Artykuł prezentuje „zabawę w teatr” oraz inne formy zabaw z wykorzystaniem wyliczanek.
ZABAWY Z WYLICZANKAMI TO RADOSNE DZIECIŃSTWO I COŚ WIĘCEJ!
Pracuję aktualnie w grupie 4-latków.Od kilku lat włączam do form i metod swojej pracy dydaktycznej różnorodne działania teatralne. Poprzez te działania realizuję takie zadania programowe jak:
rozwijanie mowy: głośne i wyraźne mówienie, ćwiczenia pamięci, wzbogacanie słownictwa, doskonalenie wypowiedzi;
kształtowanie wyobraźni i fantazji;
rozwijanie aktywności twórczej;
kształtowanie wrażliwości estetycznej;
kształtowanie postaw społecznych.
Pragnę podzielić się swoimi doświadczeniami dotyczącymi „zabawy w teatr”, w których wykorzystuję wiersze-wyliczanki. Ponieważ dzieci bardzo chętnie i szybko uczą się takich niegrzecznych, trochę śmiesznych wierszyków, to również zabawy teatralne z tymi tekstami dają dużo radości i zapewniają im odnoszenie szybkiego sukcesu. Od samego początku w czterolatkach recytowałam dzieciom wyliczanki w różnych porach dnia. Pojawiło się zainteresowanie i chęć poznawania nowych. Wtedy wytłumaczyłam, że uczymy się ich dla żartu i zabawy, aby nie myliły z prawdziwymi wierszami.
Inscenizowanie ruchem, gestem, mimiką stało się ogromną przyjemnością i inspiracją do spontanicznych zabaw, w których angażuje się prawie cała grupa. Zabawy te wpływają na integrację grupy, są okazją do przełamywania oporów wewnętrznych dzieci nieśmiałych. Towarzyszące im radość, nieskrępowana swoboda, inwencja działania skłoniły mnie do opracowania inscenizacji na występ przed publicznością. Powstał program do inscenizacji pt. „Ele mele dudki” zawierający wyliczanki ze zbiorów J. Stolarczyka „Ene due rabe” i „Połknął bocian żabę” oraz krótkie piosenki. Przygotowywanie się do występu i występ przed publicznością były zabawą od początku do końca. Każde dziecko bawiło się jednakowo, każde miało do odegrania konkretną rolę. Były takie zabawy , w których uczestniczyły wszystkie dzieci jednocześnie. Emanowała radość, rozluźnienie, otwartość i pełne podziwu współdziałanie. Dzieci wystąpiły w ramach Międzyprzedszkolnego Przeglądu Artystycznego „Dzieci-dzieciom”, z okazji Dnia Babci i Dziadka oraz przed kolegami z zaprzyjaźnionego przedszkola.
Ponieważ zabawa w teatr to rodzaj zabaw ruchowych, więc taka inscenizacja była okazją do swobodnej zabawy, inwencji twórczej dzięki którym bujna wyobraźnia dzieci została uruchomiona. Z pełnym przekonaniem stwierdzam, że dzięki tego rodzaju zabawom dzieci bardziej poznały samych siebie, oswoiły się z innymi, nabierały zaufania do siebie i własnych możliwości. Dla mnie osobiście szczególne znaczenie mają opinie wyrażone przez babcie i dziadków, dla których występ ten stał się okazją do wspomnień, wzruszeń i nostalgii.
Zabawy z wyliczankami niosą ze sobą jeszcze inne korzyści, a mianowicie;
są doskonałym sposobem ćwiczenia pamięci /wówczas trudniejsze wiersze dzieci zapamiętują z łatwością/;
można je wykorzystywać w ćwiczeniach głośnego i wyraźnego mówienia oraz mówienia o różnym natężeniu i tempie głosu;
mogą być zestawem słów, które posłużą do „zabaw w określanie” czyli poznawanie i nazywanie cech przedmiotów, ludzi, zwierząt;
słowa w formie rzeczowników lub czasowników zawarte w tekstach wyliczanek można wykorzystać do układania zdań;
są narzędziem do wyliczania, aby uniknąć problemu „Ja też chciałam”: kto pomaga pani, kto prowadzi grupę na gimnastykę, jakiej słuchamy bajki przed leżakowaniem.
Ja bawiłam się z dziećmi w ten sposób w różnych porach dnia, kiedy zdarzały się chwile oczekiwania, np. przed śniadaniem, przed wyjściem do ogrodu, przed występami teatrzyku, przed obiadem itp..
Zachęcam szczerze do zabaw wyliczankami, z których można wydobyć niejedną wartość. Zabawy te budują zaufanie do siebie i pewność siebie, poczucie własnej wartości, oraz wyrabiają zdolność do całkowitej koncentracji. Poprzez te zabawy kształtujemy u dzieci umiejętność słuchania, opowiadania, komunikowania się, spontaniczne poznawanie i przeżywanie sytuacji, którą trzeba odegrać. Radość, jaką wyzwalają te zabawy jest wartością najważniejszą, gdyż uczucie to im częściej występuje tym bardziej się rozbudowuje.Tylko w radosnej atmosferze da się pobudzać do głębokich przeżyć i wzruszeń oraz uwrażliwiać na dobro i piękno.
Barbara Osińska
nauczycielka przedszkola
Warszawa