstopia. (Dziak 1973)

 

Najczęściej występujące wady stóp to:

a)      stopa płaska

b)     stopa płasko-koślawa

c)     stopa szpotawa

d)     stopa wydrążona

Rzadziej spotykane to:

e)      stopa końska

f)      stopa piętowa

 

 



Rys.14
Zniekształcenia stopy: a-stopa końska, b- stopa piętowa,

c-stopa szpotawa, d-stopa płaska, e- stopa
płasko-koślawa,

f- stopa wydrążona.

 

 

Stopa płaska
(płaskostopie czynnościowe)

Stopa
posiada niski lub obniżający się łuk podłużny, który jest wynikiem
niewydolności układu mięśniowo-wiązadłowego. Przeciążenie stopy spotęgowane
niewydolnością jej układu doprowadza do zniekształceń, bolesności oraz
zaburzenia funkcji.

Płaskostopie
jest jednym z bardziej powszechnych dolegliwości stóp. W młodszym wieku
szkolnym nie musi dostarczać bodźców bólowych, jednak zaniedbanie i brak
korektywy może nieść odległe, negatywne skutki.

 

Stop płasko-koślawa

Istotą
tego zniekształcenia jest ustawienie w nawróceniu kości stępu oraz obniżenie
sklepienia podłużnego stopy, najczęściej na tle niewydolności statycznej.

 

Stopa szpotawa

Jest
odwrotnością stopy płasko-koślawej. Charakteryzuje się skręceniem pięty do
wewnątrz i oparciem jej na krawędzi zewnętrznej.

 

Stopa wydrążona

Zniekształcenie
charakteryzuje się nadmiernym wysklepieniem, w odcinku między guzem a głowami
kości śródstopia, przy równoczesnym skróceniu tego odcinka. Nadmiernemu
wysklepieniu stopy towarzyszy szponowate ustawienie palców i skrócenie
rozcięgna podeszwowego. Zniekształcenie powoduje skrócenie stopy.

Przyczyną
tej wady są anomalie w obrębie dolnego odcinka rdzenia kręgowego oraz
zaburzenia równowagi mięśniowej.

 

Zdrowe stopy są ważnym elementem zdrowia
całego organizmu. Stopy chore, zniekształcone utrudniają poruszanie się,
sprawiają ból i wpływają na zmęczenie.

Stopa
ładna
to stopa przede wszystkim zdrowa.

 

 

3.7                       
Błędy postawy

 

W
wadach postawy często spotyka się nieodpowiednie ustawienie głowy, asymetrię
barków czy wadliwe ułożenie i odstawanie łopatek. Takie odchylenia zalicza się
do błędów
postawy.

 

Odchylenia w
ustawieniu głowy i szyi

W
błędach postawy spotyka się często nieodpowiednie ustawienie głowy. Wysunięcie
głowy ku przodowi jest najczęściej skutkiem zwiększonej kifozy piersiowej, wad
słuchu i wzroku bądź też niedbałej postawy przy różnych czynnościach.

Do
rzadziej spotykanych błędów w ustawieniu głowy zalicza się kręcz karku.
Deformacja ta powstaje w wyniku niedorozwoju kręgów szyjnych lub mięśni szyi.

 

Wadliwe
ułożenie łopatek

U
dzieci w młodszym wieku szkolnym bardzo często można stwierdzić asymetrycznie
ułożone lub odstające od płaszczyzny pleców łopatki.

Łopatki wraz ze stawami barkowymi połączone są
bardzo luźno ze szkieletem, a mianowicie za pośrednictwem obojczyka w stawie
mostkowo-obojczykowym, poza tym mięśnie utrzymują łopatki w ich normalnym
ułożeniu.

Każde
zaburzenie w czynności mięśni powoduje zmianę ułożenia łopatek i połączonych z
nimi stawów barkowych.

 

 



Rys.15
Wadliwe ułożenie łopatek.

 

Uniesienie
łopatki może być jednym z wczesnych objawów tworzącej się skoliozy, ale wtedy
uwagę należy skierować na nieprawidłowości kształtu kręgosłupa.

 

 

2.                                        
Zapobieganie i przeciwdziałanie wadom
postawy

Wada postawy jest początkiem choroby,
której rozwój przebiega skrycie i podstępnie. Skutki nie korygowanych wad poza
względami estetycznymi mogą być bardzo niekorzystne.

Wczesne wykrycie nieprawidłowości w
postawie ciała może uchronić dziecko przed dalszym ich pogłębianiem i daje
gwarancję skutecznego leczenia. Wada postawy wcześnie nie rozpoznana i nie
leczona utrwala się, co może doprowadzić do przykrych dolegliwości u człowieka
dorosłego.

Jednym z głównych czynników zapobiegających wadom
postawy jest ruch. Szczególnie cenne są te formy
aktywności ruchowej, które dziecko może kultywować przez całe życie. Należą do
nich: pływanie, turystyka piesza i rowerowa, łyżwiarstwo i inne gry sportowe.

DZIECIŃSTWO JEST NIEWĄTPLIWIE NAJLEPSZYM OKRESEM
DO PROFILAKTYKI  WAD POSTAWY.

    A
profilaktyka, to najskuteczniejsza forma zwalczania dolegliwości, powstających
podczas zaburzeń czynności narządów ruchu. Nie korygowane wady postawy, choć
świetnie tolerowane latami, potrafią prowadzić do nieodwracalnych i stale
pogarszających się deformacji. To one stają się potem nie tylko początkiem
zmian zwyrodnieniowych stawów, kręgów, ale również przyczyną bardzo bolesnych
niewydolności, mających niezwykle poważne konsekwencje w wieku dorosłym a nie
rzadko już w okresie dojrzewania (wtedy kontrola lekarska powinna być
częstsza). Na efekty korygowania wad postawy ma wpływ nie tylko instruktor
gimnastyki korekcyjnej, nauczyciel, ale przede wszystkim konsekwentne
postępowanie rodziców. Wiadomo że nawet dwukrotne (w tygodniu) uczestnictwo
dziecka w grupowych zajęciach korekcyjnych dla większości dzieci nie jest wystarczające.
Niezbędne jest kontynuowanie ćwiczeń w domu i przestrzeganie określonych
zaleceń i przeciwwskazań. Od rodziców zależy, czy dziecko z wadą postawy ma
systematycznie i prawidłowo zorganizowane zajęcia w ciągu doby, tygodnia, roku
a często przez wiele lat.  

   
Wzrastający z roku na rok procent dzieci z wadami postawy zmusza nas do
głębszego i szerszego zainteresowania się problematyką profilaktyki wad
postawy. Środowiskiem ucznia jest szkoła. Uczniowie spędzają w niej wiele
godzin dziennie, stąd środowisko szkolne jako całość ma ogromny wpływ na rozwój
dzieci i młodzieży. Konieczne jest więc stałe i konsekwentne eliminowanie ze
środowiska tych czynników, z którymi wiąże się powstawanie lub pogłębianie
istniejących już wad i zaburzeń rozwojowych oraz stwarzanie jak najlepszych
warunków pracy dla uczniów. Podobne działanie profilaktyczne powinno mieć
miejsce również w każdym domu, pod czujnym okiem rodziców. Pozwoli to uniknąć
przykrych dolegliwości w życiu
dorosłym.
Pamiętajmy o tym, że nasze ciało to
także kręgosłup niezastąpiony skarb. Kręgosłup mamy jeden na całe życie. Pomimo
tego, że jest on bardzo wytrzymały, powinniśmy o niego dbać i poświęcać mu
wiele czasu i uwagi.

 

Podstawowymi działaniami w
zakresie profilaktyki wad postawy wg M.Kutzner-Kozińskiej (1988) są:

1.               
Ograniczenie siedzącego
trybu życia, zwiększenie ogólnej sprawności ruchowej człowieka,

ze szczególnym uwzględnieniem tych form, dzięki
którym są wzmacniane mięśnie grzbietu i brzucha, dobór ćwiczeń mających na celu
kształtowanie prawidłowych krzywizn kręgosłupa, a nie ich niwelowanie;

2.               
Nauczenie już we wczesnym
dzieciństwie, a następnie wyrabiane nawyku utrzymania prawidłowej postawy ciała
we wszystkich czynnościach życia, zwłaszcza tych, w których kręgosłup mógłby być
przeciążony, przestrzeganie prawidłowej postawy ciała przy pracy i w czasie
odpoczynku;

3.               
Dostosowanie sprzętów
domowych i środowiska, w których przebywamy, do potrzeb i możliwości
fizjologicznych naszego kręgosłupa.

 

W
przypadku stwierdzenia u dziecka wady postawy niezbędne jest odpowiednie
postępowanie korekcyjne w domu i w szkole. Dziecko powinno być skierowane do
szkolnego zespołu gimnastyki korekcyjnej. Bardzo ważny jest czynny udział
rodziców w instruktażu w zakresie ćwiczeń domowych, gdyż podstawową formę
oddziaływania korekcyjnego powinny stanowić, prócz zajęć gimnastyki korekcyjnej
w szkole, ćwiczenia domowe. Aby proces korygowania wad mógł być w pełni
efektywny, rodzice powinni opanować ogólne zasady doboru ćwiczeń korekcyjnych,
ponieważ tylko na podstawie znajomości tego zagadnienia będą mogli w sposób
świadomy i celowy pomóc swojemu dziecku
w ćwiczeniach domowych.

 

3.                                        
Gimnastyka korekcyjno-kompensacyjna

 

Głównym
celem gimnastyki korekcyjnej
jest:
ż skorygowanie istniejących zaburzeń
statyki ciała i doprowadzenie jej, o ile jest to możliwe, do stanu
prawidłowego,
ż niedopuszczenie do powstania wad
postawy ciała, gdy zaistnieją warunki sprzyjające ich powstaniu,
ż doprowadzenie sprawności fizycznej
dziecka do stanu uznanego za prawidłowy.

 

Cel
ten zostanie osiągnięty poprzez realizację następujących zadań:
ż wyrobienie u dziecka nawyku prawidłowej postawy
ciała we wszystkich sytuacjach i czynnościach dnia codziennego,
ż wytworzenia silnej i wytrzymałej
stabilizacji mięśniowo - więzadłowej kręgosłupa po uprzednim usunięciu dystonii
mięśniowej,
ż wdrożenie do rekreacji ruchowej
uwzględniającej elementy profilaktyki i korekcji zaburzeń zagrażających lub
istniejących u dziecka.
ż opanowanie przez dziecko i jego
środowisko opiekuńcze wiedzy i umiejętności
dotyczących spraw jego zdrowia związanych z wadą.

  

Uczniowie z klas I-III, u
których stwierdzono wady postawy ciała, mają możliwość uczęszczania przez cały
rok szkolny na zajęcia gimnastyki korekcyjnej. Wszystkie dzieci z klas I, na
początku roku szkolnego są przebadane pod kątem wad postawy przez instruktora
gimnastyki korekcyjnej. Pozwala to w znacznym procencie wyselekcjonować
dzieci z wadami postawy, zarówno tymi
drobnymi, które poddane zabiegom czynnościowym można szybko i skutecznie
skorygować, jak i znacznym, których proces korekcji przebiega dłużej i wymaga
systematycznej i żmudnej pracy dziecka, rodzica i nauczyciela. Na zajęcia gimnastyki
korekcyjnej kwalifikuje lekarz (pediatra lub ortopeda), wypisując stosowne
skierowanie. Dziecko uczęszczające na zajęcia w kl. I ma możliwość
kontynuowania procesu korekcji w kl. II i III.

 

 

 

POZYCJE POPRAWNE I WADLIWE



  

      

 



 



 

II.              
BIBLIOGRAFIA:

 

1.               
Anyżewski J. "Wady postawy
u dzieci" Warszawa 1960, PZWL

2.               
Bąk S. "Postawa ciała, jej
wady i leczenie" Warszawa 1965, PZWL

3.               
Dega W. "Ortopedia i
rehabilitacja" Warszawa 1970, PZWL

4.               
Dziak A. "Anatomia stopy"
Warszawa 1973, PZWL

5.               
Dziak A. "Chcę mieć zdrowe
nogi" Warszawa 1980, PZWL

6.               
Kasperczyk T. "Wady
postawy ciała-diagnostyka

i leczenie" Kraków 2001

7.               
Kempf H.D. "Szkoła pleców"
Warszawa 1994, SIĘ

8.               
Kutzner-Kozińska M.
"Korekcja wad postawy� Warszawa 1981, WsiP

9.               
Nowotny J.; Saulicz E.
"Niektóre zaburzenia statyki ciała i ich korekcja" Katowice 1993, AWF

10.          
Żuk T. "Wady i bóle
kręgosłupa" Warszawa 1974, PZWL