PATOMORFOLOGIA wykład 3 (29) (19 X 01)

PYLICE = Pneumoconiosis = choroby wywołane wdychaniem pyłu i aerozolu

• anthracosis = pylica węglowa

• silicosis = pylica krzemowa

• asbestosis = pylica azbestowa

• beryllosis = pylica berylowa

• syderosis

• stannosis = pył blach

• baritiosis

• pyły organiczne

• chemiczne pary i opary: NO, SO₂, NH₃, benzen, środki owadobójcze

Pyły mineralne:

• węgiel → fibrosis massiva progressiva, syndroma Caplani

• krzem → silicosis, syndroma Caplani

• azbest → asbestosis, plaki opłucnowe, syndroma Caplani, mesothelioma, ca: pulmonis, laryngis, ventriculi

Pyły organiczne:

• siano (zbutwiałe) alveolitis alergica,

• bawełna asthma

Pary chemiczne:

• NO, SO₂, NH₄, bronchitis, asthma,

• benzen, insektycydy oedema pulmonum

Pneumocosis zależy od:

1. ilości pyłów w płucach:

• stężenia w powietrzu

• czasu ekspozycji

• sprawności mechanizmów oczyszczania

• rozmiarów, kształtu i ciężaru cząstek

• * > 5 mikronów - nos, mucociliary escalator (śluzowo-rzęskowe schody ruchome = usuwanie przez rzęski)

• * < 1 mikrona - wydychane

• * 1-5 mikrona najniebezpieczniejsze

• rozpuszczalności i cytotoksyczności

• dodatkowego działania innych irytantów (np. palenie)

Obrona:

• mucociliary escalator

• aktywacja makrofagów → fagocytoza → makrofagi do węzłów chłonnych

Małe cząsteczki: rozpuszczone, inflammation exsudativa (wysiękowe)

Duże cząsteczki: pozostają → fibrosis

Anthracosis pulica górników

• 1-5% simplex (maculae = plamki)

• sam węgiel jest nieszkodliwy, ale krzem w węglu tak → reakcje tkankowe

• * 1-25 mm, górne części płatów

• 2-8% → FMP

• skomplikowana, FMP = fibrosis massiva productiva? 2-5-10 cm blizny (cicatrices)

• zespół Caplana = arthritis rheumatoidea + FMP




aktywowany makrofag cytokiny czynniki wzrostu fibroblastów (np. IL-1) BLIZNA



+ pył węglowy



uwalniane enzymy uszkodzenie tkanek odpowiedź reperacyjna i toksyczne wolne rodniki

Silicosis (SiO₂) → Rapida

→ Chronica (simplex → FMP)

Silicosis + s. Caplani górnictwo: C, Au, Sn, Cu

Silicosis + tbc ceramika

Patogeneza: kryształy są gorsze

• silica (= krzemionka)

• uwodzi makrofagi płucne (nie mogą się oprzeć krzemionce)

• denerwuje pneumocyty II rz. → ↑ surfaktantu → ↑ lipidów → krew, szpik → lipidy stymulują hemopoezę (monocyty → makrofagi płucne)

Makrofagi to główne komórki pylic!!!

FMP:

Patogeneza:

• silica

• akumulacja lipidów

• mechanizmy immunologiczne

Uruchamiacz

↓

odpowiedź immunologiczna Czynniki nieimmunologiczne

↓ ↓ ↓

aktywacja limfocytów i makrofagów uszkodzenie komórek śródbłonka

↓ ↓

uwolnienie czynników wzrostów agregacja i aktywacja płytek krwi

fibroblastów, chemotaksji: ↓


IL-1, TNF-α, PDGF niedokrwienie tkanek

↓

aktywacja fibroblastów

↓

FIBROSIS

Azbestosis:

Patogeneza: włókna azbestu → makrofagi → pokrywają hemosyderyną i glikoproteinami = ciałka azbestowe

→ niezfagocytowane (niepokryte)

Zmiany morfologiczne:

1. fibrosis interstitialis diffusa pulmonum (max. na obwodzie płatów dolnych)

2. ciałka azbestowe i włókna w bliznach

3. zmiany opłucnowe

1. hydrothorax

2. fibrosis pleurae visceralis (włóknienie opłucnej trzewnej) diffusa lub focalls

3. plaki (plaques) = foci fibro-calcificati pleurae parietalis (ogniska włóknienio-zwapnienia opłucnej ściennej)

na stronie przedniej, boczno-tylnej i przeponowej (rzadko apex)

Powikłania azbestozy:

1. emphysema

2. bronchiectases = rozstrzenie

3. zespół Caplana

4. hypertensio pulmonalis → cor pulmonale (nadciśnienie płucne → serce płucne)

Azbestoza i nowotwory:

1. ca bronchogenes

2. mesothelioma

Mesothelioma: histologia:

→ postać nabłonkowa (cewki gruczołowe, gniazda komórek, podobny do gruczolaka = zbadać obecność keratyny)

→ postać mięsakowa (sarkomatyczna) → komórki mięsaka

Zaburzenia upowietrznienia:

1. Atelectasis (za mało powietrza):

• neonatorum

• primaria

• secundaria

• acquisita

• obstructiva

• compressiva

• Emphysema (za dużo powietrza)

• vesiculorum

• tractione (perilocalis) = z pociągania

• obturatione

• centrilobulare

• panlobulare

• interstitiale

Cechy rozedmy:

• płuca nadmiernie puszyste

• płuca blade (popękane naczynia krwionośne)

• okrągły brzeg

• zachodzą jedno na drugie

• emphysema bullosum = pęcherze