Politechnika
Białostocka

Wydział

Budownictwa i Inżynierii Środowiska

Sprawozdanie z zajęć laboratoryjnych

Chemia

Kod:***********

Temat ćwiczenia:

Ćwiczenia organizacyjne i szkolenie w zakresie przepisów BHP. Przygotowanie odczynników oraz skali wzorców do oznaczania barwy i mętności.

....................................

....................................

....................................

....................................

....................................

....................................

Rodzaj studiów: dzienne

Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska

Semestr: VII Grupa laboratoryjna: 4

Prowadzący ćwiczenia: A. Siemieniuk

Ocena

...............................................

(Data i podpis prowadzącego)

1. Cel i zakres ćwiczenia.

Celem ćwiczenia jest zapoznanie studentów z przepisami BHP oraz przygotowanie odczynników oraz skali wzorców do oznaczania barwy i mętności wody.

2. Opis ćwiczenia.

REGULAMIN PRACY

W laboratorium chemicznym znajdują się różnego rodzaju odczynniki i aparatura. Bezpieczne posługiwanie się nimi wymaga uwagi, dokładności oraz zachowania czystości i porządku. Podczas przebywania i pracy w laboratorium chemii ogólnej należy przestrzegać niżej podanych wskazówek:

1. Przed przystąpieniem do pracy zapoznać się z instrukcją BHP.

2. Do laboratorium przychodzić po zaznajomieniu się z częścią teoretyczną i wskazówkami dotyczącymi wykonania wyznaczonego ćwiczenia. Znajomość urządzeń i sprzętu laboratoryjnego, techniki wykonania podstawowych czynności, a także sposobu wykonania każdego ćwiczenia jest warunkiem bezpiecznej pracy i otrzymania prawidłowych wyników.

3. Pracować uważnie, nie rozsypując chemikaliów i nie rozlewając roztworów. W przypadku ich rozsypania lub rozlania należy je usunąć ze stanowiska pracy do pojemników przeznaczonych na odpady, a stół wytrzeć do sucha. Nie wolno rozsypanych lub rozlanych chemikaliów wprowadzać z powrotem do naczyń, z których zostały pobrane.

4. Wszystkie naczynia zamykać zawsze tymi samymi korkami lub pipetkami. Przekładanie korków lub pipetek powoduje zanieczyszczenie odczynników i otrzymanie błędnych wyników ćwiczeń.

5. Nie przestawiać naczyń z odczynnikami chemicznymi w inne miejsce.

6. Uszkodzenie aparatury, sprzętu laboratoryjnego i naczyń zgłaszać prowadzącemu ćwiczenia.

7. Stłuczone szkło i papiery wrzucać do pojemników na śmieci, a nie do zlewów.

8. Podczas ćwiczeń zachować ciszę. W razie konieczności porozumiewać się półgłosem.

9. Przemieszczać się ostrożnie uważając, aby nie potrącić pracujących kolegów.

10. Podczas pracy dbać o czystość i porządek na wyznaczonym miejscu oraz w całym laboratorium. Za czystość i porządek na miejscu przeznaczonym dla danego ćwiczenia odpowiadają studenci, którzy je wykonują.

11. W pracowni chemicznej obowiązuje bezwzględny zakaz spożywania posiłków oraz napojów.

INSTRUKCJA BHP

 

        W celu uniknięcia wypadku zatrucia, pożaru, oparzenia, porażenia lub zranienia podczas wykonywania ćwiczeń laboratoryjnych, należy przestrzegać niżej przytoczonych zaleceń:

1. Ćwiczenia w pracowni chemii ogólnej student może odrabiać tylko wtedy, gdy zaopatrzony jest w odpowiednie środki ochrony osobistej, tj. fartuch oraz okulary ochronne. Ponadto osoby posiadające długie włosy zobowiązane są do ich związania na czas pracy w laboratorium.

2. Ćwiczenia z substancjami szkodliwymi dla zdrowia, tj. stężonymi kwasami i amoniakiem, siarkowodorem, chlorowodorem, fluorowodorem, tlenkami azotu lub siarki, a także rozpuszczalnikami organicznymi wykonywać tylko pod włączonym wyciągiem.

3. Wyjątkowo uważnie pracować ze stężonymi kwasami i zasadami. Ze względu na właściwości żrące mogą one spowodować oparzenie oczu i ciała oraz zniszczenie odzieży. Nie naciągać ich ustami do pipety.

4. Ze względu na silnie egzotermiczny charakter procesu rozcieńczania stężonego kwasu siarkowego wlewać go ostrożnie do wody, a nigdy odwrotnie.

5. Nie nachylać się nad naczyniem, w którym zachodzi reakcja chemiczna.

6. Podczas wykonywaniu ćwiczenia posługiwać się takimi ilościami i stężeniami odczynników chemicznych, jakie są zalecane w instrukcji.

7. Nie pracować z substancjami łatwopalnymi w pobliżu otwartego ognia.
Nie brać do rąk rozgrzanych naczyń, palników gazowych w których „przeskoczył” płomień i innego rozgrzanego sprzętu. Gorące, a zwłaszcza rozżarzone przedmioty, stawiać na płytce ognioodpornej. Pilnować, aby po zgaszeniu palnika kurki gazowe zostały dokładnie zamknięte.

8. Podczas ogrzewania cieczy w probówce nad palnikiem gazowym uważać, aby otwór probówki był skierowany w stronę bezpieczną dla eksperymentatora i osób znajdujących się w pobliżu.

9. Przed przystąpieniem do pracy z urządzeniami elektrycznymi sprawdzić prawidłowość połączeń, nie zapominając o przewodach uziemiających.

10. Nie korzystać z uszkodzonych probówek i innych naczyń szklanych.

11. Nie wąchać bezpośrednio substancji chemicznej, a tylko korek naczynia, w którym jest ona zamknięta.

12. Resztki odczynników pozostałe po wykonaniu ćwiczenia przenieść do pojemników na odpady, zgodnie z ich przeznaczeniem.

13. W przypadku oparzenia, zranienia itp. postępować zgodnie z zasadami udzielania pierwszej pomocy oraz zgłosić ten fakt prowadzącemu ćwiczenia.

• Barwa

Woda chemicznie czysta nie ma barwy. W warunkach naturalnych w grubych warstwach przyjmuje odcień błękitu. Wody zanieczyszczone przyjmują zabarwienie od związków chemicznych w nich rozpuszczonych. Jest to najczęściej zabarwienie zielono-żółte. Jako układ odniesienia przyjmuje się koloidalny wodny roztwór platyny (1 mg / dm³ = 1⁰ skali platynowej). Barwę mogą powodować odprowadzane do wód (zwłaszcza powierzchniowych) ścieki miejskie i przemysłowe.

Określa się ją następującymi metodami

• metoda porównawczą wg skali platynowo - kobaltowej lub dwuchromianowo - kobaltowej,

• metoda opisową w przypadku występowania barwy specyficznej,

• metoda instrumentalna za pomocą spektrofotometru lub fotokalorymetru w zakresie widma widzialnego w granicy długości fal 400 - 700 nm.

W oznaczaniu barwy przeszkadza nawet nieduża mętność wody. Można ja usunąć przez odwirowanie, odstanie lub przesączenie. Na oznaczenie barwy wywiera tez wpływa odczyn (pH).

• Mętność 

Mętność wody wywołują zawiesiny organiczne jak np. związki humusowe i nieorganiczne takie jak trudno rozpuszczalne wodorotlenki metali np. (Fe(OH)₃ , Mn(OH)₂ , iły, gliny itp. Mętność oznacza się porównawczo w stosunku do wzorca jakim może być zawiesina ziemi okrzemkowej w wodzie (1mg / dm³ = 1⁰ skali mętności).

Określa się ją następującymi metodami:

• metoda wizualna w zakresie 0 - 5 mg/dm³

• metoda wizualna w zakresie 5 - 50 mg/dm³

• metodą turbidymetryczną świecową Jacksona

• metodami instrumentalnymi: nefelometryczną lub fotometryczna.

3. Aparatura i odczynniki.

• Barwa

• cylinder Nesslera 100cm³

• kompaktor do cylindrów Nesslera

• chloroplatynian potasowy

• chlorek kobaltowy

• kwas solny

• Metność

• butelki o pojemności 1 ldm³ o takie samej średnicy ze szkła bezbarwnego

• ziemia okrzemkowa lub kaolin

• roztwór HCl

• chlorek rtęciowy

4. Wykonanie wzorców.

• Barwa (wg skali platynowo - kobaltowej)

Odmierzono do 13 cylindrów Nesslera następujące ilości roztworu wzorcowego: 0; 1,0; 2,0; 3,0; 4,0; 5,0; 6,0; 7,0; 8,0; 9,0; 10,0; 12,0; 14,0; 16,0 dm³ dopełniono woda destylowaną do kreski. Barwy otrzymanych wzorców maja odpowiednio 0; 5,0; 10,0; 15,0; 20,0; 25,0; 30,0; 35,0; 40,0; 50,0; 60,0; 70,0; 80,0 mg/dm³ Pt jednostek barwy.

• Metność

Do przygotowania skali wzorców używa się wzorca podstawowego o zawartości zawiesin 500 mg/dm³. Do tego celu rozcieńczono podstawowy wzorzec wodą destylowaną w ściśle określonych proporcjach. Do 12 jednolitych butelek odmierzono kolejno: 0; 10; 20; 30; 40; 50; 60; 80; 100; 120; 160; 200 cm³ roztworu wzorca, dopełniono do 1 dm ³ woda destylowana, dodano po 1 g HgCl₂ i wymieszano. Przygotowano wzorce o o mętności, kolejno: 0; 5; 10; 15; 20; 25; 30; 40; 50; 60; 80; 100 mg/dm³

---