Jednostka 5, „Spostrzeganie ludzi”
Źródła wiedzy o samym sobie:
Czasami opinie osób dobrze nas znających się bardziej dokładne od naszych opinii o nas samych.
Poznając samych siebie jesteśmy skazani na deformacje samowiedzy.
Sądy i wyobrażenia o sobie składają się na mało dokładny opis rzeczywistości.
„Ja”- to osobliwy przedmiot poznania lub jego rezultat- autoprezentacja ukształtowania „w głowie” podmiotu.
Poznawanie siebie bazuje na 2 rodzajach informacji:
tych, których pozyskanie angażuje introspekcję- penetrację własnego wnętrza
inferowanych z własnych zachowań lub też ich odbioru przypisywanego innym ludziom
Przedmiotem poznania są cechy:
relatywne: ich samoocena opiera się na porównaniu własnego położenia do położenia innych ludzi
absolutne- może być porównywalna interpersonalnie, np. tak jak waga
Koncentracja uwagi na aspektach „ja” prywatnego wytwarza stan prywatnej samoświadomości, zwiększając role introspekcji w poznawaniu siebie. Wzrasta znaczenie tzw. mowy wewnętrznej (prowadzonej z samym sobą), która bywa narzędziem modyfikacji samowiedzy.
INTERAKCJONIZM SYMBOLICZNY:
Dostosowywanie zmian przekonań o sobie po konfrontacji z ocenami pochodzącymi od innych ludzi - przyjmowanie ich perspektywy.
Zakładamy, że obraz własnej osoby w oczach innych musi być zharmonizowany z przekonaniami o sobie.
Wraz ze wzrostem stopnia znajomości między poznającą siebie jednostką i jej obserwatorem wyraźnie wzrasta zgodność rezultatów ich obserwacji.
bywa, że samooceny są wyższe od ocen zewnętrznego obserwatora
tym większe zmiany postawy, im większe jest pozytywne wzmocnienie zachowań z nią niezgodnych
Teoria dysonansu Festingera :
W sytuacji „wymuszonej uległości” zależność jest odwrotna- postawa powinna zmienić się w kierunku przejawianego, niezgodnego z nią, zachowania tym bardziej, im mniejsza jest nagroda za to zachowanie, bądź im słabsza jest kara za powstrzymywanie się od niego.
zaangażowanie się w zachowanie niezgodne z postawa wzbudza dysonans poznawczy między nią a innym elementem poznawczym
Człowiek ukierunkowuje swoją redukcje tego stanu i osiągnięcie zgodności poprzez zmianę postawy- proces motywacyjny.