ZAGADNIENIA DO EGZAMINU Z HYDROLOGII
Hydrologia jako nauka
- definicja hydrologii
- podział hydrologii
Pochodzenie wody na Ziemi
- teorie pochodzenia wody na Ziemi
- powstanie oceanów
Procesy utrzymujące wodę na Ziemi w stanie ciekłym
Budowa cząsteczki wody
Właściwości wody i ich wpływ na środowisko przyrodnicze Ziemi
- temperatura topnienia i wrzenia
- gęstość
- utajone ciepło topnienia i wrzenia
- ciepło właściwe
- napięcie powierzchniowe
Rozwój zainteresowania człowieka wodą
Występowanie wody na Ziemi
- zasoby wodne hydrosfery
- zmiany objętości wody w hydrosferze w dziejach geologicznych
Obieg wody w przyrodzie
- składowe obiegu wody
- źródła energii dla cyklu hydrologicznego
- odnowa zasobów wodnych hydrosfery
Wielkości opisujące zawartość wody w hydrosferze
- prężność pary wodnej
- maksymalna prężność pary wodnej
- niedosyt wilgotności
- wilgotność względna
- temperatura punktu rosy
- wilgotność absolutna
Pomiary wilgotności powietrza
- przyrządy do pomiaru wilgotności
- tablice psychrometryczne
Etapy powstawania opadu
Procesy prowadzące do ochładzania mas powietrza
- konwergencja
- konwekcja frontalna i niefrontalna
- orografia
Mechanizm powstania opadu z chmur ciepłych i chłodnych
Klasyfikacja opadów
- definicja opadu atmosferycznego
- opady pionowe
- opady poziome
Metody pomiaru opadu w punkcie
- przyrządy do pomiaru opadu
- błędy pomiaru opadu w punkcie
- radar meteorologiczny
Metody oceny przestrzennego rozkładu opadów
Czynniki wpływające na rozkład przestrzenny opadu na Ziemi
Struktura czasowa opadu (zmienność roczna opadu) w różnych szerokościach geograficznych
Intensywność opadów i opady maksymalne
Chemizm opadów atmosferycznych
Parowanie i jego podział
Pojęcie ewapotranspiracji potencjalnej i sposoby jej wyznaczania
Czynniki wpływające na wielkość parowania
Metody pomiaru parowania z wolnej powierzchni wodnej
Intercepcja
Sublimacja
Pojęcie transpiracji i czynniki wpływające na jej wielkość
Ewapotranspiracja aktualna
- czynniki wpływające na natężenie ewapotranspiracji
- czynniki wpływające na wielkość ewapotranspiracji
- metody wyznaczania ewapotranspiracji
Rozkład parowania w Polsce i na świecie
- zmiany ewapotransipracji wraz ze zmianą szerokości geograficznej
- pojęcie obszarów wilgotnych i suchych
- rozkład ewapotranspiracji potencjalnej i aktualnej na obszarze Polski
Gleba i jej rola w procesie obiegu wody
Woda w glebie
- opis zawartości wody w glebie
- metody pomiaru wilgotności gleby
- potencjał wody glebowej
- pomiar siły ssącej gleby
- krzywa pF
Ocena zdolności infiltracyjnej gleby
- czynniki wpływające na natężenie infiltracji
- metody pomiaru natężenia infiltracji
- klasy przepuszczalności gruntów
Czynniki wpływające na wielkość infiltracji
Pomiary wielkości infiltracji
Podział wód powierzchniowych
Pojęcia: koryto, łożyska, bieg rzeki, Zlewisko, system rzeczny, rzeka główna, dopływ, spadek rzeki
Klasyfikacja rzeki i systemów rzecznych
- podział rzek ze względu na ciągłość zasilania
- podział rzek ze względu na długość i wielkość dorzecza
- klasyfikacja sieci rzecznej ze względu na jej symetrię
- klasyfikacja sieci rzecznej w nawiązaniu do układu sieci.
- hierarchizacja systemu sieci rzecznej (rzędowość cieku)
Metody wyznaczania przepływu
- metody bezpośrednie
- metody pośrednie
Empiryczna krzywa zależności stan-przepływ
- charakterystyka punktu pomiaru stanów wody
- wyznaczanie i aproksymacja krzywej zależności stan-przepływ
- czynniki wpływające na niestacjonarność krzywej stan-przepływ
Związki wodowskazów
Opracowanie obserwacji stanów i przepływów
- stany główne I- i II-go rzędu
- częstość występowania stanów i krzywa czasów trwania stanów
- przepływy charakterystyczne (przepływ eksploatacyjny o określonej gwarancji czasowej, dyspozycyjny, nienaruszalny, gwarantowany)
Składowe odpływu ze zlewni
Metody wyznaczania odpływu podziemnego
Czynniki wpływające na odpływ
- czynniki wpływające na wielkość odpływu
- czynniki wpływające na rozkład odpływu w czasie
Wezbrania i niżówki
- wezbranie i jego podział
- stan ostrzegawczy i alarmowy
- podział wezbrań ze względu na genezę i czas występowania
- wielkości opisujące falę wezbraniową
- niżówka i jej podział
- fazy rozwoju niżówki
Reżim rzek
Charakterystyki liczbowe odpływu
Odpływ na świecie i w Polsce
- rozkład odpływu na świecie
- współczynnik odpływu
- odpływ całkowity, jednostkowy i podziemny z obszaru Polski
Pojęcie retencji i jej podział
Retencja powierzchniowa
Retencja podziemna
- metody wyznaczania retencji strefy areacji
- metody wyznaczania retencji strefy saturacji
Pojęcie małej retencji
Bilans wodny
- pojęcie bilansu wodnego
- obszar i okres bilansowania
- rodzaje bilansu wodnego
- bilans wodno-gospodarczy
Pojęcie i podział zasobów wodnych
Pojęcie deficytu wody i progi deficytu
Zasoby wody na świecie i w Polsce
Wykorzystanie wody na świecie w działach gospodarki
Zapotrzebowanie wody na produkcję i pobór wody w Polsce
Przyczyny wzrostu obszarów o niedostatku wody na świecie
- wzrost zapotrzebowania
- skutki działalności człowieka
Przyczyny zmian klimatu
- przyczyny "pozaziemskie" fluktuacji klimatycznych
- przyczyny fluktuacji klimatycznych mających swe źródło w układzie Ziemia-atmosfera
Skutki zmian klimatu
- zmiany temperatury powietrza
- zmiany poziomu mórz i oceanów
- zmiany opadów atmosferycznych
- zmiany odpływu rzecznego
- zmiany elementów obiegu wody i ich wpływ na środowisko przyrodnicze i gospodarkę Polski
Konflikty o wodę
- zasięg konfliktów o wodę
- przyczyny konfliktów o wodę
- kategorie konfliktów
- główne ogniska zapalne o charakterze międzynarodowym
Jakość i zanieczyszczenie wody
Zanieczyszczenie wód opadowych
Zanieczyszczenie wód powierzchniowych
- źródła zanieczyszczenia wód powierzchniowych
- klasy jakości wód powierzchniowych
- monitoring stanu wód powierzchniowych
-zmiany zanieczyszczenia wód powierzchniowych w Polsce
Zanieczyszczenie wód podziemnych
- wrażliwość wód podziemnych na zanieczyszczenie
- klasy jakości wód podziemnych
- jakość wód podziemnych w Polsce