Pojęcie operacji gospodarczej, operacja a zdarzenie gospodarcze:
operacja gospodarcza- udokumentowane dowodem księgowym i podlegające ewidencji zdarzenie gospodarcze, prowadzące do zmian majątkowo kapitałowych danej jednostki gospodarczych
Operacje gospodarcze:
-Aktywne - powodują zmiany w aktywach, nie wpływają na sumę
- Pasywne - powodują zmiany w pasywach, nie wpływają na sumę
- Aktywno-pasywne - zwiększenie/zmniejszenie sumy bilansowej
Operacja gospodarcza a zdarzenie gospodarcze:
- Zdarzenie gospodarcze stanowią wszystkie fakty dotyczące działalności gospodarczej jednostki. Jest pojęciem szerszym niż operacja gospodarcza. Każda operacja gospodarcza jest zdarzeniem gospodarczym ale nie każde zdarzenie gospodarcze jest operacją gospodarczą. Zdarzenie gospodarcze pociąga za sobą określone operacje gospodarcze np. podpisanie umowy z pracownikiem jest zdarzeniem gospodarczym, które w przyszłości wywoła operację gospodarczą w postaci wypłaty wynagrodzenia.
Konto księgowe jako podstawowe urządzenie księgowe- forma, części składowe: urządzenie księgowe służące do odzwierciedlenia stanu i zmian określonego składnika aktywów, pasywów lub wyniku
Nazwa Konta
DEBET | WINIEN
Obciążenie konta, księgowanie w ciężar konta, debetowanie konta, zapisywanie po debecie |
CREDYT | MA
Uznawanie konta, księgowanie na dobro konta, kredytowanie konta, zapisywanie po kredycie |
- aktywa - stany początkowe i wszelkie zwiększenia zapisuje się po debecie; zmniejszenie zapisuje się po kredycie | w identyczny sposób funkcjonują konta zysków i strat nadzwyczajnych
- pasywa - stany początkowe i wszelkie zwiększenia zapisuje się po kredycie; zmniejszenia zapisuje się po debecie | w identyczny sposób funkcjonują przychody
Konta kosztów i przychodów - zazwyczaj nie wykazują sald
Etapy funkcjonowania konta:
- założenie konta - nazwa/symbol/podział na strony debet/kredyt
- otwarcie konta - wpisanie stanu początkowego lub pierwszej operacji gospodarczej
- ewidencja operacji gospodarczej
- zamknięcie konta - ustalenie obrotów debetowych/kredytowych; ustalenie sald
Zasada podwójnego zapisu - brzmienie, przyczyny, konsekwencje:
polega na tym, że każda operacja zapisywana jest:
- Na dwóch odpowiednich kontach - w przypadku zapisów złożonych operacja może być księgowana na większej liczbie kont, ale tak, aby zapis po stronie Dt danego konta był równy sumie zapisów po stronach Ct odpowiednich kont (lub odwrotnie)
- Po ich przeciwnych stronach
- W tej samej kwocie, zgodnie z dowodem, na podstawie którego jest księgowana
Wartość informacyjna zapisu księgowego (składniki zapisu):
- Data operacji gospodarczej
- Rodzaj i numer dowodu księgowego i data dowodu
- Opis
- Kwota i data zapisu
Oznaczenie kont, których operacja dotyczy
Wydatek - rozchód środków pieniężnych
- koszt jest zawsze związany z wydatkami, ale nie każdy wydatek jest kosztem (np. spłata raty kredytu)
- niekoniecznie występują w tym samym okresie:
- koszt poprzedza wydatek - naliczanie wynagrodzeń, zakup na kredyt kupiecki materiałów i wydanie ich do zużycia
- Wydatek poprzedza koszt - zakup środków trwałych za gotówkę, zakup towarów i ich zmagazynowanie
- W tym samym czasie koszt i wydatek - zakup za gotówkę towarów i ich sprzedaż w tym samym okresie
Wydatki/ koszty ponoszone w danym okresie mogą dotyczyć kilku okresów wcześniejszych lub późniejszych. Istnieje potrzeba zaliczana ich w koszty na przestrzeni tych okresów - mówimy wówczas o rozliczeniu międzyokresowych kosztów.
Pojęcie przychodów i zysków wg ustawy o rachunkowości:
to uprawdopodobnione powstanie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych o wiarygodnie określonej wartości w formie:
- zwiększenia wartości aktywów
- zmniejszenia wartości zobowiązań,
które doprowadzą do wzrostu kapitału własnego lub zmniejszenia jego niedoboru w inny sposób niż wzniesienie środków przez udziałowców lub właścicieli.
Koszt, nakład i wydatek - podobieństwa i różnice, przykłady:
Koszty i straty - to uprawdopodobnione zmniejszenie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych o wiarygodnie określonej wartości w formie:
- zmniejszenia wartości aktywów, lub
- zwiększenia wartości zobowiązań,
Które doprowadzą do zmniejszenia kapitału własnego lub zwiększenia jego niedoboru w inny sposób niż wycofanie środków przez udziałowców lub właścicieli.
Przykłady kosztów zwykłej działalności operacyjnej
- Zakup i zużycie materiałów do produkcji wyrobów
- Zużycie materiałów …
- Zużycie środków trwałych
- Rozliczenie wynagrodzeń pracowniczych
- Poniesione koszty delegacji służbowych
- Koszty ogólno zakładowe
Nakład - celowe zużycie wyników produkcji.
Różnice w stosunku do pojęcia koszt:
- nie musi być wyrażony wartościowo
- nie musi być rozliczony na okresy
- nie ma pewności, że efekt zostanie osiągnięty
- jeśli w czynniku zużycia powstanie niezbędny użyteczny efekt, to nakład przekształci się w koszt
- jeśli nakład przekroczy poziom niezbędny w danych warunkach techniczno- organizacyjny staje się stratą
- nakład to pojęcie szersze niż koszt
Pojęcie kosztu w ustawie o rachunkowości - (w sensie ekonomicznym) - celowe i zakończone efektem, poniesione w pewnym okresie i wyrażone w pieniądzu zużycie czynników produkcji (środków pracy, przedmiotów pracy, samej pracy, usług obcych), a także w praktyce rachunkowości do kosztów zalicza się opłaty i podatki o charakterze kosztów, płacone przez jednostkę kary, odszkodowania, odsetki, zwłoki (koszty uważane z ekonomicznego punktu widzenia są elementami podziału produktu społecznego, a nie kosztami związanymi z jego wytworzeniem).
Charakterystyka zdarzeń nadzwyczajnych:
Zdarzenia nadzwyczajne - pozostają poza działalnością operacyjną jednostki, nie są związane i ogólnym ryzykiem jej prowadzenia, są trudne do przewidzenia.