Szkolny Program Przeciwdziałania Przemocy
Wstęp
Człowiek jako istota społeczna nie potrafi żyć sam .Najlepiej rozwija się, uczy, pracuje, gdy ma wokół siebie innych ludzi. Nie zawsze jednak potrafi docenić obecność drugiego człowieka. Zdarza się, że jego zachowanie względem innych daleko odbiega od ogólnie przyjętych norm.
Jednym z przejawów takiego nieodpowiedniego zachowania jest stosowanie przemocy. W dzisiejszym świecie z przemocą możemy spotkać się na każdym kroku. Spotykamy ją na ulicy, w środowisku, w którym się uczymy lub pracujemy, a także w naszym najbliższym otoczeniu czyli w domu rodzinnym. Przybiera ona różne formy od fizycznego znęcania się nad drugim człowiekiem po przemoc psychiczną niszczącą nie tylko ciało ale i duszę.
Przemoc stała się zjawiskiem masowym, niezwykle istotne okazało się więc podjęcie określonych działań mających na celu przeciwdziałanie przemocy czyli profilaktykę. Według Zbigniewa B. Gasia : “Profilaktyka to proces wspomagania człowieka w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu, a także ograniczanie i likwidowanie czynników, które blokują prawidłowy rozwój i zaburzają zdrowe życie.”
Nauczycieli naszej szkoły już od dawna niepokoił problem przemocy, o którym dowiadywali się od swoich kolegów, koleżanek, uczniów, a także ich rodziców. Dotychczas jednak zajmowanie się nim było raczej okazjonalne i nie przynoszące większych efektów. Opracowano więc Szkolny Program Przeciwdziałania Przemocy Rówieśniczej, który ma być przyczynkiem do powstania zakrojonego na szerszą skalę programu profilaktycznego realizowanego przez kilka lat w celu zminimalizowania zjawisk patologicznych. Program, który krok po kroku ma ograniczać zjawisko przemocy w naszej szkole. Ograniczać, gdyż zdajemy sobie sprawę iż problemu nie da się całkiem wyeliminować.
Inspiracją do jego napisania był “Program przeciwdziałania przemocy wśród uczniów szkół podstawowych miasta Olsztyna” opracowany w ramach konkursu MEN , poparty akcesem nauczycieli. Nasz program obejmuje profilaktykę przemocy dotyczącą relacji dziecko-dziecko, dziecko-grupa rówieśnicza w środowisku szkolnym. Dostrzegamy potrzebę opracowania programu obejmującego także relacje nauczyciel-uczeń oraz środowisko rodzinne uczniów, oczywiście równoległe z kontynuacją naszego programu.
Realizację zadań wynikających z programu wstępnie planujemy na 3 lata z uwzględnieniem doświadczeń po pierwszym etapie programu.
Mamy nadzieję iż stworzony program zaradczy pomoże w wypracowaniu takiego środowiska szkolnego, które charakteryzować się będzie ciepłem, życzliwym nastawieniem i zainteresowaniem ze strony dorosłych.
Nazwa programu:
Szkolny program przeciwdziałania przemocy rówieśniczej.
Miejsce realizacji: Szkoła Podstawowa nr 9 w Rydułtowach
budynek przy ul. Zamenhofa 14 i budynek przy ul. Sybiraków 3a
Termin realizacji: wrzesień 2002- czerwiec 2003
Misja programu
Zajęliśmy się problemem profilaktyki przemocy, ponieważ zależy nam na tym, aby nasza szkoła stała się miejscem, w którym uczniowie czuliby się bezpiecznie, a co za tym idzie chętnie do niej uczęszczali. Mamy nadzieję, że poprzez działania podjęte w ramach programu profilaktycznego stworzymy lepsze warunki pracy zarówno dla naszych uczniów jak i nauczycieli.
Cel programu
Ograniczenie zachowań agresywnych i przemocy w szkole.
Zadania ogólne
1. Określenie poziomu przemocy w szkole.
2. Przeprowadzenie cyklu zajęć edukacyjnych dla nauczycieli i rodziców na temat prawnych, społecznych i psychologicznych aspektów przemocy.
3. Przeprowadzenie w klasach cyklu zajęć warsztatowych: radzenia sobie w sytuacjach przemocy, komunikowania się, rozwiązywania konfliktów.
4. Wypracowanie kodeksu postępowania wobec przemocy.
5. Opracowanie materiałów dotyczących przeciwdziałania przemocy dla nauczycieli i rodziców.
6. Zacieśnienie współpracy z rodzicami .
Zadania szczegółowe
1. Dostarczenie nauczycielom i rodzicom wiedzy o zjawiskach przemocy i sposobach jej ograniczania
2. Wyposażenie nauczycieli i rodziców w podstawowe umiejętności radzenia sobie w sytuacjach przemocy
3. Kształcenie umiejętności poprawnego komunikowania się, rozwiązywania konfliktów oraz radzenia sobie z przemocą
4. Wzmocnienie więzi pomiędzy uczniami w klasie i w szkole
5. Stworzenie jasnych reguł zwalczania zachowań agresywnych i przemocy
6. Zapewnienie sprawcom i ofiarom przemocy pomocy i wsparcia
Spodziewane efekty
1. Zmniejszenie zjawiska przemocy w szkole.
2. Wzrost wiedzy na temat przemocy i jej przeciwdziałania wśród uczniów, nauczycieli i rodziców.
3. Konstruktywne radzenie sobie w sytuacjach przemocy przez dzieci i dorosłych.
4. Poprawa relacji w zespołach klasowych.
5. Znajomość i akceptacja przez uczniów zasad zachowania się w szkole.
Realizatorzy (autorzy) programu
Szkolny zespół d/s przeciwdziałania przemocy:
1. Aleksandra Lamża - pedagog szkolny, staż pracy 17 lat
2. Marzena Bednarczyk - pedagog szkolny, staż pracy 8 lat
3. Katarzyna Dąbrowska - n-lka kszt. zintegrowanego, staż pracy 9 lat
4. Małgorzata Kubacka - n-lka j. angielskiego, staż pracy 15 lat
5. Jolanta Lubojemska - wicedyrektor szkoły, staż pracy 9 lat
6. Agnieszka Wadas - n-lka sztuki, staż pracy 12 lat
7. Maria Waśniewska - wicedyrektor szkoły, staż pracy 13 lat
Odbiorcy programu
Program skierowany jest przede wszystkim do uczniów, a także do ich rodziców, nauczycieli oraz pracowników administracji i obsługi Szkoły Podstawowej Nr 9 w Rydułtowach
Programem zostanie objętych 626 uczniów w dwóch budynkach szkoły.
Współpraca
Zamierzamy podjąć współpracę z Urzędem Miasta w Rydułtowach, Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną nr 2, Sądem i Policją. Liczymy także na pomoc rodziców naszych uczniów, Radę Osiedla “Podleśna”, Parafię Św. Józefa i Św. Anny. Owocna może być także współpraca z innymi szkołami polegająca na wymianie doświadczeń.
Promocja
Szkolny program przeciwdziałania przemocy planujemy promować w mediach (radio, gazety lokalne), a także poprzez ulotki dla rodziców oraz informacje w gablotach na terenie szkoły.
Sposób oceny (ewaluacja)
1. Ankieta
2. Analiza dokumentacji szkolnej pod kątem przemocy w szkole.
3. Obserwacja i informacje zwrotne.
4. Test socjometryczny - wybrane klasy (XI i V)
Kryteria sukcesu
5. Spadek aktów przemocy i agresji o 10%.
6. Zmniejszenie liczby osób odrzuconych i izolowanych przez rówieśników
o 10 %.
7. Wzrost wiedzy na temat zjawiska przemocy osiągnęło 50% uczniów, nauczycieli i rodziców.
8. Znajomość i przestrzeganie „Kanonu Szkoły” przez przynajmniej 75% uczniów.
Po zakończeniu realizacji programu (czerwiec 2001r.) zostanie sporządzone sprawozdanie podsumowujące. Sprawozdanie przedstawi lider zespołu ds. przeciwdziałania przemocy Dyrekcji Szkoły, Radzie Pedagogicznej, Radzie Rodziców.
Dokumentacja programu
1. Scenariusze zajęć.
2. Kwestionariusze ankiet i analiza ankiet.
3. Albumy fotograficzne
4. Wytwory literackie i plastyczne uczniów.
5. Zapisy w dziennikach.
6. Dokumentacja pedagogów.
7. Arkusze ewaluacyjne.
8. Sprawozdanie.
Kosztorys programu
1. Sporządzenie materiałów dla nauczycieli i rodziców (ankiety, konspekty) - 50 zł
2. Zakup książek o tematyce przeciwdziałania przemocy do biblioteki szkolnej - 200 zł
3. Zakup filmów video - 200 zł
4. Klisze fotograficzne i wywołanie zdjęć - 100 zł
5. Album fotograficzny - 50 zł
6. Materiały piśmiennicze (brystol, flamastry, szary papier, taśma klejąca, klej itp.)- 150 zł
7. Nagrody dla zwycięzców konkursów - 400 zł
RAZEM -1 150 zł
O wsparcie finansowe zamierzamy zwrócić się do Urzędu Miasta, Rady Rodziców, Rady Osiedla „Podleśna”, Wójta Gminy Dywity.