40. Koncepcja okrucieństwa w Europie od średniowiecza do Oświecenia wg wykładu Tazbira
prawo spisane, skodyfikowane- oparte na prawie zwyczajowym
typowy sposób karania w dobie renesansu
kara powinna być ostrzeżeniem, nie tyle dla tej jednostki, co dla innych mogących takie przestępstwo popełnić.
Kara musi być widoczna
Jeśli nie śmierć, to wszystkie kary muszą być spektakularne
Działalność kata- widowisko teatralne; sensacja dla ludności miasta
Napiętnowanie osoby na zawsze- okaleczenie, amputacja, wypalenie znaku w miejscu widocznym, litery, motyw roślinny- kwiat- na szyi, przedramieniu, miejscu widocznym
Słabo rozwinięte sądownictwo- w średniowieczu, renesansie, baroku
tylko oczekiwanie na wyrok- najczęściej budynki miejskie, stare wieże
najbiedniejsi- podziemie wieży- utrata wzroku, złe warunki
samo państwo nie ponosi kosztów utrzymania, proces o czarownice- rodzina płaci za przygotowanie kary
im ktoś bogatszy, lokowano go wyżej- szlachta i mieszczanie opłacali sobie pobyt sami mogli opłacić sobie dodatkowe wygody
rodzaje kar- chłosta, klatka? Tzw bocian
kobiety: okuwane maskami hańby- osoby karane za oczernianie innych, plotkowanie
wystawienie na widok publiczny
zakładano maskę o kształcie ptaka, przykuwano do muru ratusza
wyśmiewano
rzucanie w nich różnymi przedmiotami
opluwanie
średniowiecze, barok- kategorie hańby i wstydu- najważniejsze utrzymanie własnego honoru w tych czasach
skrzypce (dyby)- 2 osoby, które obmawiały zakuwano w drewnianą konstrukcję. Dzień i noc ze sobą przebywały chodziły tak po mieście
hiszpański kołnierz-
płaszcz hańby- odzianym w beczkę, dowieszano garnki (?) komunikujące zbliżanie się tej osoby
dyby- unieruchomienie rąk i nóg- najczęściej chłopi, ta kara związana z karą chłosty
chłosta- rózgą, rzemieniem, metalowymi łańcuchami zakończonymi kulkami, w których znajdowały się ostrza
kara żurawia- wykonywana na piekarzach, którzy oszukiwali z wagą chleba, umieszczenie w koszu zawieszonym nad wodą i regularne zanurzanie, podtapianie
rozpruwania (?)- amputacja piersi(?) publiczna
szczypce- amputacja nosa, ucha- rozgrzewano je wcześniej
kara wyrywania języka- bardziej okrutna od nabijania na pal, barbarzyńska
łamanie kołem- finalna tortura i sposób zabicia, jeśli kat był przekupiony, rzucał kołem w klatkę (???)- szybka śmierć; przetyka się jego członki przez szprychy i taka osoba jest przy wjeździe do miasta(???)
gilotyna- w dobie rewolucji, pieśni na cześć gilotyny, fascynacja
miasto które posiada kata- większy prestiż
dwie funkcje kata- wymierza karę, medyk!(nastawia kości)
Piła- do góry nogami zawieszano osobę i rozpołowiono ją piłą
Lepór katowski i miecz- najmniej hańbiące (??)
Klatki hańbiące (??)
Koń hiszpański - lubiana przez publiczność, działa na wyobraźnie; zawieszano do góry, odbytem umieszczano nad ostrosłupem, potem dowieszano mu do rąk lub nóg ciężarki i tak jeżdżono z nim po mieście, powodowało to krwotok wewnętrzny i mogło trwać bardzo długo
Kabat- puszka drewniana do transportowania więźniów, często w procesach o czary
Gruszka- stosowana doustnie, odbytniczo lub dopochwowo (ale co??) miało przekonać do składania zeznań. Mogła z tego powodu umrzeć, ale po dłuższym czasie
Drabina tortur- można było rozciągnąć człowieka do 13 cm bez złamania kłykcia potylicznego i nie doprowadzając do śmierci
Doba renesansu- głównie Hiszpanie wymyślali
Hiszpańskie trzewiki- tortura wstępna- na łydki je zakładano, miały obciskać, powodować napięcie mięśnie
Kladejowe łoże (?????) unieruchamiało, można było dokonywać na nich różnych metod katowniczych, znajdowało się w izbie tortur, oblewanie smołą, wrzątkiem
Pas cnoty- od średniowiecza, zakładały je kobiety przed najazdem kordy wojsk do grodu. Kobiety arystokratki- z metalu szlachetnego
Wahadło- miało podnieść człowieka w pozycji głowa w dół- omdlenia , ból
Widełki- szpikulec do brody na klatkę piersiową- widełki. Przebijała sibie taka osoba po opuszczeniu karku
Krzesło czarownic- dawały możliwość unieruchomienia brody, zgniatać czaszkę, montować różne urządzenia
Personifikacja okrucieństwa- kobieta
Okrucieństwo związane z motywem ognia- do oświecenia najbardziej bano się żywiołu ognia
Okrucieństwo ma jako atrybut w drugiej ręce miecz- zawiera element sprawiedliwości.
Ważna hierarchia- ludzie niżej w hierarchii- okrutnik, tyran
Relacja między żoną a mężem- średniowiecze nie ocenia negatywnie przemocy męża na żonie
Renesans- zakłada, że żona ma swe prawa i mężczyzna nie powinien się nad nią znęcać
Średniowiecze i renesans- widowiskowość, kat potrafi jak najdłużej stosować tortury zwieńczone straceniem.