Które z państw średniowiecznej Europy Środkowej odwoływało się do dziedzictwa Cesarstwa Rzymskiego?
Centrum Europy przeniosło się już w średniowieczu bardziej do Niemiec, gdzie panowali władcy z dynastii saskiej (Ludolfingowie). Rzesza pod ich rządami stała się potęgą i przez kilkasat lat była najważniejszym politycznym czynnikiem w Europie. Otto I (936-973) wzorem wielkiego poprzednika udał się do Rzymu (interweniował militarnie w Lombardii), gdzie został koronowany w 962 na cesarza — doszło do ponownego odnowienia idei Cesarstwa Rzymskiego. Od tej pory królowie niemieccy, jeśli chcieli myśleć o koronie cesarskiej, musieli podporządkować sobie Italię i Rzym; aż do czasów napoleońskich godność cesarska związana była z tytułem królów niemieckich. Dzieje Niemiec nabrały więc ogólnoeuropejskiego znaczenia. Europa ottońska otwarta była dla ludów chrześcijańskich, które przyjmowały chrześcijaństwo obrządku rzymskiego, dla ludów, które uznały autorytet cesarza i papieża. W ciagu X-XI w. do europejskiej rodziny narodów wstąpiły: Czechy, Polska, Węgry i państwa skandynawskie. Państwa te przejęły nie tylko religię, lecz cały model społeczeństwa zachodniego, jego kulturę i organizację. Europa to państwa, które liczą się z autorytetem cesarza i uznają władzę kościelną papieża. Nie powtórzyła się sytuacja z przełomu VIII i IX stulecia, gdy Karol Wielki był głową niemal całej chrześcijańskiej Europy, gdy państwo Franków stanowiło jeden, choć niejednolity organizm. Na przełomie X i XI w. idea jedności europejskiej nabrała nowego, nieznanego dotąd znaczenia. Wnuk Ottona I Wielkiego, Otto III (996-1002), w sojuszu z papieżem Sylwestrem II wystąpił z ideą Renovatio Imperii Romanorum (`odnowienie Cesarstwa Rzymskiego'). Według nich Europa miała być federacją niezależnych państw chrześcijańskich, z przewodnią rolą cesarza, Rzym miał stać się faktyczną stolicą odnowionego imperium. Nagła śmierć Ottona III w 1002 oraz upadek jego koncepcji uniwersalistycznych oznaczała także koniec idei wspólnoty europejskiej. Oczywiście pojęcie Christianitas obejmowało nadal swoim zanaczeniem wszystkie państwa chrześcijaństwa rzymskiego, wspólnota ta nie była już jednak utożsamiana z jednością polityczną. Od XI stulecia nastąpił rozwój monarchii narodowych; walka o władzę i nowe terytoria będą prowadziły do coraz silniejszych podziałów i granic. Kolejne próby umacniania idei cesarstwa będą determinowane przez względy polityczne i dążenie do supremacji na kontynencie. Przez kilka następnych stuleci, aż do czasu narodzin humanizmu, Europa pozostanie pojęciem jedynie geograficznym. Wprawdzie Ludolfingowie, potem władcy z dynastii salickiej i Staufowie rościli pretensje do zwierzchnictwa nad całym zachodnim chrześcijaństwem, w praktyce jednak ich władza ograniczała się do Niemiec, Burgundii i części Italii. Henrykowi VI (1190-97) udało się opanować także Sycylię i południowe Włochy, jednak po wygaśnięciu dynastii Staufów Niemcy stały się de facto rozdrobnioną politycznie monarchią elekcyjną. Dopiero w XV w. tytuł królewski stał się dziedziczny w dynastii Habsburgów z siedzibą w Austrii.