Tezy pedagogii specjalnej: (prof.Hulek)

1. Niepełnosprawność jest jedną z cech jednostki, które mają wpływ na jej rozwój, zachowanie w życiu indywidualnym i zbiorowym. Wpływ niepełnosprawności (zakres i stopień) zależy także od jakości oddziaływań na osobę niepełnosprawną i warunków jej życia.

2. Osoby niepełnosprawne są zdolne do wielokierunkowych działań, i to na znacznie wyższym poziomie niż było to przyjęte w naszych sądach, obyczajach i co znajduje wyraz w publikacjach i przepisach prawnych.

3. Pułap osiągnięć osób niepełnosprawnych zależy od ich zdolności, cech osobowości, oraz warunków które wyzwalają w nich dyspozycje do realizowania zadań, jakie stawia przed nimi życie rodzinne, praca zawodowa i inne sytuacje.

4. W zachowaniu osób niepełnosprawnych i pełnosprawnych istnieje znacznie więcej cech wspólnych niż odmiennych i specyficznych. Wspólne są podstawą m.in. integracji a odmienne wyznaczają jakość i zakres pomocy rewalidacyjnej

5. Nie stwierdza się u osób niepełnosprawnych poza skrajnymi przypadkami istotnej korelacji między rodzajem i stopniem niepełnosprawności a cechami osobowości, jakością adaptacji do wymagań sytuacji życia codziennego, wydajnością w pracy zawodowej.

Teza ta zakłada stwarzanie niepełnosprawnym odpowiednich warunków materialnych, psychicznych i społecznych.

6. Osoby niepełnosprawne stanowią integralny składnik wszystkich komórek życia (10-12%populacji)

Zakres edukacji specjalnej:

• Obejmuje osoby ze wszystkimi rodzajami niepełnosprawności

• Obejmuje osoby niepełnosprawne z różnych przyczyn

• Obejmuje osoby niepełnosprawne w różnym wieku

• Obejmuje osoby niepełnosprawne z różnych środowisk i w różnych placówkach

Współczesne koncepcje pedagogiki specjalnej: (prof. Dykcik)

1. Paradygmat biologicznego ujmowania niepełnosprawności - jako znaczeniowo szerszy. Podejście integracyjne i dynamiczne. Poprzez biografię poznajemy wnętrze człowieka.

2. Paradygmat pozytywnego myślenia i życiowego ukierunkowania osoby niepełnosprawnej - koncentrowanie się na możliwościach, a nie na brakach osoby niepełnosprawnej

3. Paradygmat autorewalidacji - osoba niepełnosprawna sama ma się rewalidować, w sposób jaki jej odpowiada, we współpracy ze sprawdzonymi metodami

4. Paradygmat pomocy pomagającemu - twórcze i poszukujące metody pracy nauczycieli przezwyciężające schematyzm, znużenie i załamanie

5. Paradygmat podmiotowości w metodach - potrzeba pogłębionej analizy w poznawaniu niepełnosprawności, jej objawów i skutków subiektywnie odniesionych w jego ekosystemie.

6. Paradygmat profilaktyki i integracji w rodzinie - potrzeba zróżnicowanej pomocy uczącej interakcyjnych zależności i poczucia autonomii

7. Paradygmat antystygmacyjny - wskazuje na potrzebę oparcia zasad pedagogicznego oddziaływania na normie funkcjonalnej zawartej w jednostkowych możliwościach człowieka.

8. Paradygmat pojęciowy - potrzeba dostrzegania względności i zmienności interpretacyjnej wielu pojęć

9. Paradygmat zignorowany - związany z życiem seksualnym niektórych grup osób ciężej niepełnosprawnych

10. Paradygmat bytowy, egzystencjalny - związany z prawem do normalnej partycypacji niepełnosprawnych w życiu społeczeństwa.