Nowożytna myśl pedagogiczna
Jan Amos Komeński (1542 - 1670)
Jego życie i praca:
-pedagog czeski należy do braci czeskich, -na skutek ciężkich losów swego kociła zbliżonego do kalwinizmu, został wygnany z ojczyzny, -układał podręczniki, -chciał osiągnąć dwa cele:[ -łatwiejszą i naturalniejszą metoda nauczyć łaciny, - przy nauce języka wpoić określone wiadomości łaciny
-miało to być swego rodzaju encyklopedią, bo było tam omówione:[- stworzenie świata, -żywioły, -sklepienia niebieskie,- kamienie, rośliny i zwierzęta,-itp.]
-przełożył na łacinę czeski rękopis „wielka dydaktyka” : jest to całkowity system pedagogiki w literaturze europejskiej, nazywana kopalnią mądrości wychow., obejmuje sztukę uczenia wszystkich, jest to przewodnik dla gmin
PLAN ORGANIZACJI SZKOŁY:
-uważał że natura przeznaczyła 24lat na naukę:
ok. dziecinny- do 6 r. Życia, ok. chłopięcy- do 12 , ok. młodzieńczy- do 18, ok. dojrzewającej męskości- do 24
Miał oto swe odpowiedniki w 4 typach szkół:
sz. Macierzyńska (macierzysta)
-rozwijać mowę o otaczającym środowisku, -do 4 do 6 r. Życia nacisk na robótki ręczne, budowanie, rysowanie, -słuchanie muzyki i nauka piosenek, -wych. Moralne (dobre obyczaje przez przykłady i cnoty: umiarkowanie, posłuszeństwo, miłość, dobroczynność, usłużność, grzeczność, -stały tryb zajęć, -naśladownictwo, -kształtowanie pojęć i postaw
2)sz. Elementarna
-sz. Języka ojczystego, -program obejmował : język ojczysty, rachunki, śpiew, religię, wiadomości o stos. Gosp. I polit, historia powszechna, geografia, wiadomości o rzemiosłach; -system klasowo lekcyjny, -stopniowe rozszerzanie świadomości, -książki maja przyciągać ucznia
3)sz. Łacińska
-w każdym mieście , nacisk na przedmioty nie językowe:
historia biblijna, historia naturalna, sztuk i wynalazków, cnót i obyczajowości, zwyczajów różnych narodów,
klasy : -gramatyczne, -fizyczne, - matematyczne, -dialektyczne, -retoryczne
4)ok. studiów
Metoda poglądowa Fundamenty wychowania:
stawiał w naukę realistyczną (widoczne poznanie realiów natury poprzez przykłady)
Oparcie dydaktyki na porządku naturalnym:
-Co dziecko pozna ma umieć wypowiedzieć i praktycznie zastosować, -uczenie poprzez samo dochodzenie do zjawisk oraz przez ćwiczenie, -godzina lekcyjna to: [15 min = przekazywanie i objaśnianie, 45 min = praktyka ], -materiał dostosowany do umiejętności uczniów i pożyteczny, -wszyscy uczą się tego samego, -nie wymuszać nauki - rozwijać zamiłowania, -budynek od wew. i zew. przyjemny, jasny, schludny z obrazami, -zabawy: gdzie ruch jest podstawą, -nauczyciel niezbyt wyniosły, -stopniować naukę od rzeczy łatwych do rzeczy trudnych , -zasady: -poglądowość, -gruntowność, -stopniowanie trudności, -systematyczność, -praktyczność, -samodzielność,
Podręczniki „Drzwi jezyków otworzone” -czytanka łacińska
Podręcznik „Śwait w obrazach” - uzmysłowienie rzeczy na podstawie obrazów”, dotyczy konkretnych rzeczy
Traktat „Mowa o umiejętnym posługiwaniu się książkami najcenniejszym narzędziem kształcenia umysłu”
-kto się ubiega o mądrość , ten ma miłować książki jak srebro i złoto.
Jan Amos Komeński jako reformator spraw ludzkich:
-postulował o dobroć, ład i porządek, -dostrzegał niesprawiedliwość w nauce ( dziewczynek się nie kształciło, ubodzy mieli utrudniony dostęp do nauki), -ład - naturalizm = harmonia, zabezpieczenie =organizacja, -porządkiem chciał ogarnąć cały świat, -mówił o pokoju , o tym co niszczy życie , o współpracy międzynarodowej.
Prekursorzy nowoczesnej pedagogiki
JOHN LOCKE [1632-1704]
znaczenie J.L w dziejach nowożytnej kultury (Europy)
-sformułował teorie pedag. Przystosowana do potrzeb współczesnych
-w „Listach o tolerancji”- przekonał polityków, że państwo nie powinno mieszacz się do religii pozostawiając swobodę wyznania.
-„Rozprawy o rządzie”- uzasadniał ideę parlamentarnego konstytucjonalizmu , ugruntował potrzebę rozdziału władzy wykonawczej od prawodawczej i określił granice praw obywateli,
-„Badania nad rozumem ludzkim”- jako rozum dochodzi do poznania i jakie są granice poznania. ,-umysł jest pustą przestrzenią , która w życiu się zapełnia, -poznanie rodzi się w duszy przez doświadczenie jako wrażenia ...
Stał się teoretykiem ped. Przez „Myśli o wychowaniu”
„Myśli o wychowaniu”
-przedstawiciel empiryzmu, -szanować swobodę dzieci (nie upokarzać , nie tępić ich śmiałości), -dziecku należy się nie tylko opieka ale i prawa, -cel wych. -uzdolnienie dzieci, aby same mogły rządzić, -rozwój rozumu jako najwcześniejszy
Wychowanie fizyczne:
-w zdrowym ciele zdrowy duch, -zad. Wych. -troska o zdrowie, -nie nosić ciasnego ubrania, przebywać na powietrzu, słonku
Pierwszeństwo wych. Moralnego:
-uczy dzieci by umiały rządzić, -do powodzenia człowiek w życiu potrzebuje: -cnoty, -roztropności, -grzeczności, -wiedzy, -ideał człowieka -czł. Uczciwy, umie dawać sobie radę i dbać o swoje szczęście, czł. Cnotliwy;, -nie uznaje kar fiz. jako środka wych., -postępować z dzieckiem jako z dorosłym, -wady: -kłamstwo, wynoszenie się ponad innych, przesadna miłość własności, płaczliwość, skłonność do okrucieństwa, -nie poniżać niższych stanów
Praktyczny kierunek kształcenia:
-umiejętność pracy , konsekwencji i obcowania z innymi, -rzeczywista wiedza, -sprzeciwiał się dawaniu pierwszeństwa łacinie przed innymi naukami, -program nauki: [- rysunki do czyt. i pisania ,nauka języka ojczystego, nauka języka francuskiego, nauka łaciny, nowe nauki: geografia, arytmetyka, geometria, astronomia, historia, fizyka, zawody ręczne, -przeciwny nauce na pamięć, bo ta niejest zdolna do rozwijania ]
(duszę uważał za czystą - SENSUALIZM)
JAN JAKUB ROUSSEAU
Zasady wych. naturalnego:
„Emil czyli o wychowaniu”
„Rozprawa o kwestii , czy postęp nauki i sztuki przyczynił się zepsuciu czy uszlachetnieniu obyczajów”- rozprawa o wpływie nauki na obyczaje
-nauki i sztuki jako przyczyny moralnego zepsucia (bo wypływają z ambicji i pochlebstwa)
Zasady wychowania:
-dzieci wychowywać zgodnie z naturą
Zasady: -wych. progresywne: [- niemowlęctwo, dzieciństwo, chłopięctwo, młodzieńczość]
niemowlęctwo
-rodzice -swoboda, -kobiety maja karmić dzieci piersią, -obdarzać dzieci czułością, ciepłem, itp., -mówić poprawnie ale nie zmuszać do mówienia
dzieciństwo
-nie zwracać uwagi na płacz dziecka, -chować na łonie natury, -rozwijać tylko siły fizyczne i zmysły, -gimnastyka i pływanie, -uczyć cnoty i prawdy bez nakazów, ale dziecko musi ponosić konsekwencje, -nie uczyć się z książek, -rozwijać się na bazie własnego doświadczenia
chłopięctwo
-program: astronomia i geografia, nauki praktyczne np. rzemiosł, bez książek ewentualnie „robinson Kruzoe”
młodzieńczość
-wych. moralne, -rozwijać miłość (do siebie i innych), -rozwijać się sumiennie, -poznanie istnienia boga, -program: historie, literatura, języki obce
Wychowanie kobiet:
„Zofia czyli kobieta” -tytuł ostatniej książki Emila
-równość płci zgodnie z przeznaczeniem
Zadania : [-być żoną i matką, -ma być chowana od początku w religii aby umieć podlegać mężowi, -kształcenia praktyczne, -przystosowanie do życia w społeczeństwie i rodzinie]