Zdrowie publiczne

Obejmuje szeroki zakres działań dotyczących niemal wszytkich aspektów życia społecznego. Wpływa na kształt polityki społecznej i zdrowotnej państw, współdziała ze wszystkimi sektorami społeczno-gospodarczymi oraz samymi ludźmi.

Stanowi połączenie instytucji, wielodyscyplinarnej bazy naukowej i działań praktycznych. Jest wiedzą i praktyką, zainicjowane w USA

Zdrowie publiczne wg Winslowa (1920,YU)

To nauka i sztuka zapobiegania chorobom,przedłużania życia i promowania zdrowia poprzez wysiłek społeczny, higienę środowiska,kontrolę zakażeń, promowanie higieny indywidualnej, organizację służb medycznych, ukierunkowanie na zapobieganie chorobom i wczesną diagnozę, rozwój mechanizmów społecznych sprzyjających utrzymanie i poprawę zdrowia.

Funkcje zdrowia publicznego

Działania na rzecz ochrony zdrowia ogółu ludności (10):

• Monitorowanie stanu zdrowia i określenie potrzeb zdrowotnych ludności

• Zapobieganie rozprzestrzenianiu się chorób, ze szczególnym uwzględnieniem chorób zakaźnych i społecznych

• Identyfikacja i zwalczanie czynników ryzyka zdrowotnego w środowisku, miejscu zamieszkania, pracy, nauki i placówkach służby zdrowia

• Zapobieganie wypadkom i urazom oraz zapewnienie kompleksowej pomocy ofiarom katastrof, kataklizmów i klęsk żywiołowych

• Zapewnienie nadzoru epidemiologicznego

• Promowanie aktywnego uczestnictwa społecznego w promowaniu zdrowia i edukacji społecznej

• Kształcenie i doskonalenie zawodowe personelu medycznego zgodnie z współczesnymi wymogami i standardami

• Zapewnienie jednolitych, kompleksowych regulacji prawnych dotyczących organizacji, zarządzania i finansowania placówek opieki medycznej

• Monitorowanie jakości świadczeń medycznych, ich dostępności, przestrzegania zasad bioetyki i praw pacjenta

• Ocena sytuacji zdrowotnej kraju na tle porównań międzynarodowych, analiza wyzwań i zagrożeń; współpraca międzynarodowa

Działania na rzecz ochrony zdrowia osób (5):

• Pełna dostępność szczepień ochronnych, wczesne wykrywanie i leczenie chorób zakaźnych (gruźlicy, AIDS, STD, chorób zawleczonych z zagranicy)

• Dostępność pomocy medycznej dla bezrobotnych, bezdomnych, osób niepełnosprawnych, ludzi starszych

• Objęcie niezbędnym zakresem bezpłatnych świadczeń leczniczych wybranych chorób o znaczeniu społecznym (choroby psychiczne, toksykomanie, STD, CHUK)

• Objęcie badaniami skriningowymi i czynnym poradnictwem grup wysokiego ryzyka zachorowania na wybrane choroby o znaczeniu społecznym

• Nadzór merytoryczny i pomoc finansowa dla instytucji charytatywnych

Uwarunkowania zdrowia (determinanty)

• Wrodzone (cechy zawarte w genotypie, np.mutacje generujące wady wrodzone)

• Nabyte (fizyko-chemiczne, biologiczne, społeczne, behawioralne) - czynniki zdrowia

Najczęstsze czynniki ryzyka (zagrożenia) zdrowia w skali globalnej:

• Niedożywienie

• Zanieczyszczona woda lub jej brak, złe warunki sanitarne, brak higieny

• Niewłaściwe zachowania seksualne

• Alkohol - choroby i wypadki

• Praca zawodowa - choroby i wypadki

• Palenie tytoniu

• Choroby związane z otyłością

• Hipokinezje

• Toksykomanie

• Zanieczyszczenia chemiczne atmosfery