MYŚLENIE TWÓRCZE
Pojęcie twórczości
Twórczość jest cechą indywidualną każdej osoby. Jest rodzajem aktywności, w wyniku której powstać mogą nowe, niekiedy abstrakcyjne wytwory natury materialnej lub niematerialne.
Indywidualne cechy osób twórczych
sfera intelektu; inteligencja a twórczość
dzieci twórcze i inteligentne dzieci twórcze i nieinteligentne
wysoka samoocena powściągliwość, wycofanie
swoboda ekspresji niska samoocena
niski poziom lęku brak popularności
pomysłowość zachowanie przyciągające uwagę
popularność wśród rówieśników brak koncentracji
zachowanie przyciągające uwagę lęk przed oceną
entuzjazm i chęć do działania
sfera osobowości badana jest w dziedzinach, takich jak:
indywidualność
emocjonalność
systemy motywacyjne
relacje z innymi ludźmi
Typowe cechy osobowości osób twórczych:
otwartość
łatwość asymilowania nowych informacji
potrzeba nowości
tolerancja wobec treści dwuznacznych i słabo sprecyzowanych
niezależność
postawa nonkonformistyczna (skłonności buntownicze)
psychotyczność ( rozumiana jako zarówno altruizm, empatia i konwencjonalność jak i chłód emocjonalny, skłonność do zachowań antyspołecznych i niekonwencjonalnych)
wytrwałość
silna motywacja
ambicja
asertywność
siła ego (stabilność emocjonalna, brak lęku, zdolność do przezwyciężania porażek lub perseweracja, czyli skłonność do wielokrotnego podejmowania tego samego tematu lub nieustannego nękania innych ludzi własnymi pomysłami)
podwyższona samoocena
Pojęcie problemu
Sytuacja problemowa występuje wtedy, gdy danej osobie mimo widocznych starań nie udaje się osiągnąć określonego celu.
Etapy procesu rozwiązywania problemów
próby zrozumienia poprzez analizę sytuacji i celu
Co jest?
Co chcę osiągnąć?
poszukiwanie możliwych rozwiązań
ocena możliwych rozwiązań
Czy dane rozwiązanie nadaje się do danej sytuacji problemowej?
Strategie rozwiązywanie problemów
Algorytmy
„drzewo decyzyjne” (wyobrażenie stanu wyjściowego, możliwych do wykonania kroków oraz oceny konsekwencji każdego kroku)
„dekompozycja problemu” (rozłożenie zagadnienia na problemy bardziej szczegółowe)
Heurystyki
„byle bliżej” (wybieranie takiej drogi/kroku postępowania, która w największym stopnia przybliża nas do celu)
„ postępowanie wstecz” (wyobrażenie stanu końcowego, a następnie konstruowanie kolejnych kroków prowadzących wstecz do stanu wyjściowego)
„ ukonkretnienie problemu” (wizualizacja)
„ rozumowanie przez analogię” (znajdowanie podobnych problemów, odniesienie naszego problemu do tego, którego rozwiązanie jest nam dobrze znane i zastosowanie podobnej metody rozwiązania)
Czynniki ułatwiające rozwiązywanie problemów
wiedza szczegółowa (ekspertyza)
opanowanie reguł poprawnego myślenia
znajomość heurystyk
Utrudnienia przy poszukiwaniu rozwiązania
wcześniejsze doświadczenia;
związek danego przedmiotu z określoną funkcją
nastawienie
Społeczny kontekst twórczości
znaczenie środowiska rodzinnego
środowisko szkolne
miejsce pracy
społeczny odbiór twórczości