ANGIOKARDIOGRAFIA
Badanie nazywane jest również: KORONAROGRAFIA, WENTRYKULOGRAFIA I AORTOGRAFIA
TEORETYCZNE I TECHNICZNE PODSTAWY BADANIA
Angiokardiografia jest to obrazowa metoda badania jam serca (wentrykulografia), aorty (aortografia) i naczyń wieńcowych serca (koronarografia) z użyciem promieni rentgenowskich. Obraz jam serca i naczyń uzyskuje się poprzez podanie środka cieniującego (silnie pochłaniającego promieniowanie rentgenowskie) do jamy lewej komory serca, aorty i tętnicy wieńcowej.
CZEMU SŁUŻY BADANIE?
Badanie to umożliwia w sposób inwazyjny ocenę budowy, kształtu jam serca i naczyń oraz rejestrację zmian patologicznych, pozwalając niejednokrotnie uściślić rozpoznanie i odpowiednio zakwalifikować chorego do dalszego leczenia. Szczególnie cenna jest możliwość określenia zaawansowania choroby niedokrwiennej serca na podstawie koronarografii, która pozwala ustalić stopień i miejsce zwężeń w obrębie miażdżycowo zmienionych naczyń wieńcowych. Niekiedy, angiokardiografia może poprzedzać wykonanie jednocześnie przezskórnej plastyki tętnicy wieńcowej (PTCA). Zabieg ten (decyzję o jego wykonaniu podejmuje się w czasie badania) polega na poszerzeniu zwężonej tętnicy wieńcowej za pomocą cienkiego cewnika zakończonego balonem, co w efekcie daje zwiększony dopływ krwi do mięśnia sercowego.
WSKAZANIA DO WYKONANIA BADANIA
Wyjaśnienie przyczyny bólów w klatce piersiowej. Ocena stopnia zaawansowania choroby serca celem dalszej kwalifikacji do leczenia inwazyjnego kardiologicznego, kardiochirurgicznego lub zachowawczego. Ocena skuteczności leczenia np. po wykonanym zabiegu plastyki tętnicy wieńcowej (PTCA) lub przęsłowaniu tętnic wieńcowych (by-pass'u). |
BADANIA POPRZEDZAJĄCE
Pacjent jest poddawany wstępnej ocenie kardiologicznej obejmującej badania: EKG, RTG klatki piersiowej i badanie echokardiograficzne. Zalecana jest wcześniejsza wizyta u stomatologa i wykonanie przeglądu uzębienia.
SPOSÓB PRZYGOTOWANIA DO BADANIA
Każdy pacjent musi osobiście podpisać zgodę na przeprowadzenie badania,, zapoznając się wcześniej z trybem badania i ewentualnymi następstwami. Badany powinien być w dniu wykonywania badania na czczo. Leki,, które do tej pory przyjmował powinien normalnie zażyć. Wskazane jest wygolenie obu pachwin. Badanie wykonuje się w znieczuleniu miejscowym. Wskazane jest również podanie środka uspokajającego. U dzieci badanie wykonuje się w znieczuleniu ogólnym
OPIS BADANIA
Angiokardiografia jest wykonywana w pracowni hemodynamicznej. Chory do badania układa się na specjalnym stole w pozycji na wznak, jest całkowicie rozebrany, przykryty prześcieradłem chirurgicznym. Miejsce nakłucia naczynia jest najpierw dezynfekowane, a następnie znieczulane miejscowo, podskórnym podaniem lignokainy. Najczęściej nakłuwa się tętnicę udową, rzadziej korzysta się z dojścia przez kończynę górną (np. nakłucie tętnicy łokciowej lub promieniowej). do naczynia wprowadza się specjalną koszulkę tętniczą (jest to specjalny rodzaj wenflonu z zastawką), umożliwiającą szybką wymianę cewników, którymi wykonuje się badanie. Cewniki przesuwane są przez naczynie do jam serca i wychodzących z nich dużych naczyń. Ruchy cewnika w naczyniach i jamach serca są kontrolowane na ekranie monitora (okresowo przez ciało badanego przepuszcza się wiązkę promieni rentgenowskich). Po wejściu końcem cewnika do ujścia tętnicy wieńcowej podawany jest środek cieniujący (kontrast), a obraz filmowany jest przez aparaturę rejestrującą. Po wymianie cewnika mierzone jest ciśnienie w lewej komorze serca i podawany jest kontrast do jamy lewej komory. W chwili podawania kontrastu badany może odczuwać uderzenie ciepła do głowy, rozchodzące się następnie po całym ciele i szybko przemijające. W trakcie podawania kontrastu do tętnic wieńcowych u chorego może wystąpić ból (lub jego nasilenie, jeśli występował przed badaniem) za mostkiem. Po badaniu usuwana jest koszulka naczyniowa i zakładany jest na miejsce wkłucia opatrunek uciskowy, który powinien pozostać przez kilka do kilkunastu godzin.
Wynik badania przekazywany jest w formie opisu, niekiedy z dołączonymi kliszami rentgenowskimi (zdjęciami lub filmem) lub taśmą video.
Badanie trwa zwykle kilkadziesiąt minut
INFORMACJE, KTÓRE NALEŻY ZGŁOSIĆ WYKONUJĄCEMU BADANIE Przed badaniem
Ewentualne uczulenie na środki kontrastowe. Skłonność do krwawień (skaza krwotoczna). Aktualnie przyjmowane leki, zwłaszcza obniżające krzepliwość krwi. Ciąża. |
W czasie badania |
Wszelkie nagłe dolegliwości (np. ból w klatce piersiowej, duszność, uczucie ciepła). |
JAK NALEŻY ZACHOWYWAĆ SIĘ PO BADANIU?
Po badaniu pacjent na wózku odwożony jest na oddział szpitalny, gdzie przez co najmniej kilkanaście godzin powinien pozostawać w pozycji leżącej bez wykonywania większych ruchów ciałem. Zwykle dopiero następnego dnia po badaniu rano można wstać. W tym czasie zalecane jest przyjmowanie płynów z równoczesnym ograniczeniem przyjmowania posiłków.
Patrz dodatkowo "Jak należy zachowywać się po znieczuleniu?" w "Metody anestezjologiczne w badaniach diagnostycznych" w rozdziale "Metody znieczulania".
MOŻLIWE POWIKŁANIA PO BADANIU
Najczęściej spotykanym powikłaniem jest drobny krwiak w miejscu wprowadzenia cewnika do naczynia. Możliwe jest wystąpienie odczynu alergicznego na środek cieniujący pod postacią zmian skórnych (wysypka, rumień, pokrzywka), czasami nudności i wymiotów, bólu głowy, dreszczy i spadku ciśnienia. Wszystkie te objawy są najczęściej przemijające i szybko ustępują po podaniu leków.
Jeśli jest taka potrzeba badanie może być okresowo powtarzane. Wykonywane jest u pacjentów w każdym wieku. Nie może być wykonywane u kobiet w ciąży. Należy unikać wykonywania badania u kobiet w II połowie cyklu miesiączkowego, u których zaistniała możliwość zapłodnienia.