STRUKTURY ORGANIZACYJNE

Podział struktur ze względu na:

• więzi organizacyjne: rodzaj stosunków między częściami organizacji (Iudźmi i składnikami zasobów rzeczowych) mających wpływ na powodzenie organizacji;

• rozpiętość kierowania, określającą Iiczbę pracowników, którymi efektywnie może kierować jeden przełożony.

Struktury ze wzglądu na rodzaj więzi organizacyjnych:

Więzi organizacyjne wyrażają się przepływem informacji albo innych rzeczy

(zasileń) miedzy częściami organizacji. Do podstawowych więzi organizacyjnych należy:

1) więź służbowa, określająca zależność podwładnego od przełożonego, zwana hierarchiczną; najważniejszą jej cechą jest uprawnienie przełożonego do decydowania o zadaniach, które powinien wykonać podwładny podczas pracy;

2) więź funkcjonalna, występująca w dwojakiej postaci:

a) jako więź służbowa między funkcjonalnymi przełożonymi (a więc przełożonymi, którzy wydają decyzje tylko w ramach określonych funkcji) a podwładnymi; więź ta nazywa się więzią funkcjonalno -­hierarchiczną

b) jako więź między członem funkcjonalnie uzależniającym a członem funkcjonalnie uzależnionym, polegająca na doradzaniu, pomaganiu, nie zaś dysponowaniu; jest to więź funkcjonalna wspomagania.

3) więź techniczna, polegająca na wzajemnym uzależnieniu członków zespołu w działalności związanej z wymianą zasileń I informacji;

4. więź informacyjna, polegająca na jednostronnym tub wzajemnym informowaniu się o wszelkich stanach rzeczy i ich zmianach.

Struktury ze względu na rozpiętość kierowania:

- smukłe (duża ilość szczebli kierowania, względnie mała rozpiętość kierowania)

Zalety:

• zapewnienie ścisłego nadzoru we wszystkich komórkach organizacyjnych

Wady:

• łatwość zniekształcania obiegu informacji i wywoływania redundancji

• niezbędność licznych czynności koordynacyjnych

• sprzyjanie dyrektywnemu stylowi kierowania

- płaskie

Zalety:

• zbliżenie kierownictwa do bezpośrednich wykonawców

• poprawa jakości informacji, gdyż wprawdzie wymiana informacji miedzy kierownikiem i podwładnym jest bardziej pracochłonna, lecz mniejsze są zniekształcenia i redundancja informacji

Wady:

• zbliżenie kierownika do wykonawcy nie oznacza, że musi wystąpić zwiększenie kontaktów; duża liczba podlegających kierownikowi komórek może osłabić częstość kontaktów.

Ze względu na przewagę określonego rodzaju więzi organizacyjnych wyróżnia się struktury:

- liniowa ( o przewadze więzi służbowych)

- struktura liniowa wzbogacona doradcami funkcjonalnymi

Zalety:

• możliwość jednoznacznego ustalania zakresów kompetencji odpowiedzialności

• możliwość zapewnienia szybkiej decyzji

• możliwość wyzwolenia dużej inicjatywy pracowników w przypadku właściwej decentralizacji kierowania

• duża stabilność struktury

Wady:

• sztywna organizacja, nie dająca się łatwo przystosować do zmiennych warunków

• możliwość skutecznego przytłumienia inicjatywy pracowników w przypadku silnej centralizacji kierowania

• konieczność posiadania przez kierowników szerokiego zakresu wiedzy ze względu na potrzebę udzielania kompetentnych rad

- funkcjonalna (hierarchiczna lub wspomagana)

Istotą jest zapewnienie specjalizacji w realizacji określonych funkcji

Zalety:

• zapewnienie bezpośredniego nadzoru przez kompetentnych, wyspecjalizowanych kierowników

• dokonanie podziału pracy między kierowników, w pełni odpowiadającego ich kwalifikacjom

• wysoka zdolność dostosowawcza organizacji do nowych warunków

Wady:

• brak jedności rozkazodawstwa

• trudności w koordynacji czynności kierowniczych

- sztabowa (sztabowo-liniowa)

KIEROWNIK

NACZELNY

L

KIEROWNIK

NACZELNY

KIEROWNIK A

DYREKTOR

NACZELNY

Zastępca Dyrektora ds. produkcji

Zastępca Dyrektora ds. marketingu

Zastępca Dyrektora ds. ekon.-finans.

Zastępca Dyrektora ds. pracown.

KIEROWNIK

NACZELNY

Kierownik

Kierownik (mistrz wysyłki)

Kierownik (mistrz kontroli)

Kierownik (mistrz remontów)

Kierownik (mistrz produkcji)

X

Y

O

Z

N

M

C

U

L

Sprzężenia służbowe

Sprzężenia funkcjonalne

U

C

M

N

Z

O

Y

X

KIEROWNIK B

KIEROWNIK C

KIEROWNIK A

Sprzężenia służbowe

Sprzężenia funkcjonalne

KIEROWNIK B

Sprzężenia służbowe

Sprzężenia funkcjonalne

L

U

C

M

O

Y

X

Sprzężenia służbowe

Sprzężenia funkcjonalne

L

U

C

M

N

Z

O

Y

X

KIEROWNIK B

KIEROWNIK C

KIEROWNIK A

KIEROWNIK

NACZELNY

---