I ty zostań telekomunikatorem, niezbednik


xx xx xx xxxxxx xxxxxxxxx

xx xx xx xx xx

xx xx xx xxxxx xx

xx xx xx xxxxxx xx xx

xx x x xx xx xx xx xx

xx x xxx xxxxx xxxxxx xx

2007/2008 by aikon

WSTĘP

Przekazywanie wiadomości odgrywa ważną rolę w życiu współczesnych społeczeństw.

Rozróżniamy:

- przekazywanie wiadomości na odległość (realizowane w systemach telekomunikacyjnych)

- przetwarzanie i przekazywanie informacji w czasie

Przekazywanie informacji na odległość kanały przestrzenne

Odbiornik odtwarza wiadomość na podstawie sygnału odebranego.
Odbiorcą informacji może być człowiek lub urządzenie automatyczne.

Informacja - dowolna wiadomość, na podstawie której odbiorca wiadomości opiera swoje działanie.

Intensywny rozwój telekomunikacji 1876 r. - wynalezienie telefonu

Zadaniem współczesnej telekomunikacji jest dostarczanie wiadomości z dowolnego źródła do dowolnego obiektu przeznaczenia w dowolnym czasie i miejscu.

Usługi telekomunikacyjne powinny być świadczone każdemu użytkownikowi, zarówno człowiekowi, jak i maszynie, bez względu na to gdzie się znajduje i bez względu na to, czy jest w spoczynku czy w ruchu..

Ważne daty: (rozwój właściwy)

- 1840 telegrafia

- 1860 symilografia

- 1876 telefonia

- 1890 telewizja mechaniczna

- 1924 radiofonia

- 1935 telewizja elektroniczna

- 1940 telegrafia abonencka (teleks)

- 1945 telewizja kolorowa

Schemat systemu telekomunikacyjnego:

Źródło wiadomości Nadajnik Kanał Odbiornik Obiekt przeznaczenia wiadomości

Systemy radio- i hydrolokacyjne wykorzystują zjawisko echa. Rolę sygnału nadawanego odgrywa nie sygnał sondujący przestrzeń wysyłany przez nadajnik, lecz sygnał odbity od obiektu.

KRYTERIA PODZIAŁU TELEKOMUNIKACJI:

- kryterium przeznaczenia wiadomości

- kryterium rodzaju wiadomości

- kryterium rodzaju czynności

Kryterium przeznaczenia

Celem przekazywania wiadomości może być: porozumiewanie się, rozpowszechnianie bądź zbieranie wiadomości, bądź doprowadzenie wiadomości do określonego punktu.

Telekomunikacja

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

Porozumiewawcza Rozsiewcza Zbiorcza Docelowa

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

Dwupunktowa Wielopunktowa

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
Ciągła Ziarnista

Prosta Wybiercza Prosta Wybiercza

Kryterium rodzaju wiadomości - wiadomości mogą przyjmować różne postacie:

Kryterium czynności

Telekomunikacja

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

Przetwarzanie i odtwarzanie Przesyłanie sygnałów Telekomutacja

Wiadomości (teletransmisja)

Proces przekazywania wiadomości - można wyróżnić trzy czynności:

- przetwarzanie wiadomości na sygnał elektryczny

- przesyłanie sygnału elektrycznego na odległości (transmisja)

- odtwarzanie wiadomości na podstawie odebranego sygnału.

Wiadomość - (z fizycznego punktu widzenia) przebieg pewnej wielkości fizycznej, zmieniającej się w funkcji czasu stosownie do treści zawartej w przekazywanej wiadomości.

Rodzaje teletransmisji:

- przewodowa

- falowodowa

- światłowodowa

- radiowa (fale elektromagnetyczne)

TEORIA MODULACJI

Sygnał zmodulowany - iloczyn dwóch funkcji czasu:

0x01 graphic

s(t) - sygnał zmodulowany

c(t) - funkcja nośna

m[] - funkcjonał modulacji

f(t) - sygnał modulujący

Zadaniem funkcji nośnej jest przesunięcie widma wiadomości z pasma naturalnego do innego zakresu częstotliwości, dogodniejszego do transmisji.

Modulacja - ciągłe i odwracalne odwzorowanie sygnału modulującego f(t) na sygnał zmodulowany s(t), stanowiący funkcję sygnału nośnego i modulującego.

W wyniku modulacji widmo funkcji modulującej zostaje przesunięte o 0x01 graphic
.

Metody demodulacji:

- detekcja koherentna (amplitudy)

- detekcja fazy lub częstotliwości

- detekcja obwiedni

Funkcjonały:

- liniowe (odpowiadają modulacji amplitudy)

- eksponencjalne (generują sygnały zmodulowane kątowe, a także sygnały o jednoczesnej modulacji amplitudy i kąta)

AM - dwuwstęgowa modulacja amplitudy z dużym poziomem fali nośnej

Funkcja nośna ma postać fali harmonicznej

0x01 graphic

Funkcjonał modulacji (liniowy)

0x01 graphic

Równanie sygnału zmodulowanego:

0x01 graphic

Jeżeli jest spełniony warunek 0x01 graphic
to mamy do czynienia z liniową modulacją amplitudy

Głębokość modulacji:

0x01 graphic


Widmo:

0x01 graphic

0x01 graphic

W wyniku modulacji widmo funkcji modulującej zostaje przesunięte o 0x01 graphic
.

Jeśli sygnał modulujący ma ograniczone widmo, to sygnał zmodulowany zajmuje pasmo o szerokości dwukrotnie większej, tj. 0x01 graphic
.

Interpretacja wektorowa

0x01 graphic
( dla f(t)=Acoswt )

Jest to suma trzech wektorów: nieruchomego (odpowiadającego amplitudzie fali nośnej Ao) oraz dwóch wektorów wirujących w przeciwnych kierunkach z prędkością kątową 0x01 graphic
.

Amplitudy obu wektorów wirujących są jednakowe i równe pAo/2.

Wektor wypadkowy w procesie modulacji nie zmienia położenia, zmienia tylko swoją długość.

W modulacji AM zmienia się tylko amplituda chwilowa, częstotliwość chwilowa pozostaje stała.

Zależności energetyczne

0x01 graphic

0x01 graphic
- średnia moc sygnału modulującego

Jeśli 0x01 graphic
, to:

0x01 graphic

Dla p=1 stosunek przyjmuje wartość 1/3, oznacza to, że tylko około 33% mocy sygnału zmodulowanego służy przekazywaniu informacji użytecznej.

Konsekwencje sinusoidalnej modulacji AM:

- przy maksymalnym wysterowaniu nadajnika (p=1) średnia moc sygnału zmodulowanego jest równa 1,5 mocy fali nośnej

- przy maksymalnym wysterowaniu nadajnika szczytowa wartość mocy (dodatni szczyt modulacji) czterokrotnie przewyższa moc fali nośnej

Generacja sygnałów AM

Urządzenia do tworzenia sygnałów o modulowanej amplitudzie modulatory amplitudy

Sygnały AM uzyskuje się w modulatorach:

- z elementami kluczującymi

- z elementami nieliniowymi

Demodulacja sygnałów AM

- detektor prostownikowy (liniowy)

- detektor kwadratowy (o charakterystyce nieliniowej)

- detektor obwiedni

- detektor synchroniczny

DSB-SC - dwuwstęgowa modulacja amplitudy bez fali nośnej

Funkcjonał modulacji jest wprost sygnałem modulującym

m(t) = f(t)

Funkcja nośna ma postać funkcji harmonicznej: 0x01 graphic

Sygnał zmodulowany:

0x01 graphic

W wyniku tej operacji widmo sygnału modulującego ulega przesunięciu (zachowując swój kształt) o +/- 0x01 graphic
wzdłuż osi częstotliwości.

0x01 graphic

W sygnale nie występuje fala nośna.

Interpretacja wektorowa

0x01 graphic

Jest to suma dwóch wektorów o amplitudach A/2 wirujących w przeciwnych kierunkach z prędkością kątową 0x01 graphic
.

W związku z tym, że funkcjonał jest rzeczywisty, wektor wypadkowy nie zmienia w procesie modulacji swego położenia. Zmienia się tylko amplituda chwilowa sygnału zmodulowanego, częstotliwość chwilowa pozostaje stała.

Generacja sygnałów DSB-SC

Modulatory (zrównoważone, tłumiące falę nośną)

- kluczowane

- z elementami nieliniowymi

Demodulacja DSB-SC

- detekcja synchroniczna (koherentna)

- detekcja liniowa (kwadraturowa) - po uprzednim dodaniu do sygnału zmodulowanego fali nośnej o dużej amplitudzie

SSB - modulacja jednowstęgowa (Single SideBand)

Wykorzystuje tylko jedną wstęgę boczną, która wystarczy do przesłania pełnej informacji. Możliwe jest tworzenie sygnałów SSB z falą nośną i bez. Znaczenie praktyczne mają tylko sygnały bez fali nośnej (SSB-SC).

Definicja sygnału analitycznego:

0x01 graphic

Transformata Hilberta

0x01 graphic

Analityczny funkcjonał modulacji SSB:

0x01 graphic

Jeśli fala nośna ma postać 0x01 graphic
, to sygnał zmodulowany:

0x01 graphic

Widmo sygnału zmodulowanego:

0x01 graphic

Szerokość pasma zajętego przez sygnał zmodulowany jest najmniejsza ze wszystkich modulacji amplitudy i jest w równa szerokości pasma sygnału modulującego (0x01 graphic
).

Generacja sygnałów SSB

- metoda filtracji (filtry LC, kwarcowe, mechaniczne, ceramiczne)

- metoda fazowa

- zmodyfikowana metoda fazowa

Demodulacja sygnałów SSB (po uprzednim dodaniu fali nośnej o dużej amplitudzie)

- detekcja synchroniczna

- detekcja liniowa (kwadratowa)

VSB - modulacja z częściowo ograniczoną jedną wstęgą boczną (Vestigial SideBand)

Widmo sygnału ma postać:

0x01 graphic

gdzie H(w) - transmitancja filtru pasmowego

Funkcjonał modulacji:

0x01 graphic

Funkcja transmitancji filtru musi spełniać warunek:

0x01 graphic

ale tylko dla 0x01 graphic
, ponieważ widmo sygnału modulującego jest ograniczone (0x01 graphic
) dla 0x01 graphic
.

Zbocze charakterystyki filtru (zbocze Nyquista) jest symetryczne względem częstotliwości fali nośnej. Kształtowanie zbocza Nyquista może się odbywać zarówno po stronie nadawczej jak i odbiorczej, w praktyce jednak stosuje się kształtowanie po stronie odbiorczej.

Szerokość pasma zajętego przez sygnał zmodulowany jest w przybliżeniu równa szerokości pasma sygnału modulującego (0x01 graphic
).

MODULACJA KĄTA ФM

Sygnał modulujący oddziałuje na kąt fazowy fali nośnej. Amplituda pozostaje stała.

Funkcjonał:

0x01 graphic

Faza funkcjonału jest uzależniona od sygnału modulującego

0x01 graphic

Przyjmując harmoniczną falę nośną: 0x01 graphic
otrzymujemy sygnał zmodulowany:

0x01 graphic

0x01 graphic

Przy czym::

0x01 graphic
- faza sygnały zmodulowanego

Następuje uzależnienie fazy chwilowej 0x01 graphic
sinusoidalnej fali nośnej od sygnału modulującego. Amplituda sygnału zmodulowanego jest stała.

Wyróżniamy dwa rodzaje takiego uzależnienia:

1) Modulacja fazy (PM - Phase Modulation)

W tym przypadku:

0x01 graphic

Chwilowa faza sygnału zmodulowanego zmienia się proporcjonalnie do chwilowej wartości sygnału modulującego. Natomiast częstotliwość sygnału zmodulowanego zmienia się proporcjonalnie do pochodnej sygnału modulującego:

0x01 graphic

2) Modulacja częstotliwości (FM - Frequency Modulation)

0x01 graphic

Chwilowa faza sygnału zmodulowanego zmienia się proporcjonalnie do całki z sygnału modulującego. Chwilowa częstotliwość zmienia się proporcjonalnie do sygnału modulującego.

0x01 graphic

Modulacja PM pojedynczym sygnałem harmonicznym

Sygnał modulujący:

0x01 graphic

Chwilowa faza i częstotliwość sygnału PM:

0x01 graphic

Przy czym:

0x01 graphic
- dewiacja fazy

0x01 graphic
- dewiacja częstotliwości

Sygnał zmodulowany PM

0x01 graphic

Interpretacja wektorowa

Koniec wektora reprezentującego amplitudę chwilową sygnału zmodulowanego ślizga się po łuku koła o promieniu Ao. Kąt fazowy w krańcowych położeniach osiąga wartość równą dewiacji fazy.

Widmo sygnału zmodulowanego PM

0x01 graphic

Drugi człon nawiasu klamrowego można zapisać w postaci:

0x01 graphic

Otrzymujemy:

0x01 graphic
Jn - funkcja Bessela I-go rodzaju n-tego rzędu

Praktyczna szerokość pasma częstotliwości sygnału PM zależy od dewiacji fazy, która określa liczbę par prążków N uwzględnionych w widmie, oraz od odległości między prążkami, czyli od częstotliwości modulującej f.

B = 2Nf

0x01 graphic

MODULACJA FM

Sygnał modulujący:

0x01 graphic

Faza chwilowa i pulsacja chwilowa sygnału zmodulowanego FM:

0x01 graphic

Dewiacja częstotliwości:

0x01 graphic
(ustalona)

Dewiacja fazy:

0x01 graphic
(zależy od częstotliwości sygnału modulującego)

Sygnał zmodulowany FM:

0x01 graphic

Wyrażenia na sygnały zmodulowane fazowo i częstotliwościowo są identyczne. Rodzaj modulacji określa jedynie zależność występującej w tych wyrażeniach dewiacji fazy od parametrów sygnału modulującego.

Wskaźnik modulacji

0x01 graphic
- przy modulacji PM (wskaźnik beta równy dewiacji fazy dla PM czyli kA)

0x01 graphic
- przy modulacji FM (stosunek dewiacji częstotliwości do częstotliwości czyli 0x01 graphic

Stąd ogólny wzór na sygnał zmodulowany kątowo (FM lub PM):

0x01 graphic

Szerokość pasma FM

0x01 graphic

Według norm obowiązujących w Polsce maksymalna dewiacja częstotliwości w radiofonii UKF-FM wynosi 50 kHz, a maksymalna częstotliwość sygnału modulującego 15 kHz. Stąd wymagana szerokość pasma dla transmisji FM:

B = 2(50+15) = 130 kHz

Moc w modulacji kąta

0x01 graphic
- moc przebiegu zmodulowanego kątowo jest taka sama jak moc niezmodulowanej fali nośnej.


Rodzaj modulacji

Sygnał zmodulowany

Widmo sygnału zmodulowanego

Funkcjonał

Modulator

Demodulator

AM

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

- z elementami kluczującymi

- ze elementami nieliniowymi

- prostownikowy (lin.)

- kwadratowy (niel.)

- obwiedni

- synchroniczny

DSB-SC

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

Tłumiące falę nośną!!!

- kluczowane

- z elementami nieliniowymi

Po uprzednim dodaniu fali nośnej!!!

- synchroniczny (koherentny)

- kwadratowy (liniowy)

SSB

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

- metoda filtracji (filtry LC, kwarcowe, mechaniczne, ceramiczne)

- metoda fazowa

- zmodyfikowana met. fazowa

Po uprzednim dodaniu fali nośnej!!!

- synchroniczny

- liniowy (kwadratowy)

VSB

---

0x01 graphic

0x01 graphic

- metoda filtracji

- detektor liniowy

PM

0x01 graphic

---

0x01 graphic

---

---

FM

0x01 graphic

---

0x01 graphic

- generacja pośrednia

- generacja bezpośrednia

- dyskryminacja fazy

- dyskryminacja częstotliwości

11



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
I ty zostań telekomunikatorem, niezbednik2
Ziemkiewicz I ty zostanies
niezbednik 01, materiały air, Podstawy Telekomunikacji W
mini niezbednik 2kolokwium, PWr, Podstawy telkom Krzysztofik, podstawy telekomunikacji, Podstawy tel
Ty jedna zostań ze mną s 28
83 Nw 05 Zostan autorem
zostan supersprzedawca(1)

więcej podobnych podstron