Wajda Józef	Laboratorium z Metrologii Technicznej
Wydział Mechatroniki i Budowy Maszyn	GRUPA 33 B	Ocena :	Data:	Podpis:
Temat: Pomiar kół zębatych

1. Cel ćwiczenia.

Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z metodami wyznaczania parametrów koła zębatego w celu wykonania takiego samego koła.

2. Wstęp teoretyczny.

Wstępne sprawdzenie koła zębatego polega na oględzinach stanu powierzchni zębów. Stwierdza się czy nie są uszkodzone, określa się sposób wykończenia powierzchni zębów, a na podstawie kształtu zębów - stwierdzić czy są to zęby korygowane, normalne czy wysokie lub niskie. Dla wyznaczenia modułu wystarczy znać liczbę zębów oraz wartość średnic dna i wrębów i średnicę wierzchołkową. Gdy liczba zębów jest nie parzysta, średnice te wyznacza się pośrednio, tj. zmierzony wymiar od wierzchołka zęba mnoży się przez dwa i dodaje średnicę otworu.

3.Wyniki pomiarów.

a) Średnica wierzchołkowa określona przy pomocy suwmiarki : d.w = 47,4 [mm].

b) Średnica podziałowa d.p = 40 [mm].

c) Liczba zębów z = 10.

d) Moduł d.p = z*m , m = d.p/ z , m = 40/10 m = 4[mm], Podziałka p = m*Π =12,56.

e) Średnica dna wrębów mierzona suwmiarką d.s = 29,7 [mm].

f) Podziałka nominalna obwodowa koreślona za pomocą sówmiarki modułowej t = 12,56 [mm].

g) Szerokość wrębu s = 6,3 [mm].

h) Grubość zęba zmierzona mikrometrem talerztkowym g = 6,23[mm].

i) Wysokość głowy zęba: h.g = d.w - d.p / 2 = 4[mm].

j) Luz wierzchołkowy: l.w = 0.2*m = 0.8 [mm].

k) Wysokość stopy zęba: h.s = h.g + l.w = 4,8[mm].

l) Całkowita wysokość zęba: h.z = d.w - d.s /2 = 8,8 [mm].

ł) Współczynnik wysokości zęba: y = h.g/m = 1, (y = 1, ząb normalny).

m) Średnica koła zasadniczego: d.z = d.p*cosa(a - nominalny kąt przyporu, a = 20°, d.z = 37,59 [mm].

n) Podziałka zasadnicza t.z = cosa*m*pi = 11.8 [mm].

o) Promień koła zasadniczego r.z = 0,5* d.z = 18,795 [mm].

p) Bicie określone przy pomocy pomiaru wałeczkami o średnicy jak najbardziej zbliżonej do grubości zęba g = 6,18, wałeczek d.w = 6,35.

Wartość bicia uzębienia Δr = Δr_max - Δr_min = 0,18 [mm].

Numer wrębu	1	2	3	4	5	6	7	8	9
Wartość bicia[mm]	- 0,06	- 0,04	-0,01	-0,03	0,09	0,10	0,08	0,08	0,06

3. Wnioski.

Na podstawie przeprowadzonych pomiarów można stwierdzić, że badane koło ma moduł m = 4, średnica podziałowa d.w = 40, podziałkę p = 12,56 [mm] oraz wysokość zębów h.2 = 8,8 [mm]. Wartość bicia uzębienia mierzonego koła jest dość znaczne i wynosi Δr = 0,18 [mm].