Obrzędowość Zastępu
Zwyczaje i obrzędy w zastępie - to niedostrzegalne na co dzień, tajemnicze spoiwo, które w połączeniu z innymi elementami harcerskiej metodyki jak: system zastępowy, stopnie i sprawności - stanowi o tym, co nazywamy harcerskim stylem, harcerskim fasonem, urokiem chwil, do których tęsknimy. To także to, co potocznie nazywamy „duchem zastępu”
Nazwa - powinna mówić o Was samych, o zastępie, określać jaki on jest. Nie powinna być napuszona. Z nazwą związany jest Okrzyk, który również każdy zastęp powinien mieć.
Obrzędowość i tradycje, różne zwyczaje - tu zaliczamy takie elementy jak sposób rozpoczynania i kończenia zbiórek, własne przywitanie, indywidualny sposób przyjmowania nowych członków do zastępu, zawołanie, pseudonimy, ważne dni, szyfr zastępu, znaczek zastępu, a także to co niemierzalne, harcerski styl, fason i urok.
Książeczka zastępu - w niej prowadzimy dokumentację wszystkich zbiórek oraz wykaz wszystkich członków zastępu
System alarmowy - „biegnie” od zastępowego do kolejnych członków zastępu w sposób który sobie sami obierzecie.
Proporzec zastępu - to oznaka zespołu i musi przebywać zawsze z Wami w czasie waszych działań. Jest to honorowy symbol zastępu. Ma on kształt trójkąta o wymiarach 25 cm u podstawy i boki 40 cm. Po prawej stronie znajduje się numer i pełna nazwa drużyny na tle barw drużyny, a po lewej stronie znajduje się godło/symbol zastępu wyszyte na barwach zastępu.
Kronika- jej forma uzależniona jest od wyobraźni członków zastępu, może zawierać wszystko to co wiąże się z zastępem, jest odzwierciedleniem pracy zastępu i atmosfery w nim panującej. Uwieczniacie w niej wszystkie działania zastępu.
Piosenka zastępu
Skarbiec
Duch zastępu
Jak wprowadzić w zastępie dobrą atmosfer ę? Przede wszystkim poprzez dobry przykład pogody ducha ze strony zastępowego i innych starszych członków zastępu. Starajcie się działać tak, aby ludzie słysząc nazwę waszego zastępu, wyobrażali sobie grupę
ludzi niepodobną do żadnej innej. Możecie to osiągnąć poprzez przygotowywanie ciekawych zbiórek (w każdej powinno być coś super, choć jeden element, który naprawdę odróżniałby ją od zwykłych, koleżeńskich spotka ń ). Poza tym pomoże wam w tym
posiadanie Prawa Zastępu, proporca, apteczki oraz innych przydatnych materia ł ów, a tak ż e prowadzenie kroniki, stosowanie
znaczków zastępu (na mundurach i sprzęcie), posiadanie własnego szyfru, piosenki obrzędowej, okrzyku, przysięgi składanej za zaangażowanie w pracę zastępu i innych obrzędów (np. obrzędowe rozpoczęcie i zakończenie zbiórek, przyjęcie zuchów),
obchodzenie rocznic i urodzin członków zastępu, s ł u ż ba prowadzona przez zastęp, posiadane trofea. Bardzo ważne jest, by każdy harcerz w zastępie pełnił jakąś przydatną funkcję i czuł się za co ś odpowiedzialny. Możecie mianować podzastępowego,
kronikarza, skarbnika, proporcowego, apteczkowego, grajka itp. itd.
Na podstawie skryptu pwd. Rafa ł a Łą czy ń skiego
Ładnie Ducha dwóch zastępów opisała hm. Jolanta Kreczmańska w książeczce „W kręgu zastępu”.
Zastęp „A”
Na zbiórkę przyszły punktualnie. Na polecenie zastępowej usiadły w kręgu. Zastępowa zaczęła gawędę . Opowiada ł a o rycerstwie. Gdy skończyła się zbiórka dziewczę ta powiedział y sobie lakoniczne „cześć ” i rozeszły się do domów. Wiedziały, że za tydzień znowu będzie zbiórka, którą poprowadzi zastępowa. Nikt za to nie wiedział , że Kasi jest smutno, nikt nie zauważył w jej oczach łez. No cóż . Każdy ma własne kłopoty.
Zastęp „B”
Jest godzina zbiórki zastępu „Sowy”. Harcerki w milczeniu siadają w kręgu, kładą rękę na piersi i powtarza ją słowa powitania [...]. Jeden, dla obcych niezauważalny, gest i dziewczę ta wstają. Rozpoczyna się gra. Zabawa wciąga wszystkie z wyjątkiem Ewy. Ewa jest smutna. Gdy gra się kończy harcerki bez słowa siadają w kręgu - to wspólny krąg rady. Podejmują się kolejnych zadań związanych z następnym numerem gazetki zastępu. Każda jest za coś odpowiedzialna. Śpiewają swoją ulubioną piosenkę o sowach. Przygotowują obrzęd przyjęcia do zastępu nowej harcerki. W końcu zastępowa zwraca się do Ewy, czy nie chciałaby czegoś powiedzieć . Ewa waha się , ale przedstawia swój problem. Cały zastęp radzi jak Ewa ma wyjść z opresji. Na koniec wszystkie wyciągają ręce do środka i powtarzają słowa pożegnania. Jeszcze krąg i Bratnie Słowo. Siostrzane: Czuwaj. Razem wychodzą z harcówki i umawiają się do kina. To nie przeszkodzi im w przygotowaniu gazetki.
W którym z tych dwóch zast ę pów chcia ł by ś by ć ?
KZH „Leśni Bracia” Materiały pomocnicze
Kurs Zastępowych Harcerskich Chycina 2008
pwd. Marta Jędrzejczak