STANY W KOŚCIELE- PRAWA I OBOWIĄZKI WSPÓLNE DLA WIERNYCH W KOŚCIELE:

-obowiązek trwania w wspólnocie kościoła (ma charakter aktywny i dynamiczny) -obowiązek prowadzenia życia świętego (godnego chrześcijanina) -obowiązek uczestnictwa w posłannictwie kościoła

-k.212 obowiązek posłuszeństwa pasterzom, współpracy z nimi, wierni mają prawo przedstawiać swoje opinie pasterzom -k214 prawo do własnego obrządku -k.215 wierni mają prawo do zrzeszania się

-k216 prawo do podejmowania, realizowania własnych przedsięwzięć -k.217 prawo do wychowania chrześcijańskiego -k2l8 prawo do wolności odkryć naukowych -k219 prawo do wyboru stanu życia

-k 220 prawo do dobrego imienia, do ochrony prywatności, Naruszenie dobra drugiego człowieka to zniesławienie. -K221 prawo do wymiaru sprawiedliwości.

-K222 prawo i obowiązek wiernych do zaradzenia potrzebom kościoła. PRAWA I OBOWIĄZKI WIERNYCH ŚWIECKICH -K225 obowiązek głoszenia orędzia Bożego

-K226 szczególny obowiązek rodziców: wychowanie, ukształtowanie rodziny, realizacja zadań rodzicielskich

-K227 prawo do nd/iaiu w życiu publicznym -K228 prawo do pełnienia urzędów w kościele -K229 pmwo do studiowania nauk świętych -K230 prawo do pełnienia posług liturgicznych

-K231 obowiązki i prawa pełniących urzędy w kościele (ubezpieczenie, wynagrodzenie). PRA WA I OBOWIĄZKI DUCHOWIEŃSTWA -k232-264 kształtowanie duchowieństwa

♦obowiązek i pmwo kształtowania szafarzy- za ten proces odpowiedzialny jest Bp. Diecezjalny

* formacja kandydatów do kapłaństwa przebiega na płaszczyznach: intelektualnej, ludzkiej i duchowej.

♦proces kształcenia trwa 6 lat Bp. Ma obowiązek w swej diecezji ustanowić seminarium duchowne.

♦zadania i ..obowiązki w seminariach określa statut, który sporządza rektor z kadrą, ale musi go zatwierdzić bp INKARDYNACJA

-k 265inkardynacja każdy kto przyjmuje święcenia kapłańskie zostaje inkardynowany do kościoła partykularnego.

-k266-267 inkardynacja- akt prawny, który następuje w momencie święceń i mówi o stałej przynależności duchownego do kościoła partykularnego. Akt ten następuje w momencie przyjęcia święceń diakonatu.

-k267 ekskardynaeja ociąga moc prawną w chwili otrzymania inkardynacji, inkardynacja nie może nastąpić bez ekskardynacji; ekskardynaeja- wyłączenie z przynależności do danego kościoła (diecezji)

-By zostać duchownym należy przyjąć święcenia. Trzy stopnie przynależenia do duchowieństwa jako stanu; ♦diakonat ♦prezbitcriai ♦episkopat

-k266 prze/, przyjęcie diakonatu mężczyzna staje się inkardynowany do diecezji

-ekskardy nacja jest aktem prawnym, poprzez który duchowny zostaje zwolniony z kościoła

-k273 obowiązek posłuszeństwa wobec władzy (papieża, bp. Ordynariusza)

-k274 prawo urzędu kościelnego, czyli duchowny jeśli zostaje wyświęcony powinien taki

urząd otrzymać. Prawo do urzędu kościelnego jest obowiązkiem przyjęcia tego urzędu

-k275 obowiązek wzajemnej współpracy (pomiędzy sobą, ze świeckimi)

-k276 obowiązek dążenia do doskonałości (Eucharystia, pokuty, rozmyślania, modlitwy)

-k277 obowiązek celibatu. Celibat- stan bezżeństwa ma być połączony z doskonałą

czystością, lip. mogą wydawać normy, które będą precyzowały zachowania, ułatwiały

zrozumienie celibatu.

-k278 prawo do zrzeszania się.' Duchowni mogą przynależeć do stowarzyszeń czysto

duchownych i świeckich. Zabrania się zrzeszania w organizacjach, które są przeciwko

kościołowi lub nie można ich pogodzić ze stanem duchowieństwa.

-k279 obowiązek kontynuowania studiów, ustawicznego kształcenia się

-k280 obowiązek wspólnej formacji życia, życia wspólnotowego. Duchowni powinni

mieszkać we wspólnocie.

-k281-282 obowiązek prowadzenia życia godnego i skromnego. Prawo do wynagrodzenia.

-k283 obowiązek rezydencji, kapłan ma obowiązek przebywania we własnej parafii.

Kapłanom i biskupom przysługuje miesiąc urlopu. Bp. nie może przebywać dłużej poza

diecezją niż dwa tygodnie

-k284 obowiązek stroju duchownego. Przy czynnościach liturgicznych i kościelnych-

obowiązek stroju kościelnego, w pewnych sytuacjach (np. sport) nie obowiązuje strój

duchowny.

-k285-285 obowiązek unikania zajęć nie zgodnych ze stanem duchownym ( nie mogą

sprawować urzędów, które są nie zgodne ze stanem kapłańskim)

-k287 obowiązek popierania pokoju, duchowni mają zabiegać o propagowanie idei pokoju.

popierać to w graniach swoich kompetencji

-K290 utrata stanu kapłańskiego- święcenia raz ważne przyjęte nie tracą swojej ważności.

Utrata może nastąpić:

*stwierdzenie nieważności święceń

* prawnie wydalona kara wydalenia- dokonuje się przez trybunał kościelny w sytuacjach

przestępstwa, których dokonuje duchowny (herezja, schizma, znieważenie Eucharystii,

przestępstwo solicytacji)

♦uzyskanie reskryptu w Stolicy Apostolskiej- osoba, która jest w stanie duchownym (diakon i

kapłan) może prosić o zwolnienie go ze stanu kapłańskiego

STRUKTURA 1 ORGANIZACJA HIERARCHICZNA KOŚCIOŁA BISKUP RZYMSKI

-k330-331 Biskup Rzymu. Na szczycie struktury kościoła znajduje się Bp. Rzymu. Sprawuje

władzę w łączności z biskupami, którzy są rozsiani po całym świecie

bp. Rzymu posiada pełnię władzy- kolegium biskupów- ma najwyższą władzę w Rzymie jeśli

pracuje z bp. Rzymu.

*pełna w każdym aspekcie władza wykonawcza, ustawodawcza i sądownicza

♦bezpośrednia- bezpośrednio może zadziałać

♦najwyższa- nie ma nikogo nad bp. Rzymu, bo jest ustanowiony przez Boga

♦powszechna- do całego kościoła powszechnego

-k332 biskupem Rzymu zostaje się przez wybór i nie ma innej drogi, odrzuca się możliwość

stania bp. Rzymu przez aklamację lub kompromis.

K335 w momencie wakatu Stolica Apostolska jest bez zmian, nie można niczego zmienić w

jej działaniu

KOLEGIUM BISKUPÓW

-k336 głowi] kolegium bp. jest Papież. Trzeba być bp. i być w jedności z bp. Rzymu aby być

w tym kolegium

-k337 sprawowanie władzy odbywa się na soborze powszechnym, gdzie jest jedność

wszystkich bp. z bp. Rzymu. Jeśli akta soboru są zatwierdzone przez bp. Rzymu to wchodzą

w życie

SYNOD BISKUPÓW

-k342 synody biskupów zwołuje się aby rozwiązać problemy kraju. Bp. Rzymu określa

strukturę takiego synodu

♦rodzaje zebrań: walne- zwyczajne, niezwyczajne, prace synodu, wygaśnięcie obrad synodu

KARDYNAŁOWIE ŚWIĘTEGO KOŚCIOŁA RZYMSKIEGO

-k349 urząd sumowi o tym, że ktoś odgrywa znaczącą rolę. Bp. Rzymu w sposób wolny

kieruje kardynałów, są sytuacje kiedy nie może ujawnić imienia kardynała. Kardynałowie

dzieła się. mają swoje stopnie. Jest to osoba postawiona wysoko jeżeli chodzi o godność.

-k350 stopnic kardynałów i funkcje jakie sprawują:

*biskup

*prezbiter

♦diakon

Każdy kardynał musi mieć adres w Watykanie, pod którym musi być osiągalny

-k352-353 zadania kardynałów

każdy kardynał otrzymuje miejsce gdzie przewodzi liturgię pod patronatem jakiejś bazyliki.

♦sprawowanie władzy na konstytarzu

♦inna pomoc w rządzeniu kościołem

♦przejmują władzę podczas wakatu Stolicy Apostolskiej, zarządzają kościołem

♦Kardynał diakon udziela święceń bp. (dla wybranego papieża)

♦kardynał dokonuje ogłoszenia imienia nowego papieża

KURIA RZYMSKA

-k360-361 organ wspomagający Bp. Rzymu w rządzeniu całym kościołem

Urzędy kurii Rzymskiej:

♦sekretariat stanu- (gabinet premiera w państwie) reprezentuje bp. Rzymu i odpowiedzialny

jest za kontakt z innymi państwami.

♦rada do spraw publicznych kościoła- wykonuje zadania czy zlecenia wynikłe z sekretariatu

stanu (Jak ministerstwo spraw zagranicznych i relacje z innymi państwami),reprezentuje bp.

Rzymu przy rządach innych państw.

LEGACI BP RZYMSKIEGO

-k362 bp. Rzymu ma prawo wysyłać swoich przedstawicieli do rządów i krajów na całym

świecie. Bp. Rzymu ma prawo wrodzone do legatów papieskich aby ich mianować. Legat

papieski - nuncjusz.

-k363 legatów papieskich dzielimy na sposób stały i sposób czasowy. Reprezentują oni bp.

Rzymu w kościele lokalnym i przy rządach państwa. Ich funkcja jest podwójna.

♦na sposób stały:

-nuncjusz apostolski stoi na czele, jest w randze ambasadora, jest w stopniu bp., i jest

dziekanem korpusu dyplomatycznego Stolicy Apostolskiej.

+pronuncjusz stopień ambasadora, może być bp., nie jest dziekanem korpusu

dyplomatycznego

+internuncjusz nie przynależy do kategorii ambasadorów, jesi powołany w sytuacjach

nadzwyczajnych

+delegal apostolski i pełnomocnik jest na sposób stały przy organizacjach np. ONZ

♦na sposób czasowy

+legal aletare (k358) ten legat jest delegatem do określonych uroczystości, wysyła go bp.

Rzymu

+delegat lub obserwator

+wysłannik specjalny ustanowiony jest na szczególną uroczystość

+ablegat wysłannik specjalny, nie posiada żadnych uprawnień jurysdykcyjnych

-k 364-365 zadania legatów

♦reprezentowanie bp. Rzymu w państwie i w rządzie

♦utrzymywanie jedności miedzy rządem, kościołem a Stolicą Apostolską

♦przesyłanie informacji o życiu kościoła w danym państwie

♦propagowanie idei jedności, wartości w danym państwie

-k367 wygaśnięcie misji legata dokonuje się po wypełnieniu zadania , może on być odwołany

przez bp. Rzymu i poprzez zrzeczenie się urzędu przez legata

KOŚCIÓŁY PARTYKULARNE

-k368-369 kościół lokalny to diecezja, pralatura terytorialna, opactwo terytorialne, wikariat

apostolski, prorok tura apostolska, administratura apostolska.

Nowe ujęcie diecezji- akcent położony jest na podmiot wierzącego- część ludu bożego-

diecezje.

-k370 pralni urn terytorialna- opactwo sprawuje piecze nad wiernymi.

-k371 wikariat apostolski to część ludu bożego, nie jest diecezją ze względu na sytuację.

dotyczy terenów misyjnych.

Wikariusz apostolski jest w randze bp.

-k372 zasada terytorialności- lud boży przynależy do tej diecezji bo mieszka na jej terenie.

-k373 zaistnienie nowego kościoła partykularnego należy do najwyższej władzy w kościele

może to zrobić bp. Rzymu

-k374 kościół partykularny dzieli się na :

♦kościół lokalny- musi być podzielony na parafie

♦parafie które sąsiadują ze sobą powinny się grupować w tzw. dekanaty

BISKUPI

-k375 urząd bp. znajdujemy w pierwotnym kościele, byli oni stróżami, nadzorcami w gmin

chrześcijańskiej. Bp. na początku byli wybierani przez lud

-k376 rodzaje bp.

♦bp. diecezjalny zostaje powierzona piecza nad diecezja

♦bp. tytularny nie ma diecezji, jest bp. któremu nadaje się w posiadanie instytucje

♦bp. pomocniczy nie jest bp. diecezjalnym, jest bp. tytularnym, jest bp. pomocniczym

-k377 zgodnie z prawem bp. mianuje papież

-k378 jeśli chodzi o zdatność kardynałów do bp, to wymaga się od nich:

♦niezachwiana wiara, dobre obyczaje i moralność

♦dobra opinia

♦ukończony 35rok życia i 5 lat kapłaństwa

♦tytuł naukowy dr Pisma Św. Lub z Prawa

BISKUPI DIECEZJALNI

-k381 władza bp. diecezjalnego;

* zwyczaj na '

♦własna

♦bezpośrednia

-k382 osoba, która ma być bp. musi przedstawić pismo apostolskie w obecności kolegium

konsulatorów. Osoba ta musi w ciągu 4 rnc. Przyjąć sakrę bp. i objąć diecezję

-k383 obowiązki bp.

♦opieka pasterska

♦nauczanie, bp. musi nauczać w zgodzie z P.Ś. i prawem kościelnym

*uświęcanie

"rządzenie, sprawowanie władzy nad powierzonym ludem. Rodzaje władzy:

^wykonawcza

-^ustawodawcza

+sądownicza

-k392 obowiązek utrzymywania jedności i karności kościelnej

-k393 bp. reprezentuje diecezje

-k394 obowiązek popierania apostolstwa

-k395 bp. ma obowiązek rezydowania diecezji. Musi być w diecezji i przebywać tam.

-k396 bp. ma obowiązek wizytowania diecezji przynajmniej raz na 5 lat, może to robić

częściej

-k399 obowiązek złożenia sprawozdania co 5 lat dla papieża

-k400 obowiązek odwiedzenia grobów apostołów Piotra i Pawła raz na 5 lat muszą pojechać

do Rzymu aby spotkać się z papieżem w celu omówienia spraw diecezji

-k401 zrzeczenie się urzędu następuje w momencie ukończenia 75 roku życia lub wcześniej w

wypadku choroby, która uniemożliwi sprawowanie urzędu bp.

BISKUPI KOADIUTORZYI POMOCNICZY

-k403 bp. koadiutor ustanowiony jest w wyjątkowych sytuacjach, ma prawo następstwa.

Przyjmuje stalą władzę w momencie śmierci bp. lub zrzeczenia się urzędu

PRZESZKODA W DZIAŁANIU STOLICY

-k412-415 stolica biskupia ma przeszkodę w działaniu gdy bp. jest uwięziony- nie może

sprawować swojego urzędu, władzę wtedy sprawuje bp. koadiutor, bp. pomocniczy lub

wikariusz generalny. W diecezji gromadzi się kolegium konsulatorów- ma za zadanie wybrać

administratora diecezji. Wraz ze śmiercią bp. wygasa władza urzędów, natomiast osoby

pozostają na swoich urzędach.

Administrator zarządza diecezją, nie może podejmować decyzji, traci swój urząd z chwilą

nominacji bp. diecezjalnego

WAKAŃS STOLICY

-k416 moment śmierci bp. Rymu i moment zrzeczenia się urzędu-wakans stolicy

PROWINCJE I REGIONY KOŚCIELNE

-k431 bp. stoi na czele diecezji. Diecezje sąsiadujące ze sobą powinny ze sobą

współpracować

-k433 w region kościelny mogą się łączyć prowincje kościelne

METROPOLICI

-k435 na czele metropolii stoi metropolita, który jest w randze arcybiskupa, mianowany jest

przez Stolicę Apostolską

-k436 urząd metropolity niesie zadania:

*czuwanie nad jednością wiary i moralności w archidiecezji

*ma obowiązek wejść ze swoją władzą gdy są jakieś nadużycia

-k438 patriarcha tytuł ten jest używany w kościołach wschodnich od VI wieku, odpowiada

tytułowi prymasa

prymas tytu! w kościele rzymskim pojawia się ok XI-XII w w Polsce w XIVw i był związar

ze stolicą arcypiskupa vV Gnieźnie

Są to tytuły honorowe .

SYNOD PARTYKULARNY

-synod prelarny dotyczy kościoła na terytorium całego państwa

-synod prowincjonalny dotyczy metropolii- musi mieć ustalone kto uczestniczy w nim, kto

ma prawo głosu, kto uczestniczy jako doradcy, jaki są sesje, komisje, jakie uchwały wchodź;;

w życie

-synod diecezjalny uchwały tego synodu mają moc prawną na terenie diecezji

KONFERENCJE EPISKOP A TU

-k447 jest to instytucja stała, określone są normy działania i gromadzenia się, jest to instytucja

nowa u prawie. Z mocy prawa należą do tego bp. diecezjalni i pomocniczy oraz koadiutorzy,

przedstawiciele innych obrządków. Działalność określona jest przez statut

SYNOD DIECEZJALNY

-k460-468 może zwołać synod diecezjalny ilekroć uzna to za stosowne. Synod ma prawo

ustanowić nowe normy .prawne, bp. zwołuje synod, ustanawia struktury i komisje. Komisje

później mają przedstawić końcowe wnioski. Prace synodu trwają kilka mc.

KURIA DIECEZJALNA

-k469 instytucje i osoby, które pomagają bp. w rządzeniu diecezją i sprawowaniu władzy w

kurii mogą pracować kapłani i wierni świeccy

-k470 do pracy w kurii mianuje bp.

-k471 osoby pracujące w kurii powinny zachowywać tajemnicę

WIKA RI USZE GEN ERA LNII BISKUPI

-k475 wikariusz, generalny musi być kapłanem, przeważnie jest bp. biskup daje mu sprawy

wykonawcze i działo on w imieniu bp. jest to władza zastępcza

wikariusz biskupi jest urzędem, który może się pojawić ale nie musi

KANCLERZ, INNI NOTARIUSZE I ARCHIWUM

-k482 bp. ma do pomocy kanclerza i notariuszy. Kanclerz z prawa jest również notariuszem.

Dokumenty mają wartość notarialną

-k483-484 kanclerzem i notariuszami powinni być kapłani i osoby świeckie

-k486 archiwum kurii

RADA DS. EKONOMICZNYCH K492

*wydzial duszpasterstwa ogólnego koordynuje całą pracę duszpasterską diecezji

*wydział nauczania chrześcijańskiego- nauczanie katolickie w szkołach

*wydział ekonomiczny zajmuje się sprawami ekonomicznymi w diecezji

-bp. ma władze ustawodawczą, sprawuje władzę sam, władza wykonawcza- wikariusz

generalny, władza sądownicza- trybunał kościelny. Bp. ma obowiązek ustanowić wikariusza

sądownego, oficjała sądu biskupa. W diecezji sąd biskupi jest sądem pierwszej instancji.

Zgodnie z prawom wyroki które zapadają w tym sądzie idą do drugiej instancji. Druga

instancja jest to trybunał metropolitalny . w trzeciej instancji to trybunały w kurii Rzymskiej

w zależności od spraw. Urzędy w trybunale kościelnym - w sądzie bp:

*wikariusz sądowy

♦sędziowie}

♦notariusze } tu mogą ubiegać się o te stanowisko osoby świeckie, wymagane

♦adwokaci} jest wykształcenie z prawa kanonicznego

♦obrońcy}

♦biegli}

-k492 rada ds. ekonomicznych ustanawiają bp. i ekonom, ma za zadanie zarządzanie

majątkiem kościoła każdorazowo musi przeanalizować dochody diecezji, parafii, proboszcza

RADA KAPŁAŃSKA K.495-502

-W jej skład wchodzą kapłani. Jest to reprezentacja kapłanów, którzy są głosem doradczym

dla bp. Diskup ma obowiązek ustalenia takiej rady. Jest ona nazywana Senatem bp. Jej

zadaniem jest doradzanie bp. przy kierowaniu diecezją, ma ona głos doradczy.

♦bp. powołuje do tej rady księży, którzy sprawują ważne funkcje w diecezji (bp. pomocniczy,

wikariusze generalni, bp. sądowi, rektor seminaryjny i ekonom diecezji) wchodzą do rady z

urzędu.

♦wchodzą z wyboru do rady kapłańskiej

♦kapłani mianowani w sposób wolny i przez bp

pierwsi i ostatni muszą stanowić mniej niż połowę, więcej musi być tych wybranych. Ilość kapłanów i sposób wyborów określa statut. -Zadania rady kapłańskiej: *pomoc w zarządzaniu diecezją * zwołuje zawsze ją bp *nie może działać bez bp.

*w momencie wakatu stolicy bp. rada kapłańska ustaje w swoim działaniu Organy kolegialne w Kościele powinny być stabilne, ale i mieć swoją kadencję. Kadencja Rady Kapłańskiej trwa 5łat, generalnie zmieniają się w niej tylko członkowie z wyboru KOLEGIUM KONSUL TORÓW

Do kolegium konsullorów wybiera bp. z rady kapłanów. Powołanie tego kolegium jest obowiązkiem bp. w jego skład wchodzą kapłani wybrani z rady kapłanów 9Ma ich być od 6 do 12).

Wraz z wakatem na urzędzie bp. kolegium nie ustaje. Dalej może sprawować władzę. W momencie wakatu rządy w diecezji przejmuje kolegium konsultorów. Wybiera spośród siebie osobę, która będzie sprawować rządy w diecezji. Gdy przychodzi nowy bp. do diecezji to ma przedstawić dla kolegium pismo apostolskie powołujące go do tej diecezji. Bp. ma obowiązek zasięgnąć opinii kolegium gdy dokonuje zmiany w sprawach ekonomicznych. Kolegium ma 5 lat kadencji. KAPITUŁ Y KANONIKÓW KS03-S04

Początek kapituł sięga początków kościoła. Była to forma życia duchowieństwa w pierwszych wiekach. Kapłani którzy żyli we wspólnocie byli głosem doradczym dla bp. Kanonicy posiadali posiadłości ziemskie, które przynosiły dochody. Kanonie- tytuł honorowy, który bp. nadaje kapłanom.

Zadaniem kapituł jest uroczyste sprawowanie kultu Bożego. Kapituły istnieją przy katedrach i kościołach kolegialnych. Bp. w sposób dowolny nadaje ten tytuł kapłanom diecezji. Kapituły rządzą się statutem (do czego zostały powołane, gdzie jest ich siedziba, ilu kanoników może należeć do kapituły, strukturę: kto stoi na czele i inne funkcje, jaki strój mogą nosić). RADA DUSZPASTERSKA K 511-514

Jest organem doradczym, kolegialnym bp. diecezjalnego. Została powołana po Sob. Wat. II -wskazuje on na udział katolików w życiu kościoła. W skład rady wchodzą kapłani i wierni świeccy. Wybory do rady są określone statutem. Bp. diecezjalny ustala wybory w dekanatach i oznacza kryteria co do wyboru wiernych. Statut określa zadania, kadencje. Rada duszpasterska posiada głos doradczy i zwoływana jest przez bp. diecezjalnego. Jej głównym zadaniem jest kierowanie pracami duszpasterskimi w diecezji. PARAFIA, PROBOSZCZOWIE I WIKARIUSZE K 515-552

Parafia pojawia się na przełomie IV i V wieku. W kanonicznym rozumieniu pojawia się w XI w.

-k515 parafia jest wspólnotą wiernych, która zostaje utworzona w kościele partykularnym. jc\ cechą jest ukonstytuowanie na sposób stały. Ustanawiają bp. na podstawie dekretu. Jest częścią ludu bożego.

-k517 może zdarzyć się że każda parafia nie będzie posiadała swego pasterza. Dla kilku wspólnot może być jeden pasterz. Może nie być wcale kapłanów- to piecza nad parafią mo być powierzona diakonowi lub grupie wiernych (mogą to być osoby świeckie). W takim przypadku zostaje wytypowano osoba, która pełni funkcję proboszcza. ♦Parafie odpowiadają pojęciu prawnemu: parafia terytorialna. Odpowiada ona zakreślonemu na mapie terytorium.

*Obok tego pojęcia znajdujemy parafia osobowa- personalna- do niej należy określona grupa osób (np. parafia wojskowa)

♦Parafia zakonna- kapłani zakonni

♦Parafia świecka- kapłani diecezjalni

♦Parafia macierzysta

♦Parafia filialna-jest parafią odłączoną od parafii macierzystej ze względu na cechy

charak ter yslyczne:

+wielkomicjskie

+miejskie

+wiejskic

-Erygowanie parali i, zmiany i znoszenie jej jest władzą bp. diecezjalnego. Z chwilą

powołania (erygowania) parafii ma ona osobowość prawną.

-k519 proboszcz jest pasterzem własnym powierzonej parafii, który sprawuje pieczę nad

parafii). Proboszcz jest mianowany przez bp. diecezjalnego. Proboszcz stoi na czele paraili-

jest to funkcja, której proboszcz nie sprawuje w sposób autonomiczny, podlega on bp.

diecezjalnemu, jego władza odbywa się pod zwierzchnictwem bp. diecezjalnego.

Proboszczowie:

♦terytorialni

♦osobowi

♦zakonni

♦diecezjalni

-k516 znajdujemy w prawie określenie osoby która jest zrównana z proboszczem-jest to

administrator parali i.

Proboszcz występuje w imieniu parafii

-Wymogi by być proboszczem

♦święcenia prezbilerialne

♦powinien być osobą wykształconą teologicznie i duszpastersko

♦zdolność do powierzenia mu urzędu (np. zdatność kierownicza)

-k 522 zasada stałości urzędu proboszczowskiego. Nie ma określonego czasu sprawowania

tego urzędu (jest on powierzony na czas nieokreślony). Bp. diecezjalny dokonuje to przez

dekret nominujący. Podstawą regułą nadania proboszczostwa jest sposób swobodnego

nadania urzędu. Osoba, która otrzymuje dekret musi kanonicznie objąć urząd.

-Obowiązki i prawa proboszcza:

♦obowiązek nauczania i uświęcania powierzonego ludu

♦obowiązek poznania wiernych

"obowiązek współpracy z wiernymi

♦obowiązek udzielania sakramentu chrztu, błogosławienia związków małżeńskich,

odprawiania pogrzebów, uroczyste sprawowanie Mszy św. w niedziele i święta, udzielanie

sakramentu bierzmowania w niebezpieczeństwie śmierci, poświęcenie źródła chrzcielnego

♦prawo do wynagrodzenia-jest ono określone dekretem bp.

♦proboszcz występuje w imieniu parafii, zarządza dobrami parafii, administruje, występuje

przed innymi w jej imieniu

♦obowiązek rezydowania na terenie parafii, w domu który jest określony jako plebania lub

dom parafialny

♦obowiązek prowadzenia ksiąg parafialnych i archiwum

♦prawo współpracy z radami parafialnymi, proboszcza zachęca się do ustanowienia rady

parafialnej i rady ds. ekonomicznych.

♦uprawnienia jurysdykcyjne: nikt na terenie parafii nie może ważnie błogosławić związku

małżeńskiego bez zgody proboszcza

♦prawo do udzielania rozgrzeszenia wiernych

♦prawo do udzielania dyspensowania wiernych (w niebezpieczeństwie śmierci, po obowiązku

zachowania dnia świątecznego)

-Utrata urzędu proboszcza: *przeniesicnie na inną placówkę * zrzeczenie się urzędu proboszcza: i -z ważnej przyczyny ■i-poprzez osiągnięty wiek (75 lat) ¹ usunięcie tj. sposób karny- może być:

i mocą samego prawa (staje się odstępcą oci wiary katolickiej- herezja), na skutek choroby zaczyna głosić błędne dogmaty, wstępuje w związek małżeński ł-jako skutek przeprowadzonego procesu, wymierzonego wyroku

-k 545 wikariusz, parafialny- ilekroć bp. uzna za stosowne zostaje przydzielony wikariusz parafialny, który jest pomocnikiem dla proboszcza. Obowiązki jego są określone w dekrecie mianującym go na urząd wikariusza. Ma on prawo do asystowania przy zawieraniu związków małżeńskich na terenia parafii. Może być przeniesiony na inną parafię lub usunięty ze stanowiska wikariusz (tak jak proboszcz) DZIEKAN K 553-555

Na czele dekanatów stoi dziekan czyli wikariusz okręgowy. Bp. mianuje kapłana dziekanem, Dziekan ma za zadanie organizować zebrania dekanalne, by skoordynować posługę duszpasterską. Dziekan jest rzecznikiem bp. Ma obowiązek wizytować parafię i o nieprawidłowościach powiadomić bp. REKTORZY KOŚCIOŁOWI KAPELANI K 556-572

k556 rektor sprawuje opiekę na kościołem, który nie jest kościołem parafialnym •k 564 kapelan- kapłan, któremu zostaje powierzona opieka duszpasterska nad określoną grupą wiernych (ludzie w szpitalu, w więzieniu itp.) Muszą być mianowani przez bp, który reguluje jego status.

---