FUNKCJONALNY MODEL RESOCJALIZACJI wg PYTKI

Systemy oddziaływania resocjalizującego (s.resocjalizacji) to syntetyczny opis rzeczywistości wychowawczej (wychowankowie, wychowawcy oraz ich wzajemne relacje w konkretnym otoczeniu fizycznym i społecznym).

Wyróżnia się trzy poziomy projektowania systemu resocjalizacji:

-struktura podejmowanych przez system działań - ASPEKT STRUKTURALNY

-funkcje i cele poszczególnych i połączonych działań - ASPEKT FUNKCJONALNY

-optymalne procedury (metody i techniki) działań systemu - ASPEKT PROCEDURALNY

ASPEKT STRUKTURALNY

Niezbędnym warunkiem sterowania (resocjalizowania) jest przesyłanie energii i informacji między wychowawcą i wychowankiem. Taki system działania jest dynamiczny. System działania resocjalizującego jest systemem, w którym elementami są działania, a jego struktura jest wyznaczona przez uporządkowane relacje między działaniami.

Najistotniejszymi działaniami systemu z punktu widzenia efektywności jego funkcjonowania są trzy następujące klasy czynności:

-Postulowanie - określanie celów operacyjnych możliwych do osiągnięcia w danych warunkach

-Optymalizowanie - sporządzanie rozmaitych wersji działania przewidującego zmienność otoczenia i wybór najlepszego z możliwych wariantów działania przy uwzględnieniu celów i środków działania praktycznego, którymi się dysponuje

-Realizowanie - zastosowanie środków zgodnie z wcześniej ustalonymi metodami w celu osiągnięcia uprzednio założonych celów w zmieniającym się otoczeniu

Oprócz tych trzech Pytka wymienia jeszcze dwa warunki skuteczności systemu resocjalizacji:

-Wychowawca powinien posiadać informacje nt. wychowanka, jego otoczenia oraz na temat środków oddziaływania wychowanka.

-Wychowawca musi zapewnić wychowankowi środki rzeczowe, materialne oraz umieć uzyskać odpowiednie informacje potrzebne do diagnozy.

Postulowanie, optymalizowanie i realizowanie są powiązane sprzężeniami zwrotnymi, które zachodzą pomiędzy:

-informacjami z otoczenia a sposobami ich zużytkowania

-optymalizowaniem a postulowaniem

-postulowaniem a realizowaniem (stosowanie optymalnych środków)

-bazą ekonomiczną a zastosowaniem w praktyce

WIĘC

Efektywność systemu zależy od:

-użyteczności informacji diagnostycznych na temat systemu sterowanego i jego otoczenia

-adekwatności celów działania, stopnia ich realności

-trafności optymalizowania

-użyteczności zasileń materialnych

ASPEKT FUNKCJONALNY

System resocjalizacji spełnia trzy podstawowe funkcje:

1.opiekuńczą

2.wychowawczo-dydaktyczną

3.terapeutyczną

1.zaspokajanie potrzeb wychowanków, stosownie do odczuwanych przez nich niezaspokojeń i frustracji

2.przysposabianie wychowanka do adekwatnego funkcjonowania w różnych rolach społecznych poprzez uczestnictwo w specjalnie do tego celu zorganizowanych zajęciach (funkcja wiodąca, bo realizowany nadrzędny cel-prawidłowa adaptacja do społeczeństwa)

3.diagnozowanie zaburzeń i dysfunkcji, indywidualne i społeczne działanie wychowanków, postulowaniem określonych modyfikacji, motywacji i postaw oraz stosowanie odpowiednich środków leczenia somatycznego.

Funkcje te przenikają się między sobą, ale także z klasami działań składających się na strukturę systemu resocjalizacji (postulowanie, optymalizowanie i realizowanie). Przez to powstaje 9 klas specyficznych działań systemu resocjalizującego:

1.Postulowanie opiekuńcze.

2.Postulowanie wychowawczo-dydaktyczne.

2.Postulowanie terapeutyczne.

4.Optymalizowanie opiekuńcze.

5.Optymalizowanie wychowawczo-dydaktyczne.

6.Optymalizowanie terapeutyczne.

7.Realizowanie opiekuńcze.

8.Realizowanie wychowawczo-dydaktyczne.

9.Realizowanie terapeutyczne.

ASPEKT PROCEDURALNY - odsyłam do opracowań mojego i Laury na metodykę.

MODELE SYSTEMU RESOCJALIZACJI

Zaistniała konieczność jednoczesnego uwzględniania w procesie projektowania systemów wszystkich jego wymiarów, więc powstał trójwymiarowy model, nazywany skrzynką morfologiczną systemu działania. (skan z książki Pytki)

W modelu tym wyróżnia się 27 klas działań (postulacyjnych, optymalizowanych) w zależności od środków realizowania funkcji opiekuńczych, wychowawczych lub terapeutycznych środkami psychotechnicznymi lub kulturotechnicznymi. (nie umiałam tego streścić)

Najważniejsze są działania realizacyjne systemu, ale zawsze musza one być poprzedzone postulowaniem i optymalizowaniem.

Działania realizacyjne systemu:

1.Realizowanie funkcji opiekuńczych środkami psychotechnicznymi.

2.Realizowanie funkcji opiekuńczych środkami socjotechnicznymi.

3.Realizowanie funkcji opiekuńczych środkami kulturotechnicznymi.

4.Realizowanie funkcji wychowawczych środkami psychotechnicznymi.

5.Realizowanie funkcji wychowawczych środkami socjotechnicznymi.

6.Realizowanie funkcji wychowawczych środkami kulturotechnicznymi.

7.Realizowanie funkcji terapeutycznych środkami psychotechnicznymi.

8.Realizowanie funkcji terapeutycznych środkami socjotechnicznymi.

9.Realizowanie funkcji wychowawczych środkami kulturotechnicznymi.

Istnieje 5 kryteriów kwalifikacyjnych dla systemów resocjalizacyjnych:

1.charakter i rodzaj stosowanych bodźców sterujących (system punitywno-restrykcyjny i system permisywno-ekspresyjny)

2.rodzaj dominujących funkcji sprawowanych przez system (s.opiekuńczy, s.wychowawczy, s.terapeutyczny) - taki podział funkcjonuje w praktyce pedagogicznej instytucji

3.rodzja dominujących procedur stosowanych w codziennej praktyce wychowawczej (s.indywidualne/psychotechniczne; s.kolektywistyczne/socjotechniczne; s.eklektyczne/kulturotechniczne)

4.rodzja sprzężeń systemu oddziaływania resocjalizującego z jego otoczeniem zewnętrznym (s.wolnościowy; s.półwolnościowy; s.izolacyjny)

5.rodzja rozwiązań organizacyjnych wykorzystywanych przy tworzeniu oddziałów, grup wychowawczych, szkolenia zawodowego i terapeutycznego (s.homogeniczne i s.heterogeniczne)

NAJBARDZIEJ SPRZYJAJĄCE ROZWIĄZANIA ORGANIZACYJNE

1.Utworzenie funkcjonującego w sposób ciągły zespołu diagnostycznego, zapewniającego stały dopływ informacji o wychowankach i skutkach oddziaływania resocjalizującego.

2.Mozliwie pełna indywidualizacja oddziaływań opiekuńczych, wychowawczych i terapeutycznych.

3.Wprowadzenie i wyraźne określenie kryteriów oceny postępów wychowanków w procesie resocjalizacji, wraz z pełnym racjonalnym ich uzasadnieniem.

4.Odpowiedni dobór wychowawców do istniejących lub tworzących się grup wychowawczych wg kryterium przejawianych zainteresowań.

5.Elastyczna struktura pionowa i pozioma organizacyjna instytucji resocjalizującej, umożliwiająca resocjalizację poprzez stwarzanie i dopasowywanie sytuacji wychowawczych do charakteru wychowanka, a nie odwrotnie.

6.Wypracowanie systemu opieki następczej nad wychowankami opuszczającymi instytucję, którego działalność byłaby inicjowana przez instytucję resocjalizującą w trakcie pobytu wychowanka w placówce.

---