Problemy diagnozy, terapii, profilaktyki. |
|
DIAGNOZA PSYCHOLOGICZNA
Diagnosis - rozpoznanie
W psychologii klinicznej dziecka diagnoza jest poznawaniem dziecka przejawiajcego zaburzenia i wyjanianiem jego zachowania w rónych sytuacjach yciowych.
Termin diagnoza bywa uywany w dwóch znaczeniach:
Jako proces postpowania diagnostycznego. Diagnoz nazywamy czynnoci psychologa nastawione na wyjanianie nieprawidowego funkcjonowania dziecka, z punktu widzenia przyczyn, psychologicznych mechanizmów i skutków tego zaburzenia.
Diagnoza to wynik czynnoci psychologa tj. opis i wyjanianie zaburze poprzez wskazanie ich przyczyn i psychologicznych mechanizmów.
ZAKRES PRZEDMIOTU DIAGNOZY
W szerokim ujciu diagnoza psychologiczna moe by:
DIAGNOZ CAOCIOW
dotyczy caoksztatu funkcjonowania psychologicznego badanego dziecka /tzn. diagnoza osobowoci/.
W wskim ujciu mówimy o:
DIAGNOZIE CZSTKOWEJ
dotyczy tylko wybranego aspektu psychologicznego funkcjonowania dziecka.
ZADANIA DIAGNOZY PSYCHOLOGICZNEJ
opis zaburze zachowania, wystpujcych u badanego w rónych sytuacjach yciowych,
wykrycie lecych u podstaw zaburze zachowania dysfunkcji psychicznych, np. zaburze procesów orientacyjnych,
okrela, jaki udzia w genezie zaburze miay mechanizmy psychologiczne, tzn. w jakim stopniu zaburzenia uwarunkowane s czynnikami sytuacyjnymi, a w jakim wypywaj z zaburze osobowoci.
Ostatecznie zadaniem diagnozy jest przygotowanie materiau informacyjnego i zalece do opracowania programu terapii oraz sformuowania prognozy.
W toku badania psycholog:
stawia problem,
wysuwa hipotezy, czyli prawdopodobne rozwizanie problemu,
sprawdza hipotezy przez zastosowanie odpowiednich metod badawczych.
METODY KLINICZNE ZBIERANIA INFORMACJI:
wywiad,
obserwacja,
analiza wytworów dziecka.
Pena diagnoza jest efektem wspódziaania zespou specjalistów.
§
TERAPIA
Therapeia - leczenie
rozumiane jest szeroko jako wszelkiego rodzaju forma pomocy udzielanej pacjentowi, której celem jest usunicie lub zagodzenie zaburze.
Ze wzgldu na ogólne cele oddziaywania terapeutycznego moemy wyróni:
REHABILITACJ
usprawnianie zaburzonych funkcji.
REWALIDACJ
przywracanie pacjentowi penej sprawnoci.
Ze wzgldu na przedmiot oddziaywania terapeutycznego wród form terapii dziecicej naley wymieni:
TERAPI PSYCHOMOTORYCZN
usprawniajc jednoczenie funkcje psychiczne i ruchowe, które uczestnicz w procesie czytania oraz ich wspódziaanie.
KINEZYTERAPI
usprawniajc motoryk.
LOGOTERAPI
rozwijajc mow.
TERAPI LOGOPEDYCZN
usprawniajc wymow.
TERAPI PSYCHODYDAKTYCZN
wiczenie czynnoci nabytych w toku nauczania, np. czytania.
RESOCJALIZACJ
korygujc zachowania spoeczne dziecka nieprzystosowanego spoecznie.
PSYCHOTERAPI
leczc zaburzenia emocjonalne.
Ze wzgldu na sposób oddziaywania na dziecko, a wic metody i techniki terapii, moemy wyróni:
TERAPI MEDYCZN
leczenie na drodze medycznej, biologicznej przez bezporednie oddziaywanie rodków farmakologicznych na ukad nerwowy.
TERAPI PSYCHOLOGICZN - PSYCHOTERAPI
leczenie na drodze psychologicznej metodami psychokorekcyjnymi.
TERAPI PEDAGOGICZN
oddziaywanie lecznicze metodami pedagogicznymi.
Celem terapii jest aktualizacja najwyszych moliwoci dzieci przez zapewnienie im poczucia bezpieczestwa, zachcenie do dziaalnoci, do dowiadcze, dostarczanie bodców stymulujcych rozwój zaburzonych struktur i funkcji lub wytworzenie struktur i funkcji kompensacyjnych.
W terapii pedagogicznej przyjmuje si nastpujce kierunki oddziaywania:
terapi bezporedni skierowan na dziecko,
terapi poredni ukierunkowan na jego rodowisko.
Formy terapii to terapia:
indywidualna,
zespoowa.
Ze wzgldu na dominujc technik terapii mona wyróni:
TERAPI ZAJCIOW
leczenie poprzez zajcia o charakterze ruchowym i dydaktycznym.
TERAPI ZABAWOW
leczenie poprzez zabaw, rozrywk.
SOCJOTERAPI
leczenie poprzez czynniki spoeczne, oddziaywanie dziecicej grupy na jednostk.
Techniki terapeutyczne mona te podzieli ze wzgldu na mechanizmy dziaania terapeutycznego na:
KOREKCYJNE
usprawniajce zaburzone funkcje.
KOMPENSACYJNE
zastpienie funkcji uszkodzonego organu wzmoonym lub zmienionym funkcjonowaniem innych organów.
Skuteczno terapii dziecka zaley w duej mierze od wspópracy terapeuty z domem i przedszkolem.
§
PROFILAKTYKA
Zabiegi profilaktyczne w odniesieniu do dzieci to waciwie zorganizowany proces wychowawczy oraz stymulowanie rozwoju czynnoci psychicznych szczególnie tych, których tempo rozwoju jest nieco wolniejsze.
Warunkiem skutecznoci zabiegów profilaktycznych jest moliwie jak najwczeniejsze stwierdzenie zagroenia procesu rozwoju dziecka lub wczesnych objawów zaburze i skierowanie go na badania konsultacyjne.
Oddziaywanie profilaktyczne odbywa si drog bezporedni /wobec dziecka/ i poredni przez pedagogizacj i uwraliwienie rodziców na popeniane bdy, niewaciwe postawy rodzicielskie.
FORMY PROFILAKTYCZNEGO WSPÓDZIAANIA Z RODZICAMI
rozmowy dotyczce problemów dziecka,
przekazywanie sobie informacji o jego zachowaniu,
ustalanie wspólnej linii postpowania.
METODY DIAGNOSTYCZNE W PSYCHOLOGII KLINICZNEJ DZIECKA
We wszystkich dziaach psychologii stosowanej wyrónia si:
METODY KLINICZNE
obserwacja,
wywiad,
rozmowa,
analiza wytworów.
METODY EKSPERYMENTALNE
eksperyment,
testy.