Rodzaje systemów gospodarczych

Gospodarka jest podsystemem większej całości, czyli systemu społeczeństwa Składa się z części (podsystemów) o nieograniczonej liczbie, uporządkowanych i pozostających w określonych relacjach względem siebie.

Każdy system gospodarczy składa się z instytucji, organizacji i jednostek, które działają w czasie, są powiązane między sobą przepływami produktów i informacji, związane są z podejmowaniem i realizacją decyzji ekonomicznych.

1. GOSPODARKA WOLNORYNKOWA

Zasoby są w posiadaniu prywatnym, ich alokacja odbywa się jedynie i wyłącznie w wyniku działania mechanizmu rynkowego. Taka gospodarka rozwinęła się w Europie zachodniej w drugiej połowie XIX w. W tym okresie pojawiało się teoretyczne uzasadnienie, ze mechanizm rynkowy stwarza sytuacje maksymalnie użyteczną zarówno dla producentów jak i konsumentów.

Obecnie w czystej postaci taka gospodarka nie istnieje

2. GOSPODARKA RYNKOWA MIESZANA

W tym systemie dominuje własność prywatna oraz rynkowa alokacja zasobów. Są one jednak modyfikowane przez następujące fakty:

- cześć zasobów znajduje się w posiadaniu państwa i samorządów -istnieje również integracja państwa w sprawy gospodarcze, korygująca i uzupełniająca mechanizm rynkowy.

3. GOSPODARKA CENTRALNIE KIEROWANA

W tym systemie zasoby są własnością państwa i samorządów terytorialnych. Alokacja zasobów określana jest planem centralnym rządu. W praktyce, w okresie 1918-89 w Europie obserwować można było dwa warianty (odmiany) takiego sytemu:

Socjalizm planowy - zasoby były własnością państwa, ich alokacja odbywa się zgodnie z centralnym planem państwa (b. ZSRR, b. NRD

Socjalizm rynkowy - zasoby były własnością państwo lub w dyspozycji realnej samorządów i innych podmiotów gospodarczych; alokację zasobów determinował w pewnym stopniu mechanizm rynkowy (b. Jugosławia,

---