RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT - WZÓR

Wariant porównawczy

1. Przychody ze sprzedaży

1. Przychody ze sprzedaży produktów

2. Zmiana stanu produktów (zmniejszenie wartość ujemna, zwiększenie wartość dodatnia)

3. Przychody ze sprzedaży towarów i materiałów

4. Koszty wytworzenia świadczeń na własne potrzeby jednostki

2. Koszty działalności operacyjnej

1. Wartość sprzedanych towarów i materiałów

2. Zużycie materiałów i energii

3. Usługi obce

4. Podatki i opłaty

5. Wynagrodzenia

6. Świadczenia na rzecz pracowników

7. Amortyzacja

8. Pozostałe

3. Wynik finansowy na sprzedaży (A - B)

4. Pozostałe przychody operacyjne

1. Przychody ze sprzedaży składników majątku trwałego

2. Dotacje

3. Pozostałe przychody operacyjne

5. Pozostałe koszty operacyjne

1. Wartość sprzedanych składników majątku trwałego

2. Pozostałe koszty operacyjne

6. Wynik finansowy na działalności operacyjnej (C + D - E)

7. Przychody finansowe

1. Dywidendy z tytułu udziału w tym od jednostek zależnych i stowarzyszonych

2. Odsetki uzyskane

3. Pozostałe przychody finansowe

8. Koszty finansowe

1. Odpisy aktualizujące wartości finansowego majątku trwałego oraz krótkoterminowych papierów wartościowych

2. Odsetki do zapłacenia - w tym dla jednostek zależnych i stowarzyszonych

3. Pozostałe koszty finansowe

9. Wynik finansowy na działalności gospodarczej (F + G - H)

10. Zyski nadzwyczajne

11. Straty nadzwyczajne

12. Wynik finansowy brutto (Zysk/Strata brutto) (I + J - K)

13. Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego

1. Podatek dochodowy od osób prawnych lub fizycznych

2. Pozostałe obowiązkowe obciążenia

14. Wynik finansowy netto (Zysk/Strata netto) (L - M)

Wariant kalkulacyjny

1. Przychody ze sprzedaży towarów i produktów

1. Przychody ze sprzedaży towarów i materiałów

2. Przychody ze sprzedaży produktów

2. Koszty sprzedanych towarów i produktów

1. Wartość sprzedanych towarów i produktów

2. Koszt wytworzenia sprzedanych produktów

3. Wynik finansowy brutto na sprzedaży (A - B)

4. Koszty sprzedaży

5. Koszty ogólnego zarządu

6. Wynik finansowy netto na sprzedaży (C - D - E)

7. Pozostałe przychody operacyjne

1. Przychody ze sprzedaży składników majątku trwałego

2. Dotacje

3. Pozostałe przychody operacyjne

8. Pozostałe koszty operacyjne

1. Wartość sprzedanych składników majątku trwałego

2. Pozostałe koszty operacyjne

9. Wynik finansowy na działalności operacyjnej (F + G - E)

10. Przychody finansowe

1. Dywidendy z tytułu udziału, w tym od jednostek zależnych i stowarzyszonych

2. Odsetki uzyskane

3. Pozostałe przychody finansowe

11. Koszty finansowe

1. Odpisy aktualizujące wartości finansowego majątku trwałego oraz krótkoterminowych papierów wartościowych

2. Odsetki do zapłacenia - w tym dla jednostek zależnych i stowarzyszonych

3. Pozostałe koszty finansowe

12. Wynik finansowy na działalności gospodarczej (I + J - K)

13. Zyski nadzwyczajne

14. Straty nadzwyczajne

15. Wynik finansowy brutto (Zysk/Strata brutto) (L + M - N)

16. Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego

1. Podatek dochodowy od osób prawnych lub fizycznych

2. Pozostałe obowiązkowe obciążenia

17. Wynik finansowy netto (Zysk/Strata netto) (O - P)

Przykład

Na podstawie poniższych danych sporządź rachunek wyników w wersji porównawczej i kalkulacyjnej:

1. Koszty według rodzajów 6150

w tym: amortyzacja 2000

zużycie materiałów 1500

wynagrodzenia 2000

usługi obce 500

pozostałe koszty 150

2. Koszty działalności finansowej 350

3. Przychody finansowe 450

4. Przychody ze sprzedaży produktów 5000

5. Koszty wytworzenia sprzedanych produktów 3500

6. Koszty zarządu 600

7. Zyski nadzwyczajne 100

8. Podatki 300

9. Pozostałe koszty operacyjne 1000

10. Pozostałe przychody operacyjne 1100

Rozwiązanie:

Wersja porównawcza

1. Przychody ze sprzedaży + 5000

2. Koszty działalności operacyjnej - 6150

3. Wynik finansowy na sprzedaży (A - B) - 1150

4. Pozostałe przychody operacyjne + 1100

5. Pozostałe koszty operacyjne - 1000

6. Wynik finansowy na działalności operacyjnej (C + D - E) - 1050

7. Przychody finansowe + 450

8. Koszty finansowe - 350

9. Wynik finansowy na działalności gospodarczej (F+G-H) - 950

10. Zyski nadzwyczajne + 100

11. Straty nadzwyczajne

12. Wynik finansowy brutto (Zysk/Strata brutto) (I + J - K) - 850

13. Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego - 300

14. Wynik finansowy netto (Zysk/Strata netto) (L - M) - 1150

Wariant kalkulacyjny

1. Przychody ze sprzedaży towarów i produktów + 5000

2. Koszty sprzedanych towarów i produktów - 3500

3. Wynik finansowy brutto na sprzedaży (A - B) + 1500

4. Koszty sprzedaży -

5. Koszty zarządu - 600

6. Wynik finansowy netto na sprzedaży (C - D - E) + 900

7. Pozostałe przychody operacyjne + 1100

8. Pozostałe koszty operacyjne - 1000

9. Wynik finansowy na działalności operacyjnej (F+G-E) +1000

10. Przychody finansowe + 450

11. Koszty finansowe - 350

12. Wynik finansowy na działalności gospodarczej (I +J-K) +1100

13. Zyski nadzwyczajne + 100

14. Straty nadzwyczajne -

15. Wynik finansowy brutto (Zysk/Strata brutto) (L+M-N) + 1200

16. Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego - 300

17. Wynik finansowy netto (Zysk/Strata netto) (O - P) + 900

WZÓR BILANSU

Aktywa

1. Majątek trwały

1. Wartości niematerialne i prawne

1. Koszty organizacji poniesione przy założeniu lub późniejszym rozszerzeniu spółki akcyjnej

2. Koszty prac rozwojowych

3. Wartość firmy

4. Inne wartości niematerialne i prawne

5. Zaliczki na poczet wartości niematerialnych i prawnych

2. Rzeczowy majątek trwały

1. Grunty własne

2. Budynki i budowle

3. Urządzenia techniczne i maszyny

4. Środki transportu

5. Pozostałe środki trwałe

6. Inwestycje rozpoczęte

7. Zaliczki na poczet inwestycji

3. Finansowy majątek trwały

1. Udziały i akcje

2. Papiery wartościowe

3. Udzielone pożyczki długoterminowe

4. Inne składniki finansowego majątku trwałego

4. Należności długoterminowe

2. Majątek obrotowy

1. Zapasy

1. Materiały

2. Półprodukty i produkty w toku

3. Produkty gotowe

4. Towary

5. Zaliczki na poczet dostaw

2. Należności i roszczenia

1. Należności z tytułu dostaw i usług

2. Należności z tyt. podatków, dotacji i ubezpieczeń społ.

3. Należności wewnątrzzakładowe

4. Pozostałe należności

5. Należności dochodzone na drodze sadowej

3. Papiery wartościowe przeznaczone do obrotu

1. Udziału lub akcje własne do zbycia

2. Inne papiery wartościowe

4. Środki pieniężne

1. Środki pieniężne w kasie

2. Środki pieniężne w banku

3. Inne środki pieniężne (weksle, czeki obce itp.)

3. Rozliczenia międzyokresowe

1. Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów

2. Inne rozliczenia międzyokresowe

Suma aktywów

Pasywa

1. Kapitał (fundusz) własny

1. Kapitał (fundusz) podstawowy

2. Należne, lecz nie wniesione, wkłady na poczet kapitału podstawowego (wielkość ujemna)

3. Kapitał (fundusz) zapasowy)

1. Ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej

2. Tworzony ustawowo

3. Tworzony zgodnie ze statutem lub umową

4. Z dopłat wspólników

5. Inny

4. Kapitał (fundusz) rezerwowy z aktualizacji wyceny

5. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe

6. Nie podzielony wynik finansowy z lat ubiegłych

1. Zysk (wielkość dodatnia)

2. Strata (wielkość ujemna)

7. Wynik finansowy netto roku obrotowego

1. Zysk (wielkość dodatnia)

2. Strata (wielkość ujemna)

3. Odpisy z wyniku finansowego bieżącego roku obrotowego

2. Rezerwy

1. Rezerwy na podatek od osób prawnych lub fiz.

2. Pozostałe rezerwy

3. Zobowiązania długoterminowe

1. Długoterminowe pożyczki, obligacje i inne papiery wartość.

2. Długoterminowe kredyty bankowe

3. Pozostałe zobowiązania długoterminowe

4. Zobowiązania krótkoterminowe i fundusze specjalne

1. Zobowiązania krótkoterminowe

1. Pożyczki, obligacje i papiery wartościowe

2. Kredyty bankowe

3. Zaliczki otrzymane na poczet dostaw

4. Zaliczki otrzymane z tytułu dostaw i usług

5. Zobowiązania wekslowe

6. Zobowiązania z tytułu podatków, ceł, ubezp. społ.

7. Zobowiązania z tytułu wynagrodzeń

8. Zobowiązania wewnątrz zakładowe

9. Pozostałe zobowiązania krótkoterminowe

2. Fundusze specjalne

5. Rozliczenia międzyokresowe i przychody przyszłych okresów

1. Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów

2. Przychody przyszłych okresów

Suma pasywów

ZADANIA

Zadanie 1.

Na początku roku kapitały całkowite stanowiły 200 000 zł, a zysk netto za rok ubiegły 15 000 zł. Kapitały obce stanowiły 60% sumy pasywów. W bieżącym roku osiągnięto zysk wynoszący 18 000 zł. Ogólny poziom cen w bieżącym roku wzrósł o 116%. Określ realną stopę zyskowności kapitałów własnych.

Obliczenia:

Realna stopa zyskowności kap. wł.= zysk realny netto/kapitał wł. x100%

Zysk realny = ( zysk roku bieżącego - zysk roku ubiegłego) ± średnioroczny wzrost cen

Zysk realny = (18.000 - 15.000)x116% = 3.000x 116% = 3.480 zł

Kapitały obce = 200.000x60% = 120.000 zł

Kapitały własne = 200.000 - 120.000 = 80.000 zł

Realna stopa zyskowności kap. wł= 3480 zł/80.000x100% = 4,35%

Odp. Realna stopa zyskowności kapitałów własnych wynosi 4,35%

Zadanie 2.

Należy określić rzeczywisty wskaźnik odchylenia kosztów

produkcja koszt jednostkowy (szt.)

Wyroby r. ubiegły r. badany r. ubiegły r. badany

A (szt.) 3.000 2.700 60 61

B (szt.) 750 800 101 103

C (szt.) 4.500 5.500 30 29

Obliczenia:

Treść	Wyrób A		Wyrób B		Wyrób C
		I okres	II okres	I	II	I	II
Produkcja	3.000	2.700	750	800	4.500	5.500
Koszt jednostkowy	60	61	101	103	30	29

Metoda bezpośrednia:

2.700(61-60) + 800(103-101) + 5.500(29-30)

2.700x60 + 800x101 + 5.500x20

2.700 + 1600 + (-5.500)

162.000 + 80.800 + 165.000

Zadanie 3.

W oparciu o poniższe dane dokonaj zbadania poziomu kapitału obrotowego i porównaj go z poziomem elementów i źródeł finansowania krótkoterminowego

	Początek roku	Koniec roku
Majatek trwały	75.000	90.000
Majątek obrotowy	160.000	163.000
Rozliczenia międzyokres.	1.000	1.300
Aktywa	236.000	254.300
Kapitał własny	130.000	142.000
Kapitał podstawowy	20.000	20.000
Rezerwy	3.500	3.200
Zobowiązania długoterm.	8.000	8.500
Zobowiązania krótkoterm.	93.000	96.000
Rozliczenia międzyokres.	1.500	4.800
Pasywa	236.000	254.300
Zysk netto Przychody ze sprzedaży	32.000 700.000

Rozwiązanie:

Kapitał obrotowy = kapitał stały - majątek trwały

Kapitał stały = kapitał własny + rezerwy + zobowiązania długoter.

Początek roku (130.000 + 3.500 + 8.000) - 75.000 = 66.500

Koniec roku (142.000 + 3.200 + 8.500) - 90.000 = 63.700

Kapitał obrotowy zmniejszył się na koniec roku o 2.800 wymaga to zwiększenia zob. krótkoterm, które były przeznaczone na finansowanie majątku obrotowego.

(zobow. krótkoterm koniec roku + rozlicz międzyokres) - (zobow. krótkoterm + rozlicz międzyokres początek roku)

(96.000 + 4.600) - (93.000 + 1.500) = 100.600 - 94.500 = 6.100

Zobowiązania krótkoterm wzrosły o 6.100

Udział kapitału obrotowego w finansowaniu majątku obrotowego

Początek roku kap.obrot./(maj.obrot.+rozlicz.międzyokres.) x100%

66.500/(160.000+1.000)x100% = 41,3%

Koniec roku 63.700/(163.000+1.300)x100% = 38,77%

Zadłużenie zob. długoterm. i krótkoterm. (K. obcy/K własny)

(k. obcy = zob. krótko + długoterm)

Początek roku 101.000/130.000 x 100% = 77,7%

Koniec roku 104.500/142.000 x 100% = 73,6%

Rentowność sprzedaży = zysk netto/przychody ze sprzedaży = 32.000/700.000 x100% = 4,6%

Oznacza to, że każde 100 zł przychodu przyniosło zysk w wartości 4,60 zł

Stosunek kap. obrot. do kap. własnego

Początek roku 66.500/130.000 x 100% = 51,2%

Koniec roku 63.700/142.000 x 100% = 44,9%

Stosunek kap. obrotowego do przychodów ze sprzedaży

Początek roku 66.500/700.000 x 100% = 9,5%

Koniec roku 63.700/700.000 x 100% = 9,1%

Zadanie 4

Określ wpływ na poziom zysków

• wielkości sprzedaży,

• ceny sprzedaży,

• jednostkowych kosztów własnych.

Wyrób	Sprzedaż		Cena zbytu		Koszt jednostkowy
	I	II	I	II	I	I
A	100	80	25	20	20	15
B	300	300	30	35	25	30
C	500	600	50	60	45	50

a-sprzedaż, b-cena sprzedaży, c-koszt jednostkowy.

	a0*b0	a1*b0	a1*b1	a1*c1	a1*c0	a0*c0
A	2500	2000	1600	1200	1600	2000
B	9000	9000	10500	9000	7500	7500
C	25000	30000	36000	30000	27000	22500
Σ	36500	41000	48100	40200	36100	32000

1. Obliczam zysk w I okresie:

Z_I=a₀*b₀-a₀*c₀, Z_I=36500-32000=4500

2. Obliczam zysk w II okresie:

Z_II=a₁*b₁-a₁*c₁, Z_II=48100-40200=7900

3. Obliczam odchylenie zysku:

Z_II-Z_I=7900-4500=3400

4. Obliczam wpływ sprzedaży na wielkość zmiany zysku:

Delta Z_a=(a₁*b₀-a₁*c₀)-(a₀*b₀-a₀*c₀)

Delta Z_a=(41000-36100)-(36500-32000)=400-zmiana wysokości sprzedaży spowodowała wzrost zysku o 400

5. Obliczam wpływ ceny zbytu na odchylenie zysku:

Delta Z_b=(a₁*b₁-a₁*c₀)-(a₁*b₀-a₁*c₀)

DeltaZ_b=(48100-36100)-(41000-36100)=7100-zmiana ceny zbytu spowodowała zwiększenie zysku o 7100

6. Obliczam wpływ zmiany kosztu jednostkowego na wysokość zysku

Delta Z_c=(a₁*b₁-a₁*c₁)-(a₁*b₁-a₁*c₀)

Delta Z_c=(48100-40200)-(48100-36100)=-4100-zmiana kosztu jednostkowego spowodowała spadek zysku o 4100

7. Sprawdzam prawidłowość obliczeń:

400+7100-4100=3400-całkowite odchylenie zysku

Odchylenie zmiany ilości sprzedaży + odchylenie ceny sprzedaży + odchylenie kosztu jednostkowego = całkowite odchylenie zysków.

Zadanie 5

Oblicz planowaną i faktyczną wielkość zysku:

Ustal wpływ zmian określonych czynników na odchylenie zysku faktycznego od planowanego - metodą podstawień łańcuchowych.

Treść	Zysk planowany (0)	Zysk faktyczny(1)
Sprzedaż (a)	1500	1650
Cena jednostkowa (b)	1850	1850
Koszt jednostkowy (c)	1500	1350

a-sprzedaż, b-cena sprzedaży, c-koszt jednostkowy.

1. Obliczam zysk w I okresie:

Z_I=a₀*b₀-a₀*c₀, Z_I=277500-2250000=525000

2. Obliczam zysk w II okresie:

Z_II=a₁*b₁-a₁*c₁, Z_II=3052500-2227500=825000

3. Obliczam odchylenie zysku:

Z_II-Z_I=825000-525000=300000

4. Obliczam wpływ sprzedaży na wielkość zmiany zysku:

Delta Z_a=(a₁*b₀-a₁*c₀)-(a₀*b₀-a₀*c₀)

Delta Z_a=(3422500-2475000)-(2775000-2250000)=52500-zmiana wysokości sprzedaży spowodowała wzrost zysku o 52500

5. Obliczam wpływ ceny jednostkowej na odchylenie zysku:

Delta Z_b=(a₁*b₁-a₁*c₀)-(a₁*b₀-a₁*c₀)

DeltaZ_b=(3052500-2475000)-(3052500-2475000)=0-zmiana ceny jednostkowej spowodowała zwiększenie zysku o 0

6. Obliczam wpływ zmiany kosztu jednostkowego na wysokość zysku

Delta Z_c=(a₁*b₁-a₁*c₁)-(a₁*b₁-a₁*c₀)

Delta Z_c=(3052500-2227500)-(3052500-24750000)=247500 -zmiana kosztu jednostkowego spowodowała spadek zysku o 2475000

7. Sprawdzam prawidłowość obliczeń:

52500+0+247500=300000-całkowite odchylenie zysku

Odchylenie zmiany ilości sprzedaży + odchylenie ceny jednostkowej + odchylenie kosztu jednostkowego = całkowite odchylenie zysków.

Zadanie 6.

Wartość majątku wynosi 120.000 zł, kapitały własne 75.000, obce 45.000, zysk przed pomniejszeniem o odsetki należne kredyto-biorcom 51.000, stopa odsetek stanowiła 20%, a podatku dochodowego 40%. Jednostka zamierza rozszerzyć działalność, co wymaga zwiększenia majątku do 160 tys. Stopa zyskowności majątku w momencie wyjściowym wynosiła 42,5% i pozostanie bez zmian. Jednostka rozważa następujące możliwości:

• uzupełnienie udziałów,

• zaciągnięcie kredytu bankowego, ale będzie się to łączyło ze wzrostem stopy oprocentowania całości zadłużenia do 25% rocznie

Rozwiązanie:

Aktywa	Pasywa
	Kapitał własny	75.000
		Kapitał obcy	45.000
120.000	120.000

Stopa zyskowności: 51.000/120.000 x100% = 42,5%

Odsetki 20% od 45.000 = 45.000 x 20 : 100 = 9.000

Podatek dochodowy (51.000 - 9.000) x 40% = 16.800

Zysk netto = 51.000 - (9.000 + 16.800) = 25.200

Wsk. rentowności kapitału = zysk netto/kapitał własny = 25.200/75.000 x 100% = 33,6%

Rozszerzenie działalności

Wariant I

Aktywa	Pasywa
	Kapitał własny	115.000 (bo 75.000 + 40.000)
		Kapitał obcy	45.000
160.000	160.000

40.000 = 160.000 - 120.000 (czyli obecny stan pasywów - poprzedni stan pasywów)

zysk = 160.000 x 12,5% = 68.000

odsetki = 9.000

podatek dochodowy = (68.000 - 9.000) x 40% = 23.600

zysk netto = 68.000 - 9.000 - 23.600 = 35.400

zyskowność kap. wł = zysk netto/kap wł x 100% = 35.400/115.000 x 100% = 30,78%

Wariant II

Aktywa	Pasywa
	Kapitał własny	75.000
		Kapitał obcy	85.000
160.000	160.000

Zysk = 160.000 x 12,5% = 68.000

Odsetki 85.000 x 25% = 21.250

Podatek dochodowy (68.000 - 21.250) x 40% = 18.700

Zysk netto 68.000 - 21.250 - 18.700 = 28.050

Zyskowność kap. wł. = 28.050/75.000 x 100% = 37,1%

Odp.: Wariant II korzystniejszy

Zadanie 7.

Sytuację finansową spółki charakteryzują następujące wskaźniki wyznaczone w oparciu o dane bilansowe: wskaźnik cyklu należności: 24 dni; bieżącej płynności finansowej: 2; ogólnego zadłużenia: 0,3; zadłużenia długoterminowego: 0,1; wskaźnik rotacji majątku: 2,4; kapitał stały: 80.000.

Uzupełnij pozycje: maj. trwały, maj. obrotowy, zapasy, należności, środki pieniężne, aktywa ogółem, kapitał własny, zadłużenie długoterminowe, zadłużenie krótkoterminowe, pasywa ogółem.

Obliczenia:

Kap. stały = kap wł. + zadłuż krótkoterminowe

1 = x + 03; x = 0,7

kap. stały = 80.000

kap. własny stanowi 0,8 kap. całkowitego

80.000: 0,8 = 100.000; więc kap. całkowity = 100.000

stąd pasywa = 100.000 oraz aktywa wynoszą 100.000

kap. wł 100.000 x 0,7 = 70.000

zadłuż długoterm. 0,1 = zadłuż. długoterm./100.000

stąd zadłuż długoterm. = 10.000

zadłuż. krótkoter. = 30.000 - 10.000 = 20.000

wsk. rotacji majątku 2,4; stąd 2,4 = przychód ze sprzedaży/majątek

2,4 = przychód ze sprzedaży/100.000, więc sprzedaż wynosi 240.000

wsk. rotacji należności = sprzedaż/należności stąd

10 = 240.000/należności, stąd należności = 24.000

wsk. bieżącej płynności fin. = maj. obrot /zobow. krótkoterm

2 = x/ 20.000, stąd maj. obrotowy = 40.000

wsk. płynności szybki = gotówka/zobow. krótkoterm., więc

1 = x/20.000, stąd gotówka = 20.000

zapasy = całość maj. obrot. - (należności - gotówka) = 40.000 - (24.000 - 20.000), więc zapasy = 4.000

Zadanie 8.

Utrzymanie hotelu wynosi 10.000 zł, a koszt utrzymania jednego miejsca hotelowego 30 zł. Cena miejsca 50 zł. Przy jakiej ilości miejsc sprzedanych miejsc sprzedanych hotel osiągnie zysk w kwocie 800 zł i przy jakiej ilości sprzedanych miejsc można obniżyć cenę do 45 zł, by zachować założony poziom zysku.

Rozwiązanie:

(koszt stały + zakładany zysk)/ (cena - koszt zmienny jednostkowy) = (10.000 + 800)/(50 - 30) = 10.800/20 = 540

Hotel musiałby sprzedać 540 miejsc, aby osiągnąć zysk 800 zł.

Zysk = wielkość produkcji x cena - (koszt stały + wielkość produkcji x koszt zmienny jednostkowy)

800 = x · 45 - (10.000 + x · 30)

800 = 45x - (10.000 + 30x)

800 = 45x - 10.000 - 30x)

800 = 15x - 10.000

800 + 10.000 = 15x/:15

x = 720

Aby można było obniżyć cenę miejsca do 45 zł i zachować założony poziom zysku (800 zł) należałoby sprzedać 720 miejsc hotelowych.

Zadanie 9. (chyba źle)

Ustalić wpływ określonych czynników na kwotę odchylenia zysku

Treść	I okres	II okres
Obroty	800.000	860.000
Koszty handlowe	60.000	72.000
Marża handlowa	100.000	110.000

Rozwiązanie:

Zysk = marża - koszty

I okres 100.000 - 60.000 = 40.000

II okres 110.000 = 72.000 = 38.000

Wskaźnik udziału kosztów = obrót x (stopa marży - udział kosztów)/100%

Stopa marży = marża handlowa/obroty

I okres 60.000/800.000 x 100% = 12,5%

II okres 72.000/860.000 x 100% = 12,79%

Udział kosztów w obrocie = koszty handlowe/obroty

I okres 60.000/800.000 x100% = 7,5%

II okres 72.000/860.000 x 100% = 8,37%

O ile zwiększyłby się zysk, gdyby zwiększyły się obroty

I Zysk = 80.000(12,5 - 7,5)/100% = 800.000x5%/100% = 40.000

II zysk = 860.000(12,5 - 7,5)/100% = 860.000x5%/100% = 43.000

Zysk wzrósłby do 43.000

43.000 - 40.000 = 3000 - tyle wynosi zysk możliwy do osiągnięcia

Zadanie 10.

W oparciu o poniższe dane określ wynik finansowy przy zastosowaniu częściowego rachunku kosztów

Okresy	I	II	III	IV
Produkcja	100	120	100	80
Sprzedaż	90	100	100	110
Zapas pocz.	-	10	30	30
Zapas końc.	10	30	30	-

Cena sprzedaży 40 zł

Jednostkowy koszt zmienny 20 zł

Koszty wydziałowe stałe 480 zł

Koszty sprzedaży 240 zł

Koszty ogólne zarządu 300 zł

Obliczenia:

	I	II	III	IV
Przychody ze sprzed. (sprzedaż x cena sprzed.)	90x40=3600	4000	4000	4400
Zmienne koszty wytworzenia (produkcja x j.k.z.)	100x20=2000	2400	200	1600
Zapas początkowy (zapasy początk. x j.k.z)	-	10x20=200	600	600
Zapas końcowy (zapas końcowy x j.k.z.)	200	600	600	-
Zmienny koszt wytworze.sprzed.wyrob. (sprzedaż x j.k.z.)	90x20=1800	2000	2000	2200
Marża brutto (przych ze sprzed. - zmienne koszty wytworz. sprzed. prod)	1800	2000	2000	2200
Koszty wydziałowe	480	480	480	480
Koszty sprzedaży	240	240	240	240
Koszty zarządu	300	300	300	300
Koszt sprzedanych wyrobów (zmienny koszt wytworz. wyr + koszty wydziałowe +koszty sprzedaży + koszty zarządu)	1880+480+240+300= 2820	3020	3020	3220
Wynik finansowy (przychód ze sprzed - koszty)	3600-2820 =780	980	980	1180

Zadanie 11.

Ustal wpływ zatrudnienia i wydajności pracy na wielkość produkcji, wykorzystując metodę kolejnych podstawień oraz metodę różnicowania.

Okresy	I	II
Produkcja szt.	225.000.000	235.800.000
Zatrudnienie	45	47
Wydajność pracy	5.000.000	5.400.000

Rozwiązanie:

Metoda różnicowania

I okres 45x5.000.000 = 225.000.000

II okres 47x5.400.000 = 253.800.000

Odchylenie bezwzględne 253.800.000 - 225.000.000 = 28.800.000

Dynamika produkcji 253.800.000/225.000.000=113%

Odchylenie względne 253.800.000 - 225.000.000x113%= 450.000

Z_zatr = (47-45)x5.000.000 = 10.000.000

Z_wyd.pracy = (5.400.000 - 5.000.000)x47 = 18.800.000

Sprawdzenie 10.000.000 + 18.800.000 = 28.800.000

Zadanie 12.

Zdolność produkcyjna przedsiębiorstwa wytwarzającego wyrób B wynosi 60.000 szt. Planowana cena 18 zł, z jednostkowy koszt zmienny 10 zł. Koszty stałe uzależnione są od poziomu wykorzystania zdolności produkcji i wynoszą:

przy prod. do 30.000 szt. - 200.000 zł

przy prod. powyżej 30.000 szt. do 48.000 szt- 250.000 zł

przy prod. powyżej 48.000 szt. - 350.000 zł.

Określ próg rentowności dla każdego przedziału. Dokonaj wyboru optymalnego poziomu wykorzystania zdolności produkcyjnej przyjmując za kryterium max zysku.

Obliczenia:

	I	II	III
BEP (koszty stałe/planowana cena - koszt zmienny)	200.000/18-10 = 25.000 szt.	250.000/18-10=31.250 szt.	350./18-10=43.750 szt.
j.k.s. = koszty stałe/ilość sztuk	200.000/30.000=6,7	250.000/48.000 =5,2	350.000/48.000=7,3
j.k.c = j.k.z. + j.k.s	10+6,7=16,7	10+5,2=15,2	10+7,3=17,3
Zysk/szt. = cena - j.k.c.	18-16,7=1,3	18-15,2=2,8	18-17,3=0,7

Odp.: Przyjmując za kryterium max zysku optymalny poziom produkcji mieści się w przedziale 30.000-48.000 sztuk, zysk na 1 szt. wynosi 2,8 zł.

Zadanie 13.

Dokonaj oceny rzeczywistego wzrostu zysku

Treść	I	II	III
Zysk w cenach bieżących	500	620	900
Wskaźnik dynamiki (rok 1 przyjmuje się za 100%)
Indeks wzrostu	-	1,4	1,35
Zysk wg cen III roku	945	810	900

Obliczenia:

I okres 500 x 1,4 x 1,35 = 945

II okres 620 x 1,35 = 837

Odpowiedź znajduje się w ostatnim wersie tabeli!!!!!

Zadanie 14.

Zysk w 3 ostatnich latach wg cen bieżących wynosił: 240.000, 330.000, 345.000. Przeciętny wzrost cen w II roku wynosił 28%, a w III - 18% w stosunku do poprzedniego roku. Sformułuj opinię dotyczącą rozwoju firmy wyrażając zysk w cenach III roku, oraz w cenach I roku. Na podstawie tych danych określ w jakim stopniu zmiany w ilości produkcji, zmiany w zużyciu jednostki materiału i cenie spowodowały przekroczenie zakładowych kosztów zużycia materiałowego. Wykorzystaj metodę różnicowania oraz metodę funkcyjną. Zużycie materiałów w kg/szt 2 faktyczne, zakładane 1,9. Cena jednego kg materiału - faktyczna 105, zakładana 108. Produkcja w sztukach 1000 i zakładana 1100.

Rozwiązanie:

	I	II	III
Zysk w cenach bieżących	240.000	330.000	345.000
Indeks wzrostu	-	28%	18%
	100%	1,28%	1,18%
Zysk wg cen III roku	240.000x1,28x1,18= 362.496	330.000x1,18 = 389.400	345.000

Zysk wg cen I roku = brak rozwiązania!!!!!!!

	Zakładana	Faktyczna
Zużycie materiałów	1,9 (ao)	2 (a1)
Cena jednego kg	108 (bo)	105 (b1)
Produkcja	1100 (co)	1000 (c1)

Koszty zakładane = 1.100x1,9x108 = 225.720 (Z_o)

Koszty faktyczne 1000x2x105 = 210.000 (Z₁)

Odchylenie całkowite kosztów = k. fak - k. zakł = 210.000-225.720 = -15.720

c.d.n.

c.d.n. Zadania 14

Odchylenie cząstkowe - metoda różnicowania

∆Z_a = (a₁ - a_o)b_oc_o = (2-1,9)x108x1100 = 11.880

∆Z_b = (b₁ - b_o)a₁c_o = (105-108)x2x1100= - 6.600

∆Z_c = (c₁ - c_o)a₁b_o = (1000-1100)x2x105 = - 21.000

∆Z = 11.8800 - 6.600 - 21.000 = 15.720

Metoda funkcyjna (wzory na osobnej ściądze)

A = (2 - 19)/1,9 = 0,053; B = (105-108)/108 = -0,028

C = (1000-1100)/1100 = -0,091

∆Z_a=225.720x0,053(1+


∆Z_a= 11963,16(1-0,059 + 0,00085)

∆Z_a = 11963,16x0,942 = 11.269,3

∆Z_b=225.720x(-0,028)(1+


∆Z_b = -6320,16(1 - 0,019 - 0,0016)

∆Z_b = -6320,16x0,9794 = - 6190

∆Z_c=225.720x(-0,091)(1+


∆Z_c = -20540,52(1 - 0,0125 - 0,0005)

∆Z_c = -20540,52x0,987 = - 20273,50

∆Z = ∆Z_a + ∆Z_b + ∆Z_c = 11269,3 - 6190 - 20273,50 = - 15194,2

Uwaga: met. funkcyjna powinna być równa met. różnicowania

Zadanie 15.

Dokonaj analizy przyczynowej zmian wielkości sprzedaży w powiązaniu z oceną efektywności i gospodarowania czynnikami produkcji. Przeciętna wartość majątku = 53.500, a w okresie badanym 59.700, średnio roczne zatrudnienie: 650 i 680, wydajność jednego zatrudnionego: 131,7 i 184,4.

Obliczenia:

Wartość produkcji w I okresie: 650 x 131,7 = 85.605

Wartość produkcji w II okresie: 680 x 184,4 = 125.392

Wartość produkcji/wartość majątku

I okres 85.605/53.500 = 1,6

II okres 125.392/59.700 = 2,1

Zmiana wielkości sprzedaży

w I okresie 53.500 x 1,6 = 85.600

w II okresie 59.700 x 2,1 = 125.370

Zadanie 16.

Jednostka wytwarza wyrób A mamy następujące dane:

koszty stałe: 60.000; jednostkowa cena sprzedaży: 20 zł; jednostkowy koszt zmienny: 10 zł; wielkość sprzedaży: 8.000.

udziel odpowiedzi na następujące pytania:

1. Jaki jest próg rentowności?

2. Jaką ilość należałoby sprzedać, aby przy danej cenie osiągnąć na sprzedaży zysk równy 30.000 zł?

3. Jaki zysk osiągnęłoby przedsiębiorstwo, gdyby można było zredukować o 10% poziom kosztów zmiennych oraz zmniejszyć o 10 tys. zł koszty stałe przy niezmienionej sprzedaży?

4. Jak należałoby zmienić jednostkową cenę sprzedaży, aby zachować niezmienioną wielkość sprzedaży - 8000 szt., uzyskać zysk na sprzedaży = 30.000 zł?

Obliczenia:

Ad. 1.

Próg rentowności = Ks/(C_j) - K_jkz ; K_s - koszty stałe,

C_j - jednostkowa cena sprzed., K_jkz - jednostkowy koszt zmienny

60.000/(20-10) = 60.000/10 = 6.000 szt.

K_s - muszą się rozłożyć na 6.000 szt,

Faktyczna produkcja = 8.000 jest wyższa od progu rentowności

Ad.2.

Q_zap.zysk = (K_s +zakładany zysk)/(C_j-K_j.Z) =(60.000+30.000)/(20-10) = 9.000 szt.

Ad.3.

Z = P xc - (K_s +PxK_z) ; Z - zysk; P - ilość sprzedanych wyrobów; c - jednostkowa cena sprzedaży; K_s - koszty stałe, K_z - koszty zmienne

K_z = 10 - 10% = 9

K_s = 60.000 - 10.000 = 50.000

Wielkość sprzedaży = 8.000 szt.

Z = 8.000x20 - (50.000 + 8.000x9) = 160.000 - 120.000 = 40.000

Ad.4.

30.000 = 80.000xX - (60.000 + 8.000x10)

30.000 = 8.000xX - 140.000

170.000 = 8.000X/8.000

X = 21,25

Sprawdzenie: Z=8.000x21,25-140.000 =170.000-140.000= 30.000

Zadanie 17.

Na podstawie poniższych danych dokonaj oceny efektywności wykorzystania majątku trwałego oraz wpływ zatrudnienia, technicznego uzbrojenia pracy, produktywności majątku trwałego i rentowności sprzedaży na odchylenie kwoty zysku.

Treść	R. ub	R. bad.	D-ika
Produkcja sprzedana	469.700.000	563.600.000	120%
Zysk netto	63.500.000	79.400.000	125%
Wartość maj. trw.	115.200.000	153.200.000	133%
Średnie zatrudnienie	215 osób	247	115%

Zati < Mi < Si < Zni - intensywny charakter rozwoju

Zati - dynamika zatrudnienia; Mi - dynamika majątku;

Si - dynamika sprzedaży; Zni - dynamika zysku netto.

W naszym przypadku: 115% < 133% > 120% < 125%, a więc nierówność jest niespełniona.

Techniczne uzbrojenie pracy =Mi/Zat < Si/M <Si/Zat < Zni/M < Zni/S < Zni/Za

Układ nierówności wykorzystuje następujące wskaźniki jakościowe

Treść	R. ub	R. bad.	D-ika
Techniczne uzbrojenie pracy (mln/osob)	0,536	0,62	115,7%
Produktywność majątku trwałego (zł/zł)	4,08	3,68	90,2%
Wydajność pracy (mln/osob)	2,18	2,28	104,6%
Rentowność majątku (zł/zł)	0,55	0,52	94,5%
Rentowność sprzedaży (w%)	13,5	14,1	104,4%
Zysk przypadający na 1 zatrudnionego (mln/osob)	0,29	0,32	110,3%

W naszym przypadku 115,7 > 90,2 < 104,6 > 94,5 < 104,4 <110,3

1. Odchylenie zysku netto

79.400.000 - 63.500.000 = 15.900.000

zysk = dynamika zatrudn x tech. uzbr. Pracy x produktywność majątku x rentopwność sprzedazy = M x S x Z = Z; Z = Z

2. Odchylenie zysku ze względu na zmianę zatrudnienia

∆Z_zat = (247-215)x0,536x4,08x0,135 = 9.400.000

3. Odchylenie zysku ze względu na tech uzb. pracy

∆Z_tp = 247 x (0,62 - 0,536)x 4,08x0,135 = 11.400.000

4. Ze względu na produktywność majątku

∆Z_pm = 247 x0,62x(3,68-4,08)x0,135 = 8.300.000

5. Zmianę rentowności sprzedaży

∆Z_zrs = 247x0,62x3,68x(0,141-0,135) = 3.400.000

6. Odchylenie całkowite to suma tych odchyleń = 15.900.000

Zadanie 18.

Przedsiębiorstwo energetyki cieplnej w dwóch kolejnych latach osiągnęło następujące wyniki sprzedaży:

Treść	R. ub	R. bad.	D-ika
Przychód ze sprzedaży	661.9000	766.500	115,8
Koszty działalności	621.000	733.000	118
Wynik na sprzedaży	40.900	33.500	74,6

W roku badanym wskaźnik cen energii wynosił 9,8%. Wskaźnik wzrostu kosztów produkcji energii 18,2%. Dokonaj oceny porównawczej wyniku na sprzedaży.

Rozwiązanie:

Wynik na sprzedaży po urealnieniu wielkości

Treść	R. ub	R. bad.
Przychód ze sprzedaży	661.9000	766.500/1.098 = 698.087
Koszty działalności	621.000	733.000/1,182 = 620.136
Wynik na sprzedaży	40.900	698.087 - 620.136 = 77.951

Zadanie 19. (zadania z wykładu)

Dane są: wsk. rotacji: 10, wskaźnik ogólnej płynności finans: 2,2, wsk. szybki płynności finansowej: 0,4, wsk. zadłużenia długoterm: 0,2, wsk. ogólnego zadłużenia: 0,4, wsk. rotacji majątku: 3,0, kapitał stały: 200.000.

Ustal: majątek trw., obrotowy, zapasy, należności, środki pieniężne, aktywa ogółem, kap. własny, zadłużenie długoterm. i krótkoterm, pasywa ogółem.

Obliczenia:

Kapitał stały = 0,8 kapitału całkowitego

Kap. całkow. = kap stały/0,8; więc 200.000/0,8 = 250.000 stąd wynika, że pasywa ogółem wynoszą 250.000 oraz aktywa ogółem wynoszą 250.000

Zadłużenie ogółem: 0,4 = zobow/aktywa, stąd

zobow. ogółem = 0,4 x 200.000 = 100.000, ponieważ wska zadłużenia krótkoterm Wynosi 0,2 a zobow. ogółem 0,4, to zobow. długoterm również 0,2. Stąd zadłużenie krótkoterm wynosi 50.000 i długoterm 50.000.

Kap. wł. = pasywa - zobow. długoterm i krótkoter = 250.000 - 50.000 - 50.000 = 150.000

Wsk. rotacji majątku = przychody ze sprzedazy/ aktywa

3,0 = x/250.000, stąd sprzedaż = 3 • 250.00 = 750.000

wsk. rotacji należności = sprzedaż/należności;

stąd 10,0=750.000/x, więc należności = 750.000/10 = 75.000

Wsk. ogólnej płynności = maj. obrot/zobow. krótkoter,

stąd 2,2 = x/50.000, więc maj. obrot = 55.000 · 2,2 = 110.000

wsk szybki = gotówka/zobow krótkoterm, stąd 0,4 = x/50.000, więc środki pieniężne = 0,4 · 50.000 = 20.000

zapasy = całkoowity maj. obrot - należności - gotówka, więc zapasy = 110.000 - 75.000 - 20.000 = 15.000

maj. trwały = aktywa - maj. obrot, więc maj. trwały = 250.000 - 110.000 = 130.000

Zadanie 20.

Oblicz wskaźnik odchylenia kosztów mając dane: koszty w pierwszym okresie: 320.000, przychody ze sprzedaży w I okresie: 380.000, koszty w II okresie: 360.000, przychody ze sprzedaży II okres: 450.000

Obliczenia: (metoda pośrednia)

I okres 320.000/380.000 x100%= 0,84 x 100% = 84%

II okres 306.000/450.000 x 10% = 0,80 x 100% = 80%

Odchylenie kosztów = (80% - 84%)/84% = -4.78 - nastąpiła obniżka kosztów

Zadanie 21.

Na podstawie poniższych danych oblicz wskaźnik odchylenia kosztów metodą bezpośrednią:

Treść	Wyrób a		Wyrób b		Wyrób c
		I	II	I	II	I	II
Liczba wytworzonych wyrobów	2500	3000	1500	1300	400	500
Jednostkowy koszt własny	75	79	62	68	120	125

Obliczenia:




=


= 6,09% - nastąpiła zwyżka kosztów

Zadanie 22.


Oblicz wskaźnik odchylenia kosztów mając dane:

Treść			I okres	II okres
Usługi	A		400	340
		B		500	525
		C		800	880
	Koszty bezpośrednie	A		30.000	27.000
		B		40.000	41.000
		C		70.000	75.600
	Koszty robocizny	A		40.000	36.000
		B		50.000	54.000
		C		60.000	66.600
Koszty wydziałowe			90.000	93.000
Koszty ogolnozakładowe			70.000	70.000
Działalność wyrażona w mierniku porównywalnym		104%

Rozwiązanie:

Odchylenie względne poszczególnych kosztów dla poszczególnych usług

Koszty materiałowe dla A

340/400 x 100% = 85%

27.000 - 30.000 x 85% = 27.000-25.500 = 1.500 zwyżka kosztów

Koszty materiałowe dla B

525/500 x 100% = 105%

41.000 - 40.000x 105%=41.000-42.000 = - 1.000 obniżka kosztów

dla C 880/800 x 100% = 110%

75.600 - 70.000x110% = 75.600 - 77.000 = - 1400

odchylenie względne kosztów materiałowych

1500-1000-1400= -900 obniżka kosztów materiał (bezpośrednich)

odchylenie względne kosztów robocizny

dla A 36./000 - 40.000 x 85% = 2000 zwyżka kosztów

dla B 54.000 - 50.000 x 105% = 1.500 zwyżka kosztów

dla C 66.600 - 60.000 x 110% = 66.000 - 66.000 = 600 wzrost

odchylenie dla kosztów robocizny

2000 + 1500 + 600 = 4.100 wzrost kosztów robocizny

koszty wydziałowe

dla a 93.000 - 90.000 x 104% (miernik porównywalny) = -600

koszty ogólnozakładowe 70.000- 70.000x104% = 70.000 - 72.000 = -2.800

suma odchyleń dla wszystkich kosztów

-900 + 4.100 - 600 - 2.800 = - 200 koszty zmalały

wskaźnik odchyleń kosztów -200/suma kosztów II okres =

= -200/(463.200 + 200) = -0,04%

Zadanie 23.

Produkcja wyrobu prowadzona jest w dwóch wydziałach: I mechaniczny - wyrób A; II - ręczny - wyrób B. techniczny koszt wytworzenia kształtuje się następująco:

Treść	Koszt jednostki wyrobu
		Wydział I	Wydział II
Materiały bezpośrednie	240	240
Płace bezpośrednie	80	320
Koszty wydziałowe	280	40

Wytworzono 5.000 szt. wyrobu A i 5.000 B. poniesiono koszty zarządu w wysokości 600.000 zł, koszty te są rozliczane w stosunku do płac bezpośrednich. Cena sprzedaży A=650, B=690 zł. Ustal wyniki osiągnięte na poszczególnych wyrobach.

Obliczenia:

Rolziczenie kosztów zarządu do płac

Wydz.I+ Wydz.II= 5000 x80 + 5000 x 320 = 400.000 +1.600.000 = 2.000.000

Wsk. narzutu kosztów o charakterze ogólnym = 600.000/2.000.000 x 100% = 30%

Koszt jednostkowy wydz I = 240 + 80 + 24 + 80(bo 80x30%) =624

j.w. dla wydz II = 240 + 320 + 40 + 96(bo 320x30%) = 696

dla wydz I 5.000 x 650 - 5.000 x 624 = 130.000

dla wydz II 5.000x690 - 5000x696 = -30.000

130.000 - 30.000 = 100.000 - produkcja jest nierentowna można wnioskować, że dokonano wyboru złego klucza podziałowego.

Założenie: klucz podziałowy→ koszt przerobu = 360 =(Σpłac + koszt wydziałowy)

Koszt przerobu A 5000(80+280)=1.800.000

B 5.000 (320+40) = 1.800.000

1.800.000 + 1.800.000 = 3.600.000

wsk. narzutu kosztów o charakterze ogólnym = 600.000x100%/3.600.000 = 16,66%

koszt jednostkowy A=240+280+80+(360x16,66%)=659,98 ≈660?

koszt jednostkowy B = 240+320+40+(360x16,66%) = 660?

Wynik na sprzedaży

A=(5000x650) - (5000x660) = 50.000

B =(5000x690) - (5000x660) = 150.000 A - nierentowny

Ostateczny wynik na sprzedaży: -50.000 + 150.000 = 100.000

Założenie: klucz podziałowy koszty materiałowe

A: 5000x240 = 1.200.000

B: 5.000x240 = 1.200.000

Suma = 2.400.000

Wskaźnik narzutu kosztów: (600.000x100)/2.400.000 = 25%

Koszt jednostkowy A = 240+(240x25%) +80+280 = 660

B 240 +(240x25%) + 320 + 40 = 660

Wynik na sprzedaży: A (5000x650) - (5000x660) = -50.000 (nierentowna)

B: (5000x690) - (5000x660) = 150.000

Ostateczny wynik: -50.000 + 150.000 = 100.000

x100% =

= -1.200/407.800 x100% = -0,29%

463.200 suma kosztów dla II okresu

---