Operator urządzeń wiertniczych i wydobywczych ropy, gazu i innych surowców

Kod klasyfikacji: 8113

Rozdział klasyfikacji: Przemysł wydobywczy, ciężki, elektryka i elektronika

Klasa klasyfikacji: Górnictwo i kopalnictwo

Zadania i czynności

Operator urządzeń wiertniczych drąży otwory wiertnicze (wyrobisko w kształcie cylindrycznym) w powierzchni ziemi w celu określenia budowy geologicznej i wykrywania bogactw naturalnych takie jak: ropa naftowa, gaz, surowce mineralne, woda pitna. Ponadto operator urządzeń wiertniczych w kopalniach wierci otwory mające na celu wykrywanie zagrożeń naturalnych (wodne, metanowe, tąpaniami).

Wiercenie otworów polega na kruszeniu lub skrawaniu skały za pomocą urządzeń wiertniczych. Wykonywane otwory dla celów budowlanych mają długość od kilku do kilkunastu metrów. Przy wierceniach geologiczno-badawczych i poszukiwawczych otwory sięgają nawet do kilku tysięcy metrów.

Operator kieruje załadunkiem i wyładunkiem urządzeń, sprzętu pomocniczego i materiałów. W zależności od stopnia mechanizacji robót, przeprowadza montaż i demontaż wieży wiertniczej, sprawdza stan techniczny urządzeń zarówno po przyjęciu zmiany i po jej zakończeniu. Zabezpiecza ściany otworu przed obsypywaniem się i dostaniem wód głębinowych. Kontroluje pracę instalacji za pomocą przyrządów pomiarowych. Prowadzi dziennik wiertacza i sporządza raport z przebiegu pracy na swojej zmianie. Kieruje procesami wydobywania i magazynowania ropy oraz gazu.

W zależności od stanowiska pracy, obsługuje różne maszyny i urządzenia np. wiertnice, pompy, głowice wydobywcze, agregaty wysokociśnieniowe. Posługuje się aparaturą kontrolno-pomiarową taką jak: analizatory, manometry przepływowe, termometry, w celu zbadania i temperatury ciśnienia, prędkości przepływu powietrza i porównaniu ich z wielkościami (zakresami) dopuszczalnymi w procesie produkcyjnym.

Wszelkie uwagi odnośnie pracy urządzeń oraz procesu technologicznego, przekazuje swojemu bezpośredniemu przełożonemu.

W zawodzie tym można wyróżnić następujące stanowiska: operator do obróbki odwiertów, operator urządzeń do eksploatacji ropy (gazu), pomiarowiec parametrów złożonych, górnik ługownik, górnik otworowy, wiertacz-technik i kierownik otworu lub grupy otworów, operator urządzeń do wydobywania soli (siarki).

Operator urządzeń do obróbki odwiertów, drąży otwory wiertnicze z powierzchni ziemi lub pod ziemią oraz przygotowuje pobrane rdzenie wiertnicze do ich dalszej obróbki. Obsługuje wszelkiego rodzaju wiertnice.

Operator urządzeń do eksploatacji ropy (gazu), kieruje procesami wydobywania ropy i gazu. Obsługuje urządzenia do wydobywania gazu ropy takie jak: pompy, głowice wydobywcze, aparaty wysokociśnieniowe.

Pomiarowiec parametrów złożowych, wykonuje prace związane z obsługą urządzeń badawczych i pomiarowych. Dokonuje pomiarów (wielkości fizycznych, chemicznych ( dia-gnozującychdziałanie mechanizmów i układów elektryczno-elektronicznych, stanowiących wyposażenie różnych maszyn, urządzeń i aparatów kontrolno-pomiarowych.

Górnik ługownik, wykonuje pracę przy urządzeniach do wydobywania soli (siarki). Kieruje procesami wydobywania, magazynowania i transportu, siarki, soli.

Praca jego polega na regulowaniu dopływu do otworów eksploatacyjnych gorącej wody pod ciśnieniem.

Górnik otworowy, wykonuje otwory wiertnicze w celu wykrycia zalegających bogactw naturalnych: gazu, surowców mineralnych, wody pitnej, lub uzyskania danych do prac geologicznych.

Wiertacz - technik i kierownik otworu lub grupy otworów, kieruje wykonaniem otworu wiertniczego w celu wykrycia zalegających bogactw naturalnych: gazu, surowców mineralnych, wody pitnej, lub uzyskania danych do prac geologiczno-badawczych.

Technik wiertnik dobiera urządzenia i narzędzia wiertnicze zgodnie z instrukcją wierceń, nadzoruje ich transport do punktu wiertniczego i ich montaż.

Operator urządzeń do wydobywania soli (siarki), kieruje procesami wydobywania, magazynowania i transportu soli (siarki). Obsługuje maszyny i urządzenia takie jak: pompy, wodne, kotły i podgrzewacze wody, przenośniki oraz urządzenia kontrolno-pomiarowe do pomiaru stężeń, przepływu, temperatury, wykrywaniu gazów (siarkowodór). Kontroluje stan ciśnienia, jaki panuje w rurociągach, którymi odbywa się proces produkcyjny.

Praca operatorów urządzeń wiertniczych i wydobywczych ropy, gazu i innych surowców jest bardzo odpowiedzialna, gdyż obsługują i nadzorują, maszyny i urządzenia dużej wartości, pracujące w ruchu ciągłym.

Do ich obowiązków należy również nadzorowanie pracy osób, które współdziałają w tym procesie (pracowników, pomocników operatorów maszyn i urządzeń).

Środowisko pracy

materialne środowisko pracy

Praca operatora urządzeń wiertniczych i wydobywczych ropy, gazu i innych surowców, wykonywana jest przeważnie na otwartej przestrzeni i w różnych warunkach atmosferycznych. Może być także wykonywana pod ziemią, w różnych warunkach klimatycznych. Osoby pracujące w tym zawodzie z reguły narażone są duży hałas i wibracje. W zawodzie tym istnieje zwiększone ryzyko zachorowania na pylicę oraz choroby reumatyczne.

warunki społeczne

Praca operatora urządzeń wiertniczych i wydobywczych ropy, gazu i innych surowców odbywa się w kilku osobowych brygadach lub samodzielnie. W czasie wykonywania czynności w brygadach, operator ma stały kontakt z pracującymi ludźmi. Może wykonywać pracę samodzielnie - wtedy musi kontaktować się ze swoimi przełożonymi telefonicznie lub pisemnie zdając relację z wykonanej pracy (raport).

warunki organizacyjne

Operator pracuje 6 do 8 godzin dziennie. Praca może być zmianowa, wykonywana w dzień i w nocy. Ze względu na specyficzny charakter pracy może ona czasem wymagać wyjazdów poza miejsce zamieszkania. Praca jest ściśle nadzorowana. Wykonujący pracę musi przestrzegać poleceń, które dyktuje przełożony. Wykonywana praca ma charakter zrutynizowany. Większość wykonywanych operacji powtarza się cyklicznie. Operator ma powierzony sprzęt o dużej wartości materialnej i w dużym stopniu odpowiada za jego stan techniczny.

Wymagania psychologiczne

Każdy operator maszyn, powinien posiadać dobrą koordynację wzrokowo-ruchową, polegającą na równoczesnym współdziałaniu narządu wzroku i ruchu. Obsługując różne urządzenia, maszyny operator musi śledzić wskazania, odczyty i równocześnie na nie prawidłowo zareagować, np. naciskając przycisk. Praca z urządzeniem czy maszyną odbywa się najczęściej przy sztucznym oświetleniu, wymaga od obsługującego dobrego wzroku i rozróżniania barw.

Wykonywana praca jest ściśle kierowana i nadzorowana, dlatego też niezbędna jest umiejętność podporządkowania się przełożonemu.

Niezbędną cechą jest umiejętność pracy w warunkach monotonnych (czasem całą zmianę trzeba spędzić samemu czekając na pojawienie się zmiennika). Praca ta wykonywana jest w trudnych warunkach klimatycznych oraz na wolnym powietrzu, dlatego też operator musi być przygotowany do pracy w trudnych warunkach środowiskowych. Operator musi posiadać umiejętność wykonywania zadań wymagających ścisłego przestrzegania ustalonych reguł i procedur.

Wymagania fizyczne i zdrowotne

Pracę operatora zalicza się do prac ciężkich. Największe znaczenie w tym zawodzie ma ogólna dobra sprawność fizyczna, sprawność układu krążenia, sprawność układu mięśniowego oraz istotna jest także sprawność narządu wzroku, słuchu.

Warunki podjęcia pracy w zawodzie

Do podjęcia pracy w zawodzie operatora urządzeń wiertniczych i wydobywczych ropy, gazu i innych surowców niezbędne jest posiadanie zawodowego wykształcenia.

Przez pracodawcę preferowane jest ukończenie przez kandydata technicznej szkoły zawodowej o specjalności wiertnictwo.

Ze względu na różnorodność maszyn i urządzeń z którymi spotyka się operator konieczne jest ukończenie kursów specjalistycznych, organizowanych zazwyczaj na miejscu, w zakładzie pracy.

Możliwości awansu w hierarchii zawodowej

W zawodzie operatora urządzeń wiertniczych i wydobywczych ropy, gazu i innych surowców są ograniczone możliwości rozwoju kariery zawodowej.

Awans w pracy zależy od stażu pracy i wykształcenia. Operator z kilkuletnim stażem może awansować na brygadzistę. Aby awansować na kierownika zmiany, musi posiadać średnie wykształcenie techniczne w tej specjalności.

Możliwości podjęcia pracy przez dorosłych

W zawodzie operatora urządzeń wiertniczych i wydobywczych ropy, gazu i innych surowców, mogą pracę podjąć osoby starsze, pod warunkiem jednak, że posiadają doświadczenie w tego typu pracy oraz stan zdrowia ich jest dobry.

Pracę tą mogą podjąć również osoby powyżej 50 roku życia.

Polecana literatura

Operator urządzeń wiertniczych i wydobywczych ropy, gazu i innych surowców. Klasyfikacja zawodów i specjalności, tom V, MPiPS, Warszawa 1995

Źródło danych: Przewodnik Po Zawodach, wyd. II, MPiPS

1

---