lektury ver. word 2003, epoki - oświecenie, Ignacy Krasicki


OŚWIECENIE Francja, Anglia (1764 - 1812)

„SAPERE AUDE” - ODWAZ SIĘ BYĆ MĄDRYM (Horacy - Kant)

Oświecenie w Polsce

I/ okres prekursorski 1730(40) - 1764: publicystyka (Konarski)

II/ okres stanisławowski 1764 - 1780(95): dojrzałe oświecenie (Krasicki)

III/ schyłek 1795 - 1822: rozwój sentymentalizmu

Początek ruchu oświeceniowego w Polsce wiąże się z działalnością dwóch instytucji: - Biblioteki braci Załuskich, pierwszej polskiej i jednej z pierwszych na świecie biblioteki publicznej - Collegium Nobilium Stanisława Konarskiego, zreformowanej szkoły pijarskiej (1740)

DEFINICJE

racjonalizm - Kartezjusz

krytycyzm - zdolność właściwej oceny otaczającego świata

deizm - Bóg stworzył świat ale nie ingeruje w jego funkcjonowanie (Wolter)

ateizm - Bóg nie istnieje

empiryzm - poznawanie świata poprzez doświadczenie, umysł jako czysta karta - „tabula rasa” (John Locke)

utylitaryzm - zasada użyteczności

sensualizm - poznawanie świata poprzez zmysły

humanitaryzm - zainteresowanie człowiekiem

irracjonalizm - rzeczywistości nie da się poznać w racjonalny sposób, odmiana idealizmu, przyjmowanie przekonań na mocy tradycji, autorytetu, wiary, instynktu, intuicji, uczuć

Podział poetyki:

KLASYCYZM (łac. classicus - wzorowy wyuczony)

- sztuka powinna być mimetyczna - powinna naśladować rzeczywistość w granicach prawdopodobieństwa

- sztuka musi być doskonała

- racjonalizm - rozum jest najważniejszy

- zasada decorum - zasada stosowności, nie mieszanie stylów, tematów, gatunków

- decere - sztuka ma uczyć

- movere - sztuka ma poruszyć

- delectare - sztuka ma sprawiać przyjemność

SENTYMENTALIZM (1784 - Puławy, Czartoryscy)

- człowiek i uczucia w centrum uwagi

- irracjonalizm, sensualizm empiryzm

- nie liczy się rozum tylko serce, zmysłowe doświadczenie

- uczucie podstawową cechą natury ludzkiej

- człowiek czuły - nowy typ bohatera skłóconego wewnętrznie, dążącego do bycia bliżej natury, przeżywającego nieszczęśliwą miłość

- sielanki

ROKOKO (fr. roccalille - niesymetryczna muszla)

- rozwój rokoko jako odpowiedź na klasycystyczny dwór Ludwika XIV

- wywodzi się z nurtu sensualistycznego

- zainteresowanie osobistymi przeżyciami

- styl wysublimowany elegancki, zabarwiony erotycznie

- liczy się wyrafinowana zabawa, flirt, komplementy

- maska ważnym rekwizytem

- najważniejszą kategorią wdzięk, urokliwość, przyjemność

- krótkie anakreontyki, epigramaty, erotyki, komedie salonowe („qui pro quo”)

- w sztuce dużo jedwabiu luster, delikatnych ornamentów

- niewielki przejaw rokoka w Polsce

UTOPIA

- miejsce, którego nie ma

- miejsce stworzone w umyśle człowieka

- stworzone jako rezultat poszukiwania szczęścia

1) Platon „Państwo”

2) Tomasz Morus „Utopia”

3) Ignacy Krasicki „Mikoła Doświadczyńskiego Przypadki”

A/ Prymitywistyczna - powrót do natury

J.J. Rousseau, Krasicki, Morus

B/ Cywilizacyjna - pochwała rozumu i wynalazków

Wolter, Morus

Immanuel Kant

- oddzielił estetykę od etyki

- każdy nosi w sobie jakieś poczucie piękna

- nie ma jednego kryterium piękna

- prawo moralne jest święte

- człowiek jest wolny

- prawo moralne jest we mnie

Ignacy Krasicki

W całej swej twórczości Krasicki słowa kieruje do polskiego społeczeństwa, a do dziś dnia uważany jest za czołową postać polskiego oświecenia. Jego twórczość jest bardzo różnorodna i nadal aktualna, a stosowanie tak wielu gatunków literackich świadczyć może o wszechstronności poety. W jego utworach odnajdujemy m.in. takie tematy jak: ludzka natura i jej wady, kodeks moralny, dobro Polski, zostały one czytelnikowi przedstawione w bardzo ciekawej postaci, a mianowicie poprzez humor, satyrę i ironię.

BAJKA

A/ narracyjna - La Fontanie

B/ epigramatyczna - Krasicki.

- Krótka powiastka pisana wierszem lub prozą;

- Bohaterowie to zwierzęta, ludzie, przedmioty, rośliny;

- Zawiera pouczenia moralne wypowiedziane wprost lub zasugerowane;

- Dotyczy tematów uniwersalnych o charakterze moralnym;

- Historia opowiedziana w bajce jest ilustracją ludzkich doświadczeń, które są powszechne i powtarzalne;

- Bajka poucza o szkodliwości zachowań, daje etyczne wskazówki;

- Występujące zwierzęta są personifikacją ludzkich typów; Relacje występujące między nimi są odpowiednikiem relacji społecznych;

- Alegoryczna treść;

- Typizacja bohaterów;

- Dydaktyzm zawarty jest w morale.

- MORAŁ - pouczający wniosek, który streszcza sens całej bajki lub opowieści, zawierając w sobie całą mądrość. Odzwierciedla pouczenie moralne, które chciał przekazać czytelnikom autor.

SATYRA

A/ obyczajowa - krytyka życia codziennego

B/ filozoficzno - moralna - problemy metafizyczne

C/ ostra - piętnuje wady społeczeństwa

- realizm

- barwne obrazy obyczajowe

- krytyczny osąd świata

- karykaturalne przedstawienie bohaterów

- moralizatorstwo

- komizm, humor, drwina, sarkazm, ironia, pastwisz, śmiech

I. Krasicki „Mikołaja Doświadczyńskiego Przypadki”

Wolter „Kandyd”

Hugo Kołłątaj „Do Prześwietnej Deputacji…”

A.F. Modrzewski „O Poprawie Rzeczypospolitej”

S. Staszic „Przestrogi Dla Polski”

I. Krasicki „Do Króla”

I. Krasicki „Świat Zepsuty”

J.J. Rousseau „Wyznania”

F. Zabłocki „Fircyk w Zalotach”

I. Krasicki



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
lektury ver. word 2003, epoki - romantyzm, Nazwa epoki
lektury ver. word 2003, Zygmunt Krasiński - Nie-boska komedia, Nie-Boska komedia
lektury ver. word 2003, Henryk Sienkiewicz - Potop, Potop
lektury ver. word 2003, Henryk Sienkiewicz - Potop, Potop
lektury ver. word 2003, Bolesław Prus - Lalka, Bolesław Prus - Lalka
lektury ver. word 2003, Władysław Reymont - Chłopi
lektury ver. word 2003, Molier - Świętoszek, Świętoszek
Bajki - streszczenia, Filologia polska, Oświecenie, Ignacy Krasicki
BAJKI (opracowanie na podstawie wstępu Golińskiego II + streszczenia), Filologia polska, Oświecenie,
Bajki - streszczenia, Filologia polska, Oświecenie, Ignacy Krasicki
HLP - oświecenie - opracowania lektur, 19. Ignacy Krasicki, Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki -PR
HLP - oświecenie - opracowania lektur, 11. Ignacy Krasicki, Wybór liryków, oprac. S. Graciotti, Wroc
Omówienie lektur, Bajki, satyry, Ignacy Krasicki BAJKI - jeden z najstarszych gatunków dydaktycznyc
Oswiecenie, Satyry, Satyry - Ignacy Krasicki
Finanse przedsiębiorstw - test ver.Word 97-2003, GWSH, 3 sem, Finanse przedsiębiorstw
Ignacy krasicki Cechy bajki oświeceniowej

więcej podobnych podstron