Podłoże MacConkey
Podłoże różnicująco-wybiórcze stosowane do hodowli pałeczek Gram ujemnych. Czynnikami wybiórczymi są:
sole kw. żółciowych (hamują wzrost ziarenkowców Gram +)
fiolet krystaliczny (hamuje wzrost pałeczek Gram +)
a różnicującymi:
1. czerwień obojętna (barwi bakterie posiadające zdolność do fermentacji laktozy)
Podłoże zawiera także laktozę i peptony. Bakterie Gram ujemne są różnicowane na fermentujące
i niefermentujące laktozę. Drobnoustroje, zdolne do fermentacji laktozy zawartej w agarze (np Escherichia coli, Klebsiella spp.) zakwaszają podłoże do pH < 6,8. W efekcie kolonie dzięki czerwieni obojętnej zabarwiają się na kolor różowo-czerwony. Bakterie laktozo-ujemne (np. Proteus spp. Shigella, Salmonella) do wzrostu jako źródła węgla wykorzystują peptony. W wyniku przemian metabolicznych powstaje amoniak który prowadzi do alkalizacji podłoża i wrastające kolonie bakteryjne są białe lub bezbarwne.
Podłoże Chapmana
Pożywka różnicująco-wybiórcza, stosowana do hodowli gronkowców. Czynnikiem wybiórczym jest tutaj dodatek NaCl w stężeniu ok. 7.5%. Gronkowce mają zdolność do wzrostu w środowisku o podwyższonym stężeniu chlorku sodu. Czynnikiem różnicującym jest mannitol. S. aureus oraz
S. saprophyticu, mają zdolność rozkładu mannitolu i zakwaszenia podłoża. W efekcie kolonie wzrastające na podłożu otoczone są żółtą strefą. Inne gronkowce nie posiadają zdolności do rozkładu mannitolu.
Podłoże coco-żel
Pożywka różnicująco- wybiórcza stosowana do hodowli enterokoków. Czynnikiem różnicującym jest tutaj dodatek soli kw. żółciowych które hamują wzrost większości ziarenkowców Gram dodatnich oprócz enterokoków. Dodatek azydku sodu hamuje wzrost większości organizmów aerofilnych. Czynnikiem różnicującym jest tutaj eskulina i cytrynian amonowo-żelazowy. Enterokoki (np. Enterococcus faecalis, Ent. faecium) oraz Streptococcus bovis, są zdolne do rozkładu eskuliny do eskulatyny i glukozy. Eskulatyna reaguje z solami żelaza dając czarne zabarwienie podłoża.
Podłoże Mueller-Hintona
Podłoże o pH obojętnym stosowane do oznaczania wrażliwości drobnoustrojów na antybiotyki
i chemioterapeutyki. Niska zawartość tyminy i tymidyny oraz określony niski poziom jonów wapnia i magnezu pozwala na określenie wrażliwości drobnoustrojów na badane związki czynne wobec drobnoustrojów.
Podłoże Columbia z krwią („agar krwawy”)
Podłoże służy do hodowli i izolacji drobnoustrojów zarówno mniej wymagających jak również o dużych wymaganiach wzrostowych. Jednym ze składników jest dodatek 5% krwi baraniej.
Podłoże Sabouraud
Podłoże służy do hodowli drożdży i grzybów. Peptony są źródłem azotowych czynników wzrostu, a glukoza źródłem energii dla wzrostu dbn. Wysokie stężenie glukozy ułatwia wzrost grzybów (stabilnych osmotycznie) podczas gdy większość bakterii nie toleruje wysokiego stężenia cukru. Niskie pH jest optymalne dla grzybów w przeciwieństwie do większości bakterii. Obecność antybiotyku np. chloramfenikolu, gentamycyny , penicyliny (kombinacje), częściowo hamuje wzrost innych drobnoustrojów.
Najważniejsze podłoża hodowlane stosowane w diagnostycy mikrobiologicznej