Przykładowe pytania na zaliczenie ćwiczeń z teorii wychowania
Elementy wychowania.
relacja, podmioty, dobro i tożsamość.
Zasady wychowania bez porażek.
zasada niekonsekwencji (rodzice w różny sposób określają zakres zachowań);
zasada posiadania problemu (przedstawienie dziecku problemu i oczekiwanie na rozwiązanie);
zasada wspólnego frontu (każdy rodzic na własny sposób reaguje na jego zachowanie);
zasada komunikacji (słuchanie co dzieci mówią do rodziców).
Rodzaje (sposoby) wychowania.
umysłowe;
moralne;
społeczne;
estetyczne;
fizyczne;
samowychowanie.
Cechy wychowania.
złożoność (zachowanie zależy od warunków zewnętrznych i wewnętrznych);
relatywność (trudności w przewidywaniu skutków oddziaływań wychowawczych);
intencjonalność (wychowawca musi wiedzieć co chce realizować, być świadomy celu);
interakcyjność (współdziałanie wychowanka z wychowawcą);
długotrwałość (wychowanie przebiega przez całe życie);
Cele wychowania wg Suchodolskiego.
przygotowanie do zaangażowanego uczestnictwa społecznego;
przygotowanie do twórczego wykonywania pracy zawodowej;
przygotowanie do aktywnego udziału w życiu kulturalnym;
zapewnienie wszechstronnego rozwoju intelektualnego, moralnego, fizycznego i estetyczne
Zmiana wychowawcza.
To zmiana dokonująca się w człowieku i z człowiekiem związana. Stanowi ona potwierdzenie, że proces wychowania przebiega we właściwym zakładanym kierunku.
Właściwości zmiany wychowawczej.
ukierunkowanie na cel i osobę;
dynamiczność;
długotrwałość (wszystkie grupy wiekowe);
ciągłość (od starożytności do dzisiaj).
Podział sytuacji wychowawczych
Dzielą się na dwie strony. Strona obiektywna - przedmiotowa (wszystko to co widzimy i możemy zmienić w danej sytuacji wychowawczej). Druga - subiektywna - podmiotowa (indywidualna sytuacja każdego osobnika).
Definicja sytuacji wychowawczej
To celowe i planowe organizowanie sytuacji społecznej -wg Dejnarowicza
Edukacja.
Ogół wpływów na jednostkę. Edukacja to Aproksymacja + Indoktrynacja.
Edukacja w znaczeniu szerokim jest podrzędna do wychowania, w znaczeniu wąskim jest nadrzędna do wychowania.
Opieka w sytuacji zagrożenia.
ratownictwo;
rehabilitacja;
resocjalizacja (kompensacja, profilaktyka)
Rodzaje pseudowychowania.
nieadekwatne (nie dostrzeganie talentów, potrafi malować, a ma grać);
fikcyjne (wychowawca i wychowanek mają różne światy wartości);
wyobcowane (dla kogoś ku czemuś np. Hitlerjugen);
zawładające (przymus, wykorzystanie zależności).
Błędy wychowawcze nauczyciela.
rygoryzm (bezwzględne egzekwowanie wykonywania poleceń);
agresja (atak słowny, fizyczny lub symboliczny poniżający dziecko);
hamowanie aktywności (przerywanie, zakazywanie aktywności własnej dziecka);
obojętność (dystans do spraw dziecka i jego samego);
eksponowanie siebie (chęć imponowania, wyróżniania się, obrażanie się);
uleganie (spełnianie zachcianek dziecka);
zastępowanie (przejmowanie jego aktywności);
idealizacja dziecka (brak krytycyzmu, ciągłe zajmowanie się dzieckiem);
niekonsekwencja
Rodzaje i właściwości wprowadzenia w życie wartościowe.
przyzwolenie na stawanie się człowiekiem;
bezwarunkowa akceptacja wychowanka;
bycie z wychowankiem;
rezygnacja z oddziaływań.
Struktury procesu wychowania - rodzaje.
planowy cel wychowawczy (stanowi cząstkę celu ogólnego);
sytuacje wychowawcze;
doświadczenie;
efekt procesu.
Techniki wychowania bez porażek.
słuchanie bierne;
słuchanie aktywne;
akcentowanie uwagi;
zachęcanie do dyskusji.
Warunki skutecznego wychowania.
autentyzm wychowawcy;
akceptacja;
rozumienie empatyczne (wsłuchanie się w wypowiedź drugiej osoby, wczucie się);
Wymień czynniki sprawcze wychowania jako bytu społecznego.
czynnik podmiotowy (podmiot wychowujący i wychowywany);
dobro (pożyteczne, przyjemne, zacne).
Przyczyny trudności wychowawczych.
endogenne (biologiczne) - tkwiące w uczniu;
egzogenne (społeczne) - zewnętrzne.
90