Nr ćwiczenia 14 |
Wykonał: Piotr Pochopień Jarosław Biskup |
Data: 2000.10.24 |
Rok IV Budownictwo |
Temat : Oznaczanie współczynnika cieplnej rozszerzalności liniowej skał. |
Ocena: |
Cel ćwiczenia:
Wyznaczenie współczynnika cieplnej rozszerzalności liniowej za pomocą metody dylatometrycznej polegającej na bezpośrednim pomiarze rozszerzającej się próbki skalnej pod wpływem wzrastającej temperatury.
Współczynnik cieplnej rozszerzalności liniowej , charakteryzuje zdolność skały do zmiany swoich wymiarów liniowych podczas przyrostu temperatury:
gdzie:
L - początkowa długość nieobciążonej próbki [m]
L - zmiana wymiarów liniowych [m]
T - przyrost temperatury [K]
Naprężenia termiczne σT są to naprężenia pojawiające się w skale w wyniku nierównomiernego rozszerzania się poszczególnych ziaren mineralnych skały. Przy uwzględnieniu rozszerzalności liniowej:
Naprężenia termiczne σT obliczone przy uwzględnieniu rozszerzalności liniowej równe są naprężeniom potrzebnym do ściśnięcia wydłużającej się próbki do wymiarów początkowych.
Rodzaj skał |
kwarcyt |
|||||
L - długość początkowa próbki [mm] |
56,0 |
|||||
a x b - szerokość x wysokość próbki [mm] |
13x13 |
|||||
Wskazania miernika temperatury i czujnika przemieszczeń |
||||||
Temperatura C
20 40 60 80 100 120 140 160 180 200 220 240 260 280 300 320 340 360 380 400 420 440 460 480 500 520 540 560 580 600 |
Przemieszczenie |
|||||
|
Ogrzewanie 0 0,5 1 1,5 2 3 3,5 4,5 5,5 6,5 7,5 8,5 9,5 11 12,5 14 15,5 17 18,5 20,5 22,5 24,5 26,5 28,5 30,5 33 36,5 40 44,5 51,5 53,5 |
Chłodzenie 0,5 0,5 1,5 2 2,5 3,5 4 5 5,5 6,5 7 9 11 12,5 14,5 16,5 18,5 20,5 22,5 24,5 26,5 28,5 30,5 33 36 39 42 46 52 53,5
|
||||
Zakres |
L [mm] |
T [K] |
1/K] |
|||
1 2 3 4 5 |
0,02 0,58 0,32 0,17 0,43 |
373,16 413,16 373,16 393,16 333,16 |
9,57*10-7 2,81*10-6 3,51*10-6 5,45*10-6 5,09*10-6 |
|||
- współczynnik cieplnej rozszerzalności dla danego rodzaju skał [1/K] |
0,358*10-5 |
|||||
σT - naprężenia termiczne [Pa] |
9,66*107 |
Wnioski:
Porównując wartość tablicową współczynnika cieplnej rozszerzalności liniowej dla kwarcytu równej 0,358*10-5 [1/K] i współczynnika otrzymanego przez uśrednienie pięciu współczynników jednostkowych, wykazuje nieznaczną odchyłkę. Nieliniowy rozkład przyrostu długości próbki i w konsekwencji pięć jednostkowych współczynników cieplnej rozszerzalności liniowej wskazuje, że poszczególne cząstki skały
rozszerzały się nierównomiernie.