Wnioskowanie
wnioskowanie może być poprawne materialnie (prawdziwość przesłanek) i formalnie (prawdziwość dedukcji - niezawodność - definicja cząstkowa)
wynikanie logiczne - taka relacja pomiędzy zdaniami, która polega na tym (w przypadku wnioskowań), że prawdziwość przesłanek gwarantuje prawdziwość wniosków (przesłanki i wnioski mogą być fałszywe)
aby ustalić niezawodność wnioskowania należy:
zwerbalizować rozumowanie i je ukompletnić (→przesłanki entymematyczne)
odwołać się do aparatury formalnej
nagiąć język potoczny do aparatury formalnej (idealizacja - np. czasu gramatycznego)
język jest nośnikiem prawdy (1) lub fałszu (0) - wartości logicznych (obiektywnych, niezależnych od ludzkiej opinii, wiedzy, sugestii) - wokół nich krąży cała teoria języka;
zdanie - każda taka wypowiedź i tylko taka, w której coś się twierdzi jednoznacznie (każda wypowiedź prawdziwa lub fałszywa) - z pewnymi wyjątkami:
zdań oznajmujących, zastępujących rozkazy
performatywów (zwykle pasuje do nich słowo „niniejszym” - np. formuła ślubna)
stwierdzeń nieokreślonych, niekompletnych
istnieją zdania proste i złożone; żadna część zdania prostego nie jest zdaniem lub
równoważnikiem zdania; (z)
nazwa - imię własne (n)
funktor - wyrażenie, które służy do tworzenia wyrażeń złożonych z wyrażeń prostszych (argumentów funktora); funktory zdaniotwórcze służą do tworzenia zdań z wyrażeń prostszych:
funktory zdaniotwórcze od argumentów nazwowych (predykaty) (z/n)
funktory zdaniotwórcze od argumentów zdaniowych (spójniki) (z/z)
Marszałek Piłsudski uważał, że stolicę Polski należy przenieść do Krakowa.
nazwa predykat zdanie
Paweł kocha Urszulę.
n z/nn n
Poznań leży między Warszawą a Berlinem.
n z/nnn n n
Niewykluczone, że II wojnę światową rozpętali Rosjanie.
z/z z
Zosia kupiła kapelusz, który spodobał się jej mamie.
n z/nn n
funktor ekstensjonalny - spójnik, tworzący zdanie, którego wartość logiczna zależy wyłącznie od wartości logicznej zdań składowych, nie zaś od ich treści; (inne funktory - intensjonalne)
LOGIKA