Chłodnik z ogórkami

Składniki: duży ogórek, 1 l zsiadłego mleka, 4-5 ząbków czosnku, pęczek koperku, 2 łyżki oliwy, 10 dag orzechów włoskich, sól.
Ogórek umyć, obrać i pokrajać na drobne cząstki (sprawdzić czy nie jest gorzki), lekko posolić i odstawić na 5-10 minut. W wysokim garnku roztrzepać mleko (jogurt), rozcieńczyć gotowaną i ostudzoną wodą (2 szklanki), dodać pokrajany ogórek, podprawić czosnkiem roztartym ze szczyptą soli, posiekanym koperkiem i oliwą (olejem). Jeśli mleko jest mało kwaśne dodać trochę octu winnego. Całość lekko wymieszać i schłodzić, rozlać do miseczek. Do każdej wsypać po łyżce drobno utłuczonych orzechów. Zamiast orzechów można dodać 2 jajka ugotowane na twardo i pokrajane w ósemki.

Chłodnik z pomidorów

Składniki: 1 kg pomidorów, marchew, seler, pęczek naci pietruszki, 6-7 łyżek oliwy, pół szklanki ryżu, średnia cebula, łyżeczka mielonej papryki, łyżka mąki, sól.
Drobno pokrajaną marchew, seler i nać pietruszki udusić w połowie oliwy. Umyte pomidory sparzyć, ściągnąć skórkę i pokrajać w kostkę. Do miękkiej włoszczyzny dodać pomidory i zalać 6 szklankami wody. Gdy zupa zagotuje się wsypać umyty ryż i gotować nadal. Na patelni, w pozostałej oliwie przysmażyć na złoty kolor drobno posiekaną cebulę, dodać mąkę i czerwoną paprykę. Zasmażkę rozprowadzić wywarem, posolić i zagotować. Zdjąć zupę z ognia, ostudzić i podawać na zimno z posiekaną cebulą.

Kroacka zupa fasolowa

Składniki: 25 dag białej fasoli, 2 duże cebule, 3 dag smalcu, 1 l bulionu, 3-4 łyżki mąki, pół szklanki kwaśnej śmietany, sól.
Fasolę umyć i namoczyć - w zimnej, przegotowanej wodzie -poprzedniego dnia. Ugotować w wodzie, w której się moczyła. Gdy będzie zupełnie miękka, przetrzeć przez sito. Na patelni stopić smalec i zrumienić na nim drobno pokrajaną cebulę na złotobrązowo. Wsypać mąkę mieszając i nie przestając mieszać zrumienić na brąz. Przetartą fasolę przełożyć do dużego garnka, wlać do niej zasmażkę z mąki, dodać 1 l bulionu lub rosołu pozostałego np. po ugotowaniu szynki lub innej wędzonki. Gotować 1 godzinę. Śmietanę z niedużą ilością pieprzu wlać do zupy, podgrzać, ale nie dopuścić do zagotowania. Podawać bardzo gorącą. Do zupy można podać grzanki z chleba.

Krupnik

Składniki: 4 ziemniaki, 1 szklanka kaszy jaglanej, 80 g słoniny, 3 cebule, 1 pietruszka, listek laurowy, sól, zielona pietruszka i koperek, 1,5 litra wody.
Kasze przemyć a później wsypać do garnka z osolona wrzącą wodą. Gotować tak długo aż kasza będzie półmiękka. Następnie włożyć do niej pokrojone w kostkę ziemniaki. Słoninę pokroić w kostkę a cebule w wiórki i usmażyć razem. Na 10 minut przed końcem gotowania przełożyć słoninę z cebulą do kaszy. Dodać liść laurowy i utarta pietruszkę. Po ugotowaniu posypać zieleniną.

Maczanka włościańska

Składniki: 25 dkg mięsa wieprzowego, 20 dkg kiełbasy, 2 cebule, 10 dkg słoniny, 2 łyżki mąki, listek laurowy, sól, 1 seler, 0,5 litra wody.
Wieprzowinę i kiełbasę pokroić w kostkę i obsmażyć na słoninie. Pół szklanki wody wymieszać z mąką. Resztę wody doprowadzić do wrzenia. Do wrzątku wlać rozrobioną mąkę, podgrzewać mieszając tak aby powstała rzadka polewka. Dodać listek laurowy, pokrojony w kostkę seler i sól. Zagotować, potem dodać podsmażoną cebulę, mięso i kiełbasę. Wymieszać i wstawić do piekarnika na ok. 30 minut. Podawać z chlebem razowym lub gotowanymi ziemniakami.

Rosół z jogurtem

Składniki: 4 szklanki rosołu z kury lub wody z kostką rosołową, 1 łyżka ryżu, 1 szklanka wody, 1 szklanka jogurtu lub śmietany, 1-2 żółtka, 1 łyżka mąki, pół łyżki posiekanej mięty lub zielonej pietruszki, 1-2 łyżki masła, sól, pieprz.
Do wrzącego rosołu wsypać ryż i gotować na małym ogniu przez 15 minut, doprawić do smaku solą i pieprzem, odstawić. W drugim garnku rozprowadzić mąkę z wodą, dodać żółtka roztrzepane z jogurtem, wymieszać, podgrzewać aż wszystko zgęstnieje. Stale mieszając, nie dopuścić do zagotowania. Stopniowo, ciągle mieszając, wlewać rosół i razem gotować na małym ogniu przez 5 minut. Podawać rosół z masłem posypany miętą lub zieloną pietruszką

Ucha rybacka

Składniki: 40 dkg ryby, 2 ziemniaki, 1 marchew, 1 seler, 2 cebule, sól, pieprz, 1,5 litra wody.
Rybę sprawić, umyć i włożyć do rondla z wodą. Zagotować. Do gotującego się wywaru dodać pokrojone w kostkę ziemniaki, marchew, seler, cebulę. Szybko doprowadzić do wrzenia, popieprzyć, posolić po czym dogotować na małym ogniu.

Wereszczaka

Składniki: 20 dkg słoniny, 3 łyżki mąki, 1 szklanka wody, 1/4 szklanki zakwasu chlebowego, 2 cebule, 1 seler, sól.
Do rondla wlać wodę i zakwas chlebowy i doprowadzić do wrzenia. Mąke podsmażyc na patelni (bez tłuszczu) i gdy będzie zlota rozprowadzić ją lekko wodą poczym wlać do wrzącej wody z zakwasem. Gotowac ok. 5 minut. Słoninę pokroić w kostke, cebulę i seler na wiórki. Słoninę usmażyć z cebulą i selerem po czym przełożyć do rondla. Posolić i dokładnie wymieszać i wstawić na 5-10 minut do nagrzanego piekarnika.

Zakwas chlebowy

Składniki: czerstwy chleb razowy (ok. 75 g), 5 litrów wody, 150 g żytniej mąki, 15 g drożdży.
Kromki chleba pokroić w kostkę i podsuszyć w piekarniku po czym zasypać 100 g mąki i zalać wrzącą wodą i odstawić na dobę. Osobno rozmieszać 50 g mąki, drożdże i odrobię wody (tak żeby było jak ciasto naleśnikowe) i też odstawić na dobę,. Potem połączyć z rozczynem z chleba i zostawić na 3 dni. Po 3 dniach roztwór przecedzić i przechowywać w ciemnym szkle w chłodnym miejscu.

Zupa cebulowa bułgarska

Składniki: 4 duże cebule, 1-2 łyżki tłuszczu, 1 l bulionu z warzyw, 10 dag czerstwej bułki, 25 dag bryndzy lub ostrego żółtego sera (kaszkawał), sól.
Obrane cebule pokrajać w talarki i zesmażyć na lekko złoty kolor w maśle (oliwie, oleju), potem włożyć do garnka i zalać bulionem. Bułkę pokrajać w kostkę i z nie­wielką ilością tłuszczu zrumienić w piekarniku. Zupę cebulową podaje się z grzankami. Jest lepsza, jeżeli będzie doprawiona do smaku startym na tarce serem lub rozkruszoną bryndzą.

Zupa klasztorna

Składniki: 25 dag suchej fasoli lub soczewicy, 2 marchewki, mały seler, 2 cebule, strączek papryki-czuszki, 2-3 pomidory, ćwierć szklanki oliwy lub oleju, 2-3 liście mięty, pęczek naci pietruszki, pieprz, sól.
Fasolę lub soczewicę przebrać, opłukać i namoczyć na noc w zimnej wodzie (3 l) i w tej samej wodzie gotować na słabym ogniu. Drobno pokrajać marchew, seler, cebulę, czuszkę, wymieszać z oliwą i włożyć do garnka z fasolą, aby gotowały się razem. Na 15-20 minut przed zdjęciem z ognia dodać do zupy obrane ze skórki i pokrajane pomidory, listki mięty, sól i pieprz do smaku. Przed podaniem posypać drobno posiekaną natką pietruszki.

Zupa ogrodnicza bułgarska

Składniki: 1-2 cebule, 1-2 marchewki, pół selera, 1-2 buraki ćwikłowe, 3 łyżki oliwy, 15 dag fasolki szparagowej, szklanka zielonego groszku, ćwierć główki kapusty włoskiej, 5 ziemniaków, 5 pomidorów, Pęczek naci pietruszki, łyżka masła, łyżeczka czarnego pieprzu, sól.
Oczyścić, umyć i pokrajać w paseczki cebulę, marchewki, seler, buraki i udusić w oliwie. Gdy zmiękną zalać je gorącą wodą lub bulionem z kości. Po zagotowaniu zupy dodać zieloną fasolkę szparagową pokrajaną drobno lub rozdzieloną wzdłuż i pociętą w paski, a potem umyty zielony groszek i pokrajaną w cienkie paski kapustę. Gdy zupa zagotuje się z kapustą włożyć pokrajane w kostkę ziemniaki i na końcu rozdrobnione w cząstki pomidory. Zupa powinna wrzeć 15-20min, następnie zdjąć ją z ognia, posypać posiekaną nacią pietruszki, dodać masło i pieprz, posolić do smaku. Można podawać ją ze zsiadłym mlekiem kładzionym bezpośrednio na talerze.

Zupa wiejska bułgarska

Składniki: 2 średnie pomidory, większa cebula, 5-6 średnich ziemniaków, po pół szklanki oliwy lub oleju, ryżu, drobnego makaronu, świeżego mleka, łyżka mąki, łyżeczka mielonej papryki, pęczek naci pietruszki, sól.
Cebulę posiekać w kostkę, przesmażyć na złoty kolor na oliwie. Dodać umyte, obrane ze skórki i drobno pokrajane pomidory, a gdy się rozgotują wsypać mąkę. Gdy mąka się zrumieni, odstawić z ognia i dosypać zmieloną paprykę, stopniowo zalać zasmażkę gorącą wodą (2 l). Po zagotowaniu wrzucić do zupy pokrajane w kostkę ziemniaki, umyty i sparzony wrzątkiem ryż oraz drobny makaron. Po zagotowaniu dodać mleko. Zupę gotować aż ziemniaki i ryż będą miękkie. Po zdjęciu z ognia posypać obficie posiekaną nacią pietruszki i posolić do smaku. Ze względu na wysoką wartość odżywczą zupa ta może zastąpić cały obiad.

Zupa z baraniny

Składniki: 50 dag mięsa jagnięcego, 1 duża cebula, 1 łyżka posiekanej zielonej pietruszki, 1 łyżka stopionego smalcu, 2 łyżki mąki, 1 jajo, szczypta ostrej papryki w proszku, pół łyżki octu, sól.
Mięso umyć i pokrajać w drobne kawałki. Włożyć do zimnej osolonej wody i zagotować. Zdjąć tłuszcz z powierzchni zupy, dodać drobno posiekaną pietruszkę. Gotować do czasu aż mięso będzie miękkie. Na patelni stopić smalec, zrobić z mąki zasmażkę, doprawić sproszkowaną papryką i dodać do zupy. Następnie wlać roztrzepane jajo i trochę octu do smaku.

Zupa z dyni

Składniki: 50 dag dyni, średnia cebula, szklanka świeżego mleka, łyżeczka mielonej papryki, sól, 4 szklanki wody.
Dynię obrać ze skórki i pokrajać na kawałki, zalać wodą, dodać drobno pokrajaną cebulę. Całość gotować około 40 minut. Następnie przetrzeć zupę przez sito, dodać mleko i czerwoną paprykę. Podawać na gorąco, z kromkami chleba posmarowanymi masłem.

Zupa z kabaczków z groszkiem ptysiowym

Składniki: 50 dag kabaczków, 3 łyżki ryżu, 2 łyżki masła, szklanka świeżego mleka, szklanka śmietany, 2-3 jajka, pół pęczka koperku, pieprz, sól.
Ryż i obrany ze skórki kabaczek pokrajany w kostkę gotować w osolonej wodzie aż do miękkości. Dodać masło (oliwę) i drobno posiekany koperek, rozprowadzić mlekiem, zdjąć zupę z ognia. Zaprawić jajkami dokładnie rozbitymi ze śmietaną lub zsiadłym mlekiem, dodać soli i pieprzu do smaku. Podawać z groszkiem ptysiowym.
Dodatek do zupy - zagnieść miękkie ciasto z jajka, pół łyżeczki soli, łyżki wody i mąki w miarę potrzeby. Rozwałkować niezbyt cienko placek, złożyć na pół nie przyciskając obu części. Naparstkiem wycinać krążki ciasta i smażyć we wrzącym tłuszczu (olej, oliwa) do zrumienienia.

Zupa z kabaczków z serem

Składniki: 50 dag kabaczków, 2 łyżki mąki, 3-4 łyżki oliwy, 25 dag ostrego sera (kaszkawał), pęczek naci pletruszki lub koperku, sól.
Kabaczki obrać ze skórki, pokrajać w drobną kostkę, włożyć do osolonej wody i gotować 15-20 minut. Przygotować jasną zasmażkę z mąki i tłuszczu zalewając ją gorącą wodą. Zasmażkę wlać na wierzch kabaczków, posypać grubo utartym serem. Zupę zagotować i dosolić do smaku. Podawać posypaną obficie drobno pokrajaną zieleniną. Ugotowane kabaczki można przetrzeć i podać zupę z grzankami.

Zupa z kurczaka

Składniki: kurczak (około 75 dag), 1-2 marchewki, 2-3 pietruszki, pół selera, średnia cebula, szklanka świeżego mleka, 2 łyżki wytrawnego białego wina, pęczek naci pietruszki, kilka ziaren pieprzu, sól.
Oczyszczonego i umytego kurczaka zalać zimną wodą (2 l) i gotować dodając obrane i opłukane warzywa oraz szczyptę soli i pieprzu. Gdy mięso odchodzi od kości wyjąć z garnka, oddzielić kości, mięso pokrajać na drobne kawałeczki i włożyć je do przecedzonego bulionu. Wlać mleko i wino. Zupę zagotować. Podawać posypaną drobno pokrajaną nacią pietruszki lub mielonym pieprzem.

Zupa z orzechami

Składniki: 25 dag włoskich orzechów, główka czosnku, 3 łyżki oliwy, nać pietruszki, sól, pieprz.
Posiekać drobno orzechy, rozgnieść czosnek z solą i dodać do orzechów. Utrzeć z oliwą masę aż do białości. Rozcieńczyć 3 szklankami gotowanej i ostudzonej wody. Dodać soli i pieprzu do smaku, posypać drobno posiekaną nacią pietruszki lub jajkami ugotowanymi na twardo. Zupę podawać lekko ostudzoną.

Zupa z porów i sera białego

Składniki: 4-6 średnich porów, 6 łyżek oleju lub oliwy, 3 łyżki mąki, niecała szklanka zsiadłego mleka, 3 jajka, 25 dag białego sera, sól.
Przygotować zasmażkę z tłuszczu i mąki rozprowadzić wodą, zagotować. Dodać drobno pokrajane pory, które gotuje się do miękkości. Przed zdjęciem zupy z ognia wrzucić do garnka pokrajany na drobne kwadraciki ser. Całość doprawić żółtkami rozbitymi w zsiadłym mleku.

Zupa ziemniaczana puree z makiem

Składniki: 1,5 litra wody, 6 ziemniaków, 3 łyżki maku, sól. Ziemniaki ugotować a następnie przetrzeć i rozprowadzić wywarem ziemniaczanym. Oddzielnie przygotować mleczko makowe: mak umyć, sparzyć wrzątkiem, przecedzić po czym rozcierać w moździerzu aż do pojawienia się białego soku. Wtedy dodać trochę wrzątku i dokładnie wymieszać. Uzyskanym w ten sposób mleczkiem makowym doprawić zupę, posolić i wstawić do piekarnika. Podawać gdy pojawi się na niej rumiany kożuszek

---