ĆWICZENIA II
I. Torbiele dołu podkolanowego.
Są to różnorodne kuliste twory o różnej sprężystej konsystencji, którym tradycyjnie nadaje się nazwę CYST BAKERA. Najczęściej są to przerośnięte kaletki maziowe lub przepuklina błony maziowej tylnej części torebki stawowej zachowujące połączenie ze stawem. Przyczyna powstawania z reguły związana jest z sumowaniem się mikrourazów wynikłych ze skurczów mięśni przylegających do kaletek maziowych lub powtarzających się ruchów przeprostnych kolana. Często występuje u dzieci i młodocianych w okresie największej aktywności fizycznej. Objawy to:
-ból,
-tkliwość,
-osłabienie lub męczenie stawu kolanowego,
-uczucie sztywności
Podczas badania stwierdza się namacalny twór, niekiedy sprężysty, najbardziej widoczny w wyproście stawu kolanowego.
II Zapalenie.
Jest to odpowiedź ustroju na zadziałanie bodźca zapaleniotwórczego. W zapaleniu mamy doczynienia z procesami lokalnymi w miejscu zadziałania bodźca zapaleniotwórczego oraz towarzyszącym im odczynowymi zaburzeniami dotyczącymi całego ustroju.
Przyczyny zapaleń:
-urazy mechaniczne ( główna przyczyna stanów zapalnych w sporcie)
-czynniki chemiczne egzo- i endogenne (kwasy, zasady, jady)
-czynniki fizyczne (ciepło, promieniowanie nadfioletowe itp.)
-ciała obce
-czynniki biologiczne (wirusy, bakterie, pasożyty, grzyby, zmienione tkanki ustroju itp.)
Objawy zapalenia:
-zaczerwienienie (rumbor)
-obrzęk (tumor)
-zwiększone ocieplenie (?)
-bolesność (?)
-upośledzenie czynności
W ognisku zapalnym dochodzi do zaburzeń w krążeniu, zmian wstecznych (zwyrodnieniowych) i roplemowych. Powstaje naciek zapalny złożony z komórek krwi i niektórych komórek pochodzenia miejscowego.
Zmiany w krążeniu mają za zadanie usunięcie szkodliwego zadziałania bodźca.
Zmiany w krążeniu miejscowym:
-zastój krwi w naczyniach włosowatych , wzrost ciśnienia hydrostatycznego,
-zwiększenie przepuszczalności śródbłonka naczyń,
-wzrost ciśnienia osmotycznego w tkankach otaczających ognisko zapalne
Zmiany wsteczne:
-jako efekt niedotlenienia pojawiają się zmiany wodniczkowi, martwicze i stłuczenie komórek
Zmiany rozplemowi:
-rozrost tkanki łącznej, szczególny w zapaleniach przewlekłych
Zmiany zapalne wysiękowe ( surowicze i ropne).
Zmiany zapalne wytwórcze.
III. Zapalenie ścięgna Achillesa
1.Przyczyny:
a) przeciążenia treningowe ( wzrost obciążeń, trening w terenie górskim, twarde podłoże)
b) nieodpowiednie obuwie
c)czynniki biomechaniczne (wady w budowie stóp, szpotawość goleni itp.)
2. Objawy:
a)ból oraz obrzmienie tkanek otaczających ścięgno
b)ból występuje na początku biegu, zmniejsza się podczas biegu oraz nasila się ponownie po jego zakończeniu
c)bóle występują rano po nocnym wypoczynku i zmniejszają się stopniowo w ciągu dnia
d)badaniem stwierdza się bolesność ścięgna kilka cm powyżej guza piętowego, a także ,,trzeszczeniem'' ścięgna przy ruchach
IV. Enzelopatie (zmiany chorobowe przyczepów ścięgnistych mięśni do kośćca)
a)są wynikiem działania zbytnich naprężeń i obciążeń jednostki mięśniowo-ścięgnistej
b) istotą choroby jest uwalnianie się i przemieszczanie się w głąb ścięgna z chorobowo zmienionego podłoża chrząstki czy pozbawionej okostnej kości, pojedynczych włókien ścięgna wraz z komórkami chrząstki czy kości.
c) następuje patologiczne kościotworzenie - powstawanie tzw. ENTEZOFITÓW - czyli specyficznych wyrośli kostnych.
V. Kaletki maziowe.
Łącznotkankowe torebki wysłane błoną maziową w i wypełnione mazią identyczną z mazią stawową. Rozmieszczone są głównie w otoczeniu stawów, z którymi łączą się niekiedy wąskimi szypułami. Rola kaletek polega na zmniejszaniu ucisku działającego na tkanki znajdujące się pod nimi lub zmniejszanie tarcia przesuwających się ścięgien i mięśni podczas ruchów w stawach. Przyczynami chorób kaletek maziowych są głównie jednorazowe obrażenia, rzadziej powtarzające się wielokrotnie bodźce mechaniczne. Najczęściej zmianom chorobowym ulegają kaletki:
-łokciowe, wokół stawu kolanowego, wokół stawu barkowego, w okolicy krętarza kości udowej, kaletka ścięgna Achillesa,
-wskutek urazu w kaletkach dochodzi do wytworzenia się krwiaka
-w efekcie zakażenia może dojść do zapalnego stanu ropnego
-w zapaleniach przewlekłych w kaletce gromadzi się płyn wysiękowy.
Zapalenie kaletki maziowej ścięgna Achillesa.
Chodzenie w nieodpowiednim obuwiu może doprowadzić do podrażnienia kaletki maziowej, znajdującej się pomiędzy szczytem guza piętowego a ścięgnem Achillesa. Obuwie O zbyt niskich i sztywnych i ściśle obejmujących piętę , uciskających guz piętowy od tyłu.
ĆWICZENIA III
I.Bieg jako forma ruchu:
-bieg jest powtarzanym cyklem ruchowym angażującym całe ciało
-podczas 1 min biegu Stopa dotyka 50- 70 razy podłoża z siłą równą 3-8 krotnej masy ciała
-siła uderzenia stopy jest amortyzowana przez obuwie, a następnie przenoszona na mięśnie, ścięgna, stawy, więzadła KKD i kręgosłupa .
Faza podparta - faza powietrzna ( uderzenie piętowe, przejście podeszwowe, odbicie z palców).
Kołyszące się ramiona nasilają ruchy obrotowe miednicy i tułowia, rezultatem są zespoły bólowe mięśni grzbietu.
Ruchy huśtawkowe miednicy mogą powodować bóle w zakresie stawów biodrowo - krzyżowych oraz spojenia łonowego.
Podobne zespoły bólowe mogą być powodowane nadmiernym przodopochyleniem lub przeprostem kręgosłupa.
II.Chrondromalacja rzepki.
( np. u wioślarzy, podczas wiosłowania kolano 110 stopni przechodzi w gwałtowny wyprost na końcu.)
Chrondromalacja rzepki to proces zwyrodnieniowy chrząstki stawowej rzepki.
1.Przyczyny:
a)zaburzenia biomechaniki rzepki (dysproporcja siły włókien ścięgien i troczków, nieprawidłowa budowa anatomiczna stawów kolanowych)
b)wzrost wielkości i intensywności obciążeń, ćwiczenia siłowe obciążające stawy kolanowe
c)zaburzenia oddychania
2.Objawy:
a)bóle okołorzepkowe, szczególnie przy wchodzeniu na schody lub wzgórze
b)uczucie ,,sztywności'' kolan po dłuższym siedzeniu
c)bóle potreningowe, później także w trakcie biegu
d)ból podczas napinania mięśnia czworogłowego przy nacisku na rzepkę (wykonanie testu często jest bardzo bolesne)
3.Leczenie zachowawcze:
-wyłączenie ćwiczeń,
-zabiegi fizykalne, w I fazie kompresy z lodu, później zabiegi cieplne, masaże wirowe, jonoforeza,
-niesterydowe leki przeciwzapalne, wstrzyknięcia dostawowe
-wzmacnianie mięśnia czworogłowego (głowy przyśrodkowej)
4.Leczenie chirurgiczne.
-jest to zabieg oczyszczania rzepki (sparing) metodą artroskopową
III.Zespoły goleniowe
1. Zespół bólowy piszczelowy tylny.
a)przyczyny:
-duże obciążenie treningowe (często u rozpoczynających trening wytrzymałościowy)
-bieganie po twardej, nierównej powierzchni (skarpie)
-nieprawidłowe obuwie
b)mechanizm uszkodzenia:
-zwiększona Pronacja stopy i rotacja wewnętrzna piszczeli
-pociąganie ścięgna m. piszczelowego tylnego w miejscu jego przyczepów do piszczeli i błony międzykostnej prowadzi do zapalenia włókienek ścięgna (tendinitis) i zapalenia błony międzykostnej.
c)objawy:
-ból narastający stopniowo
-pojawia się w 2/3 dalszych piszczeli po jej wewnętrznej stronie
-początkowo występuje po bieganiu, następnie w trakcie biegania, a później utrudnia chodzenie, szczególnie po schodach
-w okolicy objętej bólem pojawia się obrzęk
d)leczenie:
-zmniejszenie obciążeń treningowych lub zupełny odpoczynek
-kompresy z lodu
-hydroterapia - masaż wirowy
-bandażowanie podudzi
Po powrocie do ćwiczeń :
-biegamy po płaskim terenie, ewentualnie używamy wkładek zmniejszających pronację stopy
2. Zespół bólowy piszczelowy przedni.
Związany jest z przeciążeniem w mięśniach:
-piszczelowym przednim,
-prostowniku długim palców
-prostowniku długim palucha
a)przyczyny:
-powstaje przy zmianie techniki biegu z biegania na całej stopie do biegania n palcach (krótkie sprinty na bieżni, wbieganie pod górkę)
-czasem związany z zespołem cieśni powięziowej przedziału przedniego, stosunkowo rzadki, związany z przeciążeniem w mięśniach : strzałkowym długim i krótkim
b)pojawia się przy:
-nadmiernej pronacji stopy
-u dorastających osób
-przy rozpoczynaniu długich dystansów
3.Zapalenie rozcięgna podeszwowego.
Zespół przeciążeniowy obejmujący proces zapalny w miejscu przyczepu rozcięgna podeszwowego do kości piętowej.
a)przyczyny:
-anatomiczne np. stopa ,,wydrążona''
-nadmierne obciążenia, złe obuwie
b)objawy:
-charakterystyczny ból poranny
-występuje na początku treningu i po jego zakończeniu
-kostnienie pozaszkieletowe - ostroga piętowa
c)leczenie:
-ograniczenie (zaprzestanie) wysiłków fizycznych
-wygodne, miękkie i elastyczne obuwie
-podparcie wkładką obniżonego łuku podłużnego stopy
-wkładka pod guz piętowy
-zabiegi fizykalne (jonoforeza, UD)
-miejscowe i ogólne podawanie leków przeciwzapalnych, w tym także kortykosteroidów
-niewielkie dawki promieni X
Zespół trzaskającego biodra , zespół łonowy
d)obuwie:
-musi być wysokie pod piętę aby zmniejszyć amplitudę rozciągania ścięgna Achillesa, gibkość podeszwy
-dobrany protektor do powierzchni, miękko wokół kostek